Badanie przeprowadziło: Raport z badania uczestników XX POLCONU w Błażejówku k/Poznania (25-28.08.2005) Badanie przeprowadziło: Studenckie Koło Naukowe Psychologii Ekonomicznej MODERATOR przy Wydziale Psychologii UW

Podstawowe informacje o badaniu Badanie zostało przeprowadzone wśród uczestników XX Zlotu Miłośników Fantastyki POLCON, który odbył się w Błażejówku k/Poznania w dniach 25-28.08.2005. Podstawowym celem badania był opis grupy uczestników POLCONu pod kątem: preferowanych form kontaktu z fantastyką, opinii nt. Polconu i nagrody im. Janusza Zajdla, stylu życia i konsumpcji mediów, opinii na temat różnych marek, produktów i zachowań konsumenckich. Metoda badawcza: samodzielnie wypełniane kwestionariusze papierowe / PAPI /. Badanie zostało przygotowane i przeprowadzone przez mgr Wojciecha Białaszka i mgr Marka Rosłana, doktorantów na Wydziale Psychologii UW, pod opieką Witolda Siekierzyńskiego.

Podstawowe wnioski z badania Respondenci w przeważającej większości posiadają tytuł naukowy i wyższe wykształcenie (blisko 85% całej próby!) – co wpływa na wiele aspektów funkcjonowania społecznego. Badani są grupą, czytającą i kupującą zdecydowanie więcej książek, niż przeciętni Polacy – średnio czytają 36 książek fantastycznych rocznie, kupują zaś – 18. Dodatkowo czytają wymagającą i niepopularną literaturę popularno-naukową. Ponad połowa próby chodzi do kina co najmniej raz w miesiącu, co więcej ogólnie jest to grupa oglądająca filmy w kinie – a nie w TV lub na komputerze. Może to więc być jednocześnie interesująca grupa pod względem konsumpcji reklamy kinowej. Duża grupa badanych gra w gry komputerowe, najczęściej w gry RPG oraz strategiczne. Regularnie kontakt z grami RPG oraz z komiksami ma blisko połowa badanych.

Podstawowe wnioski z badania, cd. Większość respondentów to członkowie jakiegoś klubu fantastyki, prawie wszyscy bywają od czasu do czasu na zjazdach miłośników fantastyki podobnych do Polconu. Jednocześnie jednak duża grupa badanych przyjechała na tegoroczny Polcon po raz pierwszy – co wskazuje na fakt ciągłego „napływu świeżej krwi” do środowiska. Badani aktywnie uczestniczą w życiu fandomu (środowiska miłośników fantastyki), o czym świadczy także to, że uczestniczyli w nominowaniu do nagrody im. J. Zajdla. Badani średnio wydali na udział w Polconie ok.. 300 zł. Ponad ¾ ankietowanych chociaż czasami kieruje się nagrodą im. Zajdla w swych wyborach literackich, co wskazuje na duży potencjał marketingowy tej reklamy.

Podstawowe wnioski z badania, cd. Prawie wszyscy badani korzystają z internetu. Najważniejsze wartości dla badanych to rodzina i przyjaciele – a także, bez względu na wiek, hobby. Z analizy ich opinii wysnuć można wnioski z jednej strony o większej racjonalności badanych pod względem zachowań konsumenckich (nie dzwonią, by zabić nudę, nie kupują nowych marek na spróbowanie itp., nie są etnocentryczni), z drugiej zaś – o nonkonformizmie badanych (lubią wyróżniać się z tłumu, nie podążają za modą). Profil psychograficzny badanych pokazuje, że są oni otwarci na doświadczenie (inteligentni, ciągle uczący się czegoś nowego, zazwyczaj tolerancyjni), raczej pasywni w stosunku do innych ludzi, raczej zamknięci w sobie i wrażliwi oraz delikatni. Istnieją różnice w stylu życia między młodszymi i starszymi badanymi.

