Tysiąclecie – rywalizacja między państwem i Kościołem w PRL.

1. VIII plenum KC PZPR - 19 /21 października 1956 r. 2. Niezapowiedzianej wizyty Nikity Chruszczowa w Warszawie 3. Manewrów wojsk Układu Warszawskiego w Polsce Początek rządów Władysława Gomułki jako skutek:

1. Uwolnienie z więzienia Stefana Wyszyńskiego 2. Porozumienie z kościołem – przywrócenie religii w szkołach 3. Uwolnienie z więzień i rehabilitacja niesłusznie oskarżonych w epoce stalinowskiej 4. Wznowienie wydawania „Tygodnika Powszechnego” – Kraków – Jerzy Turowicz 5. Powrót do Krakowa rewindykowanego z Niemiec ołtarza Wita Stwosza 6. Wybory do sejmu 1957 r. – oprócz PZPR i partii koncesjonowanych dwa stowarzyszenia katolickie PAX i Znak mają reprezentantów w sejmie 7. Plan Adama Rapackiego – forum ONZ – strefa bezatomowa: NRD, RFN, PRL 8. Skazanie za „nadużycia” w śledztwach i przestępstwach przeciw wolności – Roman Romkowski wiceminister Bezpieczeństwa Publicznego – 15 lat, Józef Różański – 14 lat, Anatol Fejgn – 13 lat Objawy odwilży politycznej – polska droga do socjalizmu – hasło Gomułki

Koniec odwilży – 1957 zamknięcie czasopisma Po prostu i aresztowanie 900 osób protestujących w ciągu 4 dni na UW

Gomułkowska „mała stabilizacja” w latach /1970

Kazimierz Wierzyński „Stabilizacja” Zaaklimatyzujemy się Zaaprowidujemy się Postarzejemy się Przyzwyczaimy się Pogodzimy się. Wszystko się jakoś zabliźni W naszej pijanej ojczyźnie Na ranach pajęczyna W dziurawych ścianach mech Minie jeden miniony okres Jedna kolejka Minie drugi miniony okres Setna kolejka Mała stabilizacja Wielka kapitulacja Aklimatyzacja. Racja racja Śmiech.

Polska szkoła filmowa

Zbigniew Cybulski Beata Tyszkiewicz Pola RaksaKalina Jędrusik Barbara Brylska Janusz Gajos

Muzyka rozrywkowa

Warunki życia

Rozbudowa przemysłu ciężkiego

- 25 stycznia 1958 decyzja sejmu o obchodach Tysiąclecia – Departament IV SB do spraw Kościoła - początkowo 120 etatów -Hasło 1000 szkół na 1000 lecie – zbudowanie 1400 szkół -Jubileuszowa srebrna stuzłotowa moneta z wizerunkiem Mieszka i Dobrawy - Serie znaczków pocztowych np. „ PRL spadkobierczynią tradycji tysiąclecia” -Powieść historyczna Kornelia Dobkiewiczowa „Największy skarb” -Festiwal Kulturalny Związków Zawodowych – 5 tys. koncertów - Kongres Kultury Polskiej – „1000 wniosków na 1000 – lecie” -Sztafeta Tysiąclecia – 100 miast i 8000 wsi, Sportowa Spartakiada Tysiąclecia PAŃSTWO

-550 rocznica bitwy pod Grunwaldem – premiera filmu „Krzyżacy” Aleksandra Forda rocznica III powstania śląskiego rocznica powstania styczniowego rocznica utworzenia Polski Ludowej – rocznica utworzenia UJ Alternatywne rocznice akcentowane przez państwo

