Opracowała: mgr Sylwia Szczepaniak, pedagog z ZS nr 3 w Dęblinie. Żeby dzieciom chciało się chcieć Rola rodziców we wzbudzaniu motywacji do nauki. Opracowała: mgr Sylwia Szczepaniak, pedagog z ZS nr 3 w Dęblinie.

Obserwowane problemy: Zmniejszona motywacja do nauki. Powierzchowne zaangażowanie w naukę. Brak systematyczności w odrabianiu prac domowych.

Pytania do rodziców: Jak według Państwa Wasze dzieci traktują potrzebę nauki w szkole? Jak reagują na sukcesy i porażki? W jaki sposób się uczą (systematyczność, odkładanie na ostatnią chwilę itp. )? Co je najlepiej motywuje? W jaki sposób monitorują Państwo ich osiągnięcia?

Czym jest motywacja? Motywacja to proces wewnętrzny pobudzający jednostkę do działania i ukierunkowujący je. Od poziomu motywacji zależy sprawność działania. Jest to proces, który wywołuje, ukierunkowuje i podtrzymuje określone zachowania ludzi spośród innych, alternatywnych form zachowania, w celu osiągnięcia określonych celów. Proces ten zachodzi, gdy spełnione są dwa warunki: 1. Osiągnięcie celu musi być postrzegane przez człowieka jako użyteczne. 2. Prawdopodobieństwo realizacji celu przez jednostkę musi być wyższe od zera.

Czym jest motywacja? Osoba dobrze zmotywowana : ćwiczy zachowania i doskonali zdolności wymagane do osiągnięcia określonego celu, przedkłada jedne rodzaje aktywności nad inne, z wytrwałością poświęca energię dla osiągnięcia celu.

Od czego zależy motywacja mojego dziecka? Od dziecka, Ode mnie, Od dziecka i ode mnie.

Czym jest motywacja? Każde dziecko ma naturalną, wrodzoną motywację do uczenia się i czerpania ogromnej radości z opanowywania nowych umiejętności. Jest ciekawe świata, co można zauważyć w niezliczonych pytaniach : dlaczego?, po co?, jak?. Z czasem niektóre dzieci zaczynają tracić tą niezwykłą pasję poznawania. Słabnie entuzjazm do uczenia się nowych rzeczy. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy dziecko rozpoczyna naukę w szkole. W dużej mierze od rodziców zależy to, jak ich dziecko poradzi sobie w nowym środowisku oraz czy będzie miało motywację do nauki.

Przyczyny: Zniechęceniem spowodowanym brakiem sukcesów. Brak motywacji może być spowodowany różnymi czynnikami: Zniechęceniem spowodowanym brakiem sukcesów. Dużą ilością wiedzy i trudnościami w uczeniu się. Przekonaniem, że nauka jest nudna i do niczego się nie przyda. Przeżywanymi trudnościami emocjonalnymi, spowodowanymi trudną sytuacją życiową.

Przyczyny: Najczęściej brak motywacji do nauki wynika z niewykształcenia u dziecka nawyków do uczenia się, bądź też jest skutkiem doznanych przez dziecko niepowodzeń. Dla wielu dzieci nauka jest jedynie przykrym obowiązkiem i koniecznością. Często uczą się one jedynie dla ocen, nagród, oraz dla rodziców, których wymagania ciągle rosną. Jak sprawić by nauka stała się przyjemnością, odkrywaniem i poznawaniem, a nie czymś uciążliwym i pozbawionym sensu?

To bardzo dobra wiadomość, bo można nauczyć jej nasze dzieci.

Poszukując przyczyn braku motywacji do nauki warto przez chwilę zastanowić się nad funkcjonowaniem poznawczym i emocjonalnym naszego dziecka. Odnaleźć jego mocne i słabe strony. Określić czy jest elastyczne, czy raczej trudno przystosowuje się do nowych sytuacji. Zastanowić się nad tym, jak przeżywa sukcesy i porażki, jak reaguje na rywalizację a jak na słowa krytyki. Warto pomyśleć również o tym, czy brak motywacji nie jest spowodowany porażkami będącymi konsekwencją zaburzeń rozwojowych lub poznawczych. Dobrze jest wówczas zasięgnąć opinii poradni psychologiczno- pedagogicznej, która pomoże nam ukierunkować dalsze działania. Od wyniku naszej analizy będzie zależał indywidualny sposób motywowania naszego dziecka. W każdym jednak przypadku warto wcielić w życie poniższe zasady.

Po co, i dlaczego się uczymy? To kluczowe pytanie na które dziecko musi z naszą pomocą znaleźć odpowiedź. Dzieci chętnie podejmują wysiłek, jeśli wiedzą, czemu on służy. Rolą dorosłego jest pokazanie sensu zadania. Warto tłumaczyć dziecku, że warto uczyć się, po to, aby: wiedzieć i umieć więcej, mieć w przyszłości dobrą i ciekawą pracę, rozwijać swoje uzdolnienia i zainteresowania, odkrywać w sobie nowe talenty i zdolności. Częste rozmowy, pokazujące dziecku, jak ważne wartości daje szkoła i uczenie się są bardzo ważne. Rodzice są najważniejsi dla dziecka, są dla niego przykładem, dlatego też dobrze kiedy to od nich słyszą o wartości nauki.

Od czego zacząć? Każde dziecko posiada naturalną ciekawość świata, potrzebę odkrywania i poznawania nowych rzeczy – pielęgnujmy ją! Pokazywanie praktycznych zastosowań informacji zdobytych w szkole z pewnością wzbudzi zainteresowanie dziecka. Powiązanie wiadomości z chemii czy biologii w czasie codziennych czynności może zainteresować niejednego ucznia. Dzieci, których celem jest zdobycie wiedzy, a nie najlepszych ocen, mają lepszą motywację, są bardziej aktywne, posiadają szerszy zakres zainteresowań, a przede wszystkim czerpią większą przyjemność z nauki.

Zadaniem rodzica chcącego wzbudzić motywację do nauki jest : Okazywanie zrozumienia wsparcia i wiary, że sobie poradzi! Unikanie atmosfery napięcia (nie okazuj ciągłego niezadowolenia, lecz szukaj mocnych stron swojego dziecka i udzielaj mu wsparcia). Zainteresowanie tym, czego aktualnie dziecko się uczy. Rozwijanie zainteresowań i uzdolnień dziecka.

Podejdźmy do nauki dziecka z pełną powagą i odpowiedzialnością: zapewnijmy dziecku odpowiednie warunków do nauki: stosowne podręczniki i zeszyty, przybory szkolne, stałe miejsce do odrabiania lekcji, oddalone od hałasów, wyposażone w niezbędne przybory, takie jak długopisy, segregatory, czy kalendarz. Pokażemy w ten sposób, że traktujemy sprawy dziecka bardzo poważnie.

Podpowiadaj, jak uczyć się skutecznie: Systematyczność, Dobra organizacja czasu, Planowanie, Stała najbardziej efektowna dla dziecka pora na naukę, Rozpoczęcie odrabiania lekcji od najtrudniejszego zadania, Dzielenie materiału na mniejsze partie, Robienie przerw. Kiedy trzeba przygotować się do sprawdzianu, nauczyć na pamięć fragmentu wiersza, napisać wypracowanie i dodatkowo rozwiązać kilka zadań z matematyki, wówczas naprawdę można się pogubić i zniechęcić. Czasem dziecko po prostu nie wie, w jaki sposób zabrać się do pracy. Nie wie od czego zacząć więc nie robi nic lub działa chaotycznie. Podpowiedzmy dziecku, co może zrobić, aby wykorzystać czas przeznaczany na naukę w sposób jak najbardziej efektywny. Podpowiedzmy jak skutecznie zarządzać swoim czasem. Trudno jest w jeden wieczór przygotować się do sprawdzianu z całego półrocza, kiedy jednak naukę rozłoży się w czasie, wówczas okazuje się, że wystarczy każdego dnia opracować jeden czy dwa tematy, aby skutecznie opanować cały materiał.

Podpowiadaj, jak uczyć się skutecznie:

Dostrzeganie sukcesów, pochwała starań: Bądźmy wiarygodni i chwalmy za konkretne rzeczy Bardzo ważne jest to aby chwalić zachowania: „dobrze to zrobiłeś”, „wykazałeś się niezwykłą cierpliwością”, „to zadanie z pewnością wymagało dużego skupienia”. Tego typu pochwała jest dużo bardziej wartościowa od stwierdzenia jesteś wspaniały, ponieważ docenia starania i ocenia proces, a nie osobę.

Pomagaj, Nie wyręczaj! Podczas odrabiania lekcji nie wyręczajmy dziecka i nie róbmy za nie wszystkiego. Naszym zadaniem jest wytłumaczenie, pomoc, wskazanie drogi, a nie podawanie gotowych rozwiązań. Zachęcajmy do samodzielności, trudne zadanie wykonane o własnych siłach przyniesie z pewnością więcej satysfakcji i zbuduje wiarę we własne możliwości u malucha.

