Rachunkowość zakładów ubezpieczeń i funduszy emerytalnych Wykład 2.

Bilans jako podstawowe sprawozdanie zakładu ubezpieczeń.

Bilans Bilans jako podstawowe sprawozdanie finansowe musi spełniać następujące wymogi formalne: określenie nazwy, adresu, numeru statystycznego REGON jednostki sporządzającej bilans, określenie daty bilansowej czyli dnia na który sporządzono bilans, podział składników bilansu na aktywa i pasywa, wyszczególnienie przedmiotowe i określenie wartości poszczególnych grup aktywów i pasywów określenie sum końcowych bilansu czyli sum aktywów i pasywów, które muszą być równe, data i miejsce sporządzenia bilansu, podpis osoby, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, podpis kierownika jednostki gospodarczej

Bilans Zakład ubezpieczeń, zakład ubezpieczeń i reasekuracji oraz zakład reasekuracji sporządzają bilans tylko w wersji zgodnie ze wzorem zamieszczonym w załączniku nr 3 do ustawy o rachunkowości. (nie ma wersji mikro i małej).

Bilans ZU i ZR AKTYWA PASYWA A. Wartości niematerialne i prawne A. Kapitały własne B. Lokaty B. Zobowiązania podporządkowane C. Aktywa netto ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty (inwestycyjne) ponosi ubezpieczający C. Rezerwy techniczno ubezpieczeniowe D. Należności D. Udział reasekuratorów w rezerwach techniczno-ubezpieczeniowych (wartość ujemna) E. Inne składniki aktywów E. Oszacowane regresy i odzyski (wartość ujemna) F. Rozliczenia międzyokresowe F. Pozostałe rezerwy G. Należne wpłaty na kapitał podstawowy * G. Zobowiązania z tytułu depozytów wobec reasekuratorów H. Akcje własne * H. Pozostałe zobowiązania i fundusze specjalne I. Rozliczenia międzyokresowe

Bilans ZU i ZR Cechy charakterystyczne: duży udział w aktywach bilansu różnego rodzaju lokat oraz płynnych środków finansowych, minimalny udział w aktywach bilansu środków rzeczowych, jak: środki trwałe działalności podstawowej, materiały i inne zapasy, przewaga w pasywach bilansu funduszy i rezerw o charakterze bezpieczeństwa, w tym przede wszystkim rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, występowanie w pasywach bilansu specjalistycznego funduszu prewencyjnego, występowanie w aktywach i pasywach – i niekiedy znaczny ich udział w strukturze bilansu – rozrachunków ubezpieczeniowych obejmujących m.in. należności za składki i regresy, występowanie rozrachunków reasekuracyjnych obejmujących bieżące i depozytowe należności i zobowiązania.

Aktywa ZU i ZR Aktywa tworzą się głównie w wyniku: - opłacania akcji założycielskich przez akcjonariuszy, - opłacania funduszu organizacyjnego przez akcjonariuszy, - tworzenia depozytów u cedentów – powstają wówczas należności depozytowe od cedentów - opłacania składek przez ubezpieczających, - opłacania składek przez reasekurowanych (w ramach umów reasekuracji), - pozyskiwania środków pieniężnych w wyniku inwestowania posiadanego majątku, - inne jak np. prowizje uzyskane za pełnienie funkcji komisarza awaryjnego, otrzymane prowizje reasekuracyjne

Bilans - aktywa A. Wartości niematerialne i prawne. 1. Wartość firmy 2. Inne wartości niematerialne i prawne i zaliczki na poczet wartości niematerialne i prawne

Bilans - aktywa B. Lokaty Nieruchomości Lokaty w jednostkach podporządkowanych. Inne lokaty finansowe. Należności depozytowe od cedentów. C. Aktywa netto ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty (inwestycyjne) ponosi ubezpieczający

Bilans - aktywa D. Należności. Należności z tytułu ubezpieczeń bezpośrednich Należności z tytułu reasekuracji Inne należności

Bilans - aktywa E. Inne składniki aktywów Rzeczowe składniki aktywów Środki pieniężne Pozostałe składniki aktywów

Bilans - aktywa F. Rozliczenia międzyokresowe Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Aktywowane koszty akwizycji Zarachowane odsetki i czynsze Inne rozliczenia międzyokresowe G. Należne wpłaty na kapitał podstawowy H. Akcje własne

Bilans - pasywa Kapitał własny Kapitał podstawowy Kapitał zapasowy Kapitał z aktualizacji wyceny Pozostałe kapitały rezerwowe Zysk (strata) z lat ubiegłych Zysk (strata) netto Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (-)

Bilans - pasywa B. Zobowiązania podporządkowane C. Rezerwy techniczno ubezpieczeniowe D. Udział reasekuratorów w rezerwach techniczno ubezpieczeniowych (-) E. Oszacowane regresy i odzyski (-) Oszacowane regresy i odzyski brutto Udział reasekuratorów w oszacowanych regresach i odzyskach

Bilans - pasywa F. Pozostałe rezerwy. Rezerwa na świadczenia emerytalne oraz inne obowiązkowe świadczenia pracowników Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego Inne rezerwy G. Zobowiązania z tytułu depozytów reasekuratorów

Bilans - pasywa H. Pozostałe zobowiązania i fundusze specjalne Zobowiązania z tytułu ubezpieczeń bezpośrednich Zobowiązania z tytułu reasekuracji Zobowiązania z tytułu emisji własnych dłużnych papierów wartościowych oraz pobranych pożyczek Zobowiązania wobec instytucji kredytowych Inne zobowiązania Fundusze specjalne

Bilans - pasywa Rozliczenia międzyokresowe Rozliczenia międzyokresowe kosztów Ujemna wartość firmy Przychody przyszłych okresów

Pozycje pozabilansowe. Należności warunkowe w tym: Otrzymane gwarancje i poręczenia Pozostałe Z.U. przyjmują różne rodzaju zabezpieczenia udzielonych gwarancji: weksle akceptowane i indosowane, rzeczy przewłaszczone, ustanowione hipoteki, gwarancje finansowe, zastaw na rzeczach, prawach, rejestrowy i inne. We wszystkich Z.U. występują przyjęte zabezpieczenia od pośredników ubezpieczeniowych upoważnionych do inkasa składki w imieniu ubezpieczycieli.

Pozycje pozabilansowe. 2) Zobowiązania warunkowe w tym: Udzielone poręczenia i gwarancje, obejmujące zobowiązania warunkowe powstałe na skutek czynności Z.U. lecz nie zapadłe w wyniku realizacji umów Weksle akceptowane i indosowane Aktywa z zobowiązaniem odsprzedaży Inne zobowiązania zabezpieczone na aktywach lub na przychodach

Pozycje pozabilansowe. 3) Zabezpieczenia z tytułu reasekuracji ustanowione na rzecz Z.U. 4) Zabezpieczenia z tytułu reasekuracji ustanowione przez Z.U. na rzecz cedentów 5) Obce składniki aktywów nie ujęte w aktywach

Pozycje pozabilansowe Dodatkowo w ramach pozycji pozabilansowych zakład ubezpieczeń podaje: Wysokość środków własnych, Wysokość marginesu wypłacalności, Nadwyżkę bądź niedobór środków własnych na pokrycie marginesu wypłacalności, Wysokość rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, Wysokość aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, Nadwyżkę bądź niedobór aktywów na pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych