Centrum Rozwiązywania Sporów i Konfliktów Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego

Mediacje gospodarcze. rzeczywistość czy iluzja? dr Ewa Gmurzyńska

„Ważne problemy którym stawiamy czoła nie mogą być rozwiązane przy tym sposobie myślenia, przy którym powstały ” Albert Einstein

ADR alternatywne metody rozwiązywania sporów w stosunku do postępowań sądowych i administracyjnych ADR- Additional Dispute Resolution ADR- Amicable Dispute Resolution

RODZAJE ADR arbitraż mediacja med – arb, arb-med mini rozprawa opinia ekspertów koncyliacja

RÓŻNICE POMIĘDZY MEDIACJĄ I ARBITRAŻEM mediacja jest metodą mniej sformalizowaną brak jest rozstrzygnięcia osoby trzeciej, a strony same decydują w jaki sposób rozwiązać spór rolą mediatora jest jedynie pomaganie stronom w osiągnięciu ugody, a nie wydanie decyzji

Zalety mediacji w porównaniu z postępowaniem sądowym metoda szybsza metoda tańsza mniej sformalizowana metoda rozwiązująca problemy szerzej, jako że nie jest ograniczona prawem materialnym i proceduralnym zmierza do rozwiązania sporu, zachowując jednocześnie dobre relacje między stronami likwiduje konflikt kładzie nacisk na interesy stron zapewnia stronom większy wpływ na swoją sprawę powoduje, że wykonalność ugód jest wysoka, ze względu na dużą satysfakcje stron z procesu % stron biorących udział w mediacjach pozytywnie ocenia ten proces ( w porównaniu do % w postępowaniach sądowych -USA)

Proces Sądowy Mediacja Jesteś tutaj Możesz być tutaj

Główne przyczyny dla których mediacja jest stosowana to: zmniejszenie kosztów oszczędność czasu członków zarządów i prawników– 80% powoduje szybkie rezultaty – 78% zachowuje dobre stosunki partnerskie- 72% powoduje większą satysfakcję stron % jest metodą poufną- 72%

Badania prowadzone przez CPR wśród dużych przedsiębiorstw USA 2002  w 87 % przedsiębiorstw stosowano mediacje w okresie 12 m-cy przed badaniem  w 56 % przedsiębiorstw stosowany jest arbitraż  W ciągu kolejnych 3 lat w badanych przedsiębiorstwach wzrost zastosowania mediacji od 10%-50%

Główne korzyści płynące z wdrażania systemu alternatywnego rozwiązywania sporów Minimalizuje eskalację sporu 69% Mniejsze koszty 17% Dobra praktyka rozwiązywania konfliktów 14%

Liczba i rodzaje spraw cywilnych skierowanych przez sądy do ośrodków mediacyjnych w Polsce w ciągu 1 roku (2006) Liczba wszystkich spraw Gospodarcze (107) Inne cywilne (927) Rodzinne (758)

KORZYŚCI Z MEDIACJI Możliwość kontrolowania przez strony w długim okresie czasu procesu rozwiązania sporu oraz efektu tego procesu, w przeciwieństwie do niepewnego przebiegu i wyniku sporu w postępowaniu przed sądem czy arbitrażem

KORZYŚCI Z MEDIACJI Dostosowanie procesu rozwiązywania sporów do potrzeb stron

KORZYŚCI Z MEDIACJI Poufność

KORZYŚCI Z MEDIACJI Wspomagana komunikacja między stronami

KORZYŚCI Z MEDIACJI Pomost kulturowy w sporach z udziałem podmiotów zagranicznych

KORZYŚCI Z MEDIACJI Wzięcie pod uwagę gospodarczej rzeczywistości

KORZYŚCI Z MEDIACJI Oszczędność kosztów oraz skrócenie czasu postępowania

KORZYŚCI Z MEDIACJI Kreatywne i trwałe rozwiązanie sporu

KORZYŚCI Z MEDIACJI Utrzymanie i polepszenie dotychczasowych stosunków partnerskich

KORZYŚCI Z MEDIACJI Niskie koszty i niewielkie ryzyko w porównaniu do potencjalnych korzyści

Co wpływa na szerokie i efektywne zastosowanie mediacji?

Czas

Zastosowanie mediacji w systemie sądów powszechnych: Programy mediacyjne w sądach Przekonanie sędziów, że jest to efektywna metoda rozwiązywania sporów Zaangażowanie i wiedza sędziów na temat mediacji

Wprowadzenie wysokich standardów profesjonalnych dla mediatorów

Przekonanie prawników o korzyściach mediacji

Przekonanie stron o korzyściach mediacji

Jak spowodować większe zastosowanie mediacji w sporach gospodarczych???

