Witam Państwa na wykładzie z podstaw makro-ekonomii, :)…

G O S P O D A R K A O T W A R T A

GOSPODARKA OTWARTA to taka gospodarka, która współpra-cuje gospodarczo z zagranicą. Najważniejsze formy tej współpracy to: HANDEL ZAGRANICZNY,

GOSPODARKA OTWARTA to taka gospodarka, która współpra-cuje gospodarczo z zagranicą. Najważniejsze formy tej współpracy to: HANDEL ZAGRANICZNY, PRZEPŁYWY KAPITAŁU,

GOSPODARKA OTWARTA to taka gospodarka, która współpra-cuje gospodarczo z zagranicą. Najważniejsze formy tej współpracy to: HANDEL ZAGRANICZNY, PRZEPŁYWY KAPITAŁU, oraz MIGRACJE OSÓB.

Skutkiem współpracy gospodarczej różnych krajów bywa: INTEGRACJA GOSPODARCZA i GLOBALIZACJA.

Skutkiem współpracy gospodarczej róznych krajów bywa: INTEGRACJA GOSPODARCZA - scalanie gospodarek GRUPY krajów (np. zanik barier handlowych, coraz większa swoboda przepływu czynników produkcji między krajami, rozwój kooperacji firm z różnych krajów, przenoszenie uprawnień decyzyjnych ze szczebla kraju na szczebel wspólnoty) (np. Unia Europejska, UE; North American Free Trade Agreement, NAFTA).

Skutkiem współpracy gospodarczej róznych krajów bywa: INTEGRACJA GOSPODARCZA - scalanie gospodarek GRUPY krajów (np. zanik barier handlowych, rozwój kooperacji firm z różnych krajów, przenoszenie uprawnień decyzyjnych ze szczebla kraju na szczebel wspólnoty) (np. Unia Europejska, UE; North American Free Trade Agreement, NAFTA). a GLOBALIZACJA - scalanie WSZYSTKICH gospodarek świata.

1. WYBRANE FORMY MIĘDZYNARODOWEJ WSPÓŁ-PRACY GOSPODARCZEJ HANDEL ZAGRANICZNY 2015 r.: eksport na świecie: 16 530 mld dol.; w tym Polska 200 mld dol., czyli 1,2%. W ujęciu per capita: Polska 5 210 dol. (49,6% PKB) w porównaniu z np. 27 834 dol. w Holandii (82,5% PKB) (Czechy – odpowiednio – 15 047 dol. i 83,0%). (Dane GUS).

  Polski handel zagraniczny, 1990-2006 (ceny bieżące, bez usług, w mln dol. $) Źródło: Dane GUS. Rok Eksport (X) Import (Z) Saldo (NX) 1990 14 322 9 528 +4 794 1995 22 895 29 050 -6 155 2000 31 651 48 940 -17 289 2005 89 378 101 539 -12 161 2010 159 758 178 063 -15 539 2014 222 339 225 899 -3 559 2015 200 343 197 682 +2 661

PRZEPŁYWY KAPITAŁU 2014 r. INWESTYCJE BEZPOŚREDNIE (ang. FDI) w Polsce: niemal 13,0 mld dol. (z 1265 mld dol. na świecie); INWESTYCJE PORTFELOWE: ponad 50% obrotów Giełdy (rynek główny). (Dane GUS).

Dochód z zagranicy (saldo)a PKB a PNB Dochód narodowy brutto w Polsce (2000-2007; mld zł, ceny bieżące) a Stanowi saldo wynagrodzeń, dochodów z inwestycji bezpośrednich i portfelowych oraz pozostałych dochodów i odsetek. Źródło: Dane GUS. 2005 2010 2014 2015 Ogółem 973,2 1 393,6 1 656,0 1 731,8 PKB 990,5 1 445,3 1 719,7 1 798,3 Dochód z zagranicy (saldo)a -17,3 -51,7 -63,7 -66,5

2. KORZYŚCI Z HANDLU ZAGRANICZNEGO I ICH PRZYCZYNY a) Przewaga ABSOLUTNA produktywności Kraj Ryby Wino A 1 2 B  PRZEWAGA ABSOLUTNA produktywności oznacza, że jeden kraj wytwarza dobro niższym kosztem niż drugi kraj.

a) Przewaga ABSOLUTNA produktywności i specjalizacja Kraj Ryby Wino A 1 2 B Powiedzmy, że w obu krajach jest po 100 pracowników, którzy mogą produkować albo METODĄ „WSZYST-KIEGO PO TROCHU” (150 porcji ryb+150 porcji wina)…

a) Przewaga ABSOLUTNA produktywności i specjalizacja Kraj Ryby Wino A 1 2 B Powiedzmy, że w obu krajach jest po 100 pracowników, którzy mogą produkować albo METODĄ „WSZYSTKIE-GO PO TROCHU” (150 porcji ryb + 150 porcji wina)... …albo SPECJALIZOWAĆ SIĘ (200 porcji ryb + 200 por-cji wina) w sposób sugerowany przez absolutne przewagi produktywności.

a) Przewaga ABSOLUTNA produktywności i specjalizacja Kraj Ryby Wino A 1 2 B Powiedzmy, że w obu krajach jest po 100 pracowników, którzy mogą produkować albo METODĄ „WSZYSTKIE-GO PO TROCHU” albo SPECJALIZOWAĆ SIĘ w sposób sugerowany przez absolutne przewagi produktywności… OCZYWIŚCIE, WARUNKIEM KONIECZNYM TAKIEJ SPECJALIZACJI JEST HANDEL ZAGRANICZNY!

b) Przewaga KOMPARATYWNA produktywności i specjali-zacja Kraj Ryby Wino A 6 2 B 1

b) Przewaga KOMPARATYWNA produktywności i specjali-zacja Kraj Ryby Wino A 6 2 B 1 PRZEWAGA KOMPARATYWNA produktywności oz- nacza, że jeden kraj wytwarza dobro niższym KOSZTEM ALTERNATYWNYM* niż drugi kraj. --------------------------------------- * Koszt alternatywny (ang. opportunity cost) to KOSZT, KTÓRY PONOSIMY DLATEGO, ŻE ROBIMY TO, CO ROBIMY, A NIE COŚ INNEGO.

b) Przewaga KOMPARATYWNA produktywności i specjali-zacja Kraj Ryby Wino A 6 2 B 1 PRZEWAGA KOMPARATYWNA produktywności oz-nacza, że jeden kraj wytwarza dobro niższym KOSZTEM ALTERNATYWNYM* niż drugi kraj. Kraj Ryby Wino KAW A 6 2 3 B 1 --------------------------------------- * Koszt alternatywny (ang. opportunity cost) to KOSZT, KTÓRY PONOSIMY DLATEGO, ŻE ROBIMY TO, CO ROBIMY, A NIE COŚ INNEGO.

Kraj Ryby Wino KAW A 6 2 3 B 1 Zauważ! Kraj A ma absolutną przewagę produktywności w produk-cji wszystkiego, lecz kraj B ma komparatywną przewagę produktywnosci w produkcji wina.

Kraj Ryby Wino A 6 2 B 1 4 10 W kraju B 10 pracowników przechodzi z gałęzi rybnej do winnej, a w kraju A 4 pracowników przechodzi z gałęzi winnej do rybnej.

