Życie jest w naszych rękach Helena Hatka Senator RP Koalicja dla zdrowia Życie jest w naszych rękach Helena Hatka Senator RP

Choroby nowotworowe są drugą przyczyną zgonów w Polsce, co wynika przede wszystkim z faktu późnego ich wykrywania i niskiej skuteczności ich leczenia.

Wygrać z rakiem – tylko razem Przygotowując projekt Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007-2015, za podstawowy cel uznano zjednoczenie wysiłków społeczeństwa i administracji publicznej prowadzące do zmniejszenia nierówności i poprawy stanu zdrowia, a tym samym jakości życia Polaków.

Narodowy Program Zdrowia na lata 2007-2015 Jako drugi cel strategiczny wskazał „Zmniejszenie zachorowalności i przedwczesnej umieralności z powodu nowotworów złośliwych”

Program daje ministrowi zdrowia możliwość wpływu na działania innych sektorów w zakresie zdrowia i stanowi doskonałe narzędzie do wspólnych działań w zakresie zdrowia publicznego. Był pierwszą próbą zjednoczenia wysiłków różnych organów administracji rządowej, organizacji pozarządowych oraz społeczności lokalnych w celu ochrony, utrzymania i poprawy zdrowia społeczeństwa polskiego.

2005 rok- ustawa o ustanowieniu programu wieloletniego „Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych”. Program przewiduje się osiągnięcie następujących efektów : 1. Zmniejszenie umieralności z powodu nowotworów ogółem, 2. Zmniejszenie umieralności z powodu raka piersi i w stopniu znacznym raka szyjki macicy przez wprowadzenie na skalę populacyjną zorganizowanych badań przesiewowych mammograficznych i cytologicznych.

Narodowy Program Zwalczania Chorób Nowotworowych Finansowany jest w latach 2007-2015 kwotą 3 mld zł.

Rak szyjki macicy zaliczany jest do najczęściej występujących nowotworów złośliwych u kobiet. Każdego roku umiera na niego około 1800 Polek. Jako jedyny nowotwór może jednak zostać całkowicie wyeliminowany wyłącznie dzięki skutecznej profilaktyce pierwotnej i wtórnej, a więc dzięki odpowiedniej edukacji i regularnie wykonywanym badaniom profilaktycznym.

Może uratować życie blisko 2 tysiącom kobiet rocznie Oznacza to, że efektywny system oparty na edukacji, cytologii oraz szczepieniach Może uratować życie blisko 2 tysiącom kobiet rocznie

Rak szyjki macicy jest pierwszym nowotworem, dla którego naukowcy zidentyfikowali niezbędny czynnik sprawczy. Podstawowym czynnikiem odpowiedzialnym za rozwój raka szyjki macicy są onkogenne typy wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV – human papilloma virus) Za odkrycie związku między wirusem HPV a rakiem szyjki macicy Harald zur Hausen otrzymał w 2008 roku Nagrodę Nobla.

Wirus HPV przenoszony jest drogą płciową i jest szeroko rozpowszechniony w populacji ludzkiej Zakażeniu HPV ulega nawet do 80% kobiet i mężczyzn. Około połowę tej grupy stanowią osoby w wieku 15-25 lat. Rak szyjki macicy to nowotwór, który rozwija się w obrębie szyjki macicy, czyli części macicy w kształcie stożka, która łączy górną część macicy (trzon macicy) z pochwą. Nowotwór rozwija się, kiedy uszkodzone komórki nabłonka szyjki macicy zostaną zakażone onkogennym wirusem HPV i zaczynają się bardzo szybko dzielić. Komórki te mogą, gromadząc się w jednym miejscu, utworzyć guz, który może naciekać okoliczne tkanki stając się realnym zagrożeniem dla życia.

Umieralność na raka szyjki macicy na świecie

Rak szyjki macicy na świecie W skali całego świata ten rodzaj raka jest drugim co do częstości występowania u kobiet poniżej 45 roku życia oraz trzecim co do ilości powodowanych zgonów u kobiet (po raku sutka i raku płuc)

Szacuje się, że tylko w roku 2008 odnotowano ponad pół miliona nowych zachorowań, a blisko 300 tys. kobiet zmarło. Pojedyncze przypadki raka szyjki macicy zdarzają się nawet wśród nastolatek w wieku 15-19 lat, nieco więcej zachorowań jest między 20 a 29 rokiem życia. Liczba chorych gwałtownie rośnie w przypadku kobiet po 30 roku życia, zaś szczyt osiąga w przypadku kobiet w wieku 45-49 lat.

Rak szyjki macicy w Polsce Polska ma jeden z najwyższych wskaźników umieralności w Europie. Według danych Krajowego Rejestru Nowotworów każdego roku w Polsce notuje się ok. 16,6 przypadków raka szyjki macicy na 100 tys. kobiet.

Współczynniki zgonów z powodu raka szyjki macicy w Polsce Dolnośląskie 5,7 Kujawsko-Pomorskie 4,9 Lubelskie 5,1 Lubuskie 7,4 Łódzkie 4,3 Małopolskie 5,3 Mazowieckie 4,8 Opolskie 7,0 Podkarpackie 5,5 Podlaskie 5,3 Pomorskie 6,2 Śląskie 5,5 Świętokrzyskie 4,5 Warmińsko-Mazurskie 6,1 Wielkopolskie 4,5 Zachodniopomorskie 5,7 POLSKA 5,3

W Polsce w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych od 2006 roku prowadzony jest Populacyjny Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy, współfinansowany przez Ministerstwo Zdrowia i Narodowy Fundusz Zdrowia. Populacyjny Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy jest realizowany w oparciu o Ustawę z dnia 1 lipca 2005 roku o ustanowieniu wieloletniego programu „Narodowy program zwalczania chorób nowotworowych" (Dz.U.05.143.1200).

