MATERIALIZ M

 Materializm – ogólna nazwa systemów filozoficznych twierdzących, że jedynym realnym bytem jest świat materialny, zaś wszelkie idee są tylko wytworem psychiki człowieka. Przeciwieństwem materializmu jest idealizm.

Odmiany materializmu:  materializm mechanistyczny – zakładający, że wszystko da się wyjaśnić i sprowadzić do prostych oddziaływań materii, czyli że wszystko da się sprowadzić do zjawisk fizycznych i chemicznych.

Anaksymander głosił, że wspólną zasadą wszystkich rzeczy jest apeiron, bezkres. Taki typ rozważań skupiający się na ilościowej charakterystyce pierwszej zasady, stał się podstaw do tworzenia filozofii atomistycznej. Anaksymander

Demokryt Wszystkie zjawiska przyrody składają się z nieskończonej liczby atomów, które są niepodzielnymi cząstkami materii. Materia ma charakter nieciągły. (istnieje granica podzielności materii). Atomy są niepodzielne, a ich cechą jest twardość.Atomy różnią się między sobą jedynie kształtem, położeniem i porządkiem (różnice ilościowe). Atomy znajdują się w ciągłym ruchu. Równolegle z atomami istnieje próżnia, która umożliwia atomom przemieszczanie się w przestrzeni.

Materializm tego filozofa z przełomu XVII i XVIII w., wyrażał się w przekonaniu że poza materialnymi ciałami nie istnieje nic. Wszystkie obserwowalne zjawiska są wynikiem różnorodnych kombinacji ciał bądź ich ruchami. Dusza jest właśnie przykładem ruchu ciał. Procesy poznania składały się dla Hobbesa ze składania i rozkładania poszczególnych, obserwowalnych zjawisk. Thomas Hobbes

Julien Offray de La Mettrie La Mettrie uważał duszę za zjawisko materialne.Argumentem dla tego stworzenia było głębokie przekonanie o ścisłej zależności,jaka występuje między ciałem a duszą. Przy czym dusza jest zależna od ciała.

 naturalizm – zakładający, że podstawą wszystkiego jest natura, a więc w praktyce świat materialny jest jednak tworem bardzo złożonym, którego nie da się łatwo sprowadzić tylko do prostych oddziaływań fizyczno-chemicznych i o jego funkcjonowaniu decydują złożone "organiczne" zależności. Naturalizm kładzie bardzo duży nacisk na postrzeganie świata jako całości i twierdzi, że całość nie jest równa prostej sumie poszczególnych części.

 materializm dialektyczny – nieco podobny do naturalizmu, odrzucający jednak teorie "organiczne" i zastępujący je tzw. przemianami dialektycznymi – polegającymi na stałym, jakościowym rozwoju struktur tworzonych przez materię. Wg materializmu dialektycznego, wszystko ostatecznie sprowadza się do zjawisk chemicznych i fizycznych, jednak posiadają one swoją wewnętrzną "mądrość", która prowadzi do powstawania coraz bardziej złożonych i doskonałych form. "Prawa" rządzące powstawaniem takich struktur są nazywane dialektyką materialistyczną, a jej zrozumienie i odkrycie uważa się za najważniejszy cel wszelkich badań.

 materializm hedonistyczny – pogląd lub postawa, dopatrująca się w czerpaniu przyjemności z nabywania, gromadzenia i zużywania dóbr materialnych najwyższego lub jedynego dobra, inaczej – konsumpcjonizm.

materializm żywiołowy – zapoczątkowany przez Talesa z Miletu, wchodzi w skład jońskiej filozofii przyrody (naiwny materializm żywiołowy). Wychodzi z założenia, że świat ma naturę materialną, a materia (woda, ogień, powietrze, ziemia) tworzy byty. Istotną cechą materii jest rozciągłość w czasie i przestrzeni oraz ruch. Nieodłączną własnością materii jest życie.

Tales z Miletu Podstawowym pytaniem Talesa było "arche", czyli początek, Podstawę i strukturę świata. Twierdził, że arche to żywioł wody, wszystko z niej pochodzi i do niej powraca - wniosek wyciągnął nie odwołując się do mitów, lecz do obserwacji.

Uważał, że prazasadę rzeczywistości (arché) stanowi powietrze lub tchnienie (tak jak dusza-oddech jest podstawowym elementem integrującym w przypadku człowieka). Z niego poprzez rozrzedzanie i zagęszczanie powstaje różnorodność rzeczy i zjawisk w świecie - rzadkie powietrze jest ogniem, w miarę gęstnienia przekształca się kolejno w wiatr, chmury, wodę, ziemię, kamienie itd. Wszystkie te zmiany dokonują się dzięki wiecznemu ruchowi. Anaksymenes z Miletu

Heraklit z Efezu Za podstawę i zasadę istnienia wszechświata uważał ogień i jego przemiany. Był przekonany o zmienności i zjawiskowości w świecie. Twierdził: "panta rhei" ("wszystko jest płynne"), "nie można dwa razy wstąpić do tej samej rzeki, jej wody bowiem się zmieniają, ciągle płyną". Teorię zmienności Heraklita z Efezu nazwano wariabilizmem lub heraklityzmem.

Podsumowanie  Istnieją tylko ciała materialne i nic poza nimi.  Wszystkie ciała materialne znajdują się w stanie ruchu mechanicznego.  Ciała wiążą się ze sobą, a z tych połączeń powstaje różnorodność zjawisk istniejącego świata.  Dusza jest jednym z przestrzennych układów ciał.  Prawa mechaniki powinny tłumaczyć zjawiska powstawania ciał.