Planowanie przepływów materiałów Barbara Bojczuk Wykład 2

Planowanie przepływów materiałów – wiadomości podstawowe Planowanie przepływów materiałów jest jednym z głównych obszarów wspierających wytwarzanie produktów, wyrobów i usług. Etap przepływu materiałów kończy się wraz z wytworzeniem wyrobu gotowego lub usługi i jest uwarunkowany marszrutą produkcyjną (ścieżka realizacji operacji produkcyjnych), w której zużyte są materiały.

Obszar planowania przepływu materiałów.

Zapotrzebowanie na poszczególne materiały do produkcji jest uzależnione od popytu na wyroby gotowe na rynku, jest zatem powiązane z planami sprzedaży i produkcji. Procesowe powiązania kolejnych faz przepływu materiałów, komponentów, półproduktów tworzy zewnętrzny i wewnętrzny łańcuch dostaw, łącząc wiele obszarów planowania: dostaw, finansów, inwestycji, marketingu zasobów ludzkich. Pamiętaj!! Planowanie przepływu materiałów: należy zawsze rozpatrywać w kontekście łańcucha dostaw, zarówno wewnętrznego (zaopatrzenie, produkcja, dystrybucja) jak i zewnętrznego (dostawca, producent, dystrybutor)

Spójność w procesie planowania przepływu materiałów dotyczy trzech podstawowych przekrojów planowania: 1. poziomu i horyzontu planowania -planowanie na poziomie strategicznym- (horyzont planowania powyżej 1 roku), taktycznym -(horyzont planowania powyżej 1 miesiąca do roku), operacyjnym i bieżącym -(horyzont planowania poniżej 1 miesiąca); poziom planowania, 2. fazy przepływu materiałów w łańcuchu dostaw – faza zaopatrzenia, produkcji, dystrybucji; zasięg planowania, 3. obszaru i zakresu planowania- logistyki (zapasów, magazynowania, transportu), marketingu, finansów, zasobów ludzkich, remontów i napraw itd..

Przykład powiązania przekrojów planowania. Planowanie rozwoju kadr działu dystrybucji w najbliższym roku, ze względu na obsługiwany nowy rynek sprzedaży, Planowanie środków finansowych na najbliższy kwartał, na potrzeby zakupu materiałów w procesie zaopatrzenia, ze względu na zatwierdzony pan sprzedaży i produkcji, Planowanie inwestycji na II półrocze br. – zakup nowych regałów do magazynu głównego – aby obsłużyć świąteczny szczyt popytu pod koniec roku.

Środowisko przepływu materiałów w przedsiębiorstwie. Planowanie przepływu materiałów jest elementem systemu planowania działalności przedsiębiorstwa. Przykładową strukturę planowania przepływu materiałów, zależności pomiędzy planowaniem długo-, średni-, krótkoterminowym oraz wzajemne oddziaływania poszczególnych rodzajów planów przedstawia rysunek.

Do planów tworzących otoczenie przepływu materiałów i znacząco wpływających na planowanie terminu, ilości i asortymentu potrzeb materiałowych należą: Prognoza działalności przedsiębiorstwa – w jej ramach wykonywana jest ocena czynników otoczenia (ekonomiczna, technologiczna, społeczna) i działań konkurencji, które mogą wpłynąć na popyt na produkty przedsiębiorstwa, Plan sprzedaży i produkcji – obejmuje kojarzenie grup wyrobów wytwarzanych przez przedsiębiorstwo z rynkami ich sprzedaży Asortymentowo – ilościowy plan produkcji – określa ilość zadania przyszłych okresów, łączną wielkość produkcji grup wyrobów przedsiębiorstwa złożoną w czasie, wymaganą na pokrycie popytu, Plan zapotrzebowania na zasoby – określa długoterminowe potrzeby zasobów przedsiębiorstwa (ludzi i wiedzy, mocy produkcyjnych, budynków i wyposażenia oraz systemów informatycznych) na podstawie planów sprzedaży i produkcji, Plan finsowy – zawiera zestawienie wielkości planowanych przychodów ze sprzedaży z kosztami produkcji i sprzedaży wyrobów oraz innych wydatków przedsiębiorstwa w okresie czasu objętym planem,

