Niepełnosprawne dzieci w Polsce i innych krajach UE
„Być pełnosprawnym to tak naprawdę żadna zasługa, to dar, który każdemu z nas, o każdym czasie może być odebrany. Pozwólmy więc niepełnosprawnym i członkom ich rodzin, w jak najbardziej naturalny sposób, włączyć się w nasze życie. Chcielibyśmy dać im pewność, że jesteśmy jednością”. Richard von Weizacker
Niepełnosprawność jako problem społeczny Obecność osoby niepełnosprawnej w gospodarstwie domowym znacznie zwiększa ryzyko zagrożenia ubóstwem. W 2012r. stopa ubóstwa skrajnego wśród osób w gospodarstwach domowych z co najmniej jednym niepełnosprawnym dzieckiem do lat 16 wyniosła 12,4 %. Dla porównania w tym samym roku odsetek osób zagrożonych ubóstwem w gospodarstwach domowych bez niepełnosprawnych dzieci kształtował się na poziomie 6 %.
Świadczenia dla opiekunów dzieci niepełnosprawnych w Polsce Od 1 lipca 2015 r. opiekunom niepełnosprawnego dziecka, które nie ukończyło 18 lat lub 25 w przypadku gdy się dalej uczy, przysługuje świadczenie w wysokości 1200 zł brutto. Kiedy niepełnosprawne dziecko osiągnie pełnoletniość prawną lub zakończy naukę świadczenie dla jego opiekuna spadnie do 800 zł brutto. Warunkiem przyznania tego świadczenia jest dochód na osobę w rodzinie poniżej 1000 zł i rezygnacja opiekuna z pracy.
Świadczenia dla opiekunów niepełnosprawnych dzieci w UE Wielka Brytania Niemcy Republika Czeska Węgry
Świadczenia opiekuńcze w Wielkiej Brytanii Podstawową formą pomocy dla osób opiekujących się dzieckiem niepełnosprawnym jest zasiłek dla osób niepełnosprawnych (Disability Living Allowance). Jest on wypłacany rodzicom lub innej osobie opiekującej się niepełnosprawnym dzieckiem niezależnie od ich dochodów. Wacha się on od 21 do 79,15 funtów tygodniowo w zależności od stopnia zapotrzebowania określonego przez jednostkę samorządową. Rodzice lub opiekunowie mogą uzyskać na opiekę nad dzieckiem niepełnosprawnym również inne świadczenia, na przykład na chore dziecko ulegają podwyższeniu kwoty zasiłków Housing Benefit i Council Tax Benefit. W zależności od stopnia niepełnosprawności dziecka rodzice są uprawnieni do dodatkowych środków w ramach zasiłku Child Tax Credit; dodatkowa kwota tego zasiłku waha się od 57 do 80 funtów tygodniowo na każde niepełnosprawne dziecko w gospodarstwie domowym.
Świadczenia opiekuńcze w Niemczech Osoby, które w związku z ograniczoną sprawnością nie mogą wykonywać czynności życia codziennego, otrzymują miesięcznie świadczenia pielęgnacyjne o wartości – w zależności od stopnia niepełnosprawności – od 225 do 1918 euro. Rodzicom niepełnosprawnego dziecka przysługuje również zasiłek w wysokości 184 euro, który wypłacany jest do ukończenia przez nie 25. roku życia, a jeśli dochody dziecka (z renty i ewentualnej pracy) nie wystarczają na pokrycie jego potrzeb życiowych, na które składają się: określona ustawowo kwota 8130 euro rocznie stanowiąca tzw. minimum egzystencji powiększona o wydatki związane z niepełnosprawnością, zasiłek na dziecko jest wypłacany rodzicom również po osiągnięciu przez dziecko wieku 25 lat. Dodatkowo rodzice dzieci niepełnosprawnych otrzymują 31,06 euro miesięcznie z przeznaczeniem na włączenie dziecka w życie społeczne.
Świadczenia opiekuńcze w Republice Czeskiej Miesięczne zasiłki na opiekę nad osobami niepełnosprawnymi poniżej 18. roku życia podzielone są na 4 kategorie zależne od stopnia niepełnosprawności i wynoszą: - 3 000 CZK Stopień I (lekka niepełnosprawność), - 6 000 CZK Stopień II (umiarkowana niepełnosprawność), - 9 000 CZK Stopień III (znaczna niepełnosprawność), - 12 000 CZK Stopień IV (całkowita niepełnosprawność).
