OPATRUNKI STOSOWANE NA WSPÓŁCZESNYM POLU WALKI. WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO W ŁODZI im. gen. bryg. Dr. med. Stefana Hubickiego OPATRUNKI STOSOWANE NA WSPÓŁCZESNYM POLU WALKI. mjr mgr farm. Robert KUCHCZYŃSKI Cykl Medycyny Polowej WCKMed.

Ratownictwo militarne zaburzenia oddychania WSTĘP - PRIORYTETY W ratownictwie taktycznym występuje odwrócenie priorytetów stosowanych w ratownictwie cywilnym opierających się na postępowaniu wg schematu ABC. Dla żołnierza priorytetem jest wykonanie zadania, a nie ratownictwo. Ratownictwo jest zadaniem drugoplanowym względem misji. Ratownictwo cywilne Ratownictwo militarne A C drogi oddechowe krwotoki z kończyn B oddychanie zaburzenia oddychania krążenie

ZASADY TCCC - Tactical Combat Casualty Care INFORMACJE OGÓLNE ZASADY TCCC - Tactical Combat Casualty Care Do 1996 roku zabezpieczenie medyczne w czasie działań militarnych opierało się na zasadach sektora cywilnego. W 1996 roku Dowództwo Operacji Specjalnych USA opracowało całkowicie nowe wytyczne postępowania w zakresie opieki nad rannymi na polu walki. Działania te określono wspólnym mianem Tactical Combat Casualty Care (TCCC). TCCC rewiduje dotychczas stosowane praktyki w tym zakresie i jako główny cel stawia redukcję możliwych do uniknięcia przypadków śmiertelnych na polu walki.

INFORMACJE OGÓLNE Badania danych od drugiej wojny światowej do dnia dzisiejszego wskazują, że główne przyczyny przypadków śmiertelnych możliwych do uniknięcia to: - krwotoki z kończyn – 60% - odma prężna – 33% - obstrukcja dróg oddechowych – 6% Wg danych przedstawianych przez źródła U.S. Army 7-15% rannych na polu walki to przypadki śmiertelne możliwe do uniknięcia jeśli natychmiast podjęte zostaną właściwe działania ratunkowe np. zgodne z zasadami TCCC. Wyróżniamy trzy kategorie poszkodowanych na polu walki: ► Żołnierze, którzy będą żyli, niezależnie od tego co dla nich zrobimy ► Żołnierze, którzy umrą, niezależnie od tego co dla nich zrobimy ► Żołnierze, którzy umrą, jeśli nic dla nich nie zrobimy w tym momencie (7-15%)

INFORMACJE OGÓLNE Analiza około 2000 przypadków śmiertelnych w Iraku i Afganistanie wskazuje, że około: ► 77% przypadków to KIA (Killed In Action), w tym: ► 84% przypadki śmiertelne niemożliwe do uniknięcia ► 16% przypadki śmiertelne możliwe do uniknięcia Przyczyny przypadków śmiertelnych: ► 80% krwotoki (w tym około 33% przypadków z możliwością zastosowania opaski uciskowej) ► 20% obrażenia wew. dróg oddechowych i głowy

WPROWADZENIE Najczęstszą przyczyną śmierci na polu walki, której można zapobiec, jest krwawienie z kończyny górnej lub dolnej.

OCHRONA PRZED KRWOTOKAMI

Opatrunek indywidualny typu "W". OPATRUNKI Opatrunek indywidualny typu "W". Opatrunek indywidualny typu W – wodoszczelny. Składa się z dwóch tamponów chłonnych o wysokiej zdolności absorpcyjnej oraz bandaża mocującego opatrunek. Jeden z tamponów jest na stałe zamocowany do bandaża, natomiast drugi może być przesuwany wzdłuż bandaża.

Opatrunek osobisty zielony typ izraelski EMS OPATRUNKI Opatrunek osobisty zielony typ izraelski EMS Opatrunek z ruchomą podściółką absorbującą – umożliwiający opatrzenie rany postrzałowej oraz opatrzenie ran w obrębie jamy brzusznej Opatrunek zamknięty hermetycznie w opakowaniu wodoodpornym, próżniowym. Wyposażony w specjalną klamrę umożliwiającą przymocowanie opatrunku. jedną ręką.

