Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego Michał Frąckowiak Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Czerwieńsk r.

Korzyści płynące z realizacji strategii identyfikacja najważniejszych wyzwań i problemów, które wymagają rozwiązania, umożliwienie wcześniejszego podejmowania działań mających na celu przygotowanie kraju i społeczeństwa do potrzeb, które niesie przyszłość, umożliwienie koncentracji środków na przedsięwzięciach najważniejszych, sformułowanie kierunkowej wizji ogólnej i celów szczegółowych, stworzenie warunków unikania sprzeczności pomiędzy decyzjami krótkookresowymi a potrzebami długookresowymi. Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 2

Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Priorytety EUROPA 2020 Strategia „Europa 2020” jest nowym, długookresowym programem rozwoju społeczno- gospodarczego Unii Europejskiej (UE), który zastąpił realizowaną od 2000 roku, zmodyfikowaną pięć lat później, Strategię Lizbońską. Strategia Europa 2020 wyznacza trzy główne priorytety, są to: wzrost inteligentny (ang. smart growth), czyli rozwój oparty na wiedzy i innowacjach, wzrost zrównoważony (ang. sustainable growth), czyli transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, efektywnie korzystającej z zasobów i konkurencyjnej, wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu (ang. inclusive growth), czyli wspieranie gospodarki charakteryzującej się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniającej spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną. 3 Strategia Europa 2020 zakłada wspieranie inteligentnej specjalizacji regionów, czyli innowacyjnego rozwoju poszczególnych obszarów konkretnych państw czerpiącego z ich naturalnych zasobów, tradycyjnych przemysłów itp., czyli z tego wszystkiego, co stanowi o ich specyfice i wyjątkowości. Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego (SRWL) 1.Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego - przyjęta Uchwałą Sejmiku Województwa Lubuskiego w dniu 6 marca 2000 r. była pierwszą w Polsce strategią regionalną. 2. Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego. Aktualizacja z horyzontem czasowym do 2020 r. - szereg istotnych dla województwa zmian, min. przystąpienie Polski do struktur UE, sprawiły, że 19 grudnia 2005 r. przyjęto ww. zaktualizowany dokument. Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 4 3. Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020 Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego (SRWL) Projekty dokumentów programowych Unii Europejskiej na lata : - Pakiet Legislacyjny Projekty rozporządzeń Komisji Europejskiej w sprawie polityki spójności na lata Projekty te zawierają propozycje dotyczące kierunków inwestycji na rzecz rozwoju i wzrostu UE, realizowanych w ramach polityki spójności, a także mechanizmy koordynacji polityki spójności z innymi politykami UE. - Umowa Partnerstwa Ministerstwo Rozwoju Regionalnego przedstawiło we wrześniu 2012 r. założenia do umowy Polski z UE, która będzie podstawą programów operacyjnych na lata Koncentracja na głównych tematach: - badania, rozwój i innowacje, - społeczeństwo informacyjne, - MŚP, - gospodarka niskoemisyjna i efektywność energetyczna. Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego 5 Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Konkluzje z diagnozy stanu województwa 1. Kluczowe znaczenie miast i ich powiązań funkcjonalnych. 2. Region atrakcyjny dla wyspecjalizowanych branż przemysłu, dobre warunki do inwestowania. 3. Region atrakcyjny turystycznie – walory przyrodnicze to za mało – konieczne są sieciowe i liniowe produkty turystyczne, w tym eventy. 4. Niewielki potencjał naukowy, skrajnie niskie wydatki na B+R, niska innowacyjność gospodarki, najniższa w kraju liczba studentów. 5. Wysoka produktywność lubuskiego rolnictwa, ale niski udział w PKB. 6. Obszary wiejskie, szczególnie popegeerowskie – należy zadbać o dostęp do dobrej edukacji i innych usług publicznych. 