Strefy klimatyczne na półkuli północnej Opracowała kl. III C pod kierunkiem Elżbiety Manys

Stacje klimatyczne na półkuli północnej

Co nieco o klimatach... Równikowy Zwrotnikowy Podzwrotnikowy Umiarkowany Okołobiegunowy Przejście do wybranej strefy jest dostępne poprzez klikniecie w poszczególny obrazek.

KLIMAT RÓWNIKOWY POWIĘKSZ POWIĘKSZ POWIĘKSZ Kisangani leży bardzo blisko równika, więc temperatury są wysokie. Najwyższe są w marcu 26,1°C. Potem temperatura nieznacznie się obniża aż do lipca 24,5°C. Mamy wtedy do czynienia z najzimniejszym okresem w ciągu całego roku. Przez 5 miesięcy temperatura utrzymuje się powyżej średniej rocznej- 25,4°C. Roczna suma opadów to 1703mm. Największe opady występują w październiku i wynoszą około 220mm. Później obserwujemy ich gwałtowny spadek, aż do stycznia, gdy będą najmniejsze- ok. 55mm. Następnie rosną przez całą wiosnę i lato, aż do jesieni. Od października do marca San Salwador jest pod wpływem zimnego Prądu Kalifornijskiego napływającego z północy, co sprawia, że jest tam wtedy niższa temperatura i od grudnia do marca występują niskie opady, które wahają się od 5 mm (styczeń, luty) do 10mm (grudzień, marzec). Od kwietnia następuje wzrost opadów do czerwca gdzie wynoszą 320mm. Suma opadów wynosi 1790mm. Pod wpływem ciepłego Prądu Północnorównikowego napływającego z zachodu w okresie od kwietnia do września notuje się wysoką temperaturę. W okresie od lutego do kwietnia temperatura wzrasta gdzie w kwietniu wynosi 23,9°C a potem maleje stopniowo maleje aż do listopada (+21,9°C). W San Salwador średnia temperatury wynosi 22,7°C a amplituda 2°C. Niamey leży w strefie klimatów równikowych suchych, co oznacza, że jest tam ciepło i występuje kilkumiesięczna pora deszczowa. W tym miejscu najwyższe temperatury notuje się w kwietniu i maju (+34°C).. W sierpniu występują największe opady – 208mm. W styczniu jest najzimniej +23,8°C. Amplituda temperatury w opisywanym mieście nie jest, więc wysoka i równa się 10,2°C, a średnia roczna to 29°C. Ciepło panujące na tym obszarze jest spowodowane niewielką odległością od równika – kąt padania promieni słonecznych jest duży. W Niamey obserwuje się podział na porę deszczową i suchą. Od listopada do lutego opady nie występują prawie wcale. Od lutego stale rosną aż do sierpnia gdzie osiągają 208mm. Przez cały rok jest, więc ciepło, wysoką wilgotność zaś notuje się między kwietniem a październikiem.

