O możliwościach wynikających z uwzględnienia piątego poziomu w Polskiej Ramie Kwalifikacji Agata Wroczyńska 03 czerwca 2016 r. Uniwersytet Warszawski

Otwarcie dyskusji nad 5 poziomem PRK 2

Projekt Fundacji Rektorów Polskich i Pearsona Cel ogólny: rozpoznanie argumentów za i przeciw (przed podjęciem decyzji) „oswojenie” problemu przez środowisko uczelni (i decydentów?) przygotowanie założeń : rozpoznanie zamiarów uczelni względem 5 poziomu Badania literaturowe i empiryczne Czy mogą? Czy powinny? Pod jakimi warunkami? 2015: projektowanie programów studiów (patrz publikacja) Użyteczność deskryptorów 5 poziomu PRK Opinie interesariuszy 2016: „obudowa” Rekrutacja Systemy zapewniania jakości, RPL Otwarcie dyskusji nad 5 poziomem PRK 3

Silne argumenty za zagospodarowaniem 5 poziomu przez programy szkolnictwa wyższego  Ważny element LLL (w tym RPL)  Czynniki demograficzne a edukacja, umasowienie szkolnictwa wyższego  Zapewnianie jakości kwalifikacji na poziomach (8?)  Gotowość uczelni Ale pod pewnymi warunkami  Dobrowolność i zapewnienie warunków dla różnorodności programów, metod …  Legislacja i finansowanie (Ustawa o ZSK sprzyja)  Pełen nadzór / ocena jakości MNiSzW i PKA  Inne Otwarcie dyskusji nad 5 poziomem PRK 4 Rezultaty

Studia na 5 poziomie maja charakter zawodowy i służą przede wszystkim absolwentom do awansu zawodowego i szybszego znalezienia pracy; Otwierają osobom, które z uwagi na obraną dotychczas ścieżkę edukacyjną miały utrudniony dostęp do szkolnictwa wyższego, drogę do dalszej nauki i zdobywania kwalifikacji na studiach licencjackich (6 poziom PRK); Kandydaci do programów krótkiego cyklu zwykle mają możliwość przyspieszenia realizacji kształcenia dzięki walidacji przez uczelnie ich kompetencji zdobytych w trakcie pracy zawodowej oraz edukacji pozaformalnej i nieformalnej; Dzięki zachęceniu większej niż dotychczas liczby studentów do kształcenia na studiach, programy 5 poziomu stają się narzędziem ułatwiania dostępu do edukacji na poziomie wyższym dla osób i grup społecznych, dla których dotychczas było to niemożliwe ze względu na m.in. braki w dotychczasowej edukacji, obraną dotychczas ścieżkę zawodową, czy też względy ekonomiczne. Otwarcie dyskusji nad 5 poziomem PRK 5 Korzyści dla studentów

Zapewnienie jakości na studiach 5 poziomu i wyższych Część polskich absolwentów poziomu 6. nie spełnia wymagań właściwych dla tego poziomu – wydajemy im dyplomy, choć ich wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne nie odpowiadają deskryptorom efektów kształcenia poziomu 6. Być może kompetencje te odpowiadałyby opisowi poziomu 5., który posiada mniej wymagające deskryptory i dyplom tego poziomu mógłby być „wyjściem awaryjnym” dla wielu słuchaczy i uczelni. Pozwalałby zachować uczelniom rzetelność postępowania, zaś słuchaczom, którzy nie mogliby sprostać wymaganiom właściwym dla dyplomu licencjata lub inżyniera, otwierałby możliwość dostosowania się do wymagań niższego poziomu, skrócenia czasu studiowania i uzyskania świadectwa szkoły wyższej. Z zachowaniem możliwości kontynuacji edukacji w przyszłości. Otwarcie dyskusji nad 5 poziomem PRK 6 Korzyści dla uczelni

Zapewnienie jakości na studiach 5 poziomu i wyższych Zakładając utrzymanie, a w warunkach niżu demograficznego – możliwe dalsze zwiększanie współczynnika skolaryzacji, utworzenie studiów prowadzących do uzyskania kwalifikacji „ulokowanych” na 5. poziomie PRK wydaje się zatem jedynym możliwym sposobem przywrócenia odpowiedniej jakości dyplomom ukończenia studiów pierwszego stopnia, a w ślad za tym także - studiów drugiego stopnia. Otwarcie dyskusji nad 5 poziomem PRK 7 Korzyści dla uczelni

