Projekty ERC i inne programy Horyzont 2020 dla fizyków Tomasz Dietl Laboratorium Badań Kriogenicznych i Spintronicznych, Instytut Fizyki PAN Instytut Fizyki Teoretycznej UW WPI-Advanced Institute of Materials Research, Tohoku University, Sendai Opracowanie na podstawie danych EC, ERC, KPK, projekt MIRRIS

Projekty ERC i inne programy Horyzont 2020 dla fizyków Tomasz Dietl Laboratorium Badań Kriogenicznych i Spintronicznych, Instytut Fizyki PAN Instytut Fizyki Teoretycznej UW WPI-Advanced Institute of Materials Research, Tohoku University, Sendai Konkursy Szanse (VII PR) Wnioski Opracowanie na podstawie danych EC, ERC, KPK, projekt MIRRIS

Dwa europejskie źródła finansowania 2014 - 2020 Fundusze strukturalne 70 G€ dla Polski 8 G€ „Inteligentny rozwój” (rzędu budżetu RP na B&R)

Dwa europejskie źródła finansowania 2014 - 2020 Fundusze strukturalne 70 G€ dla Polski 8 G€ „Inteligentny rozwój” (rzędu budżetu RP na B&R) Efektywność wykorzystania tych funduszy zadecyduje o pozycji Polski

Dwa europejskie źródła finansowania 2014 - 2020 Fundusze strukturalne 70 G€ dla Polski 8 G€ „Inteligentny rozwój” (rzędu budżetu RP na B&R) Efektywność wykorzystania tych funduszy zadecyduje o pozycji Polski Czy głównym beneficjentem będą banki …?

Dwa europejskie źródła finansowania 2014 - 2020 Fundusze strukturalne 70 G€ dla Polski w tym 8 G€ „Inteligentny rozwój” H2020 – Program Ramowy Badań i Innowacji 77 G€ dla całej Unii Europejskiej ok. 5% funduszy R&D w państwach UE

Rodzaje naszego udziału w H2020 wielkie urządzenia badawcze -- opłacanie składki ułatwiającej/gwarantującej dostęp/pracę dla osób z Polski zatrudnianie się doktorantów/adiunktów/profesorów z Polski jako wykonawcy w projektach/sieciach H2020 (lub jako beneficjenci stypendiów MSC)

Rodzaje naszego udziału w H2020 wielkie urządzenia badawcze -- opłacanie składki ułatwiającej/gwarantującej dostęp/pracę dla osób z Polski zatrudnianie się doktorantów/adiunktów/profesorów z Polski jako wykonawcy w projektach/sieciach H2020 (lub jako beneficjenci stypendiów MSC) Udział aktywny bezpośredni udział zespołów polskich w konsorcjach inicjowanie projektów – udział jako koordynatorzy/ kierownicy projektów udział w przygotowaniu konkursów i ocenie projektów

Wady aktywnego udziału w projektach PR UE Znać reguły Znaleźć/powołać konsorcjum Przygotować projekt Być przygotowanym na porażkę W terminie wykonywać zadania Pisać sprawozdania Właściwie wydawać pieniądze/Audyty …… Takie jak w każdym projekcie wzmocnione silną konkurencją i wymogiem biegłości w przepisach i praktykach Brukseli

Zalety aktywnego udziału w projektach PR UE Dodatkowe dofinansowanie Uczestniczenie w ambitnych przedsięwzięciach naukowych Dostęp do know-how i aparatury Możliwość zatrudnienia zdolnej młodzieży (też z zagranicy) Wiedza o planach naukowych Budowanie prestiżu ….

Zalety aktywnego udziału w PR UE Zdobywanie kompetencji „miękkich”, tj. umiejętności: proponowania, pisania i prezentowania projektów pracy celowej i terminowej współpracy i kompromisu konkurowania przedstawiania swoich racji i wyników budowania relacji, sieci ….

~ 80% funduszy (w tym ERC) Ujednolicone zasady oceny wniosków -- wnioskodawcy: 5 publikacji zespołu -- projekt: doskonałość, doniosłość, wykonalność Ujednolicone i uproszczone zasady finansowania -- rozliczany jedynie wkład UE (100%) -- ustalony narzut instytucji (25%) -- wypłaty dla wykonawców - bonus dla kierownika zespołu (8 k€/rok) - poprzednie pensje dla wcześniej zatrudnionych - wysokie wynagrodzenia dla nowozatrudnionych

Potencjalnie wszystkie programy dla fizyków

Horizon 2020 budget € 77 billion

Konsorcja – ponad 50% funduszy RIA (FET open, IL, SC) 3 lub więcej instytucji z różnych krajów (UE i kraje stowarzyszone; inne kraje też) 36 – 48 miesięcy 2 – 5 M€

