„Gospodarka odpadami po zmianach ustawy – jak nie utopić miejskich pieniędzy w śmieciach” 23 listopada 2011 Gospodarka odpadami komunalnymi w Polsce - ranking województw

ODPADY - NAJWAŻNIEJSZE ZADANIA DLA POLSKI zapewnienie segregacji "u źródła", zbieranie oraz recykling priorytetowych strumieni odpadów - zgodnie z tym celem, a jednocześnie jako środek ułatwiający lub usprawniający potencjał odzysku, odpady powinny być zbierane selektywnie, jeżeli jest to wykonalne technicznie, ekonomicznie i z punktu widzenia środowiska, zanim zostaną poddane czynnościom odzysku prowadzącymi do najlepszego dla środowiska wyniku całkowitego. Dyrektywa odpadowa w tej kwestii opiera się na hierarchii postępowania z odpadami i odwołuje się do celu utworzenia "społeczeństwa recyklingu".

UE osiągnęła w wykorzystaniu zasobów ogromne sukcesy jednak różnice między poszczególnymi państwami/członkami UE są ogromne. Przeciętna efektywność wykorzystania zasobów w nowych państwach członkowskich stanowi jedynie 45% efektywności osiąganej w państwach "starej Unii". Pokazuje to także, jaki jest jeszcze potencjał w tym zakresie - dotyczy to również Polski.

Lepsza gospodarka odpadami to nie tylko ograniczenie negatywnego wpływu na środowisko. Oszacowano, że gospodarka odpadami i recykling przyczynia się do wytworzenia około 0,75% PKB UE. Obroty sektora recyklingu oszacowane zostały na 24 mld EUR; w sektorze tym zatrudnionych jest około pół miliona ludzi. UE ma około 30% udziału w światowych branżach ekologicznych i 50% w branży odpadów i recyklingu.

Stosowane dotychczas w Polsce rozwiązania pozwoliły na stopniowe porządkowanie systemu odbioru odpadów z nieruchomości. Sytuacja w tym zakresie jest nieporównywalnie lepsza niż kilkanaście lat temu. Dotyczy to przede wszystkim polskich miast. Na terenach wiejskich wciąż jeszcze częste są sytuacje, gdy nie funkcjonuje zorganizowany system odbioru odpadów. Zatem mimo stopniowej poprawy, następuje ona zbyt wolno, a osiągnięte efekty są niewystarczające.

Zgodnie z raportem firmy Ernst & Young pt. "Kluczowe wyzwania w gospodarce odpadami komunalnymi w krajach UE-11", w Polsce system zbierania odpadów jest nieszczelny – 2 mln ton odpadów trafia w sposób nieewidencjonowany do środowiska, czyli niezgodnie z wymogami UE. Większość zbieranych odpadów jest wciąż składowana na wysypiskach. Selektywna zbiórka jest mało skuteczna.

Prezentowany autorski ranking ma na celu wskazanie tych województw, które najlepiej radzą sobie z gospodarowaniem odpadami komunalnymi tj. mają: -najmniej odpadów, które są poza kontrolą, - wysoki udział innych niż składowanie sposobów postępowania z odpadami, - dużo zebranych selektywnie odpadów.

WSKAŹNIKI (DANE GUS ZA 2010 ROK): - udział odpadów niezebranych w wytworzonych, - udział selektywnie zebranych odpadów w odpadach zebranych ogółem, -udział odpadów składowanych w zebranych odpadach zmieszanych.

udział odpadów niezebranych w wytworzonych W Polsce 16,5% odpadów wytworzonych w 2010 roku trafiło do środowiska całkowicie poza kontrolą W przypadku najlepszego województwa było to 7,8% w przypadku najgorszego 30,8%.

udział odpadów niezebranych w wytworzonych Liderzy: 1.Pomorskie 7,8% 2.Zachodniopomorskie 8,3% 3. Dolnośląskie 8,7%

udział selektywnie zebranych odpadów w odpadach zebranych ogółem W Polsce jedynie 8,6% odpadów zebranych w 2010 roku stanowiły odpady zebrane selektywnie. W przypadku najlepszego województwa było to 11,6% w przypadku najgorszego 4,3%.

udział selektywnie zebranych odpadów w odpadach zebranych ogółem Liderzy: 1.Małopolskie 11,6% 2.Podkarpackie 10,7% 3.Wielkopolskie 10,3%

udział odpadów składowanych w zebranych odpadach zmieszanych W Polsce aż 80,2% zbieranych zmieszanych odpadów w 2010 roku trafiło na wysypiska W przypadku najlepszego województwa było to 57,0% w przypadku najgorszego 96,5%.

udział odpadów składowanych w zebranych odpadach zmieszanych Liderzy: 1.Lubuskie 57,0% 2.Śląskie 69,2% 3.Mazowieckie 70,6%

Łączna ocena w trzech kategoriach: 1. Śląskie – w 3 kategoriach powyżej średniej W 2 kategoriach powyżej średniej: 2. Kujawsko-Pomorskie / Pomorskie 3. Lubuskie / Mazowieckie 4. Podkarpackie 5. Wielkopolskie

Obecny stan prac nad wojewódzkimi planami gospodarki odpadami (WPGO) W 10 województwach plany opracowywane przez zewnętrzne firmy (przetargi na opracowanie)

Pozostałe województwa opracowują plany siłami własnymi ewentualnie korzystając z pomocy własnych biur planowania przestrzennego, ekspertów zewnętrznych lub zamawiając część prac w firmach zewnętrznych (np. małopolskie). We wszystkich sześciu województwach harmonogram prac zakłada uchwalenie planów do czerwca 2012.

Zgodnie z uzyskanymi informacjami w części samorządów wojewódzkich prace są zaawansowane. Nawiązane są kontakty z gminami. Gromadzone są dane, w tym w szczególności aktualizowane informacje na temat instalacji.

Zgodnie z uzyskanymi informacjami przygotowania do aktualizacji planu trwają od wielu miesięcy. W szczególności dotyczy to województw, w których obowiązujący plan wymaga aktualizacji w roku bieżącym, ale nie tylko. W województwie świętokrzyskim uzyskano informacje, że dane statystyczne gromadzone są od ponad roku.

Zaawansowane są w wielu województwach procedury uzgodnień z gminami dotyczące ustalania granic regionów. Pierwsze spotkania odbywały się już w miesiącach letnich, zaraz po uchwaleniu ustawy. Stanowiły wstęp do zbierania informacji na temat stanowiska gmin w sprawie kształtu regionów.