Stres w pracy nauczyciela Model edukacyjny Stres w pracy nauczyciela Autor: Lidia Nowak Kwiatkowska Projekt: Praktyka Czyni mistrza Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania Im. Gen. Jerzego Ziętka w Katowicach

Stres –MODEL EDUKACYJNY wprowadzenie przyczyny, przejawy, skutki, profilaktyka Mgr LIDIA KWIATKOWSKA -NOWAK

definicja Stres to stan wzmożonego napięcia emocjonalnego spowodowany reakcją człowieka na STRESORY.

STRESORY, czyli sytuacje wywołujące reakcję stresu: SYTUACJE OCENIANE PRZEZ CZŁOWIEKA JAKO TRUDNE, JAKO WYZWANIE, JAKO PRZEKRACZAJĄCE JEGO AKTUALNE MOŻLIWOŚCI. SYTUACJE NIEBEZPIECZNE, ZAGRAŻAJĄCE SYTUACJE NOWE, WYMAGAJĄCE ADAPTACJI, PRZYSTOSOWANIA SIĘ – SYTUACJA ZMIANY.

PAMIĘTAJ! Stres jest stanem SUBIEKTYWNYM! To dany człowiek nadaje wartość sytuacji, tak a nie inaczej ją ocenia np. jako trudną, niebezpieczną, czyli… Taka sama sytuacja będzie przez jednego człowieka oceniona jako silnie stresująca, a przez innego jako bardzo mało stresująca.

FAZY REAKCJI STRESOWEJ FAZA ALARMU FAZA WALKI FAZA WYCZERPANIA (WYPALENIA)

FAZA ALARMU - charakterystyka Mózg człowieka, na podstawie informacji, ocenia sytuację. Jeśli oceni jako trudną, niebezpieczną lub nową – uruchomienie reakcji fizjologicznych stresu. ADRENALINA! Wzrost ciśnienia krwi, przyspieszone bicie serca, przyspieszony oddech, wzrost krzepliwości krwi, wątroba wyrzuca do krwi zapasu tłuszczu.

Faza alarmu Pozytywne skutki stresu: Wzrost siły i sprawności fizycznej Wzrost sprawności umysłowej – lepsza koncentracja uwagi, szybsze procesy myślowe, sprawniejsze podejmowanie decyzji. STRES – SPRZYMIERZENIEC W POKONANIU TRUDNOŚCI

Faza druga - walki W CZASACH PREHISTORYCZNYCH - człowiek pierwotny: ucieczka lub walka W CZASACH WSPÓŁCZESNYCH – tłumienie wybuchu emocji, dążenie do bycia opanowanym, kumulowanie napięć

FAZA WYPALENIA inaczej WYCZERPANIA Ujawniają się NEGATYWNE skutki stresu W SEFRZE PROCESÓW POZNAWCZYCH: Osłabienie pamięci Osłabienie koncentracji uwagi Problemy z kojarzeniem, z myśleniem logicznym Trudności z podejmowaniem racjonalnych decyzji

Skutki stresu w sferze emocji SKŁONNOŚĆ DO SILNYCH, GWAŁTOWNYCH REAKCJI, WYBUCHOWOŚCI, wzrost skłonności do płaczu lub agresji CHWIEJNOŚĆ EMOCJONALNA, ZMIENNOŚĆ NASTROJÓW Poczucie wyczerpania emocjonalnego

Skutki stresu w sferze kontaktów społecznych Człowiek staje się bardziej konfliktowy Inni zaczynają negatywnie go oceniać (jest to następstwo zmian emocjonalnych)

Sfera zdrowia Ogólne poczucie osłabienia, zmęczenia Bezsenność Zaburzenia odżywiania Choroby psychosomatyczne: nadciśnienie, choroba wieńcowa, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, nowotwory i inne

Odczuwaniu negatywnych skutków stresu sprzyja Samotność Wykonywanie zawodu wymagającego częstych, obciążających emocjonalnie kontaktów z ludźmi Przeżywanie ciągłych zmian w zyciu zawodowym i osobistym

Stres a osobowość Osobowość – względnie trwała struktura cech charakteru, temperamentu, intelektu, postaw, obrazu siebie człowieka Osobowość typu A i typu B

Osobowość typu A Skłonność do perfekcjonizmu, stawianie sobie i innym bardzo wysokich wymagań. Nastawienie na walkę, rywalizację. Problemy z wyrażaniem emocji. Wysokie wewnętrzne napięcie. Agresywność, potrzeba dominacji.

Przesłanie najważniejsze… Stres będzie naszym sprzymierzeńcem, jeśli do codziennych trudności będziemy podchodzić z dystansem, jeżeli będziemy nadawać naszym doświadczeniom życiowym właściwe proporcje, nie będziemy wyolbrzymiać trudności i zagrożeń.