Kraj Ryby Wino A 6 2 B 1 4 10 W kraju B 10 pracowników przechodzi z gałęzi rybnej do winnej, a w kraju A 4 pracowników przechodzi z gałęzi winnej do rybnej. Oto zmiany wielkości produkcji spowodowane taką specja-lizacją: A: -8W +24R B: +10W -20R

Kraj Ryby Wino A 6 2 B 1 4 10 W kraju B 10 pracowników przechodzi z gałęzi rybnej do winnej, a w kraju A 4 pracowników przechodzi z gałęzi winnej do rybnej. Oto zmiany wielkości produkcji spowodowane taką specja-lizacją: A: -8W +24R B: +10W -20R Niech cena w handlu zagranicznym wynosi np. 2,4 [R/W] [określa ona WARUNKI HANDLU (ang. terms of trade) tych krajów]…

Kraj Ryby Wino A 6 2 B 1 4 10 W kraju B 10 pracowników przechodzi z gałęzi rybnej do winnej, a w kraju A 4 pracowników przechodzi z gałęzi winnej do rybnej. Oto zmiany wielkości produkcji spowodowane taką specja-lizacją: A: -8W +24R B: +10W -20R Niech cena w handlu zagranicznym wynosi np. 2,4 [R/W] [określa ona WARUNKI HANDLU (ang. terms of trade) tych krajów]…

Kraj Ryby Wino A 6 2 B 1 4 10 W kraju B 10 pracowników przechodzi z gałęzi rybnej do winnej, a w kraju A 4 pracowników przechodzi z gałęzi winnej do rybnej. Oto zmiany wielkości produkcji spowodowane taką specja-lizacją: A: -8W +24R B: +10W -20R Niech cena w handlu zagranicznym wynosi np. 2,4 [R/W] [określa ona WARUNKI HANDLU (ang. terms of trade) tych krajów]… Oczywiście, warunkiem koniecznym takiej specjalizacji jest handel zagraniczny!

Kraj Ryby Wino A 6 2 B 1 4 10 W kraju B 10 pracowników przechodzi z gałęzi rybnej do winnej, a w kraju A 4 pracowników przechodzi z gałęzi winnej do rybnej. Oto zmiany wielkości produkcji spowodowane taką specja-lizacją: A: -8W +24R B: +10W -20R Niech cena w handlu zagranicznym wynosi np. 2,4 [R/W] [określa ona WARUNKI HANDLU (ang. terms of trade) tych krajów]… Pokazaliśmy (przykładem), że NAWET JEŚLI JEDEN KRAJ JEST LEPSZY W PRODUKCJI WSZYSTKIEGO, WZA-JEMNIE KORZYSTNA SPECJALIZACJA I HANDEL SĄ MOŻLIWE!

c) SPECJALIZACJA I KORZYŚCI SKALI (handel wew-nątrzgałęziowy) Powiedzmy, że Niemcy specjalizują się w produkcji samo-chodów BMW, a Polska w produkcji samochodów Fiat…

d) NASILENIE SIĘ KONKURENCJI Pamiętasz? Monopol produkuje mniej i sprzedaje drożej niż gałąź wolnokonkurencyjna …

e) WZROST RÓŻNORODNOŚCI TOWARÓW

Y = C + I + G + NX NX<0, 3. POLITYKA HANDLOWA Nieprawdą jest zatem, że skoro: Y = C + I + G + NX NX<0, to należy hamować handel zagraniczny.

Y = C + I + G + NX NX<0, 3. POLITYKA HANDLOWA Nieprawdą jest zatem, że skoro: Y = C + I + G + NX NX<0, to należy hamować handel zagraniczny. Oznaczałoby to utratę opisanych przed chwilą korzyści z handlu zagranicznego! Oczywiście, wiele krajów dąży jednak do osiągnię- cia nadwyżki salda bilansu handlowego, NX… Służy do tego POLITYKA HANDLOWA.

Polityka handlowa oznacza, że państwo wpływa na eksport i import.  POLITYKA HANDLOWA polega na oddziaływaniu przez państwo na import i (lub) eksport.

NARZĘDZIA POLITYKI HANDLOWEJ CŁA Kwoty (limity) importowe Dobrowolne ograniczenia eksportu Kampanie propagandowe

NARZĘDZIA POLITYKI HANDLOWEJ SUBWENCJE EKSPORTOWE Państwowe ubezpieczenia transakcji eksportowych, Tanie kredyty dla eksporterów Informacja dla eksporterów

 CŁO jest opłatą, którą płaci państwu importer towaru.

Cło na rynku motorynek Cło powoduje wzrost ceny (z P1 do P2) i zmniejszenie się ilości, będącej przedmiotem handlu na rynku (z Q4 do Q3).

Cło powoduje REDYSTRYBUCJĘ DOCHODÓW (czwo-rokąty P2CAP1 i CFHG)… Cło na rynku motorynek Cło powoduje REDYSTRYBUCJĘ DOCHODÓW (czwo-rokąty P2CAP1 i CFHG)… X

Cło na rynku motorynek Cło powoduje REDYSTRYBUCJĘ DOCHODÓW (czwo-rokąty P2CAP1 i CFHG)… i SPOŁECZNĄ STRATĘ (trój-kąty CGA i FBH)

Jednym z wielu narzędzi wspierania eksportu jest subwen-cja eksportowa. SUBWENCJA EKSPORTOWA jest dopłatą, którą pań-stwo wypłaca eksporterowi, zachęcając go do zwiększenia eksportu.

S D Subwencja eksportowa na rynku motorynek Cena dla eksportera rośnie o subwencję, więc subwencja po-woduje wzrost eksportu z AB do CF (cena nie jest różnico-wana). S D

S D Subwencja eksportowa na rynku motorynek Subwencja powoduje SPOŁECZNĄ STRATĘ (suma pól trójkątów CAG i FHB)… D S

S D Subwencja eksportowa na rynku motorynek Subwencja powoduje SPOŁECZNĄ STRATĘ (suma pól trójkątów CAG i FHB)… i REDYSTRYBUCJĘ DOCHO-DÓW (P2FBP1). S D X

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM PROTEKCJONIZM to polityka handlowa, której celem jest ochrona rynku krajowego przed towarami z zagranicy. Protekcjonizm jest przeciwieństwem WOLNEGO HAND-LU. Celem PROTEKCJONIZMU jest ochrona rynku krajo-wego przed towarami z zagranicy.

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty protekcjonistów: a) O ochronie miejsc pracy.

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty przeciwko wolnemu handlowi: a) O ochronie miejsc pracy. b) O taniej pracy za granicą.

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty przeciwko wolnemu handlowi: a) O ochronie miejsc pracy. b) O taniej pracy za granicą. Kontrargumenty: W kategoriach kosztów jednostkowych kraje rozwi-nięte i tak BYWAJĄ lepsze… 20$/h 40 koszul/h 1$/h 1 koszula/h

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty przeciwko wolnemu handlowi: a) O ochronie miejsc pracy. b) O taniej pracy za granicą. Kontrargumenty: W kategoriach kosztów jednostkowych kraje rozwi-nięte i tak BYWAJĄ lepsze... A jeśli nawet nie są lepsze, to rozwiązaniem jest mię-dzynarodowa specjalizacja (wykorzystanie przewag absolutnych i komparatywnych…), a nie protekcjo-nizm.

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty protekcjonistów: a) O ochronie miejsc pracy. b) O taniej pracy za granicą. c) O „młodych” sektorach gospodarki (ang. infant industries).

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty protekcjonistów: a) O ochronie miejsc pracy. Kontrargumenty: Import jest warunkiem eksportu. Import też tworzy miejsca pracy. Ochrona miejsc pracy kosztuje (chodzi m. in. o utracone korzyści nabywców).

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty protekcjonistów : a) O ochronie miejsc pracy. b) O taniej pracy za granicą. c) O „młodych” sektorach gospodarki (ang. infant industries). Kontrargumenty: Państwo nie jest w stanie identyfikować takich sekto-rów, prywatne banki są w tym lepsze. Ewentualne subsydiowanie takich dziedzin jest lep-szym rozwiązaniem od ochrony celnej.

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty przeciwko wolnemu handlowi : a) O ochronie miejsc pracy. b) O taniej pracy za granicą. c) O „młodych” sektorach gospodarki (ang. infant industries). d) O dumpingu.

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty przeciwko wolnemu handlowi: a) O ochronie miejsc pracy. b) O taniej pracy za granicą. c) O „młodych” sektorach gospodarki (ang. infant industries). d) O dumpingu. Kontrargumenty: To tylko trudna do udowodnienia hipoteza (alterna-tywą jest np. hipoteza o różnicowaniu cen). Na rynku światowym nikt nie jest w stanie zdobyć pozycji monopolistycznej.

