Rachunkowość finansowa - wykłady Dr inż. Karolina Bondarowska

Definicja księgowości Definicja zdarzenia i operacji gospodarczej Wykład 2 Definicja księgowości Definicja zdarzenia i operacji gospodarczej Typy bilansowych operacji gospodarczych Zasada funkcjonowania kont bilansowych Zakładania i otwierania konta Księgowanie operacji Zamykania konta Główne zasady obowiązujące w rachunkowości

Elementy składowe rachunkowości Księgowość Rachunek kosztów Rachunek finansowy Księgi rachunkowe Zestawienia obrotów i sald Inwentaryzacja Wycena aktywów i pasywów Klasyfikacja i pomiar Rozliczanie Kalkulacja Analiza Sprawozdawczość finansowa Analiza finansowa dokumentacja emisja obieg, wykorzystanie archiwizacja

Księgowość Księgowość jest sformalizowanym systemem ewidencji operacji gospodarczych danej jednostki i polega na: prowadzeniu ksiąg rachunkowych, przeprowadzaniu inwentaryzacji, dokonywaniu wyceny składników bilansu, sporządzaniu dokumentacji księgowej, ustalaniu wyniku finansowego. Zdarzenia gospodarcze – stanowią wszystkie fakty dotyczące działalności gospodarczej podmiotu. Operacja gospodarcza jest to każde udokumentowane dowodami księgowymi i podgalające ewidencji księgowej zdarzenie gospodarcze zachodzące w określonym momencie. 

Charakterystyka i klasyfikacja operacji gospodarczych Jeżeli zmiany dotyczą tylko jednego podmiotu gospodarczego występuje operacja wewnętrzna, jeżeli zaś występują w składnikach bilansu co najmniej dwóch jednostek mówi się o operacji zewnętrznej. W zależności od charakteru można wyróżnić operacje bilansowe i wynikowe. Operacje bilansowe wywołują określone zmiany w poszczególnych pozycjach bilansu. Efektem operacji wynikowych jest osiąganie zysku lub straty. Operacje gospodarcze mogą dotyczyć zarówno składników rzeczowych majątku, jak i źródeł jego finansowania.

Typy bilansowych operacji gospodarczych W zależności od przedmiotu zmian operacje gospodarcze można podzielić na cztery typy: Operacje gospodarcze I typu wywołują zmiany jedynie w składnikach majątkowych jednostki. Wzrost jednego składnika aktywów powoduje zmniejszenie innego o tę samą kwotę: A1 + (A2+O) + A3 + ... + (An-O) = P Operacje gospodarcze typu II wywołują zmiany jedynie w źródłach finansowania majątku. Zwiększenie jednej pozycji pasywów powoduje zmniejszenie innej o tę samą kwotę: A = P1 + (P2-O) + P3 + (P4+O) + ... + Pn Operacje gospodarcze III typu powodują zmiany podwyższające wartość składników majątku, jak i źródeł jego finansowania: A1 + (A2+O) + A3 + ... + An = P1 + P2 + P3 + ... + (Pn+O) Operacje gospodarcze IV typu wpływają na równoczesne zmniejszenie pozycji w aktywach, jak i pasywach: (A1-O) + A2 +A3 + ... + An = P1 + (P2-O) +P3 + ... + Pn

Operacje gospodarcze i ich wpływ na składniki bilansu Polecenie: Określić rodzaj operacji gospodarczych, wskazać składniki bilansu, które ulegną zmianie po ich wystąpieniu, określić rodzaj zmiany: Zakupiono za gotówkę i przyjęto do magazynu towary – 350,- Środki pieniężne z kasy wpłacono na rachunek bankowy – 1232,- Przyjęto do magazynu materiały kupione u dostawcy o wartości 1400,- (termin płatności 7 dni) Otrzymano wyciąg bankowy informujący o spłacie zobowiązania wobec dostawcy – 200,- Wypłacono z kasy zaliczkę dla pracownika na zakup materiałów – 300,- Zaciągnięto kredyt bankowy i spłacono zobowiązanie wobec dostawców – 2500,- Część zysku finansowego z roku ubiegłego przekazano na zwiększenie kapitału zapasowego – 23650 ,-

Konto księgowe Konto – urządzenie księgowe służące do grupowania jednorodnych operacji gospodarczych w celu odzwierciedlenia stanu i zmian określonego składnika aktywów, pasywów lub wyników (kosztów, przychodów, strat i zysków nadzwyczajnych). Konto posiada swoją nazwę, dostosowaną do istoty ujmowanych na nim składników lub zjawisk gospodarczych. Konto otrzymuje też symbol, który związany jest z miejscem, jakie dane konto zajmuje w zakładowym planie kont. Zapisy na kontach dokonywane są w mierniku pieniężnym.

Etapy funkcjonowania konta księgowego Założenie konta – wpisanie nazwy, numeru z planu kont. Otwarcie konta – zaksięgowanie stanu początkowego (Sp.) z bilansu otwarcia lub jeśli dany składnik w bilansie nie istnieje (jego wartość wynosi zero), to zaksięgowanie pierwszej związanej z nim operacji gospodarczej. Księgowanie operacji gospodarczych – dokonywanie zapisów operacji gospodarczych, na podstawie dowodów księgowych zawierających datę wystąpienia operacji, numer i symbol dowodu księgowego, krótką treść charakteryzującą daną operację, wartość operacji. Zamknięcie konta – podsumowanie stron konta i ustalenie salda końcowego (Sk.)

Układ graficzny – teowy konta księgowego Układ graficzny konta księgowego zawiera elementy: Nazwę i numer z zakładowego planu kont Dwóch przeciwstawnych stron: - lewej zwanej – „Winien” (skrót Wn) lub Debet (skrót Dt) - prawej zwanej – „Ma” lub „Credit” (skrót Ct) 3. Obrotów: debetowych – suma operacji gospodarczych zaksięgowanych po stronie Debet kredytowych - suma operacji gospodarczych zaksięgowanych po stronie Credit

Układ graficzny teowy konta Nazwa konta Wn/Dt Numer z Zakładowego Planu Kont Ma/Ct Część konta służąca do zapisów debetowych Księgowanie po tej stronie określa się: obciążeniem konta zapisywaniem w ciężar konta zapisywaniem po stronie debetowej/ winien Część konta służąca do zapisów kredytowych Księgowanie po tej stronie określa się: uznaniem konta zapisywaniem na dobro konta zapisywaniem po stronie ma/kredytowej

Zasada funkcjonowania kont aktywnych Nazwa konta aktywnego Wn/Dt Ma/Ct Sp. Dt ........... obroty Dt + Σ (Sp.+obroty Dt +) obroty Ct – Σ obrotów Ct – ……….. Sk. Dt

Zasada funkcjonowania kont pasywnych Nazwa konta pasywnego Wn/Dt Ma/Ct obroty Dt – Σ obrotów Dt – Sk. Ct ………….. ........... Sp. Ct obroty Ct + Σ (Sp.+obroty Ct +)

Zamykanie konta Następuje na koniec okresu sprawozdawczego przez: Ustalenie obrotów konta (podsumowanie obu stron konta) Ustalenie salda końcowego (różnica pomiędzy obrotami) debetowego, jeżeli większa jest wartość obrotów strony debetowej, kredytowego, jeżeli większa jest wartość obrotów strony kredytowej

Powiązanie sald początkowych kont bilansowych z bilansem otwarcia AKTYWA Suma PASYWA Środki trwałe Materiały Rachunek bankowy Kasa 300 200 90 60 Kapitały zasadnicze Zobowiązania wobec dostawców Kredyt bankowy 450 70 130 650 Środki trwałe Sp. 300 300 - 300 Sk. Kapitały zasadnicze - Sk. 450 450 Sp.

Powiązanie sald końcowych kont bilansowych z bilansem zamknięcia Rachunek bankowy Sp. 300 300 270 30 Sk. Zobowiązania wobec dostawców 70 30 100 Sk. 10 70 Sp. 40 110 AKTYWA Suma PASYWA Środki trwałe Materiały Rachunek bankowy Kasa 300 200 30 60 Kapitały zasadnicze Zobowiązania wobec dostawców Kredyt bankowy 450 10 130 590

Główne zasady obowiązujące w księgowości Zasada podwójnego zapisu Zasada ciągłości Zasada ostrożności Zasada okresowego sprawdzania zgodności ewidencji księgowej z rzeczywistością Zasada niezmienności reguł księgowania i sporządzania sprawozdań

Główne zasady obowiązujące w księgowości Zasada podwójnego księgowania – każdą operację gospodarczą wyrażoną wartościowo księguje się przynajmniej na dwóch kontach, po przeciwnej stronie kont i w tej samej kwocie. Zasada ciągłości – zasada od bilansu do bilansu, wymaga ciągłego stosowania przyjętych metod postępowania w wycenie majątku, źródeł jego finansowania, przychodów i kosztów.

Główne zasady obowiązujące w księgowości Zasada memoriałowa - polega na ujęciu w księgach rachunkowych i sprawozdaniu finansowym ogółu operacji gospodarczych dotyczących danego okresu, obejmujących wszystkie osiągnięte przychody i poniesione koszty niezależnie od terminu ich spłaty. Zasada współmierności - polega na tym, że koszty poniesione w celu osiągnięcia określonych przychodów muszą być ujęte w księgach rachunkowych w tym samym okresie rozrachunkowym, co osiągnięte przychody. Dotyczy to głównie kosztów bezpośrednich (np. kosztów wytworzenia sprzedanych wyrobów).

Główne zasady obowiązujące w księgowości Złota reguła bilansowa – zasada polegająca na tym, że całość posiadanych przez przedsiębiorstwo aktywów trwałych powinna być finansowana z kapitałów własnych. Powyższa reguła powinna być stosowana przez przedsiębiorstwa stosujące konserwatywną, bezpieczną politykę finansową.