Zasadniczym celem Programu jest wykonanie masowych badań cytologicznych u Polek między 25 a 59 rokiem życia, które w ciągu 3 ostatnich lat nie miały wykonanego wymazu cytologicznego w ramach ubezpieczenia w NFZ. Wg raportu SIMP (System Informatyczny Monitorowania Profilaktyki), roczna populacja kobiet w wieku 25-59 lat, które mogą wykonać badanie cytologiczne w ramach Programu wynosi 3 293 187.

Objęcie populacji programem profilaktyki i wczesnego wykrywania raka szyjki macicy

Co roku do bezpłatnych badań cytologicznych zapraszanych jest blisko 3,5 mln kobiet w całym kraju. Z oferty tej korzysta jednak niewiele kobiet. W 2010 roku jedynie 27% pań zgłosiło się na badania, podobnie było rok wcześniej

Jak wynika z raportu przygotowanego przez Polską Koalicję na Rzecz Walki z Rakiem Szyjki Macicy wśród przyczyn niskiej zgłaszalności kobiet na badania cytologiczne można wskazać: Brak spójnej strategii komunikacji na temat profilaktyki Brak zdefiniowanej roli lekarzy POZ, ginekologów i pediatrów Brak szczegółowej informacji gdzie wykonać badania

Tymczasem Regularnie wykonywana cytologia jest badaniem pozwalającym wykryć raka szyjki macicy we wczesnym etapie jego rozwoju. Rak szyjki macicy może rozwijać się nawet kilka lat, nie dając żadnych dolegliwości. Najczęściej chorują kobiety, które przez wiele lat nie poddawały się badaniom cytologicznym. Połowa chorych na ten nowotwór nigdy nie miała pobranego wymazu cytologicznego.

Deklarowane przyczyny niezgłaszania się zaproszonych kobiet na badania cytologiczne:

Co to jest cytologia? Badanie cytologiczne, jest badaniem prostym do wykonania, bezbolesnym dla kobiety i trwa kilka minut. Ma na celu wykrycie nieprawidłowych komórek, świadczących o rozpoczynającym się procesie nowotworowym. Jest skuteczną metodą profilaktyki raka szyjki macicy.

Badanie polega na: założeniu wziernika do pochwy, pobraniu komórek znajdujących się na szyjce macicy, przy pomocy specjalnej szczoteczki, nałożeniu wymazu na szkiełko i przekazanie do oceny mikroskopowej. Następnie cytotechnik lub patolog oglądają preparat pod mikroskopem i oceniają go. W opisie badania znajdą się informacje o wyniku.

LICZBA OSÓB DO PRZEBADANIA Wykonania w programie profilaktyki raka szyjki macicy na dzień 10 października 2012 POWIAT RAZEM PRZEBADANO LICZBA OSÓB DO PRZEBADANIA OBJĘCIE POPULACJI (%) GORZOWSKI 1 154 17 557 6,57 GORZÓW WLKP. 2 661 34 212 7,78 KROŚNIEŃSKI 534 14 746 3,62 MIĘDZYRZECKI 724 15 088 4,8 NOWOSOLSKI 1 307 22 279 5,87 SŁUBICKI 593 12 484 4,75 STRZELECKO-DREZDENECKI 613 12 656 4,84 SULĘCIŃSKI 519 8 850 5,86 ŚWIEBODZIŃSKI 1 306 14 396 9,07 WSCHOWSKI 511 9 746 5,24 ZIELONA GÓRA 2 404 31 913 7,53 ZIELONOGÓRSKI 1 738 24 044 7,23 ŻAGAŃSKI 991 21 000 4,72 ŻARSKI 1 045 25 855 4,04 16 571 266 286 6,22

Bezpośrednim celem Programu jest obniżenie zachorowalności i umieralności kobiet na raka szyjki macicy w Polsce, o ok. 50% proc. do roku 2015 i osiągnięcie poziomu przodujących krajów Unii Europejskiej

Jak to osiągnąć? - Budowanie koalicji zdrowia – zwiększenie zaangażowania pediatrów, lekarzy rodzinnych, ginekologów, położnych o pielęgniarek oraz organizacji społecznych, nauczycieli w działania edukacyjne, informujące o dostępnych formach profilaktyki raka szyjki macicy - Budowanie świadomości kobiet na temat choroby oraz możliwości zabezpieczania się przez rakiem szyjki macicy - Budowanie komunikacji opartej na pozytywnym przekazie: do profilaktyki zachęcamy osoby zdrowe, aby nadal chroniły swoje zdrowie; nie straszymy - Informowanie o istocie badania cytologicznego i miejscach, w których może być wykonane

Życie jest w naszych rękach! Wniosek? Życie jest w naszych rękach! Zbadaj się, by żyć!

Helena Hatka Senator RP Dziękuję za uwagę Helena Hatka Senator RP