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty protekcjonistów: a) O ochronie miejsc pracy. b) O taniej pracy za granicą. c) O „młodych” sektorach gospodarki (ang. infant industries). d) O dumpingu. e) O bezpieczeństwie.

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty protekcjonistów: a) O ochronie miejsc pracy. b) O taniej pracy za granicą. c) O „młodych” sektorach gospodarki (ang. infant industries). d) O dumpingu. e) O bezpieczeństwie. Komentarz: Pełna samodzielność (np. w produkcji sprzętu woj.-skowego itp.) i tak nie jest możliwa. Należy się spe-cjalizować w ramach sojuszy.

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty przeciwko wolnemu handlowi: a) O ochronie miejsc pracy. b) O taniej pracy za granicą. c) O „młodych” sektorach gospodarki (ang. infant industries). d) O dumpingu. e) O bezpieczeństwie. f) O ochronie wsi, rzemiosła, tradycji itp.

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty przeciwko wolnemu handlowi: a) O ochronie miejsc pracy. b) O taniej pracy za granicą. c) O „młodych” sektorach gospodarki (ang. infant industries). d) O dumpingu. e) O bezpieczeństwie. f) O ochronie wsi, rzemiosła, tradycji itp. Kontrargumenty: Lepszym rozwiązaniem od cła jest subsydium.

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty protekcjonistów: a) O ochronie miejsc pracy. b) O taniej pracy za granicą. c) O „młodych” sektorach gospodarki (ang. infant industries). d) O dumpingu. e) O bezpieczeństwie. f) O ochronie wsi, rzemiosła itp. g) O ochronie kultury narodowej (japońskie kres-kówki… itd. ).

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty protekcjonistów: a) O ochronie miejsc pracy. b) O taniej pracy za granicą. c) O „młodych” sektorach gospodarki (ang. infant industries). d) O dumpingu. e) O bezpieczeństwie. f) O ochronie wsi, rzemiosła itp. g) O ochronie kultury narodowej (japońskie kres-kówki… itd.). Kontrargumenty: Tu chodzi raczej o pogoń za rentą (ang. rent seeking) lokalnych twórców, którzy nie wytrzymują konku-rencji lepszych od siebie...

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty przeciwko wolnemu handlowi: a) O ochronie miejsc pracy. b) O taniej pracy za granicą. c) O „młodych” sektorach gospodarki (ang. infant industries). d) O dumpingu. e) O bezpieczeństwie. f) O ochronie wsi, rzemiosła itp. g) O ochronie kultury narodowej. h) O „strategicznej polityce handlowej”.

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Argumenty przeciwko wolnemu handlowi: a) O ochronie miejsc pracy. b) O taniej pracy za granicą. c) O „młodych” sektorach gospodarki (ang. infant industries). d) O dumpingu. e) O bezpieczeństwie. f) O ochronie wsi, rzemiosła itp. g) O ochronie kultury narodowej. h) O „strategicznej polityce handlowej” („oni wspie-rają swoich, więc my też musimy”). Kontrargumenty: Zamiast sobie szkodzić nawzajem, trzeba koordy-nować politykę handlową w skali całego świata!

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Dlaczego, mimo wszystko, stosuje się ograniczenia handlu?

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Dlaczego, mimo wszystko, stosuje się ograniczenia handlu? Cła są źródłem „ŁATWYCH” DOCHODÓW PAŃSTWA.

POLITYKA HANDLOWA: SPÓR O PROTEKCJONIZM Dlaczego, mimo wszystko, stosuje się ograniczenia handlu? Cła są źródłem „łatwych” dochodów państwa. „Syndrom ROZPROSZONYCH KORZYŚCI I SKON-CENTROWANYCH STRAT” (lub też rozproszonych strat i skoncentrowanych korzyści) sprzyja protekcjonizmowi. Rozproszenie skądinąd wielkich ŁĄCZNYCH korzyści z wolnego handlu i skoncentrowanie skądinąd małych ŁĄCZNYCH strat krajowych producentów sprzyja lobbin-gowi za protekcjonizmem i podobnym działaniom.

4. KURS WALUTOWY

NOMINALNY KURS WALUTOWY  KURS WALUTOWY jest relacją wymienną pieniądza jednego kraju na pieniądz innego kraju.

Zwykle kurs walutowy taki zapisuje się NA SPOSÓB BRY-TYJSKI (BEZPOŚREDNIO) jako liczbę jednostek waluty zagranicznej płaconych za jednostkę waluty krajowej (np. 0,25 USD/PLN). (DALEJ STOSUJĘ TAKI ZAPIS KURSU). Niekiedy jednak (np. w Polsce) stosowany jest EU-ROPEJSKI (POŚREDNI) sposób zapisu tego kursu. Infor-muje on wtedy o liczbie jednostek waluty krajowej płaco-nych za jednostkę waluty zagranicznej (np. 4,00 PLN/USD).

Nominalny kurs walutowy może być PŁYNNY (ZMIENNY) lub STAŁY.

 KURS WALUTOWY jest PŁYNNY, kiedy jego poziom jest wyznaczany na rynku walutowym, na którym za pieniądz zagraniczny kupuje się i sprzedaje pieniądz krajo-wy.  KURS WALUTOWY jest STAŁY, kiedy jego poziom jest wyznaczany przez państwo (przez urzędników).

Kurs walutowy ulega DEPRECJACJI (DEWALUACJI), kiedy siły rynkowe powodują jego spadek (kiedy państwo administracyjnie obniża jego poziom). Za jednostkę waluty krajowej chętni płacą wtedy mniej jednostek waluty obcej (np. 0,2 USD/PLN), zamiast 0,25 USD/PLN).

Kurs walutowy ulega APRECJACJI (REWALUACJI), kiedy siły rynkowe powodują jego wzrost (kiedy państwo administracyjnie podnosi jego poziom). W efekcie za jednostkę waluty krajowej chętni płacą więcej jednostek waluty obcej (np. 0,3 USD/PLN), zamiast 0,25 USD/PLN).

stały i jeszcze raz wypełnij polecenia a-d. ZADANIE Kurs jeśla jest płynny, na rynku waluto-wym panuje równowaga w punkcie E. Wskaż nowy poziom kursu po każdym z tych niezależnych zdarzeń (wykorzystaj gotowe oznaczenia): a) Zmalał import Hipotecji z Fantazji. b) Wzrósł import Fantazji z Hipotecji. c) Podwoiły się in-westycje bezpośrednie Hipotecji w Fan-tazji. d) Fundusze emerytalne z Hipotecji kupują akcje firm z Fantazji, a banki z Fantazji przestały inwestować w hipote-cjańskie obligacje. e) Załóż, że kurs jest S’ S H S’’ D’ D” D E F G C I J A B M[jl] ε [gb/jl] stały i jeszcze raz wypełnij polecenia a-d.

stały i jeszcze raz wypełnij polecenia a-d. ZADANIE Kurs jeśla jest płynny, na rynku waluto-wym panuje równowaga w punkcie E. Wskaż nowy poziom kursu po każdym z tych niezależnych zdarzeń (wykorzystaj gotowe oznaczenia): a) Zmalał import Hipotecji z Fantazji. b) Wzrósł import Fantazji z Hipotecji. c) Podwoiły się in-westycje bezpośrednie Hipotecji w Fan-tazji. d) Fundusze emerytalne z Hipotecji kupują akcje firm z Fantazji, a banki z Fantazji przestały inwestować w hipote-cjańskie obligacje. e) Załóż, że kurs jest S’ S H S’’ D’ D” D E F G C I J A B M[jl] ε [gb/jl] stały i jeszcze raz wypełnij polecenia a-d. a) Nowy poziom kursu odpowiada punktowi J.