OPATRUNKI OPATRUNEK ELASTYCZNY Opatrunek NAR - sprężysta, elastyczna opaska wyposażona w sterylny, nie przylegający tampon oraz system Quick-Grip™ Roll Control umożliwiający szybką, kontrolowaną i skuteczną aplikację w trudnych warunkach.

OPATRUNKI OLAES™ MODULAR BANDAGE Jest rozwiązaniem typu „wszystko w jednym” – można użyć go w przypadku różnych typów zranień (wypełnienie rany gazą rolowaną, zaopatrzenie rany opatrunkiem uciskowym, zaopatrzenie rany postrzałowej klatki piersiowej).

OPATRUNKI OPASKA ELASTYCZNA BRZUSZNA (TRZEWIOWA) Opatrunek NAR - stosuje się w przypadku rozległych ran okolicy brzucha, poważnie zranionych kończyn, oparzeń oraz rozległych ran. Opatrunek wyposażony jest w sterylny i nie przylegający do rany tampon.

OPATRUNKI GAZA ROLOWANA Sterylny opatrunek typu gaza jest skompresowany i umieszczony w opakowaniu o małych wymiarach. Opakowanie pozwala użytkownikowi wyjąć ten opatrunek jako kompletną całość lub wysuwać tylko niezbędną ilość konieczną do zaopatrzenia rany, chroniąc pozostałą część w opakowaniu przed zanieczyszczeniem.

OPATRUNKI HEMOSTATYCZNE Opatrunki hemostatyczne pozwalają zatrzymać poważne krwawienie z dużych tętnic i żył zlokalizowanych również w miejscach, gdzie nie można założyć opaski taktycznej np. pachwina, dół pachowy, szyja, tułów. Istota działania opatrunków hemostatycznych polega na stosowaniu substancji czynnej (powodującej szybkie krzepnięcie krwi w czasie 3-5 min).

OPATRUNKI HEMOSTATYCZNE AKTUALNIE WYKORZYSTYWANE SĄ GŁÓWNIE DWIE SUBSTANCJE: KAOLIN –ZEOLIT - QUICKCLOT CHITYNA, CHITOSAN - CELOX, WOUNDSTAT, HEMCON SPOSÓB AKTYWACJI UKŁADU KRZEPNIĘCIA QUICKCLOT POCHŁANIANIE WODY, AKTYWACJA PŁYTEK, UŁATWIA FORMOWANIE FIBRYNY CELOX TWORZENIE PSEUDOSKRZEPU I WYTWORZENIE ŻELOWEGO OPATRUNKU POSTAĆ : QUICKLOT - GRANULAT, GAZA NASĄCZONA PREPARATEM, SASZETKI CELOX - GRANULAT, GAZA NASĄCZONA PREPARATEM, DOZOWNIK DO RAN PENETRUJĄCYCH

OPATRUNKI HEMOSTATYCZNE QUIKCLOT® COMBAT GAUZE™ Środek hemostatyczny, ma formę standardowo używanej gazy. W czasie stosowania QUIKCLOT® COMBAT GAUZE™ nie występuje efekt termodynamiczny stąd jego użycie jest bardzo proste, podobnie jak normalnej gazy, tzn. po nałożeniu na ranę uciska się opatrunek np. bandażem.

OPATRUNKI HEMOSTATYCZNE CELOX GAUZE™ Środek hemostatyczny, ma formę gazy, której użycie jest podobnie do normalnej gazy, tzn. po nałożeniu na ranę uciska się opatrunek np. bandażem.

OPATRUNKI HEMOSTATYCZNE QUIKCLOT® ACS+ Środek hemostatyczny oparty na bazie zeolitu. System podawania preparatu - przepuszczalne opakowania eliminuje ryzyko związane z gwałtownym przebiegiem reakcji zachodzącej pod wpływem kontaktu preparatu z krwią.