Charakterystyka badanej próby Płeć Wiek, średnia = 30 lat Stan cywilny Wykształ-cenie Zawód Miejsce zamieszkania

Kontakt z fantastyką poprzez… Starsi ankietowani Młodsi ankietowani Badani przede wszystkim czytają książki fantastyczne – nieomal wszyscy zadeklarowali, że mają regularny kontakt z tym medium. Filmy fantastyczne ogląda aż 75% próby, regularnie czasopisma kupuje również ponad połowa badanych. Respondenci to grupa silnie zaangażowana w konsumpcję kultury. !!!

KSIĄŻKI

Średnia liczba czytanych książek w miesiącu Badani czytają średnio 3 książki fantastyczne w miesiącu – co daje sumę 36 książek rocznie. Aż 14% próby czyta jednak ponad 60 książek rocznie (powyżej jednej książki w tygodniu). Co więcej, badani średnio kupują 1,5 książki fantastycznej w miesiącu – co daje sumę średnio 18 książek kupowanych (intencjonalnie, dla siebie) rocznie. Średnia liczba czytanych książek fantastycznych w miesiącu = 3. Średnia liczba kupowanych książek fantastycznych w roku = 18. !!! Dane porównawcze: TGI, fala I-XII.2005

Średnia liczba kupowanych książek w roku W całej populacji jedynie 29% zadeklarowało kupno choć jednej książki w ciągu ostatniego roku Jednocześnie prawie połowa tej grupy kupiła 2-3 książki. Różnica w stosunku do uczestników Polconu jest ewidentna – blisko 86% „fantastów” kupiło w ciągu roku więcej niż 10 książek. !!! Dane porównawcze: TGI, fala I-XII.2005

Dodatkowo preferowane gatunki literackie Badani przede wszystkim czytają wymagającą intelektualnie literaturę popularno-naukową, co wynika także ze struktury demograficznej (85% osób z wyższym wykształceniem).

Źródła informacji o nowościach literackich Najważniejszym źródłem informacji o książkach jest dla badanych rekomendacja sprzedawcy. Dla ponad 40% badanych ważne są również informacje z mediów – z Internetu oraz z prasy/czasopism. !!!

Pytania otwarte – ulubieni pisarze i serie Badanym zadano pytania o ulubionych pisarzy i serie literackie, tudzież godne polecenia wydawnictwa wydające literaturę fantastyczną. Wśród pisarzy największym uznaniem cieszyli się: J.R.R. Tolkien (76% wskazań), A. Sapkowski (58% wskazań), T. Pratchett (55% wskazań), Ph.K. Dick (46% wskazań). Ulubione serie, powieści itp. to adekwatnie do pisarzy – „Władca pierścieni” Tolkiena, saga o „Wiedźminie” Sapkowskiego i „Świat dysku” Pratchetta. Ciekawie przedstawia się ranking wydawnictw wydających fantastykę – „godnymi polecenia” – blisko połowa badanych (48%) stwierdziła, że nie ma takiego wydawnictwa. Z polecanych najczęściej pojawiały się zaś Solaris, Prószyński i s-ka oraz Mag.

FILMY

Częstotliwość chodzenia do kina Ponad połowa próby (57%) chodzi do kina przynajmniej raz w miesiącu (w całej populacji: tylko 17%), aż 32% próby zaś – jeszcze częściej (w całej populacji: 6%) W związku z tym badani są grupą silnie podatną na reklamę kinową. !!! !!! Dane porównawcze: TGI, fala I-XII.2005

Z jakiego źródła badani pozyskują filmy? przeciętnie 3 miesięcznie przeciętnie 2 miesięcznie Głównym „źródłem” filmów jest kino – badani chodzą do kina ewidentnie częściej niż reszta populacji. !!!

GRY KOMPUTEROWE

Częstotliwość grania w gry komputerowe Badani grają w gry komputerowe bardzo często – 67% grających gra częściej niż raz w tygodniu. Średnia sesja trwa 3 godziny. !!!

Częstotliwość grania w gry komputerowe Największa grupa badanych grających w gry komputerowe kupuje je w firmowych sklepach. Tylko 6% przyznaje się do ściągania gier z internetu. !!!