stały i jeszcze raz wypełnij polecenia a-d. ZADANIE Kurs jeśla jest płynny, na rynku waluto-wym panuje równowaga w punkcie E. Wskaż nowy poziom kursu po każdym z tych niezależnych zdarzeń (wykorzystaj gotowe oznaczenia): a) Zmalał import Hipotecji z Fantazji. b) Wzrósł import Fantazji z Hipotecji. c) Podwoiły się in-westycje bezpośrednie Hipotecji w Fan-tazji. d) Fundusze emerytalne z Hipotecji kupują akcje firm z Fantazji, a banki z Fantazji przestały inwestować w hipote-cjańskie obligacje. e) Załóż, że kurs jest S’ S H S’’ D’ D” D E F G C I J A B M[jl] ε [gb/jl] stały i jeszcze raz wypełnij polecenia a-d. a) Nowy poziom kursu odpowiada punktowi J. b) Nowy poziom kursu odpowiada punktowi H.

stały i jeszcze raz wypełnij polecenia a-d. ZADANIE Kurs jeśla jest płynny, na rynku waluto-wym panuje równowaga w punkcie E. Wskaż nowy poziom kursu po każdym z tych niezależnych zdarzeń (wykorzystaj gotowe oznaczenia): a) Zmalał import Hipotecji z Fantazji. b) Wzrósł import Fantazji z Hipotecji. c) Podwoiły się in-westycje bezpośrednie Hipotecji w Fan-tazji. d) Fundusze emerytalne z Hipotecji kupują akcje firm z Fantazji, a banki z Fantazji przestały inwestować w hipote-cjańskie obligacje. e) Załóż, że kurs jest S’ S H S’’ D’ D” D E F G C I J A B M[jl] ε [gb/jl] stały i jeszcze raz wypełnij polecenia a-d. a) Nowy poziom kursu odpowiada punktowi J. b) Nowy poziom kursu odpowiada punktowi H. c) Nowy poziom kursu odpowiada punktowi F.

stały i jeszcze raz wypełnij polecenia a-d. ZADANIE Kurs jeśla jest płynny, na rynku waluto-wym panuje równowaga w punkcie E. Wskaż nowy poziom kursu po każdym z tych niezależnych zdarzeń (wykorzystaj gotowe oznaczenia): a) Zmalał import Hipotecji z Fantazji. b) Wzrósł import Fantazji z Hipotecji. c) Podwoiły się in-westycje bezpośrednie Hipotecji w Fan-tazji. d) Fundusze emerytalne z Hipotecji kupują akcje firm z Fantazji, a banki z Fantazji przestały inwestować w hipote-cjańskie obligacje. e) Załóż, że kurs jest S’ S H S’’ D’ D” D E F G C I J A B M[jl] ε [gb/jl] stały i jeszcze raz wypełnij polecenia a-d. a) Nowy poziom kursu odpowiada punktowi J. b) Nowy poziom kursu odpowiada punktowi H. c) Nowy poziom kursu odpowiada punktowi F. d) Nowy poziom kursu odpowiada punktowi C.

stały i jeszcze raz wypełnij polecenia a-d. ZADANIE Kurs jeśla jest płynny, na rynku waluto-wym panuje równowaga w punkcie E. Wskaż nowy poziom kursu po każdym z tych niezależnych zdarzeń (wykorzystaj gotowe oznaczenia): a) Zmalał import Hipotecji z Fantazji. b) Wzrósł import Fantazji z Hipotecji. c) Podwoiły się in-westycje bezpośrednie Hipotecji w Fan-tazji. d) Fundusze emerytalne z Hipotecji kupują akcje firm z Fantazji, a banki z Fantazji przestały inwestować w hipote-cjańskie obligacje. e) Załóż, że kurs jest S’ S H S’’ D’ D” D E F G C I J A B M[jl] ε [gb/jl] stały i jeszcze raz wypełnij polecenia a-d. a) Nowy poziom kursu odpowiada punktowi J. b) Nowy poziom kursu odpowiada punktowi H. c) Nowy poziom kursu odpowiada punktowi F. d) Nowy poziom kursu odpowiada punktowi C. e) Kurs się nie zmienia.

ZADANIE a) Złoty uległ aprecjacji. Kto skorzysta, kto straci? Dlacze-go? (i) ORLEN, który kupuje rafinerię na Łotwie?

ZADANIE a) Złoty uległ aprecjacji. Kto skorzysta, kto straci? Dlacze-go? (i) ORLEN, który kupuje rafinerię na Łotwie? ORLEN zyska; przecież złotowe wydatki ORLENU na tę in-westycję bezpośrednią zmaleją w wyniku aprecjacji złotego.

ZADANIE a) Złoty uległ aprecjacji. Kto skorzysta, kto straci? Dlacze-go? (i) ORLEN, który kupuje rafinerię na Łotwie? ORLEN zyska; przecież złotowe wydatki ORLENU na tę in-westycję bezpośrednią zmaleją w wyniku aprecjacji złotego. (ii) Francuski fundusz emerytalny, który sprzedaje akcje ASSECOPOLU?

ZADANIE a) Złoty uległ aprecjacji. Kto skorzysta, kto straci? Dlacze-go? (i) ORLEN, który kupuje rafinerię na Łotwie? ORLEN zyska; przecież złotowe wydatki ORLENU na tę in-westycję bezpośrednią zmaleją w wyniku aprecjacji złotego. (ii) Francuski fundusz emerytalny, który sprzedaje akcje ASSECOPOLU? Na skutek aprecjacji złotego francuski fundusz za przychód ze sprzedaży polskich akcji dostanie więcej euro.

ZADANIE a) Złoty uległ aprecjacji. Kto skorzysta, kto straci? Dlacze-go? (i) ORLEN, który kupuje rafinerię na Łotwie? ORLEN zyska; przecież złotowe wydatki ORLENU na tę in-westycję bezpośrednią zmaleją w wyniku aprecjacji złotego. (ii) Francuski fundusz emerytalny, który sprzedaje akcje ASSECOPOLU? Na skutek aprecjacji złotego francuski fundusz za przychód ze sprzedaży polskich akcji dostanie więcej euro. (iii) Firma Kowalskiego, która sprzedaje drób do Niemiec?

ZADANIE a) Złoty uległ aprecjacji. Kto skorzysta, kto straci? Dlacze-go? (i) ORLEN, który kupuje rafinerię na Łotwie? ORLEN zyska; przecież złotowe wydatki ORLENU na tę in-westycję bezpośrednią zmaleją w wyniku aprecjacji złotego. (ii) Francuski fundusz emerytalny, który sprzedaje akcje ASSECOPOLU? Na skutek aprecjacji złotego francuski fundusz za przychód ze sprzedaży polskich akcji dostanie więcej euro. (iii) Firma Kowalskiego, która sprzedaje drób do Niemiec? Kowalski-producent straci, ponieważ za daną ilość euro za sprzedane gęsi dostanie w kraju mniej złotych.

ZADANIE a) Złoty uległ aprecjacji. Kto skorzysta, kto straci? Dlacze-go? (i) ORLEN, który kupuje rafinerię na Łotwie? ORLEN zyska; przecież złotowe wydatki ORLENU na tę in-westycję bezpośrednią zmaleją w wyniku aprecjacji złotego. (ii) Francuski fundusz emerytalny, który sprzedaje akcje ASSECOPOLU? Na skutek aprecjacji złotego francuski fundusz za przychód ze sprzedaży polskich akcji dostanie więcej euro. (iii) Firma Kowalskiego, która sprzedaje drób do Niemiec? Kowalski-producent straci, ponieważ za daną ilość euro za sprzedane gęsi dostanie w kraju mniej złotych. (iv) Kowalski, który chce spędzić wczasy na Zanzibarze?

