Aktywne metody nauczania języków obcych (NAUCZANIE POLISENSORYCZNE) WZROK SŁUCH ,,Powiedz mi, a zapomnę, Pokaż mi, a zapamiętam, Pozwól mi zrobić, a zrozumiem”. Konfucjusz SMAK WĘCH DOTYK

WASZE ZDANIE Czy warto uczyć dzieci języków obcych? W jakich aspektach życia przydaje się znajomość języków obcych? Czy istnieje optymalny wiek rozpoczęcia nauki języka obcego? Które metody nauczania języka obcego są nudne i mało efektywne, a które wzbudzają ciekawość i są skuteczne?

KIEDY Twój uczeń będzie aktywny? • cel jest dla niego bliski i wyraźny (ma poczucie sensu tego, co robi) • uwzględnia się jego potrzeby i zainteresowania (zadania uznaje za własne) • ma poczucie bezpieczeństwa (prawo do błędu, otrzyma konieczne wsparcie i informacje zwrotna) • działaniom towarzyszą odczucia i emocje • bierze udział w planowaniu i podejmowaniu decyzji (coś ode mnie zależy) • odczuwa satysfakcję (lubi to robić) ma poczucie własnej wartości (ja to potrafię) • dostrzega się jego wkład pracy, a nie tylko efekt (nauczyciel i grupa dostrzegają jego wysiłek i doceniają go) • kiedy ma możliwość zrealizowania własnych pomysłów

1. Psychopedagogiczne założenia projektu - jeśli dziecko od najmłodszych lat nasiąka językami obcymi, osłuchuje się, w wieku młodzieńczym i dorosłym łatwiej uczy się nowych słówek; - w dorosłości może pochwalić się znajomością języków obcych np. podczas poszukiwania pracy; - może wykorzystywać ją podczas zagranicznych podróży; - może czytać w oryginale gazety, książki; - może wykorzystywać obcojęzyczne zasoby internetowe; - w dorosłości może prowadzić korespondencję zagraniczną służbową i prywatną. -plastyczność aparatu słuchowego i artykulacyjnego (łatwość imitacji) -otwartość, ciekawość, spontaniczność dzieci -niski poziom zahamowań -duża potrzeba kontaktowania się - dzieci uczą się szybko, bez wysiłku -dzieci uważają, że nauka jest łatwa i przyjemna -nie są zdenerwowane, nie stresują się - myślą, że potrafią mówić w danym języku po krótkim czasie nauki- nauka przez zabawę

Na naukę nigdy nie jest za późno, a jednak? Hipoteza Okresu Krytycznego (ang. Critical Period Hypothesis) Lenneberg stwierdził, że jeśli nabycie języka nie nastąpi przed zakończeniem okresu dojrzewania, nigdy nie będzie możliwe jego przyswojenie w pełni funkcjonalnej formie.

Poznajmy różnice: nauczanie tradycyjne – nudne i mało efektywne nauczanie polisensoryczne – wzbudzające ciekawość i skuteczne - ogranicza kontakty dzieci ze sobą; uczeń siedzi cały czas w ławce, nie rozmawia z rówieśnikami, - zaspokaja potrzebę kontaktu z innymi dziećmi, uczniowie współpracują ze sobą podczas wykonywania różnych zadań, - wszystkie lekcje przebiegają wg jednego schematu, nie ma miejsca na nieprzewidywalność, - współgra z dziecięcą otwartością, ciekawością i spontanicznością, uczniowie wykonują różnorodne zadania - sprawia, że nauka języka obcego wydaje się być nieustającym uczeniem się słówek i form gramatycznych, co jest nudne i w co trzeba włożyć dużo wysiłku, - sprawia, że nauka języka obcego wydaje się być łatwa i przyjemna, często przybiera formę zabawy lub gry, - dziecko denerwuje się, gdyż musi nadążać z przepisywaniem z tablicy i uczyć się wielu rzeczy na pamięć, - dziecko „nie stresuje się”, ponieważ często nawet nie zdaje sobie sprawy z tego, że w danej chwili przyswaja nowe słówka, - nie ma miejsca na spontaniczne wypowiedzi dziecka w języku obcym. - sprawia, że dziecko w sposób naturalny zaczyna używać języka w mowie.