Zapewnienie jakości na studiach 5 poziomu i wyższych (…) dziś wiele uczelni oferuje kursy dostosowujące absolwentów szkół średnich do studiów 6. poziomu. Dotyczy to zwłaszcza wiedzy z przedmiotów ścisłych i kompetencji językowych. Być może otwarcie poziomu 5. złagodziłoby ten problem – mechanizmy dostosowawcze mogłyby być ulokowane w jego obrębie. Otwarcie dyskusji nad 5 poziomem PRK 8 Korzyści dla uczelni

Zapewnienie jakości na studiach 5 poziomu i wyższych (…)w warunkach niżu demograficznego wiele uczelni/wydziałów pragnących utrzymać dzisiejszy poziom rekrutacji, będzie musiało przyjmować coraz większą liczbę niedostatecznie przygotowanych kandydatów, którzy będą mieli ogromne trudności z ukończeniem studiów 6. poziomu. Otwarcie kształcenia na poziomie 5. miałoby i w tych okolicznościach szczególnie dobre skutki, ponieważ ta młodzież, która nie jest w stanie sprostać wymaganiom wejścia na studia licencjackie, czy inżynierskie, miałaby możliwość wzmocnienia, zwiększenia swojej wiedzy i umiejętności, a jednocześnie przygotowania się do kontynuowania studiów już na wyższym poziomie. Otwarcie dyskusji nad 5 poziomem PRK 9 Korzyści dla uczelni

WIEDZA ZNA I ROZUMIE: wybrane fakty, teorie, metody oraz złożone zależności między nimi z zakresu podstawowej wiedzy ogólnej tworzącej podstawy teoretyczne oraz wybrane zagadnienia z zakresu wiedzy szczegółowej – właściwe dla programu kształcenia podstawowe ekonomiczne, prawne i inne istotne skutki różnych rodzajów działań zawodowych typowych dla kwalifikacji odpowiadającej programowi kształcenia Otwarcie dyskusji nad 5 poziomem PRK 10 Charakterystyki poziomu 5. typowe dla szkolnictwa wyższego

UMIEJĘTNOŚCI POTRAFI: wykorzystywać posiadaną wiedzę – rozwiązywać niezbyt złożone i nietypowe problemy i wykonywać zadania w zmiennych przewidywalnych warunkach poprzez: o właściwy dobór źródeł oraz informacji z nich pochodzących o dobór oraz stosowanie właściwych metod i narzędzi, w tym technik informacyjno-komunikacyjnych (ICT) komunikować się z otoczeniem – odbierać niezbyt złożone wypowiedzi, tworzyć niezbyt proste wypowiedzi z użyciem specjalistycznej terminologii przedstawiać i uzasadniać własne stanowisko posługiwać się językiem obcym na poziomie B1+ (podstawowe słowa i zwroty używane w środowisku związanym z daną dziedziną) organizować swoją pracę – indywidualnie oraz w zespole oceniać posiadaną wiedzę, samodzielnie planować własne uczenie się Otwarcie dyskusji nad 5 poziomem PRK 11 Charakterystyki poziomu 5. typowe dla szkolnictwa wyższego

KOMPETENCJE SPOŁECZNE JEST GOTÓW DO: krytycznej oceny informacji pochodzących z różnych źródeł wypełniania zobowiązań społecznych uczestniczenia w działaniach na rzecz interesu publicznego działania w sposób przedsiębiorczy odpowiedzialnego pełnienia ról zawodowych, w tym przestrzegania zasad etyki zawodowej Otwarcie dyskusji nad 5 poziomem PRK 12 Charakterystyki poziomu 5. typowe dla szkolnictwa wyższego

1.Ewa Chmielecka, prezentacja przygotowana na konferencję „Co nowego w Procesie Bolońskim?”, Warszawa, 17 maja 2016 r., SGH; 2.Fundacja Rektorów Polskich, publikacje: „Poziom 5 – brakujące ogniwo?” – cytaty zaznaczone kursywą „Poziom 5 – brakujące ogniwo? Przykłady programów kształcenia”. Otwarcie dyskusji nad 5 poziomem PRK 13 Korzystałam z:

Pełnomocnik Rektora ds. Jakości Kształcenia Prof. dr hab. Paweł Stępień, Tel Biuro ds. Jakości Kształcenia Kierownik: mgr Agata Wroczyńska mgr Katarzyna Wileńska Tel. (022) , (022) , Fax (022) Siedziba: ul. Karowa 18, p. 203