ZADANIE a) Złoty uległ aprecjacji. Kto skorzysta, kto straci? Dlacze-go? (i) ORLEN, który kupuje rafinerię na Łotwie? ORLEN zyska; przecież złotowe wydatki ORLENU na tę in-westycję bezpośrednią zmaleją w wyniku aprecjacji złotego. (ii) Francuski fundusz emerytalny, który sprzedaje akcje ASSECOPOLU? Na skutek aprecjacji złotego francuski fundusz za przychód ze sprzedaży polskich akcji dostanie więcej euro. (iii) Firma Kowalskiego, która sprzedaje drób do Niemiec? Kowalski-producent straci, ponieważ za daną ilość euro za sprzedane gęsi dostanie w kraju mniej. (iv) Kowalski, który chce spędzić wczasy na Zanzibarze? Złotowa cena wycieczki, którą planuje Kowalski, zmaleje. Kowalski-konsument zyska.

ZADANIE a) Złoty uległ aprecjacji. Kto skorzysta, kto straci? Dlacze-go? (i) ORLEN, który kupuje rafinerię na Łotwie? ORLEN zyska; przecież złotowe wydatki ORLENU na tę in-westycję bezpośrednią zmaleją w wyniku aprecjacji złotego. (ii) Francuski fundusz emerytalny, który sprzedaje akcje ASSECOPOLU? Na skutek aprecjacji złotego francuski fundusz za przychód ze sprzedaży polskich akcji dostanie więcej euro. (iii) Firma Kowalskiego, która sprzedaje drób do Niemiec? Kowalski-producent straci, ponieważ za daną ilość euro za sprzedane gęsi dostanie w kraju mniej. (iv) Kowalski, który chce spędzić wczasy na Zanzibarze? Złotowa cena wycieczki, którą planuje Kowalski, zmaleje. Kowalski-konsument zyska. b) Jak dewaluacja wpływa na: (i) opłacalność eksportu?

ZADANIE a) Złoty uległ aprecjacji. Kto skorzysta, kto straci? Dlacze-go? (i) ORLEN, który kupuje rafinerię na Łotwie? ORLEN zyska; przecież złotowe wydatki ORLENU na tę in-westycję bezpośrednią zmaleją w wyniku aprecjacji złotego. (ii) Francuski fundusz emerytalny, który sprzedaje akcje ASSECOPOLU? Na skutek aprecjacji złotego francuski fundusz za przychód ze sprzedaży polskich akcji dostanie więcej euro. (iii) Firma Kowalskiego, która sprzedaje drób do Niemiec? Kowalski-producent straci, ponieważ za daną ilość euro za sprzedane gęsi dostanie w kraju mniej. (iv) Kowalski, który chce spędzić wczasy na Zanzibarze? Złotowa cena wycieczki, którą planuje Kowalski, zmaleje. Kowalski-konsument zyska. b) Jak dewaluacja wpływa na: (i) opłacalność eksportu? Dewaluacja zwiększa opłacalność eksportu.

ZADANIE a) Złoty uległ aprecjacji. Kto skorzysta, kto straci? Dlacze-go? (i) ORLEN, który kupuje rafinerię na Łotwie? ORLEN zyska; przecież złotowe wydatki ORLENU na tę in-westycję bezpośrednią zmaleją w wyniku aprecjacji złotego. (ii) Francuski fundusz emerytalny, który sprzedaje akcje ASSECOPOLU? Na skutek aprecjacji złotego francuski fundusz za przychód ze sprzedaży polskich akcji dostanie więcej euro. (iii) Firma Kowalskiego, która sprzedaje drób do Niemiec? Kowalski-producent straci, ponieważ za daną ilość euro za sprzedane gęsi dostanie w kraju mniej. (iv) Kowalski, który chce spędzić wczasy na Zanzibarze? Złotowa cena wycieczki, którą planuje Kowalski, zmaleje. Kowalski-konsument zyska. b) Jak dewaluacja wpływa na: (i) opłacalność eksportu? Dewaluacja zwiększa opłacalność eksportu. (ii) opłacalność importu?

ZADANIE a) Złoty uległ aprecjacji. Kto skorzysta, kto straci? Dlacze-go? (i) ORLEN, który kupuje rafinerię na Łotwie? ORLEN zyska; przecież złotowe wydatki ORLENU na tę in-westycję bezpośrednią zmaleją w wyniku aprecjacji złotego. (ii) Francuski fundusz emerytalny, który sprzedaje akcje ASSECOPOLU? Na skutek aprecjacji złotego francuski fundusz za przychód ze sprzedaży polskich akcji dostanie więcej euro. (iii) Firma Kowalskiego, która sprzedaje drób do Niemiec? Kowalski-producent straci, ponieważ za daną ilość euro za sprzedane gęsi dostanie w kraju mniej. (iv) Kowalski, który chce spędzić wczasy na Zanzibarze? Złotowa cena wycieczki, którą planuje Kowalski, zmaleje. Kowalski-konsument zyska. b) Jak dewaluacja wpływa na: (i) opłacalność eksportu? Dewaluacja zwiększa opłacalność eksportu. (ii) opłacalność importu? Dewaluacja zmniejsza opłacalność importu.

ZADANIE a) Złoty uległ aprecjacji. Kto skorzysta, kto straci? Dlacze-go? (i) ORLEN, który kupuje rafinerię na Łotwie? ORLEN zyska; przecież złotowe wydatki ORLENU na tę in-westycję bezpośrednią zmaleją w wyniku aprecjacji złotego. (ii) Francuski fundusz emerytalny, który sprzedaje akcje ASSECOPOLU? Na skutek aprecjacji złotego francuski fundusz za przychód ze sprzedaży polskich akcji dostanie więcej euro. (iii) Firma Kowalskiego, która sprzedaje drób do Niemiec? Kowalski-producent straci, ponieważ za daną ilość euro za sprzedane gęsi dostanie w kraju mniej. (iv) Kowalski, który chce spędzić wczasy na Zanzibarze? Złotowa cena wycieczki, którą planuje Kowalski, zmaleje. Kowalski-konsument zyska. b) Jak dewaluacja wpływa na: (i) opłacalność eksportu? Dewaluacja zwiększa opłacalność eksportu. (ii) opłacalność importu? Dewaluacja zmniejsza opłacalność importu. (iii) saldo bilansu handlowego? Dlaczego?

ZADANIE a) Złoty uległ aprecjacji. Kto skorzysta, kto straci? Dlacze-go? (i) ORLEN, który kupuje rafinerię na Łotwie? ORLEN zyska; przecież złotowe wydatki ORLENU na tę in-westycję bezpośrednią zmaleją w wyniku aprecjacji złotego. (ii) Francuski fundusz emerytalny, który sprzedaje akcje ASSECOPOLU? Na skutek aprecjacji złotego francuski fundusz za przychód ze sprzedaży polskich akcji dostanie więcej euro. (iii) Firma Kowalskiego, która sprzedaje drób do Niemiec? Kowalski-producent straci, ponieważ za daną ilość euro za sprzedane gęsi dostanie w kraju mniej. (iv) Kowalski, który chce spędzić wczasy na Zanzibarze? Złotowa cena wycieczki, którą planuje Kowalski, zmaleje. Kowalski-konsument zyska. b) Jak dewaluacja wpływa na: (i) opłacalność eksportu? Dewaluacja zwiększa opłacalność eksportu. (ii) opłacalność importu? Dewaluacja zmniejsza opłacalność importu. (iii) saldo bilansu handlowego? Dlaczego? W efekcie dewaluacja polepsza saldo bilansu handlowego.

REALNY KURS WYMIANY Nominalny kurs walutowy jest relacją wymienną pieniądza jednego kraju na pieniądz innego kraju. Natomiast  REALNY KURS WYMIANY jest relacją wymienną in-nych niż pieniądz towarów z różnych krajów.

REALNY KURS WYMIANY Nominalny kurs walutowy jest relacją wymienną pieniądza jednego kraju na pieniądz innego kraju. Natomiast  REALNY KURS WYMIANY jest relacją wymienną in-nych niż pieniądz towarów z różnych krajów. Oto formalny związek kursu realnego, εr, i kursu nominalnego, εn: εr = εn∙ Pk/Pz, gdzie Pz i Pk to – odpowiednio - cena wchodzącej w grę por- cji dóbr za granicą i w kraju.