Ulubione gatunki gier komputerowych Jak widać, ulubione gatunki to RPG i gry strategiczne. Po raz kolejny widać wpływ charakterystyk psycho-demograficznych badanych – osób inteligentnych, z wyższym wykształceniem. !!!

POZOSTAŁE FORMY

Pozostałe formy kontaktu z fantastyką (z powodu niewielkich liczebności o pozostałych formach kontaktu z fantastyką można mówić przede wszystkim orientacyjnie) GRY RPG: To forma kontaktu charakterystyczna dla młodszej części badanej próby (ogólnie: 44% ma z tą formą regularny kontakt), 35% tej grupy gra częściej niż raz w miesiącu (codziennie: 5%), Średnio jedna sesja RPG trwa ok. 5 godzin, Ponad połowa tej grupy (57%) pełni przynajmniej od czasu do czasu funkcję mistrza gry – co wskazuje na duże zaangażowanie w tę formę aktywności, Tylko 15% tej grupy w grze używa figurek. KOMIKSY: Podobnie jak w przypadku gier RPG z komiksami ma regularny kontakt 44% próby, 60% z tej grupy kupuje komiksy, pozostali jedynie je czytają (średnio: 3 komiksy miesięcznie), Raczej nie mają sprecyzowanych preferencji dot. gatunku bądź kraju pochodzenia komiksów, preferują komiksy wydawnictwa Egmont, Badani średnio (jeśli kupują) wydają miesięcznie 33 zł na komiksy.

POLCON i NAGRODA im. JANUSZA A. ZAJDLA

Członkostwo w klubach miłośników fantastyki Czy jesteś członkiem klubu miłośników fantastyki? Jak długo jesteś w swym klubie miłośników fantastyki? Czy bywasz na zjazdach i konwentach regularnie? Jak widać badani są silnie zaangażowani w działalność tzw. „fandomu” polskiego – 84% jest w jakimś klubie fantastyki (najczęściej powyżej 5 lat), prawie wszyscy regularnie jeżdżą na zloty miłośników fantastyki (średnio: 3 RAZY DO ROKU). !!!

Udział w poprzednich POLCONach – ile razy? Średnio badani uczestniczyli w 6 poprzednich edycjach POLCONu. Jak widać jednak, duża grupa badanych przyjechała na POLCON po raz pierwszy lub drugi – co sugeruje ciągły napływ „świeżej krwi” do środowiska. !!!

Opinie o POLCONie Badanym zadano pytania otwarte o to, co najbardziej podoba/nie podoba im się w Polconie, co zajmuje za dużo czasu, co zaś powinno zostać dodane. Najczęściej w plusach przyjazdu na Polcon wymieniano atmosferę, możliwość spędzenia czasu z przyjaciółmi, rozmowy z ciekawymi gośćmi, atrakcje typu konkursy lub plebiscyty, uczestnictwo w głosowaniu na nagrodę im. Zajdla. Opinie na temat tego, co należy zmienić były bardzo rozproszone i ciężko wskazać jedną rzecz, która nie podobała się większości badanych. Zaznaczano jednocześnie zbyt dużą i zbyt małą liczbę zaproszonych gości, podkreślano jednak dwukrotnie fakt dublowania się niektórych atrakcji (np. konkursu pratchettowskiego), tudzież niedopracowanych prelekcji.

Opinie o kosztach udziału w POLCONie Badanym zadano pytanie o to, ile pieniędzy średnio wydali na przyjazd na POLCON oraz czy atrakcje POLCONU warte są zainwestowanych pieniędzy. Średnia odpowiedzi na pytanie o to, czy warto było wydać pieniądze na POLCON wynosiła 3,73 (w skali 1-5) – co sugeruje, że badani są raczej zadowoleni z tego, co dostali za zainwestowane w udział w POLCONie pieniądze. Jednocześnie zaś badani wydali średnio na udział w POLCONIE: 305 zł. 90% ankietowanych planuje przyjechać na POLCON w przyszłym roku. Zdecydowanie nie 1-----2-----3-----4-----5 Zdecydowanie tak !!!