H2020- przykłady konkursów - ICT FET - Open Radically new technologies H2020- przykłady konkursów - ICT ICT 2 – 2014: Smart System Integration ICT 3 – 2014: Advanced Thin, Organic and Large Area Electronics (TOLAE) technologies ICT 4 – 2015: Customised and low power computing ICT 29 – 2014 Development of novel materials and systems for OLED lighting

H2020- przykłady konkursów - NMP NMP 20 – 2014: Widening materials models NMP 21 – 2014: Materials-based solutions for the protection or preservation of European cultural heritage NMP 23 – 2015: Novel materials by design for substituting critical materials NMP 25 – 2014/2015: Accelerating the uptake of nanotechnologies, advanced materials or advanced manufacturing and processing technologies by SMEs FET – Flagship Grafen 50 M€/rok

H2020- przykłady konkursów -EUROATOM NFRP 1 – 2014: Improved safety design and operation of fission reactors NFRP 3 – 2014: New innovative approaches to reactor safety NFRP 5 – 2015: Supporting the licensing of geological repositories NFRP 9 – 2015: Transmutation of minor actinides (Towards industrial application)

Marie Skłodowska-Curie - 6.1 G€ preferowane dziedziny związane z innowacyjnością programy -- ITN – konsorcja kształcące doktorantów (łącznie stypendia dla 25 000 doktorantów) -- dofinansowanie (w wysokości do 10 M€) studiów doktoranckich -- stypendia dla doświadczonych naukowców -- dofinansowanie działalności popularyzatorskiej

ERC - 17% funduszy H2020 - 13 G€ kierownik z dowolnego miejsca na świecie projekt wykonywany w UE lub państwach stowarzyszonych ilość pieniędzy na daną dziedzinę proporcjonalna do liczby wniosków -- fizyka ok. 1.2 G€ (~ 650 projektów) ocena idei oraz kierownika (5-10 publikacji) ograniczona sprawozdawczość

ERC – rodzaje konkursów Starting Grants starters (2-7 years after PhD) up to € 2.0 Mio for 5 years Consolidator Grants consolidators (7-12 years after PhD) up to € 2.75 Mio for 5 years Advanced Grants track-record of significant research achievements in the last 10 years up to € 3.5 Mio for 5 years Proof-of-Concept bridging gap between research - earliest stage of marketable innovation up to €150,000 for ERC grant holders Synergy Grants (2 exploratory calls) 2 – 4 Principal Investigators up to € 15.0 Mio for 6 years

ERC – panele oceniające Physical Mathematics Sciences Fundamental Constituents of Matter & Condensed Matter Physics, Biophysics Engineering Physical and Analytical Chemical Sciences Synthetic Chemistry and Materials 10 panels Computer Science and Informatics Systems and Communication Engineering Products and Processes Engineering Universe Sciences Earth System Science Social Sciences & Humanities 6 panels Markets, Individuals and Institutions The Social World, Diversity and Common Ground Environment, Space and Population The Human Mind and Its Complexity Cultures and Cultural Production The Study of the Human Past Life Molecular and Structural Biology and Biochemistry Sciences Genetics, Genomics, Bioinformatics and Systems Biology Cellular and Developmental Biology 9 panels Physiology, Pathophysiology and Endocrinology Neurosciences and Neural Disorders Immunity and Infection Diagnostic Tools, Therapies and Public Health Evolutionary, Population and Environmental Biology Applied Life Sciences and Non-Medical Biotechnology

Jakie mamy szanse? Liczba projektów stała się miernikiem poziomu naukowego państw, regionów, uczeni, instytutów, …

Udział krajów UE w GERD i projektach VIIPR źródło: KPK

€/mieszkaniec otrzymane z VII PR źródło: AMIRRIS 136 49 15 16 140 9 19 11 54 22 6 11 49 65

€/mieszkaniec otrzymane z VII PR źródło: AMIRRIS 136 49 15 16 140 9 innowacyjność Polska 25 w UE28 19 11 54 22 6 11 49 65

Projekty ERC w Polsce 14 grantów + 1 PoC Current host institutions; data as of 11/02/2014

Projekty ERC w Polsce 14 grantów + 1 PoC Biologia 3 + 1 Informatyka 3 Fizyka 3 Astronomia 2 Chemia 1 Socjologia 1 Lingwistyka 1 Current host institutions; data as of 11/02/2014

Liczba projektów ERC (łącznie 4 500) Number of ERC grants (total ~4 500)

Liczba projektów ERC (łącznie 4 500) 19 razy mniej niż liczba ludności

Liczba projektów ERC w funkcji wydatków na B&R

Liczba projektów ERC w funkcji wydatków na B&R 3 razy mniej niż wydatki na R&D

Liczba projektów ERC i liczba cytowanych prac *) Host institution refers to the organisation with which the first grant agreement was signed

