Chów zwierząt e-rolnictwo dr hab. Tomasz Przysucha, prof. SGGW dr inż. Marcin Gołębiewski SGGW w Warszawie Katedra Szczegółowej Hodowli Zwierząt

e-rolnictwo Organizacja zajęć Organizacja zajęć Zakres tematyczny Materiały Sposób zaliczenia e-rolnictwo

biegle poruszać się w terminologii zootechnicznej, Zakres tematyczny przedmiotu, czyli co powinienem wiedzieć po zakończeniu przedmiotu biegle poruszać się w terminologii zootechnicznej, znać biologię, pochodzenie oraz sposoby użytkowania bydła, owiec, trzody chlewnej oraz drobiu, znać i rozumieć fizjologiczne podstawy rozrodu wymienionych wyżej gatunków, znać podstawowe biotechniki wykorzystywane w komercyjnym chowie tych gatunków, umieć prawidłowo żywić zwierzęta zgodnie ze specyfiką gatunku, sposobem ich użytkowania oraz zapotrzebowaniem, znać systemy produkcji opisywanych gatunków zwierząt zgodne z minimalnymi standardami ich utrzymania oraz dobrostanem. e-rolnictwo

e-rolnictwo Produkcja zwierzęca – rola oraz perspektywy rozwoju sektora Pochodzenie oraz domestykacja zwierząt gospodarskich e-rolnictwo

Organizacja dzisiejszych zajęć rola i perspektywy rozwoju produkcji zwierzęcej pochodzenie wybranych gatunków zwierząt gospodarskich sposoby ich użytkowania, biologia oraz miejsce w systematyce zmiany domestykacyjne wybranych gatunków zwierząt e-rolnictwo

Znaczenie produkcji zwierzęcej: generuje ponad 40% globalnej wartości wytwarzanej w rolnictwie tworzy miejsca pracy dla ponad 1 mld ludzi Dostarcza 15% konsumowanej energii oraz ponad 25% białka w pożywieniu zawierającemu niezbędne do prawidłowego rozwoju organizmu składniki nie występujące w produktach roślinnych 80% niedożywionej ludności świata żyje na obszarach wiejskich, gdzie ich egzystencja pozostaje ściśle związana z utrzymywanymi przez nie zwierzętami 60% rodzin zamieszkujących na wsi utrzymuje zwierzęta e-rolnictwo

Znaczenie produkcji zwierzęcej: 26% powierzchni globu zajmują pastwiska dla zwierząt Ponad 30% upraw przeznaczane jest na paszę dla zwierząt e-rolnictwo

Wstęp Znaczenie produkcji zwierzęcej: Produkcja żywności Produkty niekonsumpcyjne Siła pociągowa Zagospodarowanie przestrzeni Produkcja nawozu Akumulacja majątku Religia Towarzyszenie człowiekowi i rekreacja Medycyna Doświadczalnictwo e-rolnictwo

Perspektywy rozwoju produkcji zwierzęcej Głównymi czynnikami warunkującymi rozwój sektora produkcji zwierzęcej są: wzrost światowej populacji ludzi wzrost dochodów wzrost spożycia e-rolnictwo

Zmiany populacyjne Zmiany wielkości światowej populacji ludzi Dynamika zmian światowych populacji zwierząt gospodarskich e-rolnictwo

Stabilność światowego rynku żywnościowego e-rolnictwo

Ponad 1 mld ludzi utrzymuje zwierzęta gospodarskie Produkcja Ponad 1 mld ludzi utrzymuje zwierzęta gospodarskie Pond 60% gospodarstw na świecie prowadzi produkcję zwierzęcą Produkcja mleka stanowi najważniejszą gałąź produkcji zwierzęcej (w ekwiwalencie skumulowanego kapitału) Najwyższy wzrost produkcji mięsa notuje się w Azji oraz Ameryce Łacińskiej e-rolnictwo

Produkcja głównych produktów pochodzenia zwierzęcego w różnych częściach świata w latach 1980-2007 e-rolnictwo

Produkcja mięsa w krajach rozwijających się e-rolnictwo

Produkcja mleka w krajach rozwijających się e-rolnictwo

Determinanty wzrastającego popytu na produkty zwierzęce wzrost populacji zmiany wielkości dochodów rodzin ceny żywności preferencje e-rolnictwo

Wzrost konsumpcji produktów pochodzenia zwierzęcego e-rolnictwo

Konsumpcja mięsa w zależności od sytuacji ekonomicznej e-rolnictwo

Konsumpcja głównych produktów pochodzenia zwierzęcego w różnych częściach świata w latach 1980-2005 e-rolnictwo

Bezpieczeństwo żywnościowe zoonozy oporność na antybiotyki nadmierne spożycie produktów pochodzenia zwierzęcego e-rolnictwo

Produkcja zwierzęca a środowisko efekt cieplarniany zanieczyszczenie wód erozja gleb zmniejszenie bioróżnorodności kurczenie naturalnych ekosystemów e-rolnictwo

Wpływ różnych systemów produkcji na środowisko e-rolnictwo

Wymagania konsumentów Przystępna cena Zdrowe Bogate w odżywcze składniki pokarmowe Bezpieczne Przyjazne środowisku Akceptowalne społecznie Przyjazne dla zwierząt (dobrostan) e-rolnictwo

Znaczenie produkcji zwierzęcej w UE 132 mld € 40% produkcji rolniczej 2,8 mld € - akwakultury łącznie w UE-25 utrzymywano: 85 mld sztuk bydła (z czego 23 mln szt. stanowiły krowy mleczne), 103 mln szt. owiec, 12 mln szt. kóz, 4,4 mln szt. koni, 11 mln rodzin pszczelich, 151 mln szt. trzody chlewnej, 670 mln szt. niosek, 7368 mln szt. brojlerów kurzych oraz 285 mln szt. indyków roczny obrót w przedsiębiorstwach zajmujących się produkcją pasz jest szacowany na ponad 35 mld €. e-rolnictwo

Wartość pieniężna sektora Źródło: FABRE, 2006 e-rolnictwo

„Livestock revolution” – rewolucja w produkcji zwierzęcej Zielona rewolucja i mechanizm jej działania Rewolucja w produkcji zwierzęcej i jej implikacje e-rolnictwo

Alternatywne systemy produkcji zwierzęcej Systemy zrównoważone Systemy ekologiczne e-rolnictwo

Postęp technologiczny w produkcji zwierzęcej Biotechnologie rozrodu Selekcja genomowa Precyzyjne żywienie zwierząt Automatyzacja procesów technologicznych Techniki informacyjne e-rolnictwo

Stan i perspektywy rozwoju produkcji zwierzęcej w Polsce Pogłowia zwierząt gospodarskich Ceny produktów Popyt i podaż produktów pochodzenia wierzęcego e-rolnictwo

Chów i hodowla zwierząt działalność człowieka polegająca na utrzymywaniu zwierząt w celu wykorzystania ich cech użytkowych dla zaspokojenia różnych potrzeb, także w celach hobbystycznych. Chów zwierząt polega na zapewnieniu zwierzętom prawidłowych warunków bytowania, rozwoju i rozrodu, dzięki którym możliwy jest pełny rozwój pożądanych cech działalność człowieka mająca na celu doskonalenie genetyczne populacji zwierząt , prowadzące do uzyskania nowych ras, odmian, linii czy rodów zwierząt, najczęściej korzystnych z jakichś względów użytkowych. e-rolnictwo

Proces domestykacji czy oswojenie? Zmiany morfologiczne Zachowanie Rozmnażanie e-rolnictwo

Domestykacyja Selekcja zamierzona i niezamierzona e-rolnictwo

Warunki domestykacji powszechność i łatwa dostępność szczególne cechy behawioralne życie w stadach zdolności adaptacyjne małe poczucie terytorializmu osiadły tryb życia człowieka e-rolnictwo

Etapy domestykacji udomowienie owcy, kozy, bydła i świni – zwierząt dających po zabiciu mięso, skóry, tłuszcz udomowienie konia, wielbłąda i osła – zwierząt umożliwiających zwiększenie mobilności rozpoczęcie przyżyciowego użytkowania zwierząt e-rolnictwo

Czas i miejsce domestykacji politopizm monotopizm e-rolnictwo

Cechy udomowienia Morfologiczne Fizjologiczne Behawioralne e-rolnictwo

Cechy morfologiczne Zmiany wielkości ciała i kształtu e-rolnictwo

Cechy morfologiczne Zmiany kształtu głowy oraz rogi e-rolnictwo

Cechy morfologiczne Skóra i włosy e-rolnictwo

Cechy morfologiczne umaszczenie e-rolnictwo

Cechy fizjologiczne układ rozrodczy: sezonowość rozrodu, poliestralność, liczebność miotu, e-rolnictwo