Powiedzmy np. , że nominalny kurs złotego wynosi 0,3[dol Powiedzmy np., że nominalny kurs złotego wynosi 0,3[dol./zł], Pk = 100 zł, a Pz = 15 dol. Wtedy realny kurs tej porcji dóbr, której dotyczą ceny Pk i Pz, wynosi: εr=(εn∙Pk)/Pz =(0,3[dol./zł]∙100 zł)/15 dol.=30 dol./15 dol.=2[porcje amerykańskie za porcję polską].

Powiedzmy np. , że nominalny kurs złotego wynosi 0,3[dol Powiedzmy np., że nominalny kurs złotego wynosi 0,3[dol./zł], Pk = 100 zł, a Pz = 15 dol. Wtedy realny kurs tej porcji dóbr, której dotyczą ceny Pk i Pz, wynosi: εr=(εn∙Pk)/Pz =(0,3[dol./zł]∙100 zł)/15 dol.=30 dol./15 dol.=2[porcje amerykańskie za porcję polską]. Za te same pieniądze, które wydalibyśmy na ko-szyk polski, w Stanach możemy kupić 2 takie koszyki dóbr. Towary polskie nie są zatem KONKURENCYJNE CENOWO w porównaniu z amerykańskimi.

Wzrost realnego kursu jest nazywany REALNĄ APREC-JACJĘ waluty krajowej Wzrost realnego kursu jest nazywany REALNĄ APREC-JACJĘ waluty krajowej. (Międzynarodowa siła nabywcza odnośnej kwoty pieniądza krajowego się powiększa). Realna aprecjacja powoduje, że pogarsza się CENOWA KONKURENCYJNOŚĆ krajowych towarów na rynkach zagranicznych. (Kupując porcję dóbr w kraju, nabywca tra-ci coraz więcej dóbr zagranicznych).

Zaś spadek realnego kursu oznacza, że doszło do RE-ALNEJ DEPRECJACJI złotego. (Nastąpił wzrost między-narodowej cenowej konkurencyjności polskich towarów).

ZADANIE W Hipotecji i w Fantazji wytwarza się tylko chleb! W ciągu roku ceny wzrosły tu – odpowiednio – z 1 gb do 6 gb i z 3 jl do 9 jl za bochenek. Nominalny kurs walutowy obniżył się z 9 [jl/gb] do 3 [jl/gb]. a) O ile procent zmienił się kurs realny?

ZADANIE W Hipotecji i w Fantazji wytwarza się tylko chleb! W ciągu roku ceny wzrosły tu – odpowiednio – z 1 gb do 6 gb i z 3 jl do 9 jl za bochenek. Nominalny kurs walutowy obniżył się z 9 [jl/gb] do 3 [jl/gb]. a) O ile procent zmienił się kurs realny? Kurs realny spadł o 33,(3)%. (εr=9[jl/gb]·1gb/3jl=9jl/3jl=3; εr’=3[jl/gb]·6gb/9jl =18jl/9jl=2). b) Ile bochenków chleba można było dostać w Fantazji za bo-chenek chleba z Hipotecji na początku stycznia, a ile w końcu grudnia tego roku?

ZADANIE W Hipotecji i w Fantazji wytwarza się tylko chleb! W ciągu roku ceny wzrosły tu – odpowiednio – z 1 gb do 6 gb i z 3 jl do 9 jl za bochenek. Nominalny kurs walutowy obniżył się z 9 [jl/gb] do 3 [jl/gb]. a) O ile procent zmienił się kurs realny? Kurs realny spadł o 33,(3)%. (εr=9[jl/gb]·1gb/3jl=9jl/3jl=3; εr’=3[jl/gb]·6gb/9jl =18jl/9jl=2). b) Ile bochenków chleba można było dostać w Fantazji za bo-chenek chleba z Hipotecji na początku stycznia, a ile w końcu grudnia tego roku? Odpowiednio:3 bochenki (εr=9jl/3jl; na początku roku za cenę bochenka w Hipotecji można kupić trzy bochenki w Fantazji) i 2 bochenki (εr’=18jl/9jl; na końcu roku za cenę bochenka w Hipotecji można kupić dwa bochenki w Fantazji). c) Jak zmieniła się konkurencyjność towarów z Fantazji w porównaniu z towarami z Hipotecji? Dlaczego (uzupełnij szablon)? [Konkurencyjność towarów z Fantazji ..................-.................., bo najpierw za kwotę przeznaczoną na zakup 1 bochenka chleba w Fantazji można było mieć ................., a potem ........................ bochenka chleba w Hipotecji.]

ZADANIE W Hipotecji i w Fantazji wytwarza się tylko chleb! W ciągu roku ceny wzrosły tu – odpowiednio – z 1 gb do 6 gb i z 3 jl do 9 jl za bochenek. Nominalny kurs walutowy obniżył się z 9 [jl/gb] do 3 [jl/gb]. a) O ile procent zmienił się kurs realny? Kurs realny spadł o 33,(3)%. (εr=9[jl/gb]·1gb/3jl=9jl/3jl=3; εr’=3[jl/gb]·6gb/9jl =18jl/9jl=2). b) Ile bochenków chleba można było dostać w Fantazji za bo-chenek chleba z Hipotecji na początku stycznia, a ile w końcu grudnia tego roku? Odpowiednio:3 bochenki (εr=9jl/3jl; na początku roku za cenę bochenka w Hipotecji można kupić trzy bochenki w Fantazji) i 2 bochenki (εr’=18jl/9jl; na końcu roku za cenę bochenka w Hipotecji można kupić dwa bochenki w Fantazji). c) Jak zmieniła się konkurencyjność towarów z Fantazji w porównaniu z towarami z Hipotecji? Dlaczego (uzupełnij szablon)? [Konkurencyjność towarów z Fantazji ..................-.................., bo najpierw za kwotę przeznaczoną na zakup 1 bochenka chleba w Fantazji można było mieć ................., a potem ........................ bochenka chleba w Hipotecji.] Konkurencyjność towarów z Fantazji..............pogorszyła się.., bo najpierw za kwotę przeznaczoną na zakup 1 bochenka chleba w Fantazji można było mieć .. ⅓ ., a potem ....... ½ .... bochenka chleba w Hipotecji. (Innymi słowy chleb z Fantazji podrożał w porównaniu z chlebem w Hipotecji. Przecież naj-pierw kupno bochenka chleba w Fantazji oznaczało rezygna-cję tylko z ⅓ bochenka chleba, który można kupić w Hipo-tecji, a potem rezygnację aż z ½ takiego bochenka chleba).

ZADANIE cd. d) Czy doszło do realnej aprecjacji, czy realnej deprecjacji gdyba? Nastąpiła realna deprecjacja gdyba do jeśla. (Na skutek zmian nominalnego kursu walutowego i cen w obu krajach odpowiadająca wartości porcji chleba w Hipote-cji liczba gdybów najpierw kupowała 3 porcje chleba w Fan-tazji, a potem już tylko 2 porcje chleba w Fantazji).

EFEKTYWNY KURS WALUTOWY Kiedy kurs walutowy zmienia się różnie w stosunku do kilku walut, EFEKTYWNY kurs waluty stanowi miarę zmiany siły nabywczej waluty w stosunku do nich wszyst-kich naraz. EFEKTYWNY KURS WALUTOWY jest miarą zmia-ny siły nabywczej waluty krajowej w stosunku do grupy walut zagranicznych.

Efektywny kurs walutowy ma zwykle formę złożonego in-deksu (jak CPI Efektywny kurs walutowy ma zwykle formę złożonego in-deksu (jak CPI!), który jest średnią ważoną* indeksów prostych, informujących o zmianie kursów waluty krajo-wej w stosunku do walut partnerów handlowych. -------------- * Wagami są udziały innych krajów w naszym handlu za-granicznym (chodzi o sumę eksportu i importu).

