Specjalizacje ptaków związane z lotem Autor: Angelika Śroga Kl. II „b”

Ptaki– gromada stałocieplnych zwierząt z podtypu kręgowców Ptaki– gromada stałocieplnych zwierząt z podtypu kręgowców. Jest najbardziej zróżnicowaną spośród gromad kręgowców lądowych – istnieje około 10 tys. gatunków ptaków, które zamieszkują ekosystemy na całym świecie. Ich wielkość waha się od 5 cm u koliberka hawańskiego do 2,7 m u strusia.

Przystosowania ptaków do lotu - szereg cech anatomicznych, morfologicznych i fizjologicznych umożliwiających ptakom lot. Ptaki w toku ewolucji wykształciły ich wiele.

aerodynamiczny kształt

kończyny przednie przekształcone w skrzydła

asymetryczne pióra

pneumatyczne kości (wypełnione powietrzem)

usztywniony kręgosłup, kręgi które na niektórych odcinkach zrastają się tworząc synsakrum i pygostyl Synsakrum- zrośnięcie kręgów lędźwiowych, krzyżowych, kilku pierwszych ogonowych i często 1–2 ostatnich piersiowych kręgosłupa ptaków w jednolitą kość; liczba kręgów składających się na s. u różnych gatunków wynosi od 10 do 22. Pygostyl- kość ogonowa ptaków powstała ze zrośnięcia czterech ostatnich kręgów ogonowych.

grzebień na mostku służący za przyczep dla mięśni poruszających skrzydłami

brak zębów i związana z tym obecność gastrolitów w żołądku mięśniowym (przesunięcie środka ciężkości) Gastrolity - kamienie znajdujące się w żołądku mięśniowym wielu ptaków.

rogowy dziób

mechanizm podwójnego oddychania PODWÓJNE ODDYCHANIE - zjawisko przepływu bogatego w tlen powietrza przez płuca ptaka zarówno przy wdechu, jak i przy wydechu. W czasie wdechu powietrze dostaje się do płuc i do tylnych worków powietrznych. Przy wydechu zużyte powietrze z płuc przedostaje się do worków przednich, a z nich do oskrzeli. Natomiast bogate w tlen powietrze z worków tylnych przepływa przez płuca, w których po raz drugi zachodzi wymiana gazowa. P. O. ma na celu zwiększenie wydajności oddychania, szczególnie podczas lotu.

szybkie tempo metabolizmu

dobrze rozwinięty móżdżek

doskonałe oko (regulacja kształtu soczewki i gałki ocznej), dające tzw doskonałe oko (regulacja kształtu soczewki i gałki ocznej), dające tzw. sokoli wzrok, a także obecność grzebienia naczyniowego, dotleniającego oko

brak pęcherza moczowego i wydalanie kałomoczu

jajorodność - posiadają otwartą miednicę, za pomocą której znoszą jaja

pióra puchowe zatrzymujące ciepło

obojczyki zrośnięte w tzw. widełki, służące do przyczepu mięśni

lekka czaszka

masywna kość krucza, która daje skrzydłom oparcie na mostku

Lot wpłynął w sposób zasadniczy na zmysły i na system nerwowy ptaków Lot wpłynął w sposób zasadniczy na zmysły i na system nerwowy ptaków. Zdolność latania znacznie ułatwia ptakom zmianę miejsca w poszukiwaniu żeru, dogodnych stanowisk lęgowych, ucieczki przed wrogami, a to z kolei sprzyja rozprzestrzenianiu się geograficznemu, a także tworzenia nowych odmian i gatunków. Lot ptaków współczesnych osiągnął pewną doskonałość, pojawiły się pewne specjalizacje związane ze środowiskiem i sposobem poruszania się poszczególnych gatunków. Na skrzydło ptaka w locie działa siła oporu powietrza, którą można rozłożyć na dwie składowe. Jedna z nich dźwiga skrzydło ku górze, druga natomiast hamuje ruch postępowy. Wzajemny stosunek tych składowych zależy od kształtu skrzydła, szybkości ruchu, kąta nachylenia skrzydła w stosunku do kierunku ruchu, a także od mniej ważnych czynników jak: temperatura powietrza, wysokość nad poziomem morza, zimne lub gorące prądy powietrza, ukształtowanie terenu itp.

Prawie wszystkie ptaki szybują, przy czym ptaki małe szybują bezpośrednio przed lądowaniem, zaś ptaki duże mogą unosić się w powietrzu bez poruszania skrzydłami przez dłuższy czas. Długotrwały lot szybujący polega na wykorzystywaniu prądów powietrza wznoszących, bez potrzeby poruszania skrzydłami. Niektóre ptaki w toku ewolucji wtórnie utraciły zdolność lotu. Cechy, które wtedy mogą ulec uwstecznieniu to przede wszystkim: skrzydła, pióra asymetryczne, pneumatyczne kości i grzebień na mostku.

Koniec Dziękuję za obejrzenie prezentacji Materiały: strony internetowe