KLIMAT RÓWNIKOWY

Ogólna charakterystyka W klimacie równikowym nie ma wyraźnego podziału na 4 pory roku. Przez cały rok jest bardzo wilgotno, gorąco, strasznie duszno i parno. Temperatury są wysokie (25-28°C). Roczne amplitudy temperatur są minimalne i małe w ciągu doby. Temperatura wody w tym klimacie wynosi około jednego stopnia poniżej temperatury powietrza, co powoduje intensywne parowanie, tworzenie kłębiastych chmur, częste burze, ulewy. Ponad to jeszcze padają deszcze zenitalne, czyli krótkie, ciepłe, obfite opady. Suma opadów jest, więc duża. W tej strefie rosną wiecznie zielone lasy, tzw. wilgotne lasy równikowe zwane dżunglą. Występuje na całej kuli ziemskiej w pobliżu równika. Stanowi około 30% powierzchni wszystkich lasów na świecie. Jego roślinność rośnie bardzo szybko i jest bardzo bujna (na 1 ha lasu tropikalnego występuje ok. 200 gatunków drzew). Lasy równikowe odznaczają się piętrowością roślinności. Pierwszym piętrem jest piętro pojedynczych drzew. Tam drzewa sięgają do 60m. Następne piętro-piętro najwyższe. Piętro koron lasu stanowią wiecznie zielone drzewa, osiągające wysokość 30-50 m. Ich liście są przystosowane do silnego promieniowania słonecznego i chronią się przed nadmierną utratą wilgotności. Są lakierowane, święcące, i odbijają promienie słoneczne. Powierzchnia koron drzew, tworzy zielony rozległy baldachim. Drzewa często oplątane są lianami. Kolejne jest piętro średnie - piętro lian, nagich pni i konarów. Rosną tam niższe drzewa, zaś poniżej nich (8-15 m) występuje zwarta warstwa koron drzew. Tam drzewa maja miękkie liście a ich kształt przypomina rynienki, które ułatwiają spływ wody deszczowej. Bardzo często występuje zjawisko kauliflorii, czyli wyrastania kwiatów bezpośrednio z pnia lub grubych konarów. Ustawicznie przez cały rok kwitną i owocują. Ze względu na bardzo grząskie podłoże i płytki poziom próchnicy w glebie, korzenie są bardzo płytko umieszczone. W tym piętrze występują epifity. Należą do nich storczyki, rośliny kaktusowate, ananasowate oraz niektóre figowce. Dalej wyróżniamy piętro najniższe - piętro podszytu i ściółki leśnej. Gęste korony drzew ograniczają dostęp światła słonecznego do dolnych partii. Podszyt i runo stanowią rośliny zielne. Na zacienionym dnie tropikalnego lasu spotyka się tylko drobne glony, mchy, porosty, krzewinki, delikatne grzyby, a czasami rośliny zielne, gdyż przeżyć mogą tam tylko skiofity (rośliny cieniolubne). W ujściu wielkich rzek występują lasy namorzynowe (mangrowe). Składają się one z drzew i krzewów, będących słonoroślami. W czasie przypływu zalewane są wodą aż po korony. Podczas odpływu odsłaniają korzenie przybyszowe, które utrzymują drzewa w grząskim, piaszczystym dnie. Tereny lasów równikowych zamieszkiwane są przez plemiona zajmujące się łowiectwem, zbieractwem, a także uprawą roli – przykładem są afrykańscy Pigmeje czy malajscy Semangowie. Występują tu murzyni Bantu. Ich znaczącą cechą jest to, że wypalają część lasu równikowego pod uprawę, a kiedy teren przestaje ich żywić - przenoszą się w inny obszar lasu. Na miejscu wypalanych przez nich terenów wyrasta tzw. wtórny las równikowy, jednak nigdy nie jest on tak bujny, jak naturalne wiecznie zielone lasy. Miejscowa ludność hoduje tu rogate bydło, dla którego zagrożeniem jest mucha tse-tse. Jej ukąszenie powoduje śpiączkę - śmiertelną u bydła chorobę. Strefę równikową charakteryzuje, bowiem duża ilość niebezpiecznych chorób. Mogą one być przenoszone przez owady, wtedy zazwyczaj mamy do czynienia np. z żółtą febrą, filariozą, malarią, chorobą wirusową-gorączką denga. Z kolei inną przyczyną zakażeń może być nieprzestrzeganie higieny lub skażona żywność. To powoduje biegunkę, tyfus, paratyfus, cholerę, zatrucie pokarmowe, dyzenterię, polio czy ospę. Wiemy jednak, że tylko z niektórych tropikalnych roślin uzyskuje się substancje wykorzystywane do produkcji leków. Roślinność wilgotnych lasów równikowych dostarcza ludziom takich produktów jak cynamon, pieprz, goździki oraz szlachetne gatunki drewna: mahoń, heban, balsy i palisander. Z niektórych tropikalnych roślin uzyskuje się substancje wykorzystywane do produkcji leków. W miejscu wyciętych lasów równikowych ludzie zakładają plantacje bananowców, trzciny cukrowej, kawy lub palm kokosowych. Lasy równikowe spośród wszystkich lasów są najbardziej zagrożone wycięciem. Od kilku tysięcy lat coraz większy wpływ na rozwój tych lasów ma człowiek. Przez długie lata tylko je wycinał i wypalał, by zdobyć tereny pod uprawę innych roślin, dopiero stosunkowo niedawno zaczęto też sadzić nowe rośliny na miejsce brakujących. Jednak ciągle niepokój budzi tępo wycinania lasów tropikalnych, wynoszące 0.6-1.5% rocznie, co może doprowadzić w ciągu 20 lat do zmniejszenia o 90% ich ilości.