ZADANIE Struktura handlu zagranicznego w Hipotecji jest następu-jąca: na Cesarstwo X przypada 20%, na Królestwo Y – 30%, a na Republikę Z - 50% obrotów. W ciągu ubiegłych 2 lat nastąpiły następujące zmiany nominalnego kursu hipotecjań-skiego gdyba do walut tych krajów (okresem bazowym jest zawsze koniec poprzedniego roku; w Hipotecji obowiązuje brytyjski sposób zapisu kursu gdyba): Cesarstwo X Królestwo Y Republika Z 2004 -4% -8% +10% 2005 +12% -10% -24% Natomiast ceny we wszystkich tych krajach pozostały stałe. a) Oblicz zmianę efektywnego kursu gdyba w stosunku do ko-szyka walut partnerów handlowych Hipotecji, do której dosz-ło w 2005 r.

12%•0,2-10%•0,3-24%•0,5=-0,126=-12,6%. ZADANIE Struktura handlu zagranicznego w Hipotecji jest następu-jąca: na Cesarstwo X przypada 20%, na Królestwo Y – 30%, a na Republikę Z - 50% obrotów. W ciągu ubiegłych 2 lat nastąpiły następujące zmiany nominalnego kursu hipotecjań-skiego gdyba do walut tych krajów (okresem bazowym jest zawsze koniec poprzedniego roku; w Hipotecji obowiązuje brytyjski sposób zapisu kursu gdyba): Cesarstwo X Królestwo Y Republika Z 2004 -4% -8% +10% 2005 +12% -10% -24% Natomiast ceny we wszystkich tych krajach pozostały stałe. a) Oblicz zmianę efektywnego kursu gdyba w stosunku do ko-szyka walut partnerów handlowych Hipotecji, do której dosz-ło w 2005 r. W 2005 r. efektywny kurs gdyba wobec koszyka walut partne-rów handlowych Hipotecji zmienił się o: 12%•0,2-10%•0,3-24%•0,5=-0,126=-12,6%. Oznacza to, że w 2005 r. efektywny kurs gdyba zma-lał o 12,6%. b) Jak sądzisz, jak taka zmiana wpłynie na bilans handlowy Hipotecji? Odpowiedź uzasadnij.

12%•0,2-10%•0,3-24%•0,5=-0,126=-12,6%. ZADANIE Struktura handlu zagranicznego w Hipotecji jest następu-jąca: na Cesarstwo X przypada 20%, na Królestwo Y – 30%, a na Republikę Z - 50% obrotów. W ciągu ubiegłych 2 lat nastąpiły następujące zmiany nominalnego kursu hipotecjań-skiego gdyba do walut tych krajów (okresem bazowym jest zawsze koniec poprzedniego roku; w Hipotecji obowiązuje brytyjski sposób zapisu kursu gdyba): Cesarstwo X Królestwo Y Republika Z 2004 -4% -8% +10% 2005 +12% -10% -24% Natomiast ceny we wszystkich tych krajach pozostały stałe. a) Oblicz zmianę efektywnego kursu gdyba w stosunku do ko-szyka walut partnerów handlowych Hipotecji, do której dosz-ło w 2005 r. W 2005 r. efektywny kurs gdyba wobec koszyka walut partne-rów handlowych Hipotecji zmienił się o: 12%•0,2-10%•0,3-24%•0,5=-0,126=-12,6%. Oznacza to, że w 2005 r. efektywny kurs gdyba zma-lał o 12,6%. b) Jak sądzisz, jak taka zmiana wpłynie na bilans handlowy Hipotecji? Odpowiedź uzasadnij. Ta efektywna deprecjacja gdyba przyczyni się zapewne do polepszenia się salda bilansu handlowego w Hipotecji.

5. BILANS PŁATNICZY BILANS PŁATNICZY stanowi rejestr transakcji kraju z zagra- nicą dokonanych w pewnym okresie. Transakcjom takim towarzyszy przepływ pieniądza zagranicz-nego. Bilans płatniczy informuje m. in. o eksporcie i imporcie oraz ujaw-nia sposób finansowania ewentualnego deficytu bilansu handlowe-go.

BILANS PŁATNICZY składa się z 4 części: A. RACHUNKU BIEŻĄCEGO (ang. current account),

BILANS PŁATNICZY składa się z 4 części: A. RACHUNKU BIEŻĄCEGO (ang. current account), Bywa on uznawany po prostu za rejestr transakcji kupna i sprze-daży dóbr zawartych w danym okresie przez podmioty krajowe i zagraniczne*. Ich wynikiem jest popyt netto zagranicy na walutę krajową. (Kto kupuje za granicą, musi zaopatrzyć się w zagraniczny pieniądz!). --------- * Jest to uproszczenie, bo rachunek bieżący obejmuje również przepływy ODSETEK I INNYCH DOCHODÓW Z KAPITAŁU POSIADANEGO ZA GRANICĄ, ZAROBKÓW, a także MIĘDZYNARODOWE PŁATNOŚCI TRANSFEROWE (M.IN. SKŁADKA POLSKI DLA UE, ŚRODKI Z TYTUŁU WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ ).

BILANS PŁATNICZY składa się z 4 części: A RACHUNKU BIEŻĄCEGO (ang. current account), B RACHUNKU KAPITAŁOWEGO (ang. capital account),

BILANS PŁATNICZY składa się z 4 części: A RACHUNKU BIEŻĄCEGO (ang. current account), B RACHUNKU KAPITAŁOWEGO (ang. capital account), Chodzi o bezzwrotne transfery kapitału finansującego środki trwałe (np. środki UE na budowę dróg) plus dodatkowo m.in. obrót prawami autorskimi, działkami ziemi.

BILANS PŁATNICZY składa się z 4 części: A RACHUNKU BIEŻĄCEGO (ang. current account), B RACHUNKU KAPITAŁOWEGO (ang. capital account), C RACHUNKU FINANSOWEGO (ang. financial account),

BILANS PŁATNICZY składa się z 4 części: A RACHUNKU BIEŻĄCEGO (ang. current account), B RACHUNKU KAPITAŁOWEGO (ang. capital account), C RACHUNKU FINANSOWEGO (ang. financial account), Inwestycje: bezpośrednie, pośrednie, pozostałę (kredyty), plus m.in. RACHUNEK OFICJALNYCH AKTYWÓW REZERWOWYCH (tzw. transakcje wyrównawcze BC, np. interwencje walutowe).

BILANS PŁATNICZY składa się z 4 części: A RACHUNKU BIEŻĄCEGO (ang. current account), B RACHUNKU KAPITAŁOWEGO (ang. capital account), C RACHUNKU FINANSOWEGO (ang. financial account), RACHUNEK KAPITAŁOWY I FINANSOWY rejestruje zmianę KRAJOWEGO ZASOBU NETTO AKTYWÓW ZAGRANICZ-NYCHA. (Krajowe zasoby aktywów zagranicznych minus zagra-niczne zasoby aktywów krajowych). Skutkiem tej zmiany jest – znowu – zmiana popytu na pieniądz krajowy. --------------- A Np. lokaty oszczędnościowe w bankach, papiery wartościowe, fabryki.

BILANS PŁATNICZY składa się z 4 części: A RACHUNKU BIEŻĄCEGO (ang. current account), B RACHUNKU KAPITAŁOWEGO (ang. capital account), C RACHUNKU FINANSOWEGO (ang. financial account), -D SALDO BŁĘDÓW I OPUSZCZEN.

BILANS PŁATNICZY składa się z 4 części: A RACHUNKU BIEŻĄCEGO (ang. current account), B RACHUNKU KAPITAŁOWEGO (ang. capital account), C RACHUNKU FINANSOWEGO (ang. financial account), -D SALDO BŁĘDÓW I OPUSZCZEN. POZYCJA BILANSUJĄCA

A + B + (-)C + D = 0 BILANS PŁATNICZY składa się z 4 części: A RACHUNKU BIEŻĄCEGO (ang. current account), B RACHUNKU KAPITAŁOWEGO (ang. capital account), C RACHUNKU FINANSOWEGO (ang. financial account), -D SALDO BŁĘDÓW I OPUSZCZEN. A + B + (-)C + D = 0

Konstrukcja bilansu płatniczego sprawia, że – rachunkowo - jest on zawsze zbilansowany. Suma pozycji A, B, C i D wynosi zero.