Przyrzeczenie do ADR

PRZYRZECZENIE DO ADR DLA PRZEDSIĘBIORCÓW Propozycja Wolters Kluwer i Centrum Rozwiązywania Sporów i Konfliktów przy WPiA UW Wobec rozwoju alternatywnych metod rozwiązywania sporów gospodarczych (ADR), takich jak mediacja i arbitraż, uznając celowość ograniczenia kosztów wynikających z długotrwałych procesów sądowych, nasza organizacja (a także jej oddziały) podejmuje zobowiązanie następującej treści: „W przypadku zaistnienia sporu o charakterze gospodarczym między naszą organizacją a innym podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą, zobowiązujemy się do rozważenia możliwości zastosowania w tym przypadku alternatywnych metod rozwiązywania sporów gospodarczych, przed lub zamiast wniesienia sprawy do sądu. Jeżeli którakolwiek ze stron sporu uzna, że zastosowanie ADR nie jest celowe lub nie przyniosło satysfakcjonującego rozwiązania sporu, może wnieść sprawę do sądu. ”

PRZYRZECZENIE DO ADR DLA PRAWNIKÓW Propozycja Wolters Kluwer i Centrum Rozwiązywania Sporów i Konfliktów przy WPiA UW Mając na uwadze coraz powszechniejsze zastosowanie alternatywnych metod rozwiązywania sporów (ADR), takich jak mediacja czy arbitraż oraz związane z nimi korzyści, a w szczególności obniżenie kosztów postępowań przed sądami oraz możliwość osiągnięcia przez strony bardziej satysfakcjonujących rozwiązań niż w postępowaniu sądowym, W imieniu naszej kancelarii składamy oświadczenie następującej treści: „Oświadczamy, że prawnicy naszej kancelarii mają odpowiednią wiedzę na temat ADR, aby informować naszych klientów o tych metodach oraz o korzyściach z nimi zawiązanych. Prawnicy kancelarii w sprawach, w których uznają to za celowe z punktu widzenia interesu klienta, przedyskutują z klientami możliwość zastosowania ADR w konkretnym przypadku, w taki sposób, aby klient powziął świadomą decyzję, co do wyboru sposobu rozwiązania sporu.”

Wprowadzenie systemu zarządzania sporami w przedsiębiorstwie

Zarządzanie sporami w przedsiębiorstwie – dlaczego jest konieczne ???????????? Koszty postępowań przed sądami np. w GB w roku 2005 wyniosły 5 bilionów funtów

Spory przed sądami powodują: Niekontrolowane koszty sądowe Narażenie reputacji i wizerunku przedsiębiorstwa Uszczuplenie zasobów finansowych Utrudnienie działalności członkom zarządu

Przedsiębiorstwa rządzą się zasadą zminimalizowania i kontrolowania ryzyka finansowego Sporami można zarządzać przy zastosowaniu zasad zarządzania przedsiębiorstwem wynikających z analizy ryzyka finansowego i korzyści

Jak działa model ECA (Early Case Assesment) Jest ważnym narzędziem w komunikacji w przedsiębiorstwie (zarząd, prawnicy, osoby zaangażowane w spór) Ma na celu zminimalizowanie wpływu sporów na działalność przedsiębiorstwa Identyfikuje problem na wczesnym etapie jego powstania Określa, kto i kiedy podejmuje decyzje Identyfikuje sześć elementów wspólnych dla wszystkich sporów

1. Zebranie podstawowych faktów Co się wydarzyło? Analiza faktów i przygotowanie podstawowych dokumentów Co jest do uzyskania i stracenia- ocena finansowych konsekwencji sporu w celu zrozumienia ryzyka i korzyści

2. Przewidywania Wstępna analiza dotycząca tego, jakie są słabe i mocne punkty sprawy

3. Środowisko przedsiębiorstwa Przedsiębiorstwo przekazuje osobom przygotowującym analizę podstawowe informacje dotyczące sporu m.in. jakie będą konsekwencje sporu dla organizacji, wpływ sporu na relacje pomiędzy uczestnikami sporu, informacje o danej branży i sektorze gospodarki, które mogą mieć znaczenie oraz informacje dotyczące wewnętrznego działania struktur przedsiębiorstwa.

4. Najlepsze praktyczne rozwiązanie Ustalenie, jaki jest z punktu widzenia ekonomicznego i interesów przedsiębiorstwa cel i rozważenie zastosowania możliwych strategii, jak osiągnąć ten cel. Czasami postępowanie sądowe może być najlepszą drogą osiągnięcia celu.

5. Plan finansowy Przygotowanie planu finansowego dotyczącego prowadzenia sporu zgodnie z ustalaną strategią z rozbiciem na fazy, obejmującego całościowe koszty włączając, np. koszty w przypadku przegranej

6. Plan strategiczny Ustalenie strategii, która ma na celu osiągniecie najkorzystniejszego dla przedsiębiorstwa wyniku, przez zastosowania rozwiązania sporu najszybszą i najtańszą drogą.

Georgia-Pacific Oszczędność kosztów wynikająca z zastosowanie ADR na wczesnym etapie RokLiczba sprawOszczędności w $ mln mln mln mln mln mln mln mln mln mln mln

Klauzule ADR kontraktach

Klauzule ADR wprowadzone do kontraktu przed zaistnieniem sporu: Klauzule wielostopniowe Klauzule samodzielne (arbitraż, mediacja, inne ADR)

Klauzule wielostopniowe (CPR) Negocjacje z udziałem osób z zarządu Mediacja Wiążący arbitraż, jeżeli w mediacji strony nie zawrą ugody Postępowanie przed sądem powszechnym, jeśli brak ugody w mediacji i strony nie poddadzą się postępowaniu arbitrażowemu

Przykład klauzuli ADR (samodzielna klauzula mediacyjna): „Strony zobowiązują się do tego, że w dobrej wierze podejmą próbę rozwiązania sporu który wynika z niniejszej umowy w drodze mediacji zgodnie z regulaminem Centrum …, zanim wejdą na drogę postępowania sądowego lub arbitrażu. Strony wybierają mediatora z listy Centrum…, chyba że dojdą do innych ustaleń w zakresie wyboru mediatora”.

“Explain this ADR process again!” „…To wytłumacz jeszcze raz na czym polega ADR…!”