KLIMAT ZWROTNIKOWY POWIĘKSZ POWIĘKSZ Klimat zwrotnikowy w Wadi Halfa charakteryzuje się wysokimi temperaturami w ciągu roku oraz brakiem opadów (jedynie w kwietniu wyniosły 0,1 mm). Najwyższa roczną temperaturę zanotowano w sierpniu wynosi 33,8°C, zaś najniższą w styczniu wynosi ona 15,8°C. Największą ilość opadów zanotowano w kwietniu wynosi 0,1 mm, a w pozostałych miesiącach wynosiły 0 mm . Czynniki klimatotwórcze wpływające na przebieg temperatury i opadów: miasto leży blisko Zwrotnika Raka co wpływa na wysokie temperatury, a stały ośrodek wysokiego ciśnienia zmniejsza ilość opadów. Najwyższe temperatury notuje się w lipcu i w sierpniu i wynoszą 28,6°C, zaś najniższe w styczniu 17,2°C. Najwięcej opadów jest we wrześniu -52 mm, zaś w kwietniu ,maju i czerwcu w ogóle nie pada .Średnia roczna temperatur wynosi 23,2°C, a roczna suma opadów wynosi 172mm. La Paz leży 5000 m n.p.m. co wpływa na obniżenie temperatury oraz zwiększenie opadów.

KLIMAT ZWROTNIKOWY

Ogólna charakterystyka Obejmuje obszary kuli ziemskiej w okolicach obu zwrotników. Średnie roczne temperatury w tym klimacie przekraczają 200C, temperatura najchłodniejszego miesiąca może wynosić od 100C. Cechą charakterystyczną klimatów zwrotnikowych są duże amplitudy dobowe temperatur. Opady występują najczęściej lub wyłącznie w półroczu letnim. Klimat strefy zwrotnikowej kształtują wyże około zwrotnikowe, stąd też opady w tej strefie są znikome i przeważają tutaj typy klimatów suchych lub skrajnie suchych. W strefie klimatów zwrotnikowych wydziela się następujące typy klimatów: wilgotny (+ odmiana monsunowa) pośredni (+ odmiana monsunowa) kontynentalny suchy (+ odmiana monsunowa) wybitnie i skrajnie suchy. Strefa klimatów zwrotnikowych obejmuje następujące obszary kuli ziemskiej: północną część Meksyku, południowo-wschodnie krańce Stanów Zjednoczonych (m.in. Florydę), północną Afrykę bez wybrzeża śródziemnomorskiego, Półwysep Arabski i Bliski Wschód, Półwysep Indyjski i Indochiński, środkowy pas Ameryki Południowej (w tym wąski pas wybrzeża pacyficznego sięgający od 30°S aż w okolice równika), południową Afrykę (bez samego południowego krańca kontynentu) oraz większą część Australii. Charakterystyczne miejsca znajdujące się w strefie klimatów zwrotnikowych to pustynia Sahara, liczne oazy oraz stepy. Sahara - największa pustynia świata - leży w granicach 11 państw i zajmuje jedną trzecią powierzchni kontynentu. Najbardziej dostępna jej część dla turystów znajduje się w Tunezji. Pustynia sprawia wrażenie pozbawionej wszelkiego życia, ale nawet w tych wyjątkowo trudnych warunkach żyją rośliny i zwierzęta. Rośliny występujące na pustyniach przystosowane są do oszczędnej gospodarki wodą i do ochrony przed wysokimi temperaturami w ciągu dnia. Występujące rośliny to: suchorosty, pustynne trawy oraz słonorośla (ciekawym przykładem jest Róża jerychońska, która jest bardzo dobrze przystosowana do życia na pustyni.) Zwierzęta zamieszkujące Saharę to: Antylopy Adaks, Fenki (lisy pustynne), Jaszczurki Legarto, Skoczki Pustynne, Wielbłądy Jednogarbne – dromader, Konik Afrykański, Warany Pustynne, Biczgony Egipskie, Skorpiony, Gazele Orkas oraz Oryksy Szablorogie. Stepy - równina pozbawiona drzew, rzek i jezior. Step przypomina pod tym względem prerie , z tą różnicą, że preria jest z reguły zdominowana przez wysokie trawy , a step może być obszarem półpustynnym lub pokrytym trawą i krzewami (czasem w zależności od pór roku ).

