Boże Narodzenie na Podhalu. Autorzy: Justyna S. Jakub J. Piotr M. Adrian K.

„Jest to jedyne w swoim rodzaju społeczeństwo, które nosi na sobie znamiona wielkiej polskiej tradycji, tak wielkiej, że trzeba, aby ona trwała nadal, ażeby żaden obyczaj i żaden styl i moda współczesności tej wielkiej podhalańskiej tradycji nie zniszczyła i nie wyparła” ~Jan Paweł II

Wiecznie żywa W Adwencie są dwie daty charakterystyczne dla podhalańskiej obrzędowości. Pierwszą z nich jest 13 grudnia – wspomnienie św. Łucji. Od tego dnia do 25 grudnia bacznie obserwowano warunki atmosferyczne i na ich podstawie prognozowano pogodę na wszystkie miesiące nadchodzącego roku. Drugą datą jest 21 grudnia – to dzień św. Tomasza. Zgodnie z przysłowiem „św. Toma siedzi w doma” nikt w tym dniu nigdzie nie wyjeżdżał, a najbardziej unikało się wyjazdu do lasu.

Jaka Wigilia, taki cały rok Wigilia ma swój niezmienny od lat rytm. Raniutko okadzanie święconym zielem bydła domowego – obrzęd ten ma zapewnić dostatek w oborze. Potem obowiązkowe Roraty. W tym dniu również, zgodnie z tradycją, ubiera się żywą choinkę. Czasem wiesza się pająki, czyli misternie plecione, wykonane ze słomy ozdoby w kształcie żyrandoli. Przyozdabia się je kolorowymi bibułkami. Do izby przynosi się snopek owsa. Ma on być gwarantem obfitych plonów w kolejnym roku. Kiedyś, w tradycyjnych domach pod stół kładło się siekierę – symbol niezmąconego niczym bezpieczeństwa w całym następnym roku i żelazny łańcuch – symbol nierozerwalności rodziny. Dobrze, gdy pierwszym gościem przychodzącym w Wigilię do domu jest mężczyzna – to gwarancja pomyślności. 24 grudnia nie powinno się niczego pożyczać.

W niektórych domach wiesza się u sufitu podłaźniczkę W niektórych domach wiesza się u sufitu podłaźniczkę. Jest to wierzchołek świerka lub jodły powieszony czubkiem w dół. Bywa przyozdobiony jabłkami, ciastkami i okrągłymi opłatkami, tzw. światami.

Wieczerza wigilijna Tradycja nakazuje, by przygotować dwanaście postnych potraw. Zwykle jest to zupa grzybowa, barszcz podawany z uszkami lub fasolą, pierogi z kapustą i grzybami, kluski z makiem i miodem, kapusta z grochem i koniecznie ryba – karp lub pstrąg. Podaje się też kompot z suszonych owoców, tradycyjne drożdżowe makowce i kołacze serowe.

W Wigilię obowiązuje post W Wigilię obowiązuje post. Gdy zaświeci pierwsza gwiazda, odświętnie ubrani domownicy zasiadają do stołu. Tu na sianie leży opłatek – symbol Narodzonego i miseczka z miodem. Senior rodu rozpoczyna modlitwę, a po niej moczy opłatek w miodzie i rozpoczyna składanie życzeń. Po posiłku zbiera się resztki jedzenia i podaje bydłu i zwierzętom domowym. Następnie cała rodzina kolęduje w oczekiwaniu na pasterkę. Młode dziewczęta wychodzą czasem przed dom i nasłuchują, z której strony zaszczeka pies. Wierzą, że znak ten wskazuje kierunek, z którego przyjdzie przyszły mąż. Po Pasterce do tych domów, w których mieszkają panny „na wydaniu” przychodzą na podłazy (w zaloty) chłopcy. Spotkania takie trwają niejednokrotnie do białego rana.

Boże Narodzenie Pierwszy dzień świąt jest na Podhalu wielkim świętem. Dlatego też wykonuje się tylko prace konieczne. Nie odwiedza się w tym dniu znajomych, a cały dzień spędza się z rodziną. Charakterystyczny dla tego regionu jest zwyczaj kolędowania. Ubrani w regionalne stroje dorośli i dzieci chodzą od domu do domu. Często posypują odwiedzane mieszkania owsem i życzą: „Na scęście, na zdrowie, na to Boże Narodzenie! Co by się wom darzyło w kumorze, w oborze, wsędy dobrze! W każdym kątku po dzieciątku, a na piecu troje! I żebyście nie godali, że to które moje!”

Św. Szczepan W dzień ten wszystkie dziewczyny zamiatają wszystkie kąty w izbie, ponieważ w kątach najwięcej się kryje nieporządku. Wynosi śmieci, wysypuje je na śmiecisko (małe śmietnisko) i z której strony przyleci wrona lub sroka, stamtąd przyjdzie jej mąż.

KONIEC Dziękuję za uwagę źródło : www.Wikipedia.pl www.przewodnik-katolicki.pl