A co z metodami? Nauczanie polisensoryczne współgra z metodą: M. Montessorii, która kładzie nacisk na umożliwienie dziecku swobodnej aktywności oraz kształcenie jego zmysłów (M. Montessori krytykowała współczesną sobie szkołę, której symbolem była dla niej "szkolna ławka" - wyrażająca bezruch i tłumienie aktywności dzieci); R. Steinera, wg której we wczesnym dzieciństwie dziecko poznaje świat za pomocą zmysłów, poprzez praktyczne zadania i działanie; R. Meighana, która zakłada „edukacyjne korzystanie” ze środowiska (uczyć się można wszędzie i od każdego); nabywanie społecznych umiejętności wprost z „prawdziwego” (nie szkolnego = sztucznego) świata.

Zapamiętujemy: I co najważniejsze: 10 % tego, co czytaliśmy 20 % tego, co słyszeliśmy 30 % tego, co widzieliśmy 50% tego, co widzieliśmy i słyszeliśmy 70% tego, co mówiliśmy w czasie rozmowy 90% tego, co przeżyliśmy, sami wykonaliśmy I co najważniejsze: 83% za pośrednictwem wzroku 11% za pośrednictwem słuchu 3,5 % za pośrednictwem węchu 1,5 % za pośrednictwem dotyku 1 % za pośrednictwem smaku

Strategie aktywizujące: Wąchanie i kosztowanie owoców: nauczyciel pokazuje dzieciom i nazywa jabłko, gruszkę, pomarańczę i cytrynę w języku niemieckim. Prosi kilkoro z nich o powtórzenie za nim/nią. Następnie, dzieci z zamkniętymi oczami rozpoznają owoce wpierw po zapachu, potem – po smaku. – mogłabym to przeprowadzić Wierszyki, wyliczanki, piosenki- dzieci lubią poznawać nowe wierszyki, wyliczanki i piosenki. Dzięki temu łatwiej zapamiętują nowe słowa, a nauka jest przyjemnością. Eins, zwei, Papagei drei, vier, mein Klavier fünf, sechs alte Hex sieben, acht, gute Nacht, neun, zehn Auf Wiedersehen!

STRATEGIE AKTYWIZUJĄCE: Brainstorming zwany potocznie ,,Burzą mózgów” A więc każdy pomysł jest dobry. Dzieci stoją w kręgu, jedno dziecko wychodzi na środek i mówi ,,jestem drzewo- Ich bin ein Baum” i tworzy drzewo z własnego ciała. Występuje drugie dziecko i mówi ,,jestem ptaszkiem – Ich bin ein Vogel” udając ptaka. Wychodzi trzecie dziecko i mówi ,, jestem jabłuszko – ich bin ein Apfel”. Dziecko ,,drzewo” wybiera osobę i mówi ,,Idę sobie i zabieram jabłko - ,,Ich gehe raus und nehme den Apfel mit”. Ptaszek wchodzi do środka i rozpoczyna się następny łańcuch skojarzeniowy. Gra powinna być spontanicznie i szybko odgrywana tak aby opierała się na skojarzeniach dziecka.

Bibliografia: M. Bogucka, 2009, nr 4, Wczesne nauczanie języka obcego: dylematy, fakty i mity. W: Języki obce w Szkole. J. Iluk, Jak uczyć małe dzieci języków obcych, Katowice 2002. J. Krzyżewska, Aktywizujące metody i techniki w edukacji wczesnoszkolnej, Suwałki 1998. H. Stasiak, 2008, nr 3, Wczesnoszkolne nauczanie języków obcych- wyzwania i szanse. W: Języki Obce w Szkole. M. Tyszkowska, Aktywność i działalność dzieci i młodzieży, WSiP, Warszawa 1990. K. Rau, E. Ziętkiewicz, Jak aktywizować uczniów, Poznań 2000.

Marta Piechocka Barbara Smura Weronika Warda Dziękujemy za uwagę: Marta Piechocka Barbara Smura Weronika Warda