KLIMAT PODZWROTNIKOWY Gibraltar 50 100 150 200 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 5 10 15 20 25 30 Baku 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 5 10 15 25 30 Przylądek Hatteras 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 5 10 15 25 30 POWIĘKSZ POWIĘKSZ POWIĘKSZ Suma opadów wynosi 899 mm, a miesięczna średnia 74mm. Jest o spowodowane sąsiedztwem oceanu Atlantyckiego i morza Śródziemnego i bariery klimatycznej (góry Betyckie), które zatrzymują duże ilości wody. Najwyższe opady zanotowano w listopadzie(162mm), a najniższe w lipcu(1mm). średnia temperatura wynosi17°C. Najwyższą średnią temperaturę zanotowano w sierpniu (23,6°C), a najniższą w styczniu(12,5°C). Średnia temperatura rosła od lutego do sierpnia, a malała od września do stycznia. Amplituda średnich temperatur wynosi 11,1°C. Suma opadów wynosi tylko 195 mm, a miesięczna średnia 16mm. Jest o spowodowane barierami klimatycznymi (od północnego zachodu Góry Kaukaz; od zachodu Górski Krabach; od południowego zachodu Wyżyna Iran). Najwyższe opady zanotowano w listopadzie(31mm), a najniższe w od czerwca do sierpnia (po 6mm). średnia temperatura wynosi14°C. Najwyższą średnią temperaturę zanotowano w lipcu (25,7°C), a najniższą w styczniu. Średnia temperatura rosła od lutego do lipca, a malała od sierpnia do stycznia. . Suma opadów wynosi 1186 mm, a miesięczna średnia 99mm. Jest o spowodowane przepływającym w pobliżu ciepłym prądzie (Golfsztromie). Najwyższe opady zanotowano w czerwcu (123mm), a najniższe w październiku(68mm). średnia temperatura wynosi17°C. Najwyższą średnią temperaturę zanotowano w sierpniu (25,7°C), a najniższą w lutym(7,9°C). Średnia temperatura rosła od marca do sierpnia, a malała od września do lutego. Amplituda średnich temperatur wynosi17,8°C.

KLIMAT PODZWROTNIKOWY

Ogólna charakterystyka W strefie klimatów podzwrotnikowych wyróżnia się kilka typów tego klimatu. Klimat podzwrotnikowy morski, zwany często klimatem śródziemnomorskim, cechuje się łagodnymi i wilgotnymi zimami o średniej temperaturze najchłodniejszego miesiąca ok. 10°C oraz gorącym, słonecznym i suchym latem. Średnie wartości temperatury lipca wahają się od 21 do 25°C, a sumy opadów od 500 do 1500 mm rocznie. Charakterystyczne tu są wiatry lokalne. W strefie tej temperatura najzimniejszego miesiąca oscyluje między 4o a 12° C, najcieplejszego między 18o a 28°. Opady atmosferyczne osiągają 100-1000 mm rocznie, maksimum przypada na sezon zimowy. Okres suchy trwa 3-6 miesięcy. Do klimatu tego należy Europa Południowa, wąski pas wzdłuż Gór Atlasu, zachodnia część lądu Azji (Azja Mniejsza, płn.-zach. część Półwyspu Arabskiego); w Rosji południowy brzeg Krymu i północna część wybrzeża Morza Czarnego; w Ameryce Kalifornia (od 43° szer. geogr. pn. do granicy z Meksykiem). Wnętrze Półwyspu Iberyjskiego i pd. część Półwyspu Bałkańskiego są pod większym wpływem bardziej lądowych, niż morskich mas powietrza, dlatego też wyróżnia się tam typ klimatu podzwrotnikowego kontynentalnego i kontynentalnego suchego. Hiszpania również leży w strefie klimatu podzwrotnikowego morskiego, który w głębi lądu nabiera cech kontynentalnych. Średnie temperatury wykazują bardzo duże zróżnicowanie. Najcieplejszy klimat panuje na Wyspach Kanaryjskich gdzie średnia temperatura stycznia wynosi 18°C, nieco chłodniej jest natomiast na Balearach i wybrzeżu śródziemnomorskim gdzie średnia temperatura stycznia wynosi około 11°C, a lipca około 26°C. W centrum kraju oraz w górach średnie temp. stycznia wahają się od 0°C do 5°C, a lipca od około 12°C w Pirenejach do około 26°C na pozostałym obszarze.

