Europejskie Standardy Kształcenia (ESK) w Polsce Makary Krzysztof Stasiak Akademia Humanistyczno - Ekonomiczna w Łodzi 08.05.2012r.

Od 2012r. Polska przyjęła Europejskie Standardy Kształcenia zwane Europejskimi Ramami Kwalifikacji

Polski system edukacji powinien zostać zmieniony tak aby dostosować go do Europejskich Standardów. Proces ten trwa jednak w większości szkół i uczelni zmiana ma charakter naskórkowy. Dotyczy jedynie sposobu wykonywania sprawozdawczości, a nie treści i metod edukacji.

Pełne przyjęcie Europejskich Standardów Edukacji oznacza zmianę: treści i metod kształcenia, a nie tylko sprawozdawczości

O co chodzi w zakresie zmiany treści i metod edukacji?

Zakres zmian Ostatnimi czasy człowiek znacznie zwiększył swoje możliwości, więc kształcenie w dotychczasowym kształcie stało się mało przydatne, a co gorsze ugruntowuje stare i mało przydatne nawyki. Człowiek kształcony tradycyjnie, treściowo, uczy się szablonowego myślenia, a nie innowacyjnego.

Aby pokazać głębokość zmian należy wcześniej uświadomić w jakim zakresie zmienił się człowiek.

Trzy modele człowieka Człowiek organizuje swoje zachowania w/g Szablonu zachowaniowego – człowiek zachowaniowy - epoka agrarna do rewolucji przemysłowej 2. Szablonu myślowego - przyjmuje szablon w postaci idei, religii, szablonowego widzenia świata – człowiek symboliczny - od rewolucji przemysłowej około 1840r. do dzisiaj 3. Europejskie standardy kształcenia oznaczają uznanie, że człowiek jest autonomicznym podmiotem, który samodzielnie myśli i działa – człowiek podmiotowy - od 2012 r – wprowadzenie Europejskich Standardów Kształcenia

Miejsce człowieka w świecie Model regulacji zachowań Każdy z trzech wyżej wymienionych modeli człowieka należy rozpatrzyć biorąc pod uwagę: Miejsce człowieka w świecie Model regulacji zachowań Model rozwiązywania problemów Model edukacji

Człowiek zachowaniowy Miejsce człowieka w świecie > naśladuje przyrodę, bo ona jest doskonałym dziełem Boga Model regulacji zachowań > działa w/g szablonu obyczajowego - Bóg wskazał człowiekowi właściwe zachowanie Model rozwiązywania problemów > rozwiązuje je według tradycji, obyczaju Model edukacji > terminowanie u mistrza – nauka przez naśladowanie mistrza

Człowiek symboliczny Miejsce człowieka w świecie > zadaniem myślącego człowieka jest dostosowanie swojego zachowania do poznanych w świecie praw; wpasowywanie się w mechanizm świata, bo świat jest doskonały i rządzony przez ponadczasowe prawa Model regulacji zachowań > działanie polega na zastosowaniu szablonu myślowego np. Wybiera rozwiązania opisane w koncepcji np.:socjalistycznej, monarchistycznej, totalitarnej Model rozwiązywania problemów > szablony są formułowane w nauce Model edukacji > zdobywanie teoretycznej wiedzy, czyli opanowywanie szablonów myślowych i szablonowych sposobów rozwiązywania problemów – nauka przez uczenie się wiedzy teoretycznej

Człowiek podmiotowy Miejsce człowieka w świecie > Człowiek potrafi autonomicznie (samodzielnie) myśleć i samodzielnie działać, poszukuje oryginalnych i twórczych rozwiązań teoretycznych i praktycznych na poziomie materialnym Model regulacji zachowań > samodzielnie rozwiązuje problemy: na poziomie teoretycznym oraz na poziomie materialnym