6 Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Innowacje w SRWL - przemysł - diagnoza Perspektywiczne branże lubuskiej gospodarki: -przetwórstwo drewna, produkcja mebli i papiernicza -przemysł spożywczy -branże: motoryzacyjna, chemiczna i produkcji tworzyw sztucznych, materiałów budowlanych - w tym ceramicznych, a także elektroniczna, tekstylna i wydawnicza. -branża wydobywcza. Niewielki udział w przychodach ze sprzedaży w województwie mają branże innowacyjne produkujące: -sprzęt i urządzenia medyczne, -instrumenty i przyrządy pomiarowe i kontrolne, badawcze i nawigacyjne. Dlaczego innowacje są tak ważne, ponieważ w regionie tylko: 15,8% - przedsiębiorstw jest uznawanych za innowacyjne w ogóle działających firm w 2009 r. (przedostatnie miejsce w kraju). 22,1 % - przedsiębiorstw w 2010 roku poniosło nakłady na działalność innowacyjną w % przedsiębiorstw w przemyśle (najniższy wynik w kraju). 7 Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Innowacje w SRWL - klastry - Lubuski Klaster Metalowy (produkcja wyrobów z metalu, maszyn i urządzeń oraz części zamiennych do pojazdów to ważny obszar branżowy województwa lubuskiego pod względem wartości sprzedaży oraz wielkości zatrudnienia) - Klaster Archiwizacji Cyfrowej Danych w Nowej Soli - Lubuski Klaster Energetyki Odnawialnej i Efektywności Energetycznej - Lubuski Klaster Elektrotechniki, Informatyki i Telekomunikacji - Lubuski Szlak Wina i Miodu Niezmiernie ważne dla powodzenia inicjatywy klastrowej jest współdziałanie sektora przedsiębiorstw z sektorem badawczo-rozwojowym oraz czynnikiem publicznym (władzami samorządowymi). 8 Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Innowacje w SRWL - parki naukowo-technologiczne Pierwsze trzy kluczowe inwestycje regionalne (z 24) to budowa parków naukowo- technologicznych, są to: - Lubuski Park Przemysłowo - Technologiczny (LPPT) z siedzibą w Nowym Kisielinie: -Centrum Logistyczne -Centrum Technologii Informatycznych -Centrum Budownictwa Zrównoważonego i Energii -Centrum Innowacji Technologie dla Zdrowia Człowieka - Park Technologii i Logistyki Przemysłu INTERIOR w Nowej Soli - Tworzenie parku w okolicach Gorzowa Wlkp. (Gorzowski Ośrodek Technologiczny) Ponadto w PWSZ w Sulechowie: -powstało Centrum Energetyki Odnawialnej, -tworzy się Lubuski Ośrodek Innowacji i Wdrożeń Agrotechnicznych. 9 Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Cele strategiczne 1. Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka regionalna 2. Wysoka dostępność transportowa i teleinformatyczna 3. Społeczna i terytorialna spójność regionu 4. Region efektywnie zarządzany Konkurencyjność SpójnośćSprawność 10 Cel główny: Wykorzystanie potencjałów województwa lubuskiego do wzrostu jakości życia, dynamizowania konkurencyjnej gospodarki, zwiększenia spójności regionu oraz efektywnego zarządzania jego rozwojem. Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Cel strategiczny 1 w SRWL 2020: Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka regionalna 1.1. Rozwój sektora B+R oraz usprawnienie mechanizmów transferu innowacji i technologii. 1.2.Rozwój przedsiębiorczości i zwiększenie aktywności zawodowej Podniesienie jakości kształcenia i dostosowanie go do potrzeb regionalnego rynku pracy. 1.4.Rozwój funkcji metropolitalnych ośrodków wojewódzkich Rozwój subregionalnych i lokalnych ośrodków miejskich. 1.6 Udoskonalenie oraz rozbudowa infrastruktury energetycznej i ochrony środowiska Rozwój potencjału turystycznego województwa. 1.8 Poprawa jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Cele operacyjne: 11 Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Innowacje w SRWL - B+R oraz kształcenie na wysokim poziomie: -Uczelnie wyższe, które z jednej strony powinny odpowiadać na zapotrzebowanie rynku pracy, z drugiej zaś zapewniać potencjał badawczo-rozwojowy regionu. -Zapewnienie zaplecza uczelniom wyższym, z kolei uczelnie zapewniają wysoki poziom kształcenia, zgodnie z europejskimi standardami i z oczekiwaniami regionalnej gospodarki. -Połączenie synergii powiązań pomiędzy sektorem nauki, a systemem innowacji. Sprawny system innowacji → zwiększony popyt na wysokie kwalifikacje oraz premiowanie wykształcenia → system edukacji i nauki rozwija kompetencje niezbędne do powstawania nowatorskich rozwiązań oraz absorpcji wysokich technologii w gospodarce → innowacje w regionie. -Współpraca ośrodków edukacyjnych i sektora przedsiębiorstw → wspólne ukierunkowanie kształcenia (szkoły ponadgimnazjalne, zawodowe i wyższe). Województwa Lubuskie realizuje projekt: „ENSPIRE EU - przedsiębiorczy zastrzyk dla UE”: Transfer szwedzkich i duńskich inicjatyw w zakresie „przedsiębiorczego sposobu myślenia”. Żary konkurs dla uczniów, którzy po otrzymaniu od lokalnych przedsiębiorców zagadnień będą zobligowani do wymyślenia, unowocześnienia lub ulepszenia produktu lub usługi. 