Odpływ pieniądza zagranicznego na jednym z rachunków bilansu płatniczego powoduje równy mu przypływ tego pieniądza na po-zostałych rachunkach. Innymi słowy, jedynym źródłem finansowania odpływu pieniądza zagranicznego na jednym rachunku jest przypływ na in-nym rachunku.

Np. deficyt bilansu handlowego bywa finansowany zmniejszeniem się zasobu zagranicznych aktywów netto (np. zakup przez zagra-nicę krajowych obligacji) i (lub) zmniejszeniem się krajowych re-zerw walutowych. Z kolei nadwyżka bilansu handlowego może sfinansować przyrost zasobu zagranicznych aktywów netto (np. kupno zagra-nicznych fabryk) i (lub) zasilić krajowe rezerwy walutowe.

Zatem: konstrukcja bilansu płatniczego sprawia, że – rachunkowo - jest on zawsze zbilansowany. Suma pozycji A, B, C i D w tablicy 16.3 wynosi zero. Natomiast o równowadze bilansu płatniczego w sensie ekonomicz-nym mówimy, kiedy niebędące transakcjami wyrównawczymi i w tym sensie „naturalne” transakcje podmiotów gospodarczych zsu-mowane dają zero. Stan taki nazywamy RÓWNOWAGĄ BILAN-SU PŁATNICZEGO lub RÓWNOWAGĄ ZEWNĘTRZNĄ GOS-PODARKI.

6. SKUTKI POLITYKI GOSPODARCZEJ W GOSPODARCE OTWARTEJ

Badając skutki polityki gospodarczej w gospodarce otwartej, zaj-miemy się krótkim okresem. W krótkim okresie ceny są „lepkie”.

Przeanalizujemy sytuację, w której KAPITAŁ MIĘDZYNARO-DOWY JEST MOBILNY.

Otóż kapitał jest MOBILNY, JEŚLI KAPITAŁ MOŻE NA DUŻĄ SKALĘ PRZEMIESZCZAĆ SIĘ Z KRAJU DO KRAJU.  Kapitał jest mobilny, kiedy żadne ograniczenia (np. przepisy prawa) nie przeszkadzają podmiotom zagra- nicznym kupować aktywów krajowych.

Kiedy kapitał jest DOSKONALE MOBILNY, o przepływach kapi-tału między krajami decydują – W UPROSZCZENIU - RÓŻNICE POZIOMU ZAGRANICZNEJ I KRAJOWEJ STOPY PROCEN-TOWEJ (iz–i). Kapitał płynie tam, gdzie stopa procentowa, a więc i przychód z zainwestowanego kapitału, jest największy.

W praktyce poza poziomem stóp procentowych na skalę prze-pływów kapitału wpływają m. in.: oczekiwania właścicieli kapita-łu co do poziomu przyszłych kursów walutowych, ryzyko politycz-ne, zróżnicowanie systemów podatkowych.

Kiedy kapitał jest doskonale mobilny, odchylenia krajowej stopy procentowej, i, od stopy zagranicznej, iz, powodują masowe prze-pływy kapitału między krajem, a zagranicą (ang. capital flows, CF↑, CF↓). Dotyczy to zarówno GOSPODARKI ZE STAŁYM, jak i Z PŁYNNYM KURSEM WALUTOWYM. Dochodzi wtedy do zmian PODAŻY PIENIĄDZA w kraju i do zmian SALDA BILANSU HANDLOWEGO.

STAŁY KURS WALUTOWY i>izCFMS lub i<izCFMS Zjawiska (CFMS) i (CFMS) zachodzą na sku-tek interwencji banku centralnego, który broni stałego kursu wa-luty krajowej, skupując lub sprzedając walutę zagraniczną za walutę krajową i zmieniając w ten sposób wielkość podaży pie-niądza w gospodarce, MS.

PŁYNNY KURS WALUTOWY i>izCF εrNX lub i<izCF εrNX Tym razem kluczowe znaczenie mają zmiany realnego kursu walutowego, εr , i salda bilansu handlowego, NX.

ODPOWIADAJĄC NA TO PYTANIE, OSOBNO ROZPATRZYMY JAKIE SKUTKI MA W TAKIEJ SYTUACJI POLITYKA GOSPODARCZA? ODPOWIADAJĄC NA TO PYTANIE, OSOBNO ROZPATRZYMY PRZYPADEK STAŁEGO I PRZYPADEK PŁYNNEGO (ZMIEN- NEGO) KURSU WALUTOWEGO.

STAŁY KURS WALUTOWY Ekspansywna polityka pieniężna

ì ï AE ¯® Y ¯ M ¯® i ­® í ï î CF ­® M ­® i ¯® AE ­® Y ­ . Restrykcyjna polityka pieniężna ì ï AE ¯® Y ¯ M S ¯® i ­® PL í ï î CF ­® M S ­® i ¯® AE ­® Y ­ .

G ­ ï ü ý ® AE ­® Y ­® M ­® i ­® C ­® M ­® i ¯® AE ­® Y ­ . ¯ ï NT þ F Ekspansywna polityka fiskalna G ­ ï ü ý ® AE ­® Y ­® M D ­® i ­® C F ­® M S ­® i ¯® AE ­® Y ­ . ¯ ï PL PL NT þ

G ¯ ï ü ý ® AE ¯® Y ¯® M ¯® i ¯® CF ¯® M ¯® i ­® AE ¯ ® Y ¯ . ­ ï NT þ Restrykcyjna polityka fiskalna G ¯ ï ü ý ® AE ¯® Y ¯® M D ¯® i ¯® CF ¯® M S ¯® i ­® AE ¯ ® Y ¯ . ­ ï PL PL NT þ

ì ï AE ­® Y ­ M ­® i ¯® í ï CF ¯® e ¯® NX ­® AE ­® ­ î Y . PŁYNNY KURS WALUTOWY Ekspansywna polityka pieniężna ì ï AE ­® Y ­ M S ­® i ¯® PL í ï CF ¯® e ¯® NX ­® AE ­® ­ î Y . r PL

ì ï AE ¯® Y ¯ M ¯® i ­® í ï î CF e ­® NX ¯® ­® AE ¯® Y ¯ . Restrykcyjna polityka pieniężna ì ï AE ¯® Y ¯ M S ¯® i ­® í PL ï î CF e ­® NX ¯® ­® AE ¯® Y ¯ . r PL

G ­ ï ü ý ® AE ­® Y ­® M ­® i ­® CF ­® e ­® NX ¯® AE ¯® Y ¯ . ¯ ï NT þ Ekspansywna polityka fiskalna G ­ ï ü ý ® AE ­® Y ­® M D ­® i ­® CF ­® e ­® NX ¯® AE ¯® Y ¯ . ¯ ï PL r PL NT þ

G ¯ ï ü ý ® AE ¯® Y ¯® M ¯® i ¯® CF ¯® e ¯® NX ­® AE ­® Y ­ . ­ ï NT þ Restrykcyjna polityka fiskalna G ¯ ï ü ý ® AE ¯® Y ¯® M D ¯® i ¯® CF ¯® e ¯® NX ­® AE ­® Y ­ . ­ ï PL r PL NT þ

PODSUMOWANIE Okazuje się, że w krótkim okresie gospodarce otwartej z kursem stałym polityka pieniężna jest zupełnie nieskuteczna. Wzrasta natomiast skuteczność polityki fiskalnej. Natomiast w gospodarce otwartej z kursem płynnym po-lityka pieniężna nabiera skuteczności. Traci skuteczność polityka fiskalna.