Sprawiedliwy Handel
Sprawiedliwy Handel w teorii Bezpośrednie relacje pomiędzy producentami z Południa i konsumentami z Północy Partnerstwo handlowe Większa równość w międzynarodowym handlu Dostęp do rynku Zrównoważony i harmonijny rozwój
Dlaczego Sprawiedliwy Handel? 2,7 mld ludzi na świecie żyje za mniej, niż 2 $ dziennie 900 mln ludzi na świecie głoduje W wyniku skrajnego niedożywienia lub chorób z nim związanych co 5 sekund umiera dziecko Ponad 120 mln dzieci nie chodzi do szkoły Około 580 mln kobiet jest analfabetkami Polska jest rajem…
Praca w warunkach niewolniczych istnieje na 90% plantacji kakao WKS Praca w warunkach niewolniczych istnieje na 90% plantacji kakao WKS Kawa stanowi około połowy PKB oraz ponad 70% wartości eksportu w takich krajach, jak Etiopia, Burundi, czy Uganda. Kawa stanowi około połowy PKB oraz ponad 70% wartości eksportu w takich krajach, jak Etiopia, Burundi, czy Uganda. W Etiopii uprawiający kawę rolnicy dostają dolara za zebranie kilograma ziaren. W europejskich kawiarniach można z tego zaparzyć 80 filiżanek kawy – wartych 230 $ W Etiopii uprawiający kawę rolnicy dostają dolara za zebranie kilograma ziaren. W europejskich kawiarniach można z tego zaparzyć 80 filiżanek kawy – wartych 230 $ Dlaczego Sprawiedliwy Handel?
Produkty Sprawiedliwego Handlu Najważniejszymi produktami Sprawiedliwego Handlu są artykuły spożywcze, głównie produkowane metodami ekologicznymi: kawa, herbata, kakao i jego przetwory (np. czekolada), miody egzotyczne, cukier trzcinowy, banany i inne owoce egzotyczne oraz ich przetwory (soki, owoce suszone, dżemy), orzechy, produkty zbożowe (np. ryż) i ich przetwory (chrupki, makarony, musli), nasiona roślin strączkowych, zioła, przyprawy i wiele innych. Są też wyroby rękodzielnicze, jak dywany orientalne, biżuteria, ceramika, rzeźby, plecionki, kosze, maty, ludowe instrumenty muzyczne, artykuły papiernicze, zabawki, odzież i inne wyroby włókiennicze czy piłki sportowe. Ofertę wzbogacają także kosmetyki, kwiaty cięte, nagrania muzyczne czy nawet usługi turystyczne.
HerbataKakaoKawa KwiatyMiódRyż Cukier BananBawełna
Globalny rynek kawy Kawa jest drugim, pod względem wartości wymiany, dobrem w handlu międzynarodowym 25 mln producentów – drobnych, z Południa 700 mld filiżanek rocznie (ilu konsumentów?) 75% produkcji trafia na eksport, głównie na Północ Niestabilne ceny – próby regulacji(lata ) Liberalizacja rynku – po 1989 roku Kryzys kawowy rok
Zyski producentów w coraz mniejszym stopniu zależą od ceny płaconej przez konsumentów w sklepie, a bardziej – od pośredników i ich polityki. Zyski producentów w coraz mniejszym stopniu zależą od ceny płaconej przez konsumentów w sklepie, a bardziej – od pośredników i ich polityki. Stabilna, przejrzysta i dająca producentom ‘głos’ struktura, została zastąpiona przez nieformalny układ zdominowany przez nabywców (firmy wypalające!) Stabilna, przejrzysta i dająca producentom ‘głos’ struktura, została zastąpiona przez nieformalny układ zdominowany przez nabywców (firmy wypalające!) Powrót do odgórnej regulacji rynku jest praktycznie niemożliwy Powrót do odgórnej regulacji rynku jest praktycznie niemożliwy SH przekłada koszty utrzymania częściowo regulowanego rynku z budżetów państw, na nas, świadomych konsumentów! SH przekłada koszty utrzymania częściowo regulowanego rynku z budżetów państw, na nas, świadomych konsumentów! Globalny rynek kawy
Tradycyjny handel - rolnik - pośrednik skupujący - pośrednik z zapleczem technicznym - lokalny eksporter - (handlowiec międzynarodowy) - firma wypalająca - detalista - konsument
Alternatywny handel - rolnik - spółdzielnia - (ew. unia) - kupiec - firma wypalająca - detalista - konsument
Skąd ten pomysł? Przeszłość kolonialna – odpowiedzialność, globalna solidarność Globalizacja – handel międzynarodowy (regulacja), przepływ informacji Zrównoważony rozwój – pozaekonomiczne aspekty rozwoju, globalna perspektywa, Świadomość konsumencka – globalne skutki codziennych wyborów ‘Trade not Aid’
Historia rozwoju SH – 3 etapy Handel charytatywny – sprzedaż rękodzieła z Południa; zakup motywowany współczuciem nabywcy; Import produktów spożywczych i certyfikacja – lojalność konsumentów, podkreślenie wyjątkowości idei; rynek głównych towarów importowanych z Południa; Odpowiedzialny biznes – konsumenci przywiązują większą wagę do warunków powstawania produktów i związanych z tym oddziaływań.