12 Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Innowacje w SRWL – przedsiębiorczość i atrakcyjność inwestycyjna regionu Budowanie atrakcyjności poprzez: - wspieranie tworzenia nowych i zagospodarowania już istniejących stref aktywności gospodarczej, - organizacja zintegrowanego systemu promocji inwestycyjnej całego regionu, - ukierunkowywanie tworzonych stref gospodarczych, np. na wysokie technologie, innowacje i organizację klastrów. Kto ma największe szanse na pozyskanie inwestorów ? - ośrodki, które już prowadzą aktywną politykę inwestycyjną, - ośrodki przez które w najbliższej przyszłości przebiegać będą najważniejsze szlaki komunikacyjne w kraju. 13 Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Innowacje w SRWL - ośrodki miejskie Koncentracja procesów rozwojowych Wsparcie rozwoju ośrodków wojewódzkich oraz subregionalnych i lokalnych biegunów wzrostu: -główne ośrodki miejskie, Gorzów Wlkp. i Zielona Góra (tzw. duopolis), wymagają wzmocnienia funkcji metropolitalnych: administracyjnych, gospodarczych, edukacyjnych, naukowych i kulturowych, -subregionalne i lokalne ośrodki miejskie wymagają wsparcia w zakresie rozwoju funkcji gospodarczych, podnoszenia jakości usług publicznych, modernizacji infrastruktury czy prowadzenia programów rewitalizacji. 14 Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Innowacje w SRWL - wysokosprawne systemy Stworzenie na terenie województwa wysokosprawnych systemów: - zapewniających bezpieczeństwo energetyczne, - które optymalnie wykorzystują surowce oraz infrastrukturę, aby bezawaryjnie zaopatrywać mieszkańców i podmioty gospodarcze w energię elektryczną, ciepło, gaz ziemny i paliwa, - z zastosowaniem rozwiązań energooszczędnych w gospodarce i budownictwie, pozwalających na ograniczenie zużycia energii i obniżenie wielkości emisji substancji zanieczyszczających do powietrza. W kontekście celów zawartych w Strategii Europa 2020 znacznie powinno wzrosnąć wykorzystanie energii odnawialnej. 15 Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Innowacje w SRWL - turystyka Wykorzystanie atrakcyjności przyrodniczej i dziedzictwa kulturowego oraz dostępności transportowej to rozwój turystyki, poprzez: - rozbudowę bazy turystycznej o zwiększonych standardach, - oferowanie atrakcyjnych, zintegrowanych produktów turystycznych związanych z lokalnymi zasobami, np. dziedzictwem kulturowym, przyrodniczym, historycznym oraz z ich promocją, - prowadzenie działań międzyregionalnych z sąsiednimi województwami (np. tworzenie wspólnych szlaków tematycznych, infrastruktury wodnej itp.). 16 Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego Innowacje w SRWL - rolnictwo W województwie lubuskim funkcjonują gospodarstwa wielkoobszarowe, nowoczesne i wysoko produktywne. Strategia wskazuje na możliwość: - wsparcia wytwarzania i promocji żywności wysokiej jakości (w tym produktów tradycyjnych), - wzmocnienia powiązań produkcji rolniczej z przetwórstwem, marketingiem i dystrybucją, - budowania sprawnego i nowoczesnego doradztwa rolniczego, - wykorzystanie zapotrzebowania na żywność ekologiczną. 17 Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

Departament Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego WIZJA ROZWOJU W 2020 roku województwo lubuskie w pełni korzysta ze swojego położenia w Europie, walorów środowiska i dostępności komunikacyjnej. Rozwinęły się konkurencyjne i innowacyjne sektory gospodarki i turystyka, a Lubuszan można już zaliczyć do społeczeństw informacyjnych. Efektywne wykorzystanie środków unijnych, aktywność samorządów, przedsiębiorców i organizacji pozarządowych zapewniły wysoki poziom życia mieszkańców i dostęp do usług o dobrym standardzie. Region postrzegany jako miejsce zdrowego stylu życia zyskuje miano „zielonej krainy nowoczesnych technologii”. 18 Innowacyjność regionu w projekcie aktualizacji Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego

Dziękuję za uwagę Michał Frąckowiak Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego, tel. +48 (68) mail: