1.58. Czy jesteś ekologiczny? Opracowała Bożena Smolik Konsultant Arleta Poręba-Konopczyńska

Termin „ekologiczny” obecnie używany jest zbyt często. Mamy ekologiczne problemy, ekologiczną żywność, ekologiczną turystykę, ekologiczne ubrania, ekologiczne kosmetyki, ekologiczny transport i ekologiczny rozwój. Ty też bądź ekologiczny, żyj mądrze, w zgodzie z naturą

Czy jesteś młodym ekologiem? Ekolog unika działań, które:  szkodzą zdrowiu,  niszczą środowisko. Ekolog świadomie dokonuje wyborów, zwracając szczególną uwagę na dobro przyrody. Ekolog czyta, dokształca się, analizuje, porównuje, działa… Jeśli znajdą się tysiące albo i miliony myślących i działających ekologicznie, pozytywny efekt dla nas i przyszłych pokoleń mamy gwarantowany!

Ekologiczny rachunek sumienia każdego człowieka

Czy nie dewastowałem otaczającej mnie przyrody przez wysypywanie śmieci, gruzów i zanieczyszczeń w niewłaściwym miejscu np. lesie, przy drodze itp.? Czy odpadkami nie zanieczyszczałem ulic, pomieszczeń, pojazdów ?

Czy szanuję roślinność: w czasie wakacji, w swojej miejscowości i innym miejscu ? Czy nie zrywam roślin, zwłaszcza objętych ochroną, np. w górach?

Czy nie niszczę roślinności, np. poprzez zalewanie ściekami, łamanie, wyrywanie? Czy nie zaśmiecałem rzeki, stawu, jeziora?

Czy oszczędzam wodę w każdej możliwej sytuacji? Czy zawsze wrzucam szklane lub plastikowe opakowania do odpowiednich pojemników na śmieci? Czy wyrzuciłem do kosza zużyte baterie?

Czy moje dezodoranty są przyjazne dla środowiska?

Nikt nie może zrobić wszystkiego, lecz każdy może COŚ uczynić. W ten sposób wspólnie możemy rozwiązać problemy ekologiczne.

Oszczędzaj energię: wyłącz światło, gdy go już nie potrzebujesz. stosuj energooszczędne żarówki, które zużywają ok. pięć razy mniej energii niż te tradycyjne, a są od nich o 5-10 razy trwalsze i dłużej służą. nie zostawiaj urządzeń w trybie czuwania - gdy my śpimy czy pracujemy, one wciąż pobierają prąd. Korzystaj z funkcji „włącz / wyłącz" w samym urządzeniu. wyłączaj ładowarkę telefonu komórkowego z prądu, kiedy z niej nie korzystasz. Nawet kiedy nie jest połączona z telefonem, ładowarka ciągle pobiera prąd. włączaj pralkę czy zmywarkę dopiero wtedy, gdy jest pełna. Jeśli jednak musisz ich użyć, gdy nie są pełne, użyj trybu ekonomicznego lub opcji „pół wsadu". nakrywaj garnki podczas gotowania – dzięki temu uda się zaoszczędzić połowę energii zużywanej na przygotowanie jedzenia. nie wstawiaj do lodówki jedzenia jeszcze gorącego lub ciepłego. gdy kupujesz nowy sprzęt – pralkę, lodówkę, zmywarkę do naczyń – wybieraj modele europejskiej klasy A+, zużywające mało prądu.

Oszczędzaj wodę Zakręcaj kran podczas mycia zębów – w ten sposób zaoszczędzisz kilka litrów wody (Gdy 20 osób dwa razy dziennie nie zakręca kranu podczas mycia zębów zużywa w miesiącu tyle wody, ile zmieściłoby się w 54 wannach). Pilnuj też, by krany były dobrze zakręcone. Przez cieknące krany „uciec" może w ciągu miesiąca cała wanna wody! Weź prysznic zamiast kąpieli – dzięki temu zużyjesz mniej wody. Gotuj tylko tyle wody ile potrzebujesz – w ten sposób oszczędzasz mnóstwo energii!

Oszczędzaj ciepło Zmniejsz ogrzewanie - obniżenie temperatury tylko o jeden stopień może sprawić, że będziesz płacił o 5-10% mniej za energię. Nie pozwól ciepłu uciekać z domu: pomyśl o wymianie okien z pojedynczymi szybami na okna z szybami podwójnymi, zadbaj o dobrą izolację cieplną budynku; nie zostawiaj przez cały chłodny dzień uchylonego okna. Oszczędzając energię cieplną zmniejszasz ilość szkodliwych substancji, wytworzonych przez elektrociepłownie.

