„Wykorzystanie papierów wartościowych do zarządzania ryzykiem płynności, kredytowym i rynkowym oraz przypadki, gdy zastosowanie papierów jest zbędne.” Anna Wardecka Agata Wójcik

Plan prezentacji Papiery wartościowe Przypomnienie czym jest ryzyko Przedstawienie rodzajów ryzyka i sposobów zabezpieczania się przed nimi Akredytywa, sekurytyzacja, listy zastawne (krótkie omówienie z przykładami) Podsumowanie

PAPIER WARTOŚCIOWY- to dokumenty, które stwierdzają istnienie określonego prawa majątkowego, którego realizacja możliwa jest jedynie poprzez okazanie tych dokumentów bądź ich zwrot. Maja one przede wszystkim charakter finansowy, lecz występują również papiery o charakterze handlowym. Do najpopularniejszych papierów wartościowych zalicza się:   akcje obligacje bony skarbowe czeki weksle

RYZYKO - jest to obiektywnie istniejąca możliwość poniesienia straty, niepowodzenia w wyniku realizacji zamierzonych celów działalności banku. Ryzyka nie można wyeliminować, ale można je ograniczać poprzez odpowiednią prewencję ekonomiczną, prawną, organizacyjną i kadrową. W praktyce bankowej najczęściej występujące rodzaje ryzyka to: ryzyko płynności ryzyko kredytowe ryzyko rynkowe ryzyko walutowe (dewizowe, zmiany kursu walut) ryzyko stopy procentowej

1. Rodzaj ryzyka: Ryzyko płynności PŁYNNOŚĆ FINANSOWA- zdolność firmy do terminowego regulowania bieżących zobowiązań. Często w definicji ujmuje się również zdolność do pokrywania niespodziewanych wydatków - zakupów wszelkiego rodzaju towarów i usług. RYZYKO PŁYNNOŚCI- ryzyko wystąpienia sytuacji, w której bankowi zabraknie gotówki na dokonanie niespodziewanych wypłat z rachunków depozytowych. Brak płynnych aktywów zazwyczaj wywołuje niedobory funduszy na finansowanie działalności na rynku detalicznym i korporacyjnym lub na finansowanie codziennych operacji finansowych. Przy braku możliwości szybkiego znalezienia dodatkowych kapitałów może dojść do paniki.

Zabezpieczanie się przed ryzykiem płynności za pomocą papierów wartościowych Certyfikaty inwestycyjne

Zabezpieczanie się przed ryzykiem płynności bez użycia papierów wartościowych Jednostki uczestnictwa Utrzymywanie dużych rezerw gotówkowych Utrzymywanie płynnych, dochodowych instrumentów finansowych typu spot Połączenie instrumentów spot z opcjami sprzedażowymi Zapewnienie sobie limitu szybkiego zaciągnięcia kredytu (tzw. Kredyt obrotowy)

Gdy nie ufamy nowym kontrahentom… AKREDYTYWA- Polega na rozliczeniach krajowych i zagranicznych za pośrednictwem banku. Jest stosowana jako instrument zabezpieczający interesy stron kontraktu. Dokument określający warunki tych rozliczeń zwany jest także listem kredytowym .

2. Rodzaj ryzyka: Ryzyko kredytowe Prawdopodobieństwo nie wypełnienia przez kontrahenta warunków jednego lub wielu kontraktów z powodu niemożności wywiązania się ze zobowiązań finansowych. Ryzyko zmian wartości kapitału własnego (zysków, przepływów pieniężnych) przedsiębiorstwa na skutek zmian zdolności kredytowej jego dłużników.

Zabezpieczanie się przed ryzykiem kredytowym za pomocą papierów wartościowych Weksel własny in blanco

Zabezpieczanie się przed ryzykiem kredytowym bez użycia papierów wartościowych Poręczenie wekslowe Poręczenie Gwarancja bankowa Ubezpieczenie kredytu Hipoteka Blokowanie środków na rachunku bankowym Zastaw

Weksel własny in blanco Weksel to papier wartościowy zawierający w swojej treści bezwarunkowe zobowiązanie jego wystawcy lub osoby, którą wystawca wskazał do zapłaty wskazanej osobie określonej sumy pieniężnej. Suma ta powinna być zapłacona w terminie i miejscu określonym w treści weksla. Weksel własny to taki weksel, w którym zobowiązanym z weksla jest jego wystawca czyli osoba podpisana na wekslu. Weksel in blanco (inaczej niezupełny) to taki weksel, któremu brakuje przynajmniej jednego elementu wymaganego do tego, aby był ważny zgodnie z wymogami Prawa wekslowego. Weksel własny in blanco na zabezpieczenie kredytu może złożyć kredytobiorca (dłużnik banku) lub osoba trzecia. Weksel taki może stanowić zabezpieczenie całej kwoty udzielonego kredytu, czyli kapitału, odsetek i innych należności ubocznych, jak również części kredytu, np. poszczególnych transz lub rat. Na zabezpieczenie kredytu można również złożyć w banku więcej niż jeden weksel.

Sekurytyzacja Jest przekształceniem zbywalnych wierzytelności pieniężnych w papier wartościowy, którego wykup jest zabezpieczony przez owe wierzytelności. Z punktu widzenia banku- wierzyciela sekurytyzowanych wierzytelności proces ten oznacza alternatywne źródło pozyskania kapitału oraz sposób na korzystną zmianę struktury bilansu. Z punktu widzenia inwestora, sekurytyzacja daje możliwość zainwestowania kapitału w instrument o dużej płynności, mający wysoką ocenę ratingową. Do klasycznych rodzajów aktywów bankowych mających zastosowanie w transakcjach sekurytyzacyjnych należą: -kredyty hipoteczne, -kredyty samochodowe, -wierzytelności z kart kredytowych i z leasingu -kredyty konsumpcyjne.

Listy zastawne To rodzaj wartościowego papieru dłużnego. Emitent, czyli bank hipoteczny, z pozyskanych w ten sposób środków udziela następnie kredytów hipotecznych. Takie papiery kupują dzisiaj m.in. fundusze emerytalne, inwestycyjne, towarzystwa ubezpieczeniowe czy banki. Zwykle okres zapadalności, czyli okres, na jaki trzeba zamrozić pieniądze, nie przekracza 5-7 lat, choć można sprzedać te papiery wcześniej na rynku wtórnym. Inwestor po określonym czasie otrzymuje zainwestowany kapitał wraz z odsetkami.

Podsumowanie Do zabezpieczania ryzyka można stosować zarówno papiery wartościowe, jak i inne sposoby, które nie wymagają ich zastosowania. Papierów wartościowych jest wiele, jednak w naszej prezentacji omówiłyśmy tylko te, które wykorzystuje się do zabezpieczania wybranych przez nas ryzyk.

Bibliografia 1) Antkiewicz Sławomir „Rynek dłużnych papierów wartościowych w Polsce. Instrumenty. Innowacje. Perspektywy.” Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2006 2) Kudła Janusz, Instrumenty finansowe i ich zastosowania, Keytext 2009, Warszawa 3) Ostrowska Elżbieta „Inwestycje finansowe” Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003 4) Sopoćko Andrzej „Rynkowe instrumenty finansowe” Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010

Dziękujemy za uwagę 