Nagroda im. Zajdla – udział w głosowaniu Czy wiesz, czym jest nagroda im. Janusza A. Zajdla? Czy brałeś w tym roku lub w zeszłych latach udział w nominowaniu do tej nagrody? Czy brałeś w tym roku lub w zeszłych latach udział w głosowaniu na tę nagrodę?

Nagroda im. Zajdla – znaczenie Czy kierujesz się nagrodą im. Zajdla w swych wyborach literackich? Nieomal wszyscy ankietowani mieli „aktywny” kontakt z nagrodą im. Zajdla – nominowali lub głosowali w jej ramach. Ponad ¾ ankietowanych zadeklarowało, że przynajmniej zdarzyło im się kierować nagrodą im. Zajdla w swych wyborach literackich – co potwierdza duże marketingowe znaczenie nagrody. !!!

STYL ŻYCIA i OPINIE

WARTOŚCI – ważność (na skali 1-5) Profil wartości wśród badanych jest niezwykle interesujący. Najważniejsze zdają się – oprócz wartości międzyludzkich (PRZYJACIELE i RODZINA) – wartości wyższe, związane z samorealizacją – HOBBY i KULTURA. Jednocześnie zaś mniejsze znaczenie mają wartości tradycyjne – ojczyzna i religia. !!!

Kontakt z prasą, radiem i Internetem Badanym zadano pytania otwarte o to, co jakich stacji radiowych słuchają najczęściej, jakie gazety i czasopisma czytają oraz jakie strony internetowe odwiedzają. Wyniki są charakterystyczne dla wykształconych, otwartych na nowe fakty konsumentów. Najczęściej czytane gazety to: Gazeta wyborcza, Fakt, Super Express i Rzeczpospolita. Najczęściej czytane czasopisma: Polityka, Wprost, Newsweek, Przekrój, Angora. Najczęściej słuchane stacje radiowe: RMF FM, Radio Zet, Eska, Radio 94 Antyradio i radiowa Trójka. Najczęściej odwiedzane portale internetowe to: onet.pl, wp.pl, google.pl, joemonster.org, filmweb.pl.

Dostęp do internetu Nieomal wszyscy badani deklarują dostęp – przynajmniej od czasu do czasu – do Internetu. Średnio spędzają oni też aż 33 godziny tygodniowo w internecie. !!! Dane porównawcze: TGI, fala I-XII.2005

STYL ŻYCIA i OPINIE uczestnicy Polconu a ogół populacji

OPINIE – gospodarowanie pieniędzmi (skala 1-5) Różnice istotne statystycznie Pod względem gospodarowania pieniędzmi badani nie różnią się zbytnio od populacji, w nieco mniejszym stopniu deklarują kontrolę nad sprawami finansowymi. Dane porównawcze: TGI, fala I-XII.2005

OPINIE – zachowania konsumenckie (skala 1-5) Różnice istotne statystycznie Badani w większym stopniu niż ogół populacji przyznają się do niepotrzebnych zakupów, jednocześnie zaś w mniejszym stopniu zgadzają się z sensem brandingu. !!! Dane porównawcze: TGI, fala I-XII.2005

OPINIE – zachowania konsumenckie cd. (skala 1-5) Różnice istotne statystycznie Badani nie wydają się etnocentryczni. Jednocześnie zaś nie przyznają się do tego, że działa na nich reklama i nie eksperymentują z markami. Nie boją się przyznać do picia piwa. !!! Dane porównawcze: TGI, fala I-XII.2005

OPINIE – styl życia (skala 1-5) Różnice istotne statystycznie !!! Badani w zdecydowanie większym stopniu niż ogół populacji zdają się nie mieć czasu na przygotowanie posiłków w domu. Uważają się też za osoby twórcze. Dane porównawcze: TGI, fala I-XII.2005

OPINIE – styl życia, cd. (skala 1-5) Różnice istotne statystycznie Badani zdecydowanie deklarują, że nie zwracają uwagi na modę. Nie wydaje im się, by często dzwonili tylko po to, by zabić nudę. Jednocześnie zaś w nieco większym stopniu niż ogół populacji lubią wyróżniać się z tłumu oraz spędzać czas poza domem. !!! Dane porównawcze: TGI, fala I-XII.2005