KLIMAT UMIARKOWANY POWIĘKSZ POWIĘKSZ POWIĘKSZ POWIĘKSZ Wnioskując z wykresu, widać, że najcieplej jest w lipcu + 15°C, a najzimniej w styczniu +4°C. Liverpool jest położony bardzo blisko morza, dlatego ma tak niewielką amplitudę temperatury. Wpływ morskich mas powietrza oraz ciepłego Prądu Północnoatlantyckiego powoduje podwyższenie temperatury zimą jak również wpływa na opady, które występują tu przez cały rok. POWIĘKSZ POWIĘKSZ Po wykresie widać, że najcieplej jest w lipcu (18°C). Najzimniej natomiast w styczniu i tam temperatura wynosi -3°C. Przyczyną takich temperatur jest szerokość geograficzna Warszawy. Duży wpływ na warunki klimatyczne mają masy powietrza, które napływają nad Warszawę ze wschodu ( powietrze polarne kontynentalne) oraz z zachodu (powietrze polarnomorskie). Opady w Warszawie są niższe od średniej opadów Polski, co świadczy o tym, że bardziej oddziaływuje tu powietrze kontynentalne. Najcieplej jest w lipcu - ok. 11°C. W styczniu temperatura dochodzi tutaj do -30°C i jest to najzimniejszy miesiąc w całym roku. Tu zima trwa przez 7 miesięcy. Przyczyną niskich temperatur jest położenie w środku kontynentu, z dala od wpływu oceanów. Najcieplejszym miesiącem w Nikołajewsku jest sierpień i temperatura wynosi tam 17°C. Najzimniej jest w styczniu, temperatura wynosi -25°C. Tu przez sześć miesięcy panuje zima. Amplituda temperatur to aż 42°C. Miasto położone jest blisko morza lecz wysokie opady niweluje zimny prąd morski. POWIĘKSZ POWIĘKSZ

KLIMAT UMIARKOWANY

Ogólna charakterystyka Klimat umiarkowany – rozległa strefa klimatyczna, dzieląca się na półkuli północnej na chłodniejszą północną i cieplejszą południową Średnia roczna temperatura waha się od 0°C do 10°C, a opady atmosferyczne występują w różnych porach roku. Charakterystyczną formacją roślinną dla klimatu umiarkowanego w części chłodniejszej jest tajga, natomiast części cieplejszej lasy liściaste i mieszane (kraje Europy środkowej i południowa, czasem też środkowa część Skandynawii). Pory roku są w tej strefie łatwo rozpoznawalne i wyznaczane przez przebieg temperatury. Klimat umiarkowany dzieli się na: umiarkowany ciepły morski (mała roczna amplituda temperatury, znaczące opady w ciągu całego roku, np. Europa Zachodnia) przejściowy (zmienne stany pogody, np. Polska) monsunowy (duża roczna amplituda temperatury, silne opady podczas monsunu letniego, np. północna Japonia, północno-wschodnie Chiny) umiarkowany chłodny morski (chłodne lata, łagodne zimy, silne opady przez cały rok, np. Norwegia, Islandia) kontynentalny (bardzo ciepłe, upalne lato i mroźna, siarczysta zima, na przykład Mongolia, południowa i zachodnia Syberia oraz kraje Azji Środkowej: Kazachstan, Uzbekistan oraz obszary stepowe Kirgistanu, Turkmenistanu oraz Tadżykistanu). Klimat ten jest znany również we wschodniej Europie. Charakterystyczną formacją roślinną dla klimatu umiarkowanego w części chłodniejszej jest tajga, natomiast w części cieplejszej lasy liściaste i mieszane. Na obszarach Tajgi rosną głównie drzewa iglaste: świerki, sosny, jodły syberyjskie, modrzewie, sosny limby, lecz także - najczęściej drobnolistne - liściaste: brzozy, osiki, olsze, jarzęby. Drzewa szpilkowe są bardzo dobrze przystosowane do panujących tu warunków klimatycznych. Gruba, woskowa okrywa szpilek chroni je przed mrozami. Wysmukłe pnie drzew dobrze znoszą silne wiatry, a kształt gałęzi ułatwia samoczynne opadanie śniegu, co zmniejsza niebezpieczeństwo ich złamania. Las liściasty strefy umiarkowanej charakteryzuje się stosunkowo bogatym runem, które rozwija się na wiosnę, gdy drzewa nie mają liści i światło może bez trudu penetrować głębsze warstwy lasu. W obrębie lasów liściastych strefy umiarkowanej wyróżnia się typy siedliskowe zależnie od składu gatunkowego oraz warunków wilgotności gleby i jej żyzności.