Gdy poniesie porażkę: Dziecko potrzebuje szczególnego wsparcia, szczególnie wtedy, gdy pomimo starań poniesie porażkę. W przypadku zniechęcenia dziecka lub doświadczenia przez nie porażki – nie zaprzeczaj jego uczuciom mówiąc, że nic się nie stało, lecz nazwij jego uczucia: „Widzę, że jest Ci bardzo smutno z tego powodu że zadanie to sprawia Ci trudność”. Zachęć je do wymyślenia, jak można rozwiązać dany problem, zaproponuj własne pomysły i wspólnie zdecydujcie, które pomysły wydają się możliwe do zrealizowania.

Gdy dziecko pomimo starań ma nadal trudności: Gdy dziecko popadanie w kłopoty pamiętaj, że przede wszystkim to ono ma problem. Zamiast krytykować i oceniać – dodaj mu otuchy: „Matematyki można się nauczyć, wierzę, że ty to potrafisz” i zachęcaj je do wyciągnięcia własnych wniosków: „Jak myślisz, dlaczego Ci nie poszło na tym sprawdzianie? Z czym masz kłopot? Czego potrzebujesz, żeby sobie z tym poradzić?”

Stała współpraca ze szkołą Monitorowanie osiągnięć. Zdobywanie wiedzy o mocnych i słabych stronach dziecka. Informacja zwrotna o tym, jak dziecko funkcjonuje w czasie lekcji i podczas przerw. Zainteresowanie rodzica nauką dla dziecka to znak, że jego nauka i osiągnięcia szkolne są ważne dla rodzica, że nauka jest pozytywna wartością, czymś, o co warto się starać.

Drodzy Rodzice ! Pamiętajcie, że nauczyciel jest Waszym sprzymierzeńcem w wychowaniu, a nie wrogiem. Dlatego też warto utrzymywać stały kontakt ze szkołą, współpracować z nauczycielami i wychowawcą, bez względu na to czy dzieci osiągają sukcesy czy też porażki.

Podsumowując… Drogi Rodzicu, jeśli chcesz pomóc dziecku zwiększyć motywację do nauki: podkreślaj znaczenie nauki, systematyczności i rozwoju w życiu człowieka, powtarzaj myśl, że nauka jest celem sama w sobie, a człowiek uczy się tak naprawdę całe życie, wyrażaj się pozytywnie o szkole i o nauczycielach, dostrzegaj osiągnięcia dziecka, nawet te najmniejsze, doceniaj pracę i samodzielność w działaniach dziecka, pomagaj, ale nie wyręczaj.

nie wyśmiewaj niepowodzeń, tłumacz, że w życiu czasem jest dobrze a czasem życie daje nam lekcje, z których warto wyciągnąć naukę, nie stawiaj wymagań wobec dziecka ponad jego możliwości, nie wyprzedzaj materiału szkolnego, pokazuj praktyczne zastosowania informacji zdobytych w szkole, wzbudzaj w dziecku zainteresowania wieloma dziedzinami życia i stwórz warunki do poszerzenia wiedzy i doświadczeń dziecka, pomagaj w rozwinięciu umiejętności potrzebnych w nauce (czytanie, zapamiętywanie, notowanie, koncentracja uwagi i inne). Wspieraj!

PYTANIA DLA RODZICÓW: Jakie metody motywacji do nauki zaprezentowane w powyższej prezentacji stosujecie Państwo we własnym domu? W jaki sposób wiedza, którą teraz zdobyliście może pomóc Waszym dzieciom na poprawę wyników w szkole?

Mądra pomoc rozwija w dzieciach samodzielność, wiarę w siebie i swoje możliwości oraz motywację do nauki i chęć pokonywania trudności. Warto pamiętać, że droga do sukcesu jest zawsze w budowie.

Dziękuję za uwagę.

Źródła: Brześkiewicz Z. „Jak być lepszym uczniem w szkole i człowiekiem w życiu” Faber A., Mazlish E. „Jak mówić, żeby dzieci się uczyły – w domu i w szkole”. Wydawnictwo Media Rodzina, Poznań 2006 Brophy. J – „Motywowanie uczniów do nauki”. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 2015 Buchner. Ch- „ Sukces w szkole jest możliwy”. Wydawnictwo jedność. Kielce 2004 Mc Ginnisa. A – „Sztuka motywacji”. Warszawa 1997 http://www.egaga.pl/jak-motywowac-dziecko-do-nauki-w-domu/ Strony internetowe: www.edux.pl, www.publikacje.edu.pl, www.slideshare.player, http://jaksieuczyc.pl/rodzaje-motywacji/, http://szybkanauka.pro/skuteczna-nauka-3-kroki/ , http://rodzina.swiatkobiety.pl/dzieci/news-gdy-nastolatek-ma-problemy,nId,1505520