UDZIAŁ DZIECI W II WOJNIE ŚWIATOWEJ 1939-1945 Ze szczególnym uwzględnieniem Powstania Warszawskiego 1 sierpnia – 2 października 1944 roku Autor: Piotr Zawadzki, kl. III

HISTORIA Słowo historia pochodzi z języka greckiego i oznacza „opowieść o dawnych czasach”. Historia to dziedzina nauki, która zajmuje się badaniem przeszłości. My także jesteśmy częścią historii i możemy mieć dobry wpływ na losy świata.

II wojna światowa wybuchła 1 września 1939 roku. Polska została zaatakowana przez Niemców

W prezentacji postaram się opowiedzieć o udziale dzieci w II wojnie światowej oraz w Powstaniu Warszawskim. Jak również inne ciekawe historie. Pomnik Małego Powstańca w Warszawie

Dzieci podczas wojny nie mogły się normalnie uczyć, wiele z nich uczęszczało na tajne nauczanie nazywane tajnymi kompletami.

II wojna światowa była ogromnym doświadczeniem życiowym dla dzieci II wojna światowa była ogromnym doświadczeniem życiowym dla dzieci. Musiały sobie radzić, często bez rodziców, doświadczały głodu ze względu na powszechny brak żywności. Ale nie poddawały się, pomagały dorosłym, opiekowały się rodzeństwem, a nawet brały aktywny udział w oporze stawianym okupantowi. Dzisiaj My powinniśmy być małymi patriotami. Musimy znać naszą historię i pamiętać o dzieciach żyjących w tamtych czasach.

1 sierpnia 1944 roku o godz. 17.00 wybuchło Powstanie Warszawskie.

Warszawa podczas powstania podzielona została na obwody.

SYMBOL POLSKI WALCZĄCEJ

ZAWISZACY Zawiszacy - była to organizacja chłopców, którzy mieli mniej niż 15 lat, należąca do „Szarych Szeregów”, czyli harcerzy walczących w Powstaniu Warszawskim. Zawiszacy nie walczyli z bronią w ręku, ale przenosili meldunki, rozkazy i listy. To oni zorganizowali pocztę powstańczą.

POLEGAĆ JAK NA ZAWISZY Zwrot pochodzi od imienia Zawiszy Czarnego, polskiego rycerza, uczestnika bitwy pod Grunwaldem "Polegać jak na Zawiszy" to znaczy móc komuś zaufać zawsze i wszędzie, aż do śmierci.

HARCERSKA POCZTA POLOWA Poczta miała swoją siedzibę w gmachu Poczty Głównej przy placu Napoleona. Dziewczęta i chłopców roznoszących pocztę rozpoznawano po biało-czerwonych opaskach z harcerską lilijką na rękawie i pocztowych torbach. Nazywano ich listonoszami w krótkich spodenkach oraz roznosicielami radości i nadziei.

Władze powstania wydały własne znaczki pocztowe

HARCERSKA LILIJKA – czyli znak Szarych Szeregów wojennej nazwy Związku Harcerstwa Polskiego.

KRZYŻ HARCERSKI Wieniec dębowy-to symbol męstwa i siły KRZYŻ HARCERSKI Wieniec dębowy-to symbol męstwa i siły. Okrąg oznacza, że wszyscy harcerze są braćmi.

CZUWAJ TO OKRZYK KTÓRYM HARCERZE SIĘ POZDRAWIALI CZUWAJ TO OKRZYK KTÓRYM HARCERZE SIĘ POZDRAWIALI. Pozdrowienie harcerskie wymieniane przez harcerzy i harcerki przy powitaniu i pożegnaniu.

WOLNA POLSKA Powstanie trwało dwa miesiące – tyle, ile dzisiaj trwają wakacje. Po pięciu latach niewoli właśnie na dwa miesiące Warszawa stała się wolna. Trwały walki, ale powstanie przyniosło ludziom wiele nadziei. Ukazywały się polskie gazety, ludzie mogli rozmawiać po polsku, śpiewać polskie piosenki, oglądać filmy w kinach.

BARYKADY Na ulicach Warszawy pojawiły się barykady, które blokowały Niemcom możliwość przejazdu czołgami i wozami pancernymi. Budowano je z kamieni, płyt chodnikowych, szyn tramwajowych, uszkodzonych tramwajów i innych pojazdów.

„Filipinki” i „rozpylacze” Każdy powstaniec marzył o swoim pistolecie maszynowym. Nazywano go „rozpylaczem”, a dla jego zdobycia ryzykowano życiem, ponieważ najczęściej zdobywano go na wrogu. Żołnierze batalionu „Zośka” już pierwszego dnia powstania zdobyli dwa niemieckie czołgi, sławne „Pantery”. Nauczyli się je szybko obsługiwać. „Filipinkami” natomiast nazywano granaty oraz butelki wypełnione benzyną.

POWSTAŃCZE MUNDURY Powstańcy nie mieli jednakowych mundurów, nie było możliwości ich uszycia. Dlatego każdy musiał się postarać o wojskowy wygląd sam. Wszyscy nosili biało-czerwone opaski na rękawach. Wszystkie oddziały miały swoje specjalnie zaprojektowane odznaki. Żołnierze-harcerze na wszystkich zdobytych czołgach, samochodach, mundurach, czapkach i hełmach malowali białą farbą harcerskie lilie i napis „Czuwaj”.

Biało-czerwone opaski –noszone przez powstańców na rękawie.