KLIMAT OKOŁOBIEGUNOWY POWIĘKSZ POWIĘKSZ POWIĘKSZ Najwyższa temperatura wynosi 2,8°C w lipcu, a najniższa -41,5°C w lutym. Roczna amplituda temperatury to 44,3°C. Niska temperatura spowodowana jest tym, że Ford Konger położone jest blisko bieguna północnego, a niewielkie opady w wysokości 100 mm rocznie są wynikiem niewielkiego oddziaływania w porze letniej oddnogi ciepłego prądu Północnoatlantyckiego. Jest to klimat subpolarny. Najwyższa temperatura wynosi -13,7°C i występuje w lipcu, a najniższa -51°C w lutym. Nie ma tam temperatur dodatnich a roczna amplituda wynosi 64,7°C, czyli przez cały rok panuje tam zima. Jest to spowodowana tym, że Eismitte położone jest w środku Grenlandii gdzie nie oddziałują oceaniczne masy powietrza tak więc nie ma w ogóle opadów. Jest to klimat polarny. Najwyższa temperatura to 4,4°C i występuje w lipcu, a najniższa to -27,4°C w lutym. Roczna amplituda temperatury wynosi 31,8°C. Opady są tutaj niewielkie od 31 mm w styczniu do 1 mm w lipcu. Jest to spowodowane tym, że ta stacja meteorologiczna położona jest blisko Morza Grenlandzkiego gdzie oddziałuje zimny prąd. Wschodniogrenlandzki oraz bliskość bieguna północnego. Jest to klimat subpolarny.

KLIMAT OKOŁOBIEGUNOWY

Ogólna charakterystyka Klimat okołobiegunowy obejmuje dwa typy klimatów: Subpolarny(podbiegunowy) - północna Syberia, północna Kanada, Alaska Polarny(biegunowy) - Grenlandia, wyspy Arktyki, północne krańce Syberii. Oba te klimaty charakteryzują się niskimi opadami przez cały rok, nieprzekraczającymi 250 mm, w klimacie subpolarnym są to opady głównie śniegu, zaś w klimacie polarnym tylko śniegu. W klimacie subpolarnym temperatura w najcieplejszym miesiącu nie przekracza +10°C, a większą część roku jest ona niższa. W klimacie polarnym temperatura nigdy nie przekracza 0°C. Cechy klimatu subpolarnego: Pojawia się zjawisko dnia i nocy polarnej Brak klimatycznego lata (2-3miesiące temperatura do 10°C) Zima długa, mroźna trwająca 9-10 miesięcy Opady śniegu do 300mm Cechy klimatu polarnego: Zjawisko dnia i nocy polarnej Przez cały rok temperatury ujemne (-20°C do -50°C) i opady śniegu do 250mm W klimacie okołobiegunowym występuje tundra oraz lodowce i lądolody. Roślinność na tym obszarze jest uboga. Tundra na południu złożona jest z różnych gatunków traw, mchów, porostów oraz występują tam także krzaki i karłowate gatunki drzew, m. in. brzozy, olchy, wierzby, jarzębiny i jałowce. Na tym obszarze można również spotkać liczne rośliny kwiatowe np. skalnice, pięciorniki, jaskry oraz krzewinki np. borówki, bażyny. Im bardziej kierujemy się na północ tym mniej roślin możemy spotkać. Tam tundra złożona jest z mchów, porostów, torfowców, skrzypów i wełniaków. Na lodowcach (np. Grenlandia) praktycznie nie ma zwierząt. Na wybrzeżach żyją m.in. renifery, piżmowoły, niedźwiedzie polarne, pieśce (lisy polarne), wilki polarne, zające polarne, gronostaje, lemingi, karibu, a także ptaki m. in. edredony, gęsi, mewy, pardwy, sowy śnieżne, rybitwy, alki i mury.

Wykonał: jaraczk@o2.pl

Gibraltar 50 100 150 200 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 5 10 15 50 100 150 200 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 5 10 15 20 25 30

Przylądek Hatteras 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 I II III IV V 20 40 60 80 100 120 140 160 180 200 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 5 10 15 25 30