OPINIE – konsumpcja mediów (skala 1-5) Różnice istotne statystycznie Jak widać, badani zdecydowanie preferują kino nad TV. Jednocześnie zaś, słuchają mniej radia niż ogół populacji. !!! Dane porównawcze: TGI, fala I-XII.2005

OPINIE: „Wielka piątka” cech osobowości Introwersja Otwartość na doświadczenie Ugodowość Sumienność Neurotyczność To, co zwraca uwagę to wysoki wynik na skali tzw. OTWARTOŚCI na DOŚWIADCZENIE – charakterystyczny dla osób inteligentnych, ciągle uczących się czegoś nowego, zazwyczaj tolerancyjnych. Najniższe wyniki osiągnięto na skali UGODOWOŚCI – badani deklarują raczej neutralną pasywność niż aktywność w stosunku do innych ludzi. Jednocześnie są raczej INTROWERTYWNI, zamknięci a także NEUROTYCZNI – w znaczeniu wrażliwości i delikatności. !!!

STYL ŻYCIA i OPINIE młodsi a starsi uczestnicy Polconu (podział na młodszych lub starszych niż 27 lat)

WARTOŚCI – ważność (na skali 1-5) Najważniejszą wartością różnicującą starszych i młodszych uczestników Polconu jest stosunek do przyjaciół (ważniejsi w grupie młodszej) i rodziny (ważniejszy w grupie starszej). Hobby w obu grupach zajmuje takie samo, wysokie 2. miejsce. !!!

OPINIE – gospodarowanie pieniędzmi (skala 1-5) Młodsi uczestnicy Polconu zdają się bardziej wrażliwi na cenę. !!!

OPINIE – zachowania konsumenckie (skala 1-5) Starsi uczestnicy Polconu rzadziej zauważają reklamy w mediach, młodsi nieco częściej kupują niepotrzebne produkty (większa świadomość impulsywnych zakupów). Młodsi mają większe zaufanie do marek. !!!

OPINIE – zachowania konsumenckie cd. (skala 1-5) !!! Zdecydowanie starsi uczestnicy Polconu są bardziej etnocentryczni niż młodsi. Starsi również nieco bardziej lubią kupować drobiazgi, podczas gdy młodsi próbują nowych marek oraz przyznają się do wpływu reklamy na ich zachowania zakupowe.

OPINIE – styl życia (skala 1-5) !!! Zaskakujące, ale to młodzi uczestnicy Polconu są większymi „domatorami” niż starsi. Jednocześnie to starsi częściej zgadzają się ze stwierdzeniem, że nie mają czasu na przygotowywanie posiłków (być może młodzi po prostu tego nie robią, gdyż w większości dalej mieszkają z rodzicami).

OPINIE – styl życia, cd. (skala 1-5) Różnice są bardzo wyraźne – młodsi badani deklarują większy nonkonformizm i chęć wyróżniania się z tłumu oraz większą tendencję do spędzania wieczorów w pubach lub kawiarniach, niż starsi. Niezależnie od wieku, badani nie zwracają uwagi na modę. !!!

OPINIE – konsumpcja mediów (skala 1-5) Obie grupy preferują filmy w kinie nad filmy w TV. Jednocześnie, starsi lubię mieć dużo kanałów TV – a młodsi czytają prasę regularnie. !!!

OPINIE: „Wielka piątka” cech osobowości Otwartość na doświadczenie Introwersja Ugodowość Sumienność Neurotyczność !!! Co interesujące, nie ma w obu grupach różnic na ważnej skali OTWARTOŚCI NA DOŚWIADCZENIE, INTROWERSJI i UGODOWOŚCI – „fantaści” to osoby szukające wiedzy, raczej stroniący od ludzi i w małym stopniu „stawiające na swoim”. Starsi uczestnicy Polconu starają się bardziej dotrzymywać słowa, ale jednocześnie deklarują większą wrażlwość.

Thank you for your business http://www.psychologia.pl/moderator/