Wykład I: Pytania o logikę Logika dla prawników Wykład I: Pytania o logikę Dr Maciej Pichlak Uniwersytet Wrocławski Katedra Teorii i Filozofii Prawa maciej.pichlak@uwr.edu.pl

Tak na logikę… Kodeks karny: Art. 226 §1. Kto znieważa funkcjonariusza publicznego albo osobę do pomocy mu przybraną, podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Dr Elżbieta Korolczuk, „Krytyka Polityczna” „Konserwatyści myślą, że nie możemy wprowadzić prawa do przerywania ciąży, bo będzie rodzić się mniej dzieci. Ten lęk nie znajduje odzwierciedlenia w rzeczywistości.” Dr Elżbieta Korolczuk, „Krytyka Polityczna” http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/rozmowa-dnia/20160129/korolczuk-500-zlotych-za-malo P1: Konserwatyści opowiadają się za zakazem aborcji w celu podniesienia dzietności. P2: Dopuszczalność aborcji nie obniża dzietności w społeczeństwie. W: Aborcja powinna być dopuszczalna.

Pojęcie logiki Porządek rzeczywistości LOGOS Znak, język Rozum

Działy logiki Trzy podstawowe działy logiki współczesnej (możliwość ich przyporządkowania do trzech znaczeń wyrażenia Logos) Semiotyka (wiedza o języku) Teoria argumentacji Ogólna metodologia nauk

Wiedza o języku

Semiotyka Nauka o znakach – język jako system znaków Semantyka (znak – znaczenie) Syntaktyka (znak – znak) Pragmatyka (znak – praktyka użycia) Podstawowe „komponenty” wypowiedzi językowych: nazwy; zdania.

Komentarz: pojęcie języka „Język jest to system obejmujący wyznaczony przez pewne reguły zbiór znaków słownych, znaków, z którymi odpowiednie reguły nakazują wiązać myśli określonego typu, a inne reguły określają dopuszczalny sposób wiązania tych znaków w wyrażenia złożone.” Z. Ziembiński, Logika praktyczna Techniczne ujęcie języka – język jako „skrzynka z narzędziami”

Odmienna perspektywa „Język w ogóle nie jest instrumentem, nie jest narzędziem. Narzędzie jest bowiem – z istoty – czymś, czego użycie można opanować: narzędzie możemy wziąć do ręki i odłożyć, gdy już spełniło swoje zadanie. […] We wszelkiej naszej wiedzy o nas samych i o świecie jesteśmy już raczej ogarnięci przez język, przez nasz własny język. Wychowujemy się, poznajemy świat, poznajemy ludzi i w końcu poznajemy nas samych, ucząc się mówić. […] W rzeczywistości jesteśmy zawsze już zadomowieni w języku tak jak w świecie” H.G. Gadamer, Człowiek i język

Performatywny wymiar języka Teraz na świat wylewam ten kielich trucizny, Żrąca jest i paląca mojej gorycz mowy, Gorycz wyssana ze krwi i z łez mej ojczyzny, Niech zrze i pali, nie was, lecz wasze okowy. A. Mickiewicz, Do przyjaciół Moskali

Ogólna metodologia nauk

Ogólna metodologia nauk Wiedza o umiejętnościach wykorzystywanych przy pracy badawczej, takich np. jak: definiowanie klasyfikowanie wnioskowanie uzasadnianie twierdzeń wysuwanie i testowanie hipotez

Teoria argumentacji

Pojęcie argumentu Sens argumentu wg Monty Pythona: http://www.youtube.com/watch?gl=PL&hl=pl&v=bPiRyjaku9w Argument jest ciągiem powiązanych zdań celem udowodnienia jasno określonego twierdzenia. Wypowiedź, w ramach której prawdziwość pewnego sądu (konkluzja, wniosek) uzasadniana jest poprzez inne sądy uznane za prawdziwe (przesłanki) .

Poprawne czy niepoprawne? Teoria argumentacji Nauka o sposobach poprawnego argumentowania (wnioskowania) Logika formalna: Każda kobieta jest człowiekem Każdy człowiek jest śmiertelny Każda kobieta jest śmiertelna Logika nieformalna: Kobieta jest jak skrzypce. Ujawnia swe piękno, gdy podejść do niej z czułością i pasją. Poprawne czy niepoprawne? S a P P a R S a R Przekonujace czy nie?

Teoria argumentacji Logika formalna: Logika nieformalna: Uniwersalnie ważne schematy wnioskowań Ważność zależna of formy (schematu) Prawa logiczne są abstrakcyjne, uniwersalne i akontekstowe Język sztuczny Istnieje jeden rodzaj logiki Wnioskowania o ograniczonej ważności Wiarygodność zależna od formy, treści i kontekstu Ustalenia („prawa logiczne”) są lokalne i uwarunkowane kontekstowo Język naturalny Możliwość istnienia wielu różnych logik

Pytanie o „logikę prawniczą” Bóg obdarzył Jego Wysokość niezwykłą wiedzą oraz wspaniałymi przyrodzonymi talentami… Jego Wysokość nie był jednak szkolony w prawach swojego królestwa Anglii. Zaś sprawy, które dotyczą życia, dziedziczenia, dóbr i majątków jego poddanych nie powinny być rozstrzygane poprzez rozum naturalny, lecz przy pomocy sztucznego rozumu i osądu prawnego. Prawo bowiem jest sztuką wymagającą długich studiów i doświadczenia, nim człowiek posiądzie jej znajomość. Sir Edward Coke do Króla Jakuba I, w 1607 r. Na początek zabijmy wszystkich prawników. William Shakespeare, Henryk VI, ok. 1590 r.

Porządek wykładów Pytania o logikę Argumentacja; wybrane typy argumentów Język: elementy języka; implikatury konwersacyjne Elementy logiki prawniczej Definiowanie i podział logiczny w prawie