Podstawowe założenia dotyczące rozwoju Rozwój to proces dokonujących się przez całe życie zmian, względnie nieodwracalnych, ilościowo-jakościowych, progresywno- regresywnych, ukierunkowanych lub nieukierunkowanych. Każde dziecko ma swoją własną ścieżkę rozwoju naznaczoną różnicami indywidualnymi we wzorcach ruchowych, sensorycznych, językowych, poznawczych, afektywnych i interakcyjnych. Indywidualna ścieżka rozwoju dziecka jest kształtowana przez ciągłą interakcję - rozwój odbywa się zawsze w kontekście relacji z innymi; relacje międzyludzkie są budulcem prawidłowego rozwoju psychiki Najbardziej znaczące relacje dzieci to zazwyczaj te rodzinne. Rodziny z kolei wchodzą w relacje w ramach większych społeczności i kręgu kulturowego. Każda interwencja i program terapii powinien opierać się na jak najpełniejszym zrozumieniu dziecka i jego relacji z osobami znaczącymi.

Podstawowe założenia – c.d. Rozwój kształtowany jest także przez dynamiczne, ciągłe interakcje pomiędzy uwarunkowaniami biologicznymi (sprawność fizyczna, jakość funkcjonowania ciała), społecznymi (uczestnictwo w świecie) i psychologicznymi (kompetencje osobiste: poznawcze, emocjonalne, motywacyjne itp..) Kamieniem węgielnym wczesnego rozwoju dziecka jest wzrost zdolności do regulacji własnych funkcji organizmu i funkcji psychicznych oraz regulacji stosunków z otoczeniem. Dzieci aktywnie kształtują swój rozwój, co jest wyrazem wewnętrznego ludzkiego dążenia, by poznawać świat i zdobywać nad nim kontrolę, by wzrastać, uczyć się i „stawać się”. Przebieg rozwoju we wczesnym dzieciństwie, można zmienić poprzez skuteczne interwencje, zmieniające relację pomiędzy czynnikami ryzyka a czynnikami „ochronnymi” w taki sposób, że szansa na lepszą adaptację staje się większa. (Kmita, 2004, na podstawie: Shonkoff i Phillips, 2000)

Dzieci uczą się tego, czego doświadczają. Dziecko krytykowane uczy się potępiać. Dziecko otoczone wrogością uczy się agresji. Dziecko żyjące w strachu uczy się lękliwości. Dziecko doświadczające litości uczy się rozczulać nad sobą. Dziecko wyśmiewane uczy się nieśmiałości. Dziecko otoczone zazdrością uczy się zawiści. Dziecko zawstydzane uczy się poczucia winy. Dziecko zachęcane uczy się wiary w siebie. Dziecko otoczone wyrozumiałością uczy się cierpliwości.

Dzieci uczą się tego, czego doświadczają. Dziecko chwalone uczy się wdzięczności. Dziecko akceptowane uczy się kochać Dziecko otoczone aprobatą uczy się lubić siebie. Dziecko darzone uznaniem uczy się dobrze mieć cel. Dziecko żyjące w otoczeniu, które potrafi się dzielić, uczy się hojności. Dziecko traktowane uczciwie uczy się prawdy i sprawiedliwości. Dziecko żyjące w poczuciu bezpieczeństwa, uczy się ufności. Dziecko otoczone przyjaźnią uczy się radości życia.