ALEK, RUDY i ZOŚKA Moc harcerskich ideałów

ALEK, RUDY i ZOŚKA będąc harcerzami 23 WDH „Pomarańczarnia” złożyli Przyrzeczenie Harcerskie: Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłusznym Prawu Harcerskiemu. Słowa dotrzymali

ALEK, RUDY i ZOŚKA Ich przyjaźń zaczęła się podczas zajęć w drużynie harcerskiej. Kajaki, którymi pokonywali nurty rzek i jezior sami budowali pod czujnym okiem drużynowego w jego domu. Sprawności (Rudy zdobył ich 32) oraz stopnie harcerskie zdobywali bardzo sumiennie. Popisowym był ich obóz na Międzynarodowym Zlocie w Spale w 1935 r. Podczas Zlotów zadziwiali innych Skautów zręcznością, techniką budowania mostów, bogatą pionierką.

ALEK, RUDY i ZOŚKA będąc członkami Szarych Szeregów ślubowali: Mam szczerą wolę całym życiem pełnić służbę Bogu i Polsce, nieść chętną pomoc bliźnim i być posłusznym Prawu Szarych Szeregów. Ślubuję na Twoje ręce pełnić służbę w Szarych Szeregach, tajemnic służbowych dochować, do rozkazów służbowych się stosować, nie cofnąć się przed ofiarą życia. Słowa dotrzymali

Maciej Aleksy Dawidowski

Maciej Aleksy Dawidowski 3.XI.1920 – 30.III.1943 W czasie nauki w Gimnazjum im. S. Batorego 1932 – 1939 harcerz 23 Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. B. Chrobrego „Pomarańczarnia” Harcerz Orli, podharcmistrz. Sierżant podchorąży Armii Krajowej. Bohater warszawskiej „wojny pomników”, honorowy pseudonim „Kopernicki”. Dowódca sekcji „Granaty” w Akcji pod Arsenałem, śmiertelnie ranny, umiera jednego dnia z Rudym. Odznaczony Krzyżem Virtuti Militari.

RUDY Jan Bytnar

Jan Bytnar 6.V.1921 – 30.III.1943 W czasie nauki w Gimnazjum im. S. Batorego 1934 – 1939 harcerz 23 Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. B. Chrobrego „Pomarańczarnia” Harcerz Rzeczypospolitej, harcmistrz. Podporucznik Armii Krajowej. Dowódca Hufca „SAD” – Południe Grup Szturmowych Szarych Szeregów, aresztowany 23.III.1943, katowany w Alei Szucha, odbity 26 marca w Akcji pod Arsenałem. Odznaczony Krzyżem Walecznych i Virtuti Militari.

ZOŚKA Tadeusz Zawadzki

Tadeusz Zawadzki 24.I.1921 – 20.VIII.1943 W czasie nauki w Gimnazjum im. S. Batorego 1931 – 1939 harcerz 23 Warszawskiej Drużyny Harcerzy im. B. Chrobrego „Pomarańczarnia” Harcerz Orli, harcmistrz. Podporucznik Armii Krajowej. Dowódca Grup Szturmowych Chorągwi Warszawskiej Szarych Szeregów, mózg i serce Akcji pod Arsenałem. Poległ w ataku na niemiecką strażnicę graniczną. Odznaczony Virtuti Militari i dwukrotnie Krzyżem Walecznych .

Maciej Aleksy Dawidowski 3.XI.1920 – 30.III.1943

Alek Dawidowski szczęśliwe dzieciństwo

Alek Dawidowski w Gimnazjum im. S. Batorego

Alek Dawidowski Złoty, Słoneczny Chłopak

Alek Dawidowski na Jamboree tańczył polkę, śpiewał, podbił serca wszystkich

Alek: ciągle uśmiecha się, mówi szybko, wymachuje rękami, łatwo wpada w zachwyt, niespokojny duch, spragniony niecodzienności, wielbiciel kina, wysportowany, najlepszy narciarz wśród druhów „Pomarańczarni”

Alek Dawidowski i Basia Sapińska

Alek Dawidowski potrafi rozbawić i wzbudza szacunek

Alek Dawidowski w Szkole Wawelberga

Alek Dawidowski szaleje na rowerze równie brawurowo na nartach pokonuje zimą ośnieżone stoki Kasprowego

Alka Dawidowskiego „wojna pomnikowa”