NAJMŁODSZY KAPRAL Jednym z najmłodszych żołnierzy walczących w Powstaniu Warszawskim był Witek Modelski, pseudonim „Warszawiak”. Miał 11 lat, na ochotnika zaciągnął się do batalionu „Gozdawa” na Starym Mieście, gdzie był łącznikiem. Zasłynął z wielkiej odwagi, został odznaczony Krzyżem Walecznych i awansowany do stopnia kaprala. Później służył w sławnym Batalionie „Parasol”. Zginął broniąc ostatniego domu na Czerniakowie.

Młodzi powstańcy chętnie śpiewali piosenki. Sami je również tworzyli. POWSTAŃCZE PIOSENKI Młodzi powstańcy chętnie śpiewali piosenki. Sami je również tworzyli.

GŁÓD – ZUPKA PLUJKA Życie mieszkańców Warszawy było coraz trudniejsze, brakowało jedzenia, wody. „Zupa plujka” to potrawa gotowana z przejętych od wroga zapasów jęczmienia, Mówiono na nią „pluj-zupa”, gdyż ciągle trzeba było wypluwać plewy lub łuski jęczmienia.

SZCZURY KANAŁOWE Do przedostawania się do innych dzielnic Warszawy powstańcy wykorzystywali sieć kanałów miejskich. Łączność kanałową zapewniał pluton zwany „szczurami kanałowymi”. Bez latarki nie można było się poruszać w kanale.

POMOC DLA POWSTANIA Walcząca Warszawa bardzo liczyła na pomoc swoich sojuszników. Liczono na zrzuty z samolotów żywności oraz broni. Były one jednak bardzo nieliczne i nie stanowiły istotnej pomocy.

KACI WARSZAWY Początkowo Niemcy ponosili duże straty i nie mogli sobie poradzić z powstańcami. Wkrótce jednak specjalne oddziały zaczęły rozprawiać się z obrońcami. Miasto stopniowo niszczono i palono. Dom po domu, ulica po ulicy.

CHWAŁA POKONANYM Powstanie Warszawskie trwało 63 dni. Wobec braku możliwości kontynuowania oporu, braku żywności, broni i amunicji, dowództwo powstania zmuszone zostało do poddania się i podpisania kapitulacji. Zginęło bardzo wielu ludzi, wielu trafiło do niemieckiej niewoli. Cześć ich pamięci!

NAJMŁODSZY PARTYZANT Dzieci brały udział w walce z okupantem nie tylko w Powstaniu Warszawskim. Znany jest przykład 11 letniego Jurka Widejko, który trafił do oddziału partyzantów Armii Krajowej działającego w Puszczy Białowieskiej i brał udział w walkach. Jego pseudonim to „Jureczek”. Wielu innych młodych partyzantów walczyło w szeregach Armii Krajowej. Jeden z nich 13-letni kapral Jurek Bartnik, pseudonim „Magik”, walczył później w Powstaniu Warszawskim i był najmłodszym żołnierzem II wojny światowej odznaczonym najwyższym orderem „Virtuti Militari”.

MIŚ WOJTEK SPOD MONTE CASSINO Na koniec naszej opowieści warto wymienić kilka przykładów zwierząt pomagających człowiekowi. Niedźwiedź brunatny Wojtek miał książeczkę wojskową i żołd. Służył w armii generała Władysława Andersa i przeszedł z armią cały jej długi szlak bojowy. W czasie bitwy nosił skrzynki z amunicją. Jeździł w ciężarówce obok kierowcy. Nigdy nie został ranny, a po wojnie zamieszkał w zoo w Edynburgu.

MIKI – MAŁPKA ŻARTOWNISIA Znana jest również małpka „Miki” płatająca figle polskim lotnikom walczącym w czasie II wojny światowej w Wielkiej Brytanii. Tak dokuczała, że dowódca Dywizjonu 302 rozkazał - „małpa musi zniknąć z terenu lotniska”. Raz nawet zakradła się do pokoju dowódcy i mokrymi od atramentu łapkami poplamiła pościel i piżamę dowódcy (jak na obrazku obok). Mimo rozkazu pozbycia się małpki, Miki pozostała na lotnisku i dokuczała lotnikom do końca wojny.

KAPRAL CIAPEK Pies Ciapek, który latał z polskimi pilotami w Wielkiej Brytanii. Miał swój mundur i spadochron. Dostał też awans na stopień kaprala. Służył w 305 Dywizjonie Bombowym.

PTAKI - SYMBOLE Również ptaki były symbolami naszych dywizjonów lotniczych w Wielkiej Brytanii. Kruk – 302 Dywizjonu Myśliwskiego Poznańskiego Puchacz – 307 Nocnego Dywizjonu Myśliwskiego Lwowskiego

PSY PODHALAŃCZYKÓW Polscy żołnierze Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich zwani Podhalańczykami, noszący długie szarozielone peleryny i kapelusze z orlimi piórami, podobne do góralskich, również mieli swoje zwierzęta – maskotki. Były nimi dwa psy. Jednym był rudy jak lis pies Narwik, drugim owczarek szkocki collie.

TO JUŻ KONIEC NASZEJ KRÓTKIEJ PODRÓŻY W PRZESZŁOŚĆ. ZAKOŃCZENIE TO JUŻ KONIEC NASZEJ KRÓTKIEJ PODRÓŻY W PRZESZŁOŚĆ.