OPATRUNKI HEMOSTATYCZNE HemCon® Opatrunek silnie przylega do powierzchni tkanek w czasie kontaktu z krwią lub wilgocią, formując jednocześnie elastyczną barierę, która zabezpiecza i stabilizuje ranę, nawet w przypadku nieregularnego kształtu rany. Opatrunek oparty na bazie chitosanu.

OPATRUNKI HEMOSTATYCZNE CELOX Preparat ma formę granulatu i oparty jest na bazie chitosanu, czyli pochodnej polisacharydów, otrzymywanego z pancerzy krewetek. Jest prosty i efektywny w aplikacji, w niewielkim stopniu wpływa na otaczające tkanki.

OPATRUNKI HEMOSTATYCZNE CELOX-A W preparacie Celox-A używa się tych samych środków co w preparacie Celox, inny jest sposób aplikacji – poprzez strzykawkę. Strzykawka może być użyta w przypadku ran, w których użycie standardowego środka hemostatycznego może być utrudnione lub niemożliwe np. rany penetracyjne.

OPATRUNKI HEMOSTATYCZNE CELOX-D Środek Celox-D opiera się na takiej samej zasadzie działania, jak tradycyjny Celox, posiada jednak inny system podawania. Środek zawarty jest w opakowaniu, z którego jest uwalniany w krwawiącej ranie i zaczyna działać w wyniku kontaktu z krwią.

TAKTYCZNA OPASKA ZACISKOWA (CAT) INNE ŚRODKI TAKTYCZNA OPASKA ZACISKOWA (CAT) Opaska CAT jest rekomendowana przez TC3. Prowadzone testy z opaską CAT wykazały, że nawet w przypadku znaczących krwotoków z uszkodzonej kończyny można uzyskać całkowite zamknięcie krwawiących naczyń. Na klipsie paska systemu zabezpieczania opaska posiada miejsce do zapisania czasu założenia – zgodnie z zasadami segregacji medycznej.

TAKTYCZNA OPASKA ZACISKOWA ( S.O.F. T ) INNE ŚRODKI TAKTYCZNA OPASKA ZACISKOWA ( S.O.F. T )

OCHRONA W PRZYPADKU RAN POSTRZAŁOWYCH KLATKI PIERSIOWEJ OPATRUNEK ASHERMAN CHEST SEAL – ACS (WENTYLOWY) Opatrunek do stosowania w przypadku ran penetracyjnych klatki piersiowej (np. rany postrzałowe). Charakterystyczne cechy tego opatrunku: wyposażony w jednodrożny zawór do usuwania krwi i powietrza, wysoka adhezyjność pozwalająca na dobre przyleganie do ciała wokół rany.

OCHRONA W PRZYPADKU RAN POSTRZAŁOWYCH KLATKI PIERSIOWEJ OPATRUNEK BOLIN CHEST SEAL - BCS Opatrunek do stosowania w przypadku ran penetracyjnych klatki piersiowej (np. rany postrzałowe). Charakterystyczne cechy tego opatrunku: wyposażony w trzy jednodrożne zawory do usuwania krwi i powietrza, wysoka adhezyjność pozwalająca na dobre przyleganie do ciała wokół rany.

OCHRONA W PRZYPADKU RAN POSTRZAŁOWYCH KLATKI PIERSIOWEJ OPATRUNEK POSTRZAŁOWY KLATKI PIERSIOWEJ HyFin Opatrunek używany jest w przypadku ran penetracyjnych klatki piersiowej. Oparty jest o nową technologię adhezji (taśma klejąca) dla lepszego przylegania w trudnych warunkach.

OCHRONA W PRZYPADKU RAN POSTRZAŁOWYCH KLATKI PIERSIOWEJ OPATRUNEK GAZOWY NASĄCZONY WAZELINĄ Opatrunek można stosować w przypadku ran klatki piersiowej np. rany penetracyjne.