Świadczenia opiekuńcze na Węgrzech Zasiłki rodzinne przysługują od narodzin dziecka do ukończenia procesu kształcenia w systemie obowiązkowego nauczania (zwykle od 0-18 lat) oraz w okresie pobierania nauki w szkolnictwie średnim lub w okresie kształcenia zawodowego (powyżej 23. roku życia). Wysokość miesięcznego zasiłku przysługującego niepełnosprawnym dzieciom wynosi: 23 300 HUF w przypadku wychowywania takiego dziecka w pełnej rodzinie; 25 900 HUF w przypadku rodzica samotnie wychowującego takie dziecko; 20 300 HUF w przypadku dziecka niepełnosprawnego w wieku powyżej 18 lat.
Udogodnienia dla rodzin z niepełnosprawnymi dziećmi w krajach Unii Europejskiej Wielka Brytania Niemcy Słowacja Węgry Szwecja
Wielka Brytania Zobowiązane do pomocy dzieciom niepełnosprawnym są lokalne władze samorządowe, które dokonują oceny potrzeb pod kątem medycznym, socjalnym i oświatowym. Dzieciom, które nie ukończyły 16. roku życia przysługuje zapomoga składająca się z dwóch elementów: kosztów opieki (stopniowanych według niskich, średnich i wysokich) oraz kosztów zapewnienia fizycznie upośledzonemu dziecku możliwości poruszania się i nauki (uznanych za niskie lub wysokie). W przypadku, gdy dorosły zajmuje się poważnie upośledzonym dzieckiem przez co najmniej 35 godzin tygodniowo, a dziecko kwalifikuje się do średniego lub wysokiego zasiłku, może wystąpić o dodatkową zapomogę dla siebie. Opieka nad niepełnosprawnym dzieckiem może kwalifikować podatnika do wyższej ulgi podatkowej na dzieci.
Niemcy Rodzice dzieci wymagających stałej opieki, mogą zwrócić się do kasy chorych z prośbą o przyznanie budżetu indywidualnego - świadczenia, dzięki któremu sami opłacają codzienne wydatki związane z ich sytuacją życiową. Rodzicom niepełnosprawnych dzieci przysługują ulgi podatkowe od 310 do 3700 euro. Rocznie rodzice mogą odpisać dwie trzecie kosztów poniesionych na opiekę nad niepełnosprawnym dzieckiem. W nagłych przypadkach mogą wziąć 10 dni zwolnienia na opiekę nad niepełnosprawnym; mają też prawo do 6-miesięcznego urlopu na ten cel, z gwarancją, że po jego zakończeniu powrócą na swoje stanowisko pracy. Turnusy rehabilitacyjnych - dzieci i ich rodzeństwo nie płacą nic, opiekun musi dopłacić 10 euro za każdy dzień.
Słowacja Zwrot rzeczywistych kosztów opieki nad dziećmi dla pracujących i studiujących. Osoba niepełnosprawna może otrzymać dofinansowanie kupna sprzętu (wyposażenia) niezbędnego do adaptacji mieszkania, co ma na celu likwidację barier architektonicznych. Osoba niepełnosprawna może się starać o uzyskanie dofinansowania kupna samochodu osobowego.
Węgry Rodzice, którzy opiekują się niepełnosprawnym dzieckiem mogą podjąć pracę zarobkową. Do osiągnięcia przez dziecko 1. roku życia, rodzice mogą się zatrudnić w wymiarze nie większym niż 30 godzin tygodniowo. Wysokość miesięcznego zasiłku na opiekę domową równa się minimalnemu świadczeniu emerytalnemu. W 2012 roku wynosiło ono 28 500 HUF, niezależnie od liczby dzieci w rodzinie. Niepełnosprawne dzieci oraz ich rodzice otrzymują uprawnienia do zniżki na przejazd środkami transportu publicznego. Rodzice z niepełnosprawnym dzieckiem są uprawnieni do 50% zniżki przy zakupie podręczników szkolnych. Subwencja na zakup bądź modernizację samochodu dla potrzeb niepełnosprawnego członka rodziny.
Szwecja W Szwecji osobom niepełnosprawnym, w tym dzieciom mającym trudności w normalnym funkcjonowaniu, przysługuje opiekun, nazywany asystentem osobistym. Na wybór opiekuna ma wpływ osoba niepełnosprawna lub jej bliscy. Opiekun osoby niepełnosprawnej ma pomóc jej nie tylko np. w utrzymaniu higieny, ale towarzyszy także w kontaktach społecznych, odprowadza do szkoły. Praca takiego asystenta finansowana jest przez gminę (do 20 godzin tygodniowo) oraz kasę ubezpieczenia społecznego (odpowiednik polskiego ZUS), gdy osoba niepełnosprawna wymaga kolejnych godzin opieki.