„Cudze chwalicie, swego nie znacie, sami nie wiecie, co posiadacie” Stanisław Jachowicz

Tropem polskiego Wergiliusza

Samuel ze Skrzypny Twardowski - szlachcic, sarmata, wybitny poeta baroku, dzierżawca i zarządca Zdun

Projekt jednodniowej wycieczki rowerowej śladami Samuela ze Skrzypny Twardowskiego Cele wycieczki: poznanie sylwetki wybitnego twórcy polskiego baroku poznanie walorów turystyczno-krajoznawczych Zdun i okolic upowszechnianie zasad ochrony środowiska naturalnego oraz umiejętności korzystania z zasobów przyrody upowszechnianie form aktywnego wypoczynku integracja grupy

Wyposażenie uczestnika wycieczki

Zduny

ratusz wybudowany w 1684 roku pięciokolumnowy podcień od strony zachodniej

budynek narożny z 1679 roku według legendy nocował w nim król Jan Kazimierz, kiedy uciekał przed wojskami szwedzkimi na Śląsk

kamieniczka z przełomu XVII/XVIII wieku od 1985 roku Izba Muzealna wystawa poświęcona Samuelowi Twardowskiemu

kościół poewangelicki z lat 1789-92 wewnątrz zachowane empory obecnie dom przedpogrzebowy

dawna szkoła ewangelicka z lat 1819-21 w bibliotece zbiór książek na temat Samuela ze Skrzypny Twardowskiego

kościół parafialny świętego Jana Chrzciciela z lat 1719-33 wyposażenie barokowe: bogato rzeźbiona ambona i chrzcielnica

w ołtarzu bocznym „Pieta” z XVII wieku

ołtarz główny z obrazem „Koronacja NMP" po bokach święty Piotr i święty Paweł flankowani kolumnami korynckimi

pomnik z 1999 roku poświęcony ofiarom II wojny światowej i okresu komunizmu w bieżącym roku umieszczono na nim zdjęcie Franciszka Jaskólskiego „Zagończyka” – Żołnierza Wyklętego

święty Jan Nepomucen

średniowieczne grodzisko stożkowe o średnicy 43m i wysokości do 1,5m – miejsce, w którym stał dwór Piotra Sieniuty; tutaj Samuel Twardowski pisał „Wojnę domową z Kozaky i Tatary”

oznakowanie ścieżki przyrodniczej oznaczenie granic rezerwatu

Rezerwat przyrody „Mszar Bogdaniec” powstał w 1996 roku dla ochrony torfowiska wysokiego i przejściowego występują w nim 44 gatunki ptaków rzadkie mchy i porosty stanowiska rosiczki okrągłolistnej liczne stanowiska żmii zygzakowatej

Ptaki rezerwatu

Płazy rezerwatu

Gady

Ekologiczna ścieżka przyrodnicza rezerwat przyrody „Mszar Bogdaniec” – rezerwat przyrody „Baszków” – Piaski długość – 4280m 7 przystanków przystanek dodatkowy A – krzyż napoleoński przystanek dodatkowy B – zespół archeologiczny Piaski – Rochy koło Zdun

Przystanek dodatkowy A – krzyż napoleoński

Rezerwat „Baszków” powstał w 1959 roku dla ochrony stanowiska długosza królewskiego występują w nim 144 osobniki długosza rezerwat porasta wilgotny bór sosnowy z domieszką brzozy, świerka i olchy na terenie rezerwatu rosną też: borówka czarna, jarząb pospolity, konwalijka dwulistna i orlica pospolita powierzchnia 3,97 ha rezerwat florystyczny

Rośliny rezerwatu

Baszków nazwa od imienia Baszko do 1757 roku dwie wsie: Baszków i Włodyka właściciele: Leszczyńscy, Sułkowscy, Mielżyńscy, książę Henryk von Reuss, od 1913 roku Olgierd Czartoryski ZESPÓŁ PAŁACOWY 1804-1805 obecnie Dom Pomocy Społecznej; park pałacowy z 1830 roku na miejscu dawnego ogrodu włoskiego zdjęcie: Bartosz Jastrzębski (2006)

w parku pomnik żołnierzy radzieckich, których ekshumowano i pochowano na wspólnym cmentarzu w Rawiczu

Dom myśliwski wybudowany w 1929 roku w formie dworku

drewniany krzyż na masywnym cokole z datą 1851

Kościół parafialny NMP Wniebowziętej (klasycystyczny) powstał w latach 1828 – 1829 z fundacji Mielżyńskich jednonawowy z kwadratową wieżą nakrytą baniastym hełmem od strony wschodniej późnoklasycystyczna chrzcielnica z 1855 roku

rzeźby św. Stanisława Biskupa Męczennika i św rzeźby św. Stanisława Biskupa Męczennika i św. Wojciecha – patronów Polski wykonane przez Marcina Rożka w 1919 roku

obraz „Wydobycie z rzeki zwłok św. Jana Nepomucena”

„Tylko pod tym krzyżem, tylko pod tym znakiem Polska jest Polską, a Polak Polakiem”

Kobylin – prawa miejskie w 1303 roku ratusz z roku 1849

fasada kościoła Narodzenia Pańskiego i Matki Boskiej przy Żłóbku po przebudowie w 1720 roku kościół połączony jest z klasztorem franciszkanów w podziemiach pochowany jest Samuel ze Skrzypny Twardowski

nagrobek kasztelana Jana Konarskiego w przedsionku kościoła

tablica upamiętniająca w przedsionku kościoła odsłonięta 11 listopada 2000 roku

drewniana dzwonnica o konstrukcji ryglowej z pierwszej drewniana dzwonnica o konstrukcji ryglowej z pierwszej połowy XVIII wieku

Górka – wieś wzmiankowana w 1253 roku kapliczka typu słupowego dwupoziomowa – u góry Jezus Chrystus, poniżej Matka Boska

Zalesie Wielkie wieś wzmiankowana w 1310 roku w 1661 roku mieszkał tutaj i zmarł Samuel ze Skrzypny Twardowski w 1875 roku urodził się Cyryl Ratajski

Kościół MB Królowej Polski (neogotycki) wybudowany w latach 1880 – 90, najpierw ewangelicki, od 1946 roku katolicki w 1996 roku wmurowano tablicę poświęconą Cyrylowi Ratajskiemu

a co jeszcze łączy Zduny z Zalesiem Wielkim? w latach 1991-95 kościół MB Królowej Polski został powiększony od strony południowej, nową część zbudowano z cegieł wyprodukowanych w cegielni w Zdunach (obecnie nieczynnej)

wczesną wiosną przy kościele można zaobserwować skupiska setek kowali

Dziękuję za uwagę Małgorzata Szymczak