Alek: pracuje nad sobą i osiąga cel: chłodnego panowania nad sobą w chwilach ważnych, poszukuje niebanalnych rozwiązań tak w nauce, w grach jak i w życiu, „fajny chłop”, szczery, bezpośredni i nad wyraz uczynny, naturalny przywódca,

Alka Dawidowskiego zajęcia zarobkowe w czasie okupacji: szklenie okien, wożenie pasażerów rikszą, prace przy wyrąbie drzew - drwal, pracownik straży przemysłowej firmy „Fuchs”

Alek w konspiracji PLAN – mały sabotaż do XII.1939 Łącznik kom. więzienn. do VII.1940 Od 1941 wraz z kolegami z 23 WDH – do Szarych Szeregów Chorągwi Warszawskiej - tam Organizacja Małego Sabotażu „Wawer” – zrywanie flag ze swastyką, napisy, zdjęcie niemieckiej tablicy z pomnika Mikołaja Kopernika, napis na Muzeum: Jan Kiliński – tu, rozbijanie szyb, gazowanie kin. Od XI 1942 Grupy Szturmowe – druż. i z-ca kom. Hufca Płd. plutonu SAD - akcje rozbrojeniowe 26.III.1943 – odbicie Rudego

Jan Bytnar 6.V.1921 – 30.III.1943

Janek Bytnar - prymus

Janek Bytnar – żeglarska wyprawa

Janek Bytnar – w drużynie

Janek Bytnar – na nartach

Rudy: wybitnie inteligentny, wszechstronnie uzdolniony, intelektualista, nad wiek dojrzały, umysł twórczy ambitny – pomimo wątłego zdrowia dzięki ćwiczeniom uzyskał pewną sprawność fizyczną, zdobył bardzo dużo sprawności harcerskich, w poszukiwaniu recepty na rozwój społeczny oraz przemysłowy Polski zgłębiał treści filozoficzne, nauk społecznych

Janek Bytnar z Maryną Trzcińską

Janek Bytnar wybitny student

Janek Bytnar w małym sabotażu

Janek Bytnar „Rudy”: zawsze osiąga cel w doskonaleniu: z kompletnego ignoranta osiąga mistrzostwo w gotowaniu, także i w tańcu, zdolności techniczne – zbudował najlepszy kajak, doskonałe kładki, trampoliny, wiszące mosty i szałasy, doskonały organizator, odpowiedzialny przywódca,

Janka Bytnara zajęcia zarobkowe w czasie okupacji: szklenie okien, korepetycje,

Rudy w konspiracji PLAN – mały sabotaż do XII.1939 Łącznik kom. więzienn. do VII.1940 Od 1941 wraz z kolegami z 23 WDH – do Szarych Szeregów Chorągwi Warszawskiej - tam Organizacja Małego Sabotażu „Wawer” –napisy, zerwanie flagi z „Zachęty”, skonstruowanie „wiecznego pióra” i wymalowanie znaku Polski Walczącej na pomniku Lotnika, polskie flagi, napisy, żółw, gazeta z nadrukiem, pieczątka Od XI 1942 Grupy Szturmowe – komendant Hufca Płd – plutonu SAD akcje rozbrojeniowe, bojowe 23.III.1943 – aresztowanie

Tadeusz Zawadzki 24.I.1921 – 20.VIII.1943

Tadeusz Zawadzki szczęśliwe dzieciństwo

Tadeusz Zawadzki przy tablicy

Zośka: uśmiech dziewczęcy, wielka powściągliwość, pewien rodzaj nieśmiałości, Cóż za fatalna, zdawałoby się przeszkoda dla kariery przywódcy! Taki wygląd i takie przezwisko!,

Tadeusz Zawadzki i Hala Glińska

Tadeusz Zawadzki

Tadeusz Zawadzki

Tadeusza Zawadzkiego zajęcia zarobkowe w czasie okupacji: szklenie okien, smażenie marmolady,

Zośka w konspiracji PLAN – mały sabotaż do XII.1939 Łącznik kom. więzienn. do VII.1940 Od 1941 wraz z kolegami z 23 WDH – do Szarych Szeregów Chorągwi Warszawskiej - tam Organizacja Małego Sabotażu „Wawer” – wielka liczba wymalowanych znaków Polski Walczącej sprawiła, że otrzymał pseudonim „Kotwicki”, gazeta „Kurier Warszawski” z nadrukiem , Od XI 1942 Grupy Szturmowe – dowódca Plutonu (hufca) Centrum oraz z-ca wszystkich hufców GS w Chorągwi –akcje dywersyjne i bojowe Kedywu KG AK 26.III.1943 – odbicie Rudego