ZABEZPIECZANIE OPARZEŃ Water-Jel® Water-Jel Technologies U.S.A. Burnshield Levtrade Int. Ltd. Afryka Południowa Aqua-Gel Kik-Gel Polska

ZASTOSOWANIE W SZ WP IPMED Zestaw Indywidualny Pakiet Medyczny (IPMed) stanowi indywidualne wyposażenie medyczne żołnierza przeznaczone do stosowania w warunkach środowiska taktycznego i wyposażone w środki ochrony przy: krwotokach, ranach postrzałowych klatki piersiowej i niedrożności dróg oddechowych. Wyposażenie zostało dobrane w taki sposób, ażeby ranny, ale przytomny żołnierz mógł przy pomocy jednej ręki udzielić sobie pomocy w oczekiwaniu na ratownika lub ratownika medycznego. Zakres wyposażenia pakietu umożliwia udzielenie samopomocy przy założeniu, że każdy żołnierz odbył przeszkolenie z udzielania pierwszej pomocy w warunkach pola walki.

ZASTOSOWANIE W SZ WP IPMED

ZASTOSOWANIE W SZ WP IPMED Lp. Nazwa Ilość szt. Typ/rozmiar Okres ważności producenta Sposób użycia 1 opatrunek osobisty OLAES 4” 5 lat jednorazowy 2 opatrunek hemostatyczny QuikClot Combat Gaza lub Celox Gaza 3 lata 3 gaza wypełniająca typ S lub Z-PAK 4 opaska zaciskowa (staza taktyczna) CAT (kolor czarny) nie określony 5 opatrunek na rany penetracyjne klatki piersiowej BCS (Bolin Chest Seal) 3 lat 6 autostrzykawka z morfiną (20 mg siarczanu morfiny) firmy RaviMED 7 rurka nosowo-gardłowa z żelem wodnym tworzywo sztuczne lub silikon, rozmiar 30FR 5 lat (żel 3 lata) 8 nożyczki ratownicze z okrągłym (bezpiecznym) ostrzem wielokrotny 9 rękawice ratownicze nitrylowe, kolor niebieski, rozmiar XL 4 lata

* DARPA – Defense Advanced Research Projects Agency PRZYSZŁOŚĆ –ZATAMOWANIE KRWOTOKU WEWNĘTRZNEGO W 2010 roku DARPA * rozpoczęła program Wound Stasis System, którego celem jest znalezienie sposobu na tamowanie krwotoków wewnętrznych na polu bitwy. Wielu żołnierzy umiera z powodu ran, które same w sobie nie są śmiertelne, jednak niemożność zatamowania krwotoku w warunkach polowych oznacza dla nich wyrok śmierci. * DARPA – Defense Advanced Research Projects Agency Amerykańska innowacyjna agencja technologiczna – jej misją jest utrzymanie przewagi technologicznej armii USA.

PRZYSZŁOŚĆ –ZATAMOWANIE KRWOTOKU WEWNĘTRZNEGO Żołnierz z krwotokiem wewnętrznym, niemożliwym do zatamowania na miejscu, powinien w ciągu godziny trafić do szpitala polowego. Często jednak transport rannego odbywa się na tyle późno, że nie można go już uratować.

PRZYSZŁOŚĆ –ZATAMOWANIE KRWOTOKU WEWNĘTRZNEGO Firma Arsenal Medical, która bierze udział w programie Wound Statis System, opracowała specjalną piankę, która może co najmniej przez godzinę powstrzymywać krwawienie w jamie brzusznej. Piankę może podać lekarz na polu bitwy i jest ona łatwa do usunięcia w szpitalu. Ratująca życie pianka to polimer poliuretanowy, który tworzy się w ciele pacjenta z dwóch płynnych faz. Gdy obie fazy się łączą, dochodzi do 30-krotnego zwiększenia ich objętości, a oba płyny zmieniają się w ciało stałe, zdolne do zatamowania krwotoku. Arsenal Medical otrzymała od DARPA grant w wysokości 15,5 miliona $ na dalszy rozwój projektu.

PRZYSZŁOŚĆ –ZATAMOWANIE KRWOTOKU WEWNĘTRZNEGO http://www.youtube.com/watch?v=pT1d6jxKw pk&feature=player_embedded

WOJSKOWE CENTRUM KSZTAŁCENIA MEDYCZNEGO W ŁODZI im. gen. bryg. dr. med. Stefana Hubickiego Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi, Cykl OiOZW