Cechy fizjologiczne tempo osiągania dojrzałości płciowej oraz wzrostu: wcześniejsze wejście w laktację szybsze przyrosty (możliwość wcześniejszego uboju) Szybsze tempo zrastania kośćca, wyrzynania zębów, a także dojrzewania narządów. e-rolnictwo

Cechy fizjologiczne Przedłużona laktacja e-rolnictwo

Cechy behawioralne Łagodny temperament e-rolnictwo

Cechy behawioralne Brak agresji e-rolnictwo

Ssaki udomowione Krętorogie Świniowate Wielbłądowate Koniowate Psowate Kotowate Słoniowate Zającowate Świnkowate e-rolnictwo

Bydło domowe (Bos taurus) Miejsce w systematyce: gromada – ssaki, rząd – parzystokopytne, rodzina - krętorogie, rodzaj – Bos Pochodzenie: tur (Bos primigenius) Gatunki: Bos taurus i Bos indicus Sposób użytkowania: mięso, mleko, siła robocza, nawóz naturalny, skóra, pozostałe e-rolnictwo

Owca (Ovis domestica) Miejsce w systematyce: gromada – ssaki, rząd – parzystokopytne, rodzina - krętorogie, rodzaj – Ovis Pochodzenie: argali (Ovis ammon), urial - arkal (Ovis viginei), muflon azjatycki (Ovis orientalis) Sposób użytkowania: mięso, mleko, wełna, nawóz naturalny, skóra, pozostałe e-rolnictwo

Koza (Capra hircus) Miejsce w systematyce: gromada – ssaki, rząd – parzystokopytne, rodzina - krętorogie, rodzaj – Capra Pochodzenie: koza bezoarowa (Capra aegagrus) Sposób użytkowania: mięso, mleko, skóry, nawóz naturalny, wełna (kaszmir), pozostałe e-rolnictwo

Świnia (Sus scrofa) Miejsce w systematyce: gromada – ssaki, rząd – parzystokopytne, rodzina - świniowate, rodzaj – Sus Pochodzenie: dzik (Sus scrofa) Sposób użytkowania: mięso, skóry, nawóz naturalny, pozostałe e-rolnictwo

Koń (Equus caballus) Miejsce w systematyce: gromada – ssaki, rząd – nieparzystokopytne, rodzina - koniowate, rodzaj – Equus Pochodzenie: koń Przewalskiego (Equus przewalski) i tarpan (Equus gmelinii) Sposób użytkowania: siła pociągowa, środek transportu, mięso, skóry, mleko, nawóz naturalny, pozostałe e-rolnictwo

Ptaki udomowione Rząd grzebiących: kura, perlica, indyk Rząd blaszkodziobych: gęś i kaczka Rząd gołębiowatych: gołąb e-rolnictwo

Kura domowa (Gallus gallus) Miejsce w systematyce: gromada – ptaki, rząd – grzebiące, rodzina - kurowate, rodzaj – Gallus Pochodzenie: kur bankiwa (Gallus gallus) Sposób użytkowania: mięso, jaja, pozostałe e-rolnictwo

Indyk (Meleagris gallopavo) Miejsce w systematyce: gromada – ptaki, rząd – grzebiące, rodzina - kurowate, rodzaj – Meleagris Pochodzenie: indyk (Meleagris gallopavo) Sposób użytkowania: mięso, jaja, pozostałe e-rolnictwo

Gęś (Anser anser) Miejsce w systematyce: gromada – ptaki, rząd – blaszkodziobe, rodzina - kaczkowate, rodzaj – Anatidae Pochodzenie: gęś gęgawa (Anser anser) Sposób użytkowania: mięso, jaja, pierze, pozostałe e-rolnictwo

Kaczka (Anas platyrhynchos) Miejsce w systematyce: gromada – ptaki, rząd – blaszkodziobe, rodzina - kaczkowate, rodzaj – Anatidae Pochodzenie: kaczka krzyżówka (Anas platyrhynchos) Sposób użytkowania: mięso, jaja, pierze, pozostałe e-rolnictwo

Pozostałe udomowione gatunki Ryby: karp i pstrąg Bezkręgowce: pszczoła i jedwabnik morwowy e-rolnictwo

Dziękuję za uwagę e-rolnictwo