Ważki (Odonata) starorzeczy nadwiślańskich okolic Oświęcimia Anna Rychła an.rychla@gmail.com Prezentacja w ramach konferencji inaugurującej Projekt pn. „Rewitalizacja, ochrona bioróżnorodności i wykorzystanie walorów starorzeczy Wisły, zatrzymanie degradacji doliny górnej Wisły jako korytarza ekologicznego” PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIE W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ www.wisliska.pl
Różnorodność starorzeczy – różnorodność siedlisk www.wisliska.pl
Starorzecza: Różnorodność i specyfika siedlisk www.wisliska.pl
www.wisliska.pl Sposoby inwentaryzacji ważek Larwy Wylinki Imago Źródło: www.provinz.bz.it Larwy Wylinki Imago www.wisliska.pl
Teren badań Oświęcim Źródło:www.iop.krakow.pl/wisla/ www.wisliska.pl
www.wisliska.pl Wyniki – Różnorodność gatunkowa ważek 30 gatunków 41% gatunków występujących w Polsce 2 gatunki chronione 12% gatunków chronionych Fot. P. Mikołajczuk Fot. E. Miłaczewska Straszka północna Sympecma paedisca Zał. IV Dyrektywy Siedliskowej Zalotka większa Leucorrhinia pectoralis Zał. II i IV Dyrektywy Siedliskowej www.wisliska.pl
www.wisliska.pl Wyniki – Różnorodność gatunkowa ważek Różnorodność gatunkowa DUŻA kilkanaście (12 – 18) gatunków Różnorodność gatunkowa MAŁA kilka (3 – 6) gatunków www.wisliska.pl
www.wisliska.pl Wyniki – Co można zaobserwować przy starorzeczach? Fot. P. Mikołajczuk Fot. E. Miłaczewska Fot. P. Mikołajczuk Tężnica wytworna Ischnura elegans Łątka dzieweczka Coenagrion puella Oczobarwnica większa Erythromma najas www.wisliska.pl
www.wisliska.pl Wyniki – Co można zaobserwować przy starorzeczach? Fot. P. Mikołajczuk Fot. P. Mikołajczuk Fot. E. Miłaczewska Fot. E. Miłaczewska Szklarka zielona Cordulia aenea Ważka płaskobrzucha Libellula depressa Szablak krwisty Sympetrum sanguineum www.wisliska.pl
www.wisliska.pl Wyniki – Co można zaobserwować przy starorzeczach? Fot. P. Żurawlew Fot. P. Mikołajczuk Szafranka czerwona Crocothemis erythraea Lecicha białoznaczna Orthetrum albistylum www.wisliska.pl
www.wisliska.pl Zalotka większa Leucorrhinia pectoralis Typ siedliska: Fot. E. Miłaczewska Typ siedliska: wody lekko kwaśne do słabo zasadowych, oligo- lub mezotroficzne; określona struktura roślinności wynurzonej i zanurzonej (najczęściej szuwar turzycowy, turzycowo-pałkowy oraz płaty rdestnic); jeziora, zbiorniki torfowiskowe, stawy, wyrobiska żwirowe i piaskowe, drobne zbiorniki łąkowe i leśne, starorzecza Fot. P. Mikołajczuk www.wisliska.pl
www.wisliska.pl Zalotka większa Leucorrhinia pectoralis Rozmieszczenie: cała Polska za wyjątkiem obszarów górskich Status: obecnie gatunek nie jest zagrożony w skali kraju, nie znajduje się w regresie, występuje na dużej ilości stanowisk w kraju (>600) Potencjalne zagrożenia: eutrofizacja, długotrwałe wysychanie, bezpośrednie niszczenie roślinności Źródło: Bernard i in. (2009): Atlas rozmieszczenia ważek w Polsce www.wisliska.pl
Zalotka większa Leucorrhinia pectoralis www.wisliska.pl
www.wisliska.pl Straszka północna Sympecma paedisca Typ siedliska: S. paedisca Typ siedliska: wody (strefy) płytkie, często zasilane wodami podskórnymi lub gruntowymi o znacznych wahaniach poziomu wody; obecność szuwaru niskiego i/lub wysokiego (pałka, sity, turzyce, kłoć, trzcina); szerokie spektrum wód stojących (jeziora, stawy, zbiorniki torfowiskowe, wyrobiska żwirowe i piaskowe, drobne zbiorniki łąkowe i leśne, zbiorniki zaporowe) S. fusca www.wisliska.pl
www.wisliska.pl Straszka północna Sympecma paedisca Rozmieszczenie: częsta w Polsce północno-zachodniej i wschodniej, na pozostałym obszarze lokalna Status w kraju: w skali kraju kondycja gatunku jest dobra, nie znajduje się w regresie, występuje na dużej ilości stanowisk w kraju (>300) Potencjalne zagrożenia: trwałe obniżenie poziomu wód, niszczenie roślinności szuwarowej Źródło: Bernard i in. (2009): Atlas rozmieszczenia ważek w Polsce www.wisliska.pl
Straszka północna Sympecma paedisca www.wisliska.pl
Wyniki – Różnorodność gatunkowa ważek: Typy ekologiczne www.wisliska.pl
www.wisliska.pl Kompletne wyposażenie szczęśliwego ważkarza 1. Siatka entomologiczna 2. Czerpak 3. Kalosze 4. Wodery 5. Lornetka 6. Aparat fotograficzny IV Ogólnopolskie Sympozjum Odonatologiczne PTE Brda, 18-20 V 2007 (Fot. B. Daraż) www.wisliska.pl
www.wisliska.pl Strony, na które warto zajrzeć www.odonata.pl - Strona Sekcji Odonatologicznej www.wazki.pl - strona Ewy Miłaczewskiej www.wisliska.pl
Dziękuję za uwagę www.wisliska.pl Rys. E. Buczyńska PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY PRZEZ SZWAJCARIE W RAMACH SZWAJCARSKIEGO PROGRAMU WSPÓŁPRACY Z NOWYMI KRAJAMI CZŁONKOWSKIMI UNII EUROPEJSKIEJ Towarzystwo na rzecz Ziemi ul. Leszczyńskiej 7 32-600 Oświęcim www.tnz.most.org.pl www.wisliska.pl