Człowiek podmiotowy Model rozwiązywania problemów > każdy problem rozwiązuje indywidualnie: na poziomie myślowym, teoretycznym - potrafi samodzielnie interpretować rzeczywistość i rozwiązywać problem w/g indywidualnej koncepcji na poziomie materialnym – potrafi samodzielnie przekształcać rzeczywistość do zamierzonej postaci według opracowanego rozwiązania teoretycznego Model edukacji > rozwój osobowości, rozwój kompetencji podmiotowych w celu zwiększenia zdolności do indywidualnego i samodzielnego rozwiązywania problemów na każdym z wyżej wymienionych poziomów przez analizę jakości podjętych decyzji i uzyskanych efektów praktycznych

Zmiana modelu edukacji w wyniku Europejskich Standardów Kształcenia Przejście z uczenia szablonów myślowych do pracy nad rozwojem własnej osobowości czyli osiąganie nowych kompetencji w drodze rozwiązywania problemów najpierw na poziomie teoretycznym a potem praktycznym oraz ocenie uzyskanych efektów

Cele kształcenia i metody dydaktyczne Człowiek zachowaniowy Cel: Opanowanie umiejętności praktycznego działania - wykonywania konkretnych przedmiotów np. stolarz, rymarz, szewc itp. Metoda: Praca naśladowcza w celu opanowania szablonów zachowaniowych 2. Człowiek symboliczny Cel: Rozwój wiedzy w celu opanowania umiejętności szablonowego rozwiązywania problemów na poziomie teoretycznym Metoda: Wykład i ćwiczenia – w celu opanowania szablonów myślowych 3. Człowiek podmiotowy Cel: Rozwój kompetencji podmiotowych w celu opanowania umiejętności indywidualnego, twórczego i samodzielnego rozwiązywania problemów na poziomie: - teoretycznym - materialnym w zakresie przysporzenia dobra Metoda: Projekt podmiotowy, Warsztat w celu rozwoju osobowości, zwiększenia kompetencji podmiotowych

Jak rozpoznać czy dana szkoła uczy w/g standardów europejskich?

Jak rozpoznać szkołę kształcącą według standardów europejskich? Szkoła tradycyjna: – uczniowie uczą się gotowych szablonów myślowych Szkoła nowa: uczniowie metodą warsztatową i projektową rozwiązują problemy na poziomie teoretycznym i praktycznym uczniowie pracują indywidualnie i w grupach

Różnica w efektach kształcenia Szkoła tradycyjna: - uczeń zna szablony myślowe i szablonowe rozwiązania Szkoła nowa: uczeń potrafi innowacyjnie rozwiązywać problemy i wdrażać je uczeń potrafi samodzielnie rozwijać swoje umiejętności i kompetencje

Czego uczą wg ESE ? Uczniowie ćwiczą umiejętności i postawy a przez to uczą się wiedzy Umiejętności to zdolność do komunikacji, rozwiązywania konfliktów, negocjacji, pełnienia roli w zespole, budowy zespołu, przywództwa i prowadzenia projektów Postawy to: zdolność do twórczego rozwiązywania problemów, przedsiębiorczości zdolność do formułowania celów i ich realizacji.

Czemu w/g ESK nie uczy się wiedzy? Współcześnie rola wiedzy zmieniła się: Dzisiejsze kompendium wiedzy jest zbyt obszerne aby je pamiętać i szybko przyrasta jego ilość. Wiedza jest łatwo dostępna w Internecie Student na użytek rozwiązywania problemów opanowuje wiedzę a ponadto - Uczy się jej użycia - Wiedza nadal pełni ważna rolę, ale wg ESK jest inaczej użytkowana

Uczeń nowej szkoły posiada znaczącą przewagę nad uczniem szkoły tradycyjnej. Szkoła tradycyjna Szkoła nowa działająca w/g zasad ESK W tradycyjnej szkole uczniowie uczeni są dla przeszłości. Uczą się szablonowego myślenia i działania. W/g ESK uczniowie potrafią efektywnie radzić sobie w świecie, uczą się przedsiębiorczości, zachowań innowacyjnych, które przynoszą ponad standardowe efekty. Rozwijają kompetencje podmiotowe

Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna prowadzi kształcenie w modelu podmiotowym od 18 lat. / Szkoły Edukacji Innowacyjnej prowadzą kształcenie w modelu podmiotowym od 10 lat.

Dziękuję za uwagę