Liczba projektów ERC i liczba cytowanych prac 4 razy mniej niż wg. liczby cytowanych prac *) Host institution refers to the organisation with which the first grant agreement was signed

Liczba projektów ERC/narodowość kierowników 14 Polish PIs abroad: in UK (5), IL (2), ES (1), FR (3), DE (1), CH (1), IT (1) Current host institutions; data as of 16/12/2013

Liczba projektów ERC/narodowość kierowników 14 Polish PIs abroad: in UK (5), IL (2), ES (1), FR (3), DE (1), CH (1), IT (1) brain drain Current host institutions; data as of 16/12/2013

Przyczyny

Historyczne inteligencja wymordowana lub zmuszona do emigracji W PRL: 9 razy mniej naukowców per capita niż w ZS tylko 12% młodzieży studiowało W Polsce: 12%  50% bez zwiększenia kadry przy malejącym finansowaniu nauki  odpływ talentów, dziura pokoleniowa

Przyczyny współczesne operacyjne możliwość zdobycia funduszy przy małej konkurencji (NCN, NCBiR, FNP, POIG, ….) niejasny/arbitralny system wynagrodzeń i zatrudniania brak pomocy merytorycznej i administracyjnej przy przygotowaniu projektów brak sprawnej obsługi istniejących projektów ….

Przyczyny współczesne strategiczne brak mechanizmów wymuszających: fikcyjność konkursów (chów wsobny) brak kompetencji „miękkich” niedostrzeganie możliwości zastosowań/brak ducha przedsiębiorczości jednokierunkowy odpływ talentów z Polski bariery mentalne i organizacyjne przy zatrudnianiu obcokrajowców ….. tworzenie liderów podejmowanie ambitnych tematów i projektów (także w Instytutach PAN, JBR...) planowanie długofalowe mobilność

Podejmowane działania

Komisja Europejska Rozpowszechnianie doskonałości i poszerzanie uczestnictwa dotyczy: Łotwy, Chorwacji, Litwy, Malty, Słowacji, Rumunii, Luxemburga, Polski, Bułgarii, Estonii, Portugalii, Słowenii, Cypru, Czech i Węgier Budżet H2020 ~ 800 M€

Komisja Europejska Teaming for Excellence (institution building) Spreading Excellence and Widening Participation: Teaming for Excellence (institution building) Twinning (institutional networking) ERA Chairs (bringing excellence to institutions) NCPs (information, communication, support) Policy Support Facility (support for R&I Policy design) COST ( stimulating cross border science networks) Total Budget in H2020 ~ 800 M€

H2020 – Zespolenie dla doskonałości Stworzenie ok. 40 centrów doskonałości w krajach objętych programem („Teaming for Excellence”) Koordynator - NCN, NCBiR, samorząd, … Wykonawcy – wybitna jednostka naukowa lub konsorcjum z UE 28 Budżet z H2020 15 – 20 M€ na centrum Współfinansowanie -- fundusze strukturalne Plan finansowy na 15 – 20 lat

H2020 – Katedra EOB Stworzenie ok. 100 nowych katedr (zespołów) w jednostkach naukowych krajów objętych programem („ERA Chairs”) Wnioskodawca - jednostka naukowa Budżet z H2020 2.5 M€ na jeden zespół Kierownik -- wyłaniany na drodze konkursu

KPK, NCN, NCBiR, FNP, jednostki aktywne poszukiwanie zespołów/tematów mających szans na sukces identyfikacja potencjalnych recenzentów/członków paneli konkursów pomoc w przygotowaniu/pisaniu wniosków uniemożliwienie składania wniosków bez szans zbudowanie sprawnej administracji do obsługi projektów ….

MNiSW, NCN, NCBiR granty na granty dofinansowanie wniosków, które dotarły do II etapu znalezienie metody wynagradzania wykonawców projektów europejskich na poziomie europejskim stworzenie synergii finansowania w ramach H2020 oraz funduszy strukturalnych, NCN, NCBiR, FNP silne uwzględnienie w ocenie parametrycznej jednostek projektów z zagranicy oraz udziału w przygotowaniu/ocenie konkursów H2020 …

MEN, MNiSW, rząd, parlament, …. poprawienie systemu kształcenia na wszystkich poziomach w umiejętnościach „miękkich” stworzenie otwartego, konkurencyjnego i mobilnego systemu badań naukowych stworzenie mechanizmów pączkowania z uczeni i instytutów firm typu spin-off (partnerstwo publiczno-prywatne) …. ograniczenie możliwości awansu w jednej jednostce ułatwienia dla małżeństw schemat podwójnej kariery naukowej

Podsumowanie

€/mieszkaniec otrzymane z VII PR Czy w 2020 r. pozostaniemy o rząd wielkości poniżej średniej UE w absorpcji funduszy na B&I KE ? 136 49 15 16 140 9 19 11 54 22 6 11 49 65