Fair Trade czy Fairtrade? Pisane ze spacją oznacza cały ruch zaangażowany w zapewnienie godnego życia rolnikom i pracownikom z Południa poprzez sprawiedliwe warunki handlowe. Bez spacji oznacza produkty certyfikowane przez organizację FLO - czyli ponad 80% wszystkich produktów SH
Certyfikacja Sprecyzowane kryteria Wyjątkowość Koszty dla producenta 1988 (Holandia) Max Havelaar – certyfikowana kawa 1997 – FLO i znak FT (produkt) 2004 – IFAT i znak FTO (organizacja)
Projekty zrealizowane w OCFCU z Premii FT 5 szkół podstawowych 4-klasowych (dla 6000 dzieci), rozbudowa 6 szkół, 17 dodatkowych sal szkolnych, 4 przychodnie lekarskie i 1 klinika, wyposażenie w sprzęt medyczny 3 istniejących przychodni lekarskich, 36 ujęć czystej wody, 1 most, 1 linia energetyczna, 7 stacji oczyszczania ziaren kawy. 11 spółdzielni, skupiających 9 tys. drobnych producentów wraz z rodzinami. Źródło: Meskela T., 2008
KapitałNaturalnyFizycznyLudzkiSpołecznyKorzyści Zrównoważona gospodarka zasobami naturalnymi, ochrona bioróżnorodności Rozwój infrastruktury – drogi, szkoły, punkty medyczne, ujęcia wody; lepsze warunki mieszkaniowe; łatwiejszy dostęp do zakładów obróbki kawy Lepsze samopoczucie i kondycja zdrowotna, poprawione bezpieczeństwo żywieniowe, rzadsze zachorowania związane z brudną wodą; wyższy odsetek dzieci uczęszczających do szkoły, stypendia dla uczących się Nauka współpracy w społeczności, uczestnictwo w budowaniu i działaniach organizacji Korzyści z uczestnictwa w systemie FT Finansowe: wyższy przychód, dostęp do usług kredytowych i oszczędnościowych, stabilizacja dochodów
Czy ktoś to sprawdza? FLO international jest organizacją non-profit zajmującą się ustalaniem standardów FT. Skupia przedstawicieli inicjatyw metkujących, producentów, handlowców i osoby niezależne. FLO cert jest niezależną firmą, która szkoli i zatrudnia inspektorów prowadzących proces certyfikacji i weryfikujących wypełnianie standardów FT.
Fairtrade w Polsce Sprzedaż w Polsce w 2007 roku – 1 do kilku mln zł sprawiedliwyhandel.pl i sprawiedliwy-handel.pl Światowy Dzień SH zielonasiec.pl efte.org
Dyskusja wokół SH * Mainstreaming? * Utrzymana logika eksportu z Południa towarów nieprzetworzonych * Brak standardów dla handlowców * Problemy organizacji producenckich * Słabo kontrolowane standardy * Biurokracja