Główny harmonogram produkcji – zawiera terminy i liczbę partii produkcyjnych poszczególnych wyrobów średnim horyzoncie czasu, który jest jednocześnie podstawą wstępnego planu wykorzystania potencjału produkcyjnego, Wstępny plan wykorzystywania potencjału produkcyjnego – stanowi podstawę dopasowania harmonogramu produkcji do dostępnej w takim samym cyklu czasowym zdolności produkcyjnej przedsiębiorstwa oraz możliwości dostawców i kooperatorów. Plan ten jest narzędziem kontrolnym pozwalającym określić „wąskie gardła” przepływu materiałów i ograniczyć dostępności zasobów produkcyjnych, Zarządzanie popytem – obejmuje zarządzanie i porządkowanie danych zamówień zewnętrznych (od klienta) i wewnętrznych (działań promocyjnych), Plan potrzeb materiałowych – określa harmonogram zapotrzebowania materiałowego dla produktów, wytwarzanych zgodnie z przyjętym harmonogramem produkcji, Plan obciążeń potencjału (zasobów) – określa harmonogram obciążeń zdolności produkcyjnych niezbędnych do wykonania operacji produkcyjnych.

Cel w planowaniu przepływów materiałów Planowanie przepływów materiałów ma na celu z jednej strony spełnienie wymagań klienta (oczekiwań rynku) i zapewnienie pozycji konkurencyjnej produktów przedsiębiorstwa na rynku, a z drugiej strony zapewnienie realizacji celów przedsiębiorstwa w zakresie przychodów ze sprzedaży | i poziomu kosztów oraz efektywnego wykorzystania zasobów produkcyjnych.

Założonego poziomu obsługi klienta, Spójne powiązanie planów tworzących otoczenie przepływu materiałów w przedsiębiorstwie ma na celu osiągnięcie: Założonego poziomu obsługi klienta, Akceptowanego (optymalnego) poziomu kosztów, Wzrostu zysku i wartości przedsiębiorstwa, Optymalnego wykorzystania zasobów przedsiębiorstwa.

Podstawowy cel planowania przepływu materiałów

Planowanie przepływu materiałów jest procesem podejmowania wielu decyzji prowadzących do osiągnięcia zamierzonego celu. Wynikiem procesu planowania jest plan przepływu materiałów – czyli zbiór uporządkowanych decyzji dotyczących osiągnięcia celu przepływu materiałów, wynikających z nich zadań oraz sposobów realizacji.

Cele wyznaczone w planie wymagają podejmowania wielu decyzji

Zadania i zakres obowiązków w planowaniu przepływu materiałów Do zadań planowania przepływu materiałów można zaliczyć: Optymalizację i utrzymanie w równowadze: zapotrzebowania na produkty (popyt) – dostaw do klienta – potencjału produkcyjnego, Zapewnienie wymaganego poziomu obsługi klienta i poziomu obsługi procesów wewnętrznych i zewnętrznych łańcuchu dostaw przy zapewnieniu najniższych możliwości kosztów i zapasów, Zapewnienie wymaganego poziomu produkcyjności zasobów i efektywności działań oraz eliminowanie wąskich gardeł e przepływie materiałów, Zagwarantowanie osiągnięcia założonych celów finansowych.

Pamiętaj !!! Przepływ materiałów w procesie zaopatrzenia czy produkcji może być ograniczony z wielu powodów: Braku maszyn lub powierzchni produkcyjnej, Brak wykwalifikowanych pracowników, Brak powierzchni magazynowych, Brak dostępności materiałów i realizacji dostaw, Brak środków finansowych.

Problem pojawia się gdy przedsiębiorstwo nie jest w stanie zabezpieczyć popytu rynkowego. Najczęściej występującym problemem jest brak odpowiedniej wydajności zasobów i możliwości dostarczania wymaganej ilości produktu na rynku. Identyfikacja i eliminacja wąskich gardeł jest jednym z głównych zadań planowania przepływu materiałów w osiągnięciu celów przedsiębiorstwa. Wąskie gardła zakłócają płynność przepływu materiałów, powodując gromadzenie zapasów materiałów oraz przestoje w pracy zasobów.

Aby uniknąć wielu problemów w osiągnięciu celów określonych dla przepływu materiałowego, zakres obowiązków pracowników odpowiedzialnych za planowanie przepływu materiałów obejmuje: Terminowe przygotowanie planów i harmonogramów wszystkich operacji produkcyjnych i dostaw oraz planów obciążenia zasobów, Określanie potrzeb materiałowych i zabezpieczenia ich pokrycia dla realizacji planów produkcji i sprzedaży Bieżące śledzenie i kontrola potrzeb, dysponowanie zasobami na pokrycie istniejących potrzeb zgodnie z obowiązującym harmonogramem, Optymalne wykorzystanie zasobów przedsiębiorstwa do realizacji opracowanych planów, Śledzenie i porównywanie rzeczywistego przepływu materiałów z planowanymi potrzebami oraz podejmowanie działań korygujących przepływ materiałów, Utworzenie odpowiedniej struktury organizacji, odpowiadającej potrzebom zarządzania przepływem materiałów.