-1956 Wielka Nowenna Milenijna w Częstochowie - 27/28 kwietnia 1960 – otwarty konflikt o budowę kościoła w Nowej Hucie, władze usiłowały pozbyć się krzyża symbolizującego miejsce wyznaczone pod budowę kościoła – zajścia w Kraśniku Fabrycznym – milicja burzy postawioną tam kapliczkę 1961 demonstracje wiernych w Toruniu przeciwko zamykanemu seminarium duchownemu - Zajścia w Zielonej Górze, Głuchołazach, Gliwicach -Likwidacja istniejącej od 1916 szkoły organistów w Przemyślu – trzydniowe walki w Likwidacja nauczania religii w szkołach – wrzesień 1961 – salki katechetyczne – 15 tys. punktów katechetycznych, 1966 – 20 tys. punktów – 4 miliony dzieci i młodzieży, które nauczało 10 tys. osób -Działalność KUL, 2 tygodniki, 3 miesięczniki, 4 pisma o rzadszym charakterze – 220 tys. nakładu 1963 – katechizm nakład 2 miliony egzemplarzy KOŚCIÓŁ

18 listopada 1965 biskupi polscy przebywający na soborze watykańskim II (1962 – 1965) zwrócili się z orędziem do biskupów niemieckich: „Wyciągamy do Was (…) nasze ręce oraz udzielamy przebaczenia i prosimy o nie” - próba ułożenia dobrosąsiedzkich stosunków z kościołem niemieckim nie spotkała się ze zrozumieniem zarówno władz jak i społeczeństwa Odmowa zgody na wizytę papieża Pawła VI w Polsce

List episkopatu polskiego do biskupów niemieckich List biskupów polskich do niemieckich z 1965, Z listu pochodzi cytat:...przebaczamy i prosimy o wybaczenie Pomnik wrocławskiego biskupa Bolesława Kominka, współautora listu List polskich biskupów bardzo negatywnie oceniły władze PRL. Komitet Centralny PZPR uznał, że biskupi sfałszowali historię, że orędzie służyło interesom niemieckim, a jego sygnatariusze dopuścili się zdrady. Władze uważały za niedopuszczalne wypowiadanie się biskupów w sprawach dotyczących całości polskiego społeczeństwa i rozpętały kampanię propagandową przeciwko autorom listu.

9 kwietnia 1966 – peregrynacja obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej – zatrzymanie, „aresztowanie obrazu” – puste ramy 13/14 kwietnia Gniezno – 30 tys. wiernych Uroczysta procesja do ołtarza Tysiąclecia zbudowanego na wzgórzu Lecha, Msza, o „Te Deum laudamus” – Ciebie Boga wysławiamy, przy dźwiękach dzwonu Św. Wojciecha i bicia w dzwony w we wszystkich kościołach w Polsce -8 maja – uliczne zamieszki w Krakowie po zawieszeniu plakatów „Nie przebaczamy” -28/29 maja – uliczne zamieszki w Gdańsku -26 czerwca – zamieszki w Warszawie -22 lipca Defilada wojskowa w Warszawie – 3,5 godziny, żołnierze w strojach historycznych i nowoczesny pokaz siły 1966

2 września 1966 r. na trasie między Warszawą a Katowicami obraz został "aresztowany" przez funkcjonariuszy MO i przewieziony na Jasną Górę. Pilnowany tam był całodobowo przez milicję, która dodatkowo kontrolowała wszystkie pojazdy wjeżdżające i opuszczające Sanktuarium. Uwięzienie kopii obrazu trwało 6 lat. Peregrynacja jednak była kontynuowana. Od 4 września 1966 r. obraz nawiedzał polskie diecezje w symbolu pustych ram, ewangeliarza i świecy. Obraz powrócił na trasę nawiedzenia 18 czerwca 1972 r.

Obchody milenium Chrztu Polski Państwa Polskiego

Bibliografia Brzeziecki A., Lekcje historii PRL w rozmowach, Warszawa Dudek A., Państwo i Kościół w Polsce 1945 – 1970, Warszawa Dudek A., Zblewski Z., Utopia nad Wisłą, Warszawa- Bielsko- Biała Micewski A., Kościół – państwo , Warszawa 1994.