Jan Rossman – założenia programowe dla Grup Szturmowych

Obelisk upamiętniający akcję, Foto: Wikipedia „Uwolnić Rudego” 26 marca 1943 o godzinie 17.30 na skrzyżowaniu warszawskich ulic, Bielańskiej i Długiej, dało się słyszeć gwizd. Był to sygnał do rozpoczęcia akcji odbicia z rąk hitlerowców Janka Bytnara "Rudego". Obelisk upamiętniający akcję, Foto: Wikipedia

Tadeusz Zawadzki opracował plan odbicia Janka Bytnara

W akcji biorą udział trzy oddziały: dwa z granatami i pistoletami, jeden z butelkami napełnionymi benzyną. W pobliżu parę pistoletów maszynowych. Orsza – kom. Chorągwi Sz. Sz. dowodzi przygotowaną przez Zośkę akcją. Zbliża się godzina siedemnasta. Wreszcie łącznik sygnalizuje machając kapeluszem o zbliżającym się samochodzie więźniarce. Orsza gwiżdżąc umówionym sygnałem, daje znak. Widać już samochód. Pechowo pojawia się policjant i celuje do Zośki. Padają strzały. Słysząc to kierowca więźniarki zbacza z trasy. Butelki rzucane na maskę wywołują pożar samochodu.

Trzej gestapowcy wyskakują na ulicę. Następuje wymiana strzałów Trzej gestapowcy wyskakują na ulicę. Następuje wymiana strzałów. Dołącza się przypadkowy SS-man. Alek strzela celnie. Jeszcze jeden gestapowiec strzela dobrze ukryty za samochodem. W końcu Zośka brawurowym biegiem pociąga za sobą kolegów. Po chwili odbezpiecza stena, który zaciął się Słoniowi i likwiduje przeciwnika. Odrzuca plandekę – z paki zeskakują uwolnieni więźniowie. Na końcu stara się wyczołgać Rudy. Jest! Jest! Wielka radość. Przyjaciele wyciągają go i umieszczają w samochodzie. Cierpi – lecz jest szczęśliwy i ogromnie wdzięczny za uwolnienie.

Tymczasem wszyscy biorący udział w Akcji starają się bezpiecznie opuścić to miejsce. Większości z nich to się udaje. Jedynie oddział Alka natrafia na niewinnie wyglądającą grupę cywilów, z których jeden strzelając rani Alka w brzuch. Rana okazała się być śmiertelną. Nie pomogło zoperowanie. Alek umiera 30.marca 1943 roku. W tym samym dniu – umiera Rudy, na skutek wielu obrażeń doznanych w czasie „przesłuchań” na Szucha. Moc przyjaźni sprawiła, że została perfekcyjnie przygotowana akcja by uchronić Rudego przed kolejnymi cierpieniami. Akcja pod Arsenałem pozostała symbolem niezłomności polskiej młodzieży.

Druhowie spod Arsenału

Druhowie spod Arsenału

Arsenał Pawiak

Jeszcze raz dla przypomnienia – jacy byli? Pasją Alka były góry. Wędrowanie tatrzańskimi szlakami, narty. Brawurowe zjazdy nieprzetartymi szlakami dodawały mu skrzydeł. Właściwie nie było dyscypliny sportu, której by nie uprawiał. Uwielbiał wyczynowe jazdy na rowerze. (przez kilka miesięcy okupacji jeździł rikszą). „Pomarańczarnia” wiele biwaków i obozów spędziła pływając w kajakach własnego wyrobu na pojezierzu.

A to już Szczep „Zielone Słońce” im. Alka Dawidowskiego Informacja o naszym Szczepie wraz z fotografią jest zamieszczona w książce Barbary Wachowicz p.t. Rudy, Alek, Zośka Prawda o bohaterach „Kamieni na szaniec”

Prawda o bohaterach „Kamieni na szaniec” W prezentacji wykorzystano reprodukcje z książki autorstwa Barbary Wachowicz p.t. Rudy, Alek, Zośka Prawda o bohaterach „Kamieni na szaniec” dla propagowania zawartych w niej treści w Szczepie ZHP Nieprzetartego Szlaku „Zielone Słońce” im. Alka Dawidowskiego z pełnym szacunkiem i wdzięcznością dla Autorki, a także nadzieją, że nie poczuje się urażona za wykorzystanie materiału bez Jej zgody dla potrzeb naszego środowiska. Marta Szymańska