Kupuj i pracuj z głową Zabierz na zakupy torbę wielokrotnego użytku – zmniejszysz ilość produkowanych śmieci. Zanim włożysz do koszyka jakiś towar, zastanów sie, czy naprawdę jest ci on potrzebny. Wybieraj rozsądnie. Nie wszystkie reklamowane produkty są wartościowe. Foliowe reklamówki - jednorazówki rozkładają się nawet 400 lat! Wybieraj produkty oszczędnie opakowane lub takie, które można ponownie napełnić; Ograniczaj ilość odpadków: zanim wydrukujesz dokument, zastanów się, czy rzeczywiście musisz to zrobić. Przeciętny człowiek zużywa miesięcznie 20 kg papieru! Jeśli tylko możesz, nie pakuj każdego produktu w osobne foliowe torebki. Kupuj zeszyty, papier toaletowy i papier do pakowania wyprodukowane z makulatury.

To TY dokonujesz wyboru!

Odzyskuj surowce wtórne Segreguj zużyte przedmioty i wyrzucaj je do specjalnych pojemników: oddzielaj papier, szkło, plastik i tworzywa sztuczne oraz puszki od reszty śmieci. Zużywaj karton, np. po mleku czy soku, zaginaj przed wyrzuceniem do kosza. Dzięki temu zajmą one mniejszą powierzchnię na wysypisku. Dzięki recyklingowi oszczędzamy nie tylko materiały, ale i energię potrzebną do wytworzenia kolejnych puszek czy opakowań. Zbieraj zużyte baterie i wrzucaj je do wyznaczonego na to pojemnika – baterie zbudowane są z metali ciężkich, które na wysypisku śmieci uwalniają się na zewnątrz i trafiają w głąb ziemi. Nie wyrzucaj zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego – to nielegalne! Jeśli kupujesz nowy sprzęt, stary możesz oddać przy okazji. Jeśli masz ogród, poddawaj kompostowaniu odpady organiczne.

Oszczędzaj lasy! Zbieraj makulaturę! Czy sięgając po jakikolwiek papierowy przedmiot masz świadomość ponoszonych kosztów środowiskowych ? Pomyśl, iż wyprodukowanie 1 tony papieru powoduje: ścięcie 17 drzew, zużycie 7600 kWh energii, zanieczyszczenie litrów wody. Co zatem zrobić z górą papieru? Oczywiście przeznaczyć na makulaturę. W ten sposób : chronisz lasy – na każdą tonę papieru aż 17 drzew, zmniejszasz zużycie energii 2,5 – krotnie, zmniejszasz ilość odpadów o ok. 30%, ograniczasz zużycie wody w procesie produkcyjnym o ok. 60%, obniżasz zanieczyszczenie powietrza przez papiernie o 75%, zmniejszasz ilość toksycznych ścieków papierniczych przez ograniczenie skażenia wody w procesie produkcyjnym o ok. 35%.

To ty decydujesz, gdzie nas wpakujesz!

Wybieraj transport przyjazny środowisku! Spaliny samochodowe emitują do atmosfery dwutlenek węgla, odpowiedzialny za powstawanie efektu cieplarnianego. Spaliny samochodowe emitują do atmosfery również gazy odpowiedzialne za kwaśne deszcze i smog. W dzisiejszych czasach posiadanie samochodu już nie jest luksusem. Może go mieć prawie każdy, stąd tłok na drogach i korki w miastach. A gdyby po mieście, w miarę możliwości, poruszać się pieszo, środkami komunikacji miejskiej albo rowerem?

Wspieraj działania na rzecz środowiska! Włączaj się do akcji porządkowania terenów zielonych w najbliższej okolicy ! Szanuj zieleń ! Bierz udział w akcjach ekologicznych  Sprzątanie Świata,  Dzień Ziemi,  Dzień Praw Zwierząt. Nie wypalaj na wiosnę łąk! Dbaj o bezpieczeństwo przeciwpożarowe na terenach leśnych! Oszczędzaj papier i zbieraj makulaturę !

Uruchom pokaz slajdów

Zadania 1. Zaproponuj hasło na rzecz oszczędzania energii. 2. Wymień trzy zasady „ekologicznych” zakupów. 3. Uzasadnij, dlaczego należy rezygnować z korzystania z własnych samochodów na rzecz transportu miejskiego. 4. Oblicz ile uratujesz drzew razem z koleżanką, zbierając systematycznie makulaturę przez rok po 5kg miesięcznie każda. 5. Czy jesteś ekologiczny? Wyjaśnij, dlaczego tak uważasz.

Źródła Z.Sendecka i wsp., Vademecum.Biologia, Operon 2009 M. Kłyś,K.Żbikowska-Zdun, Biologia, Nowa Era,1994 B.Gulewicz, Biologia,ABC,1998 B.Klimuszko, Biologia,Żak, 2004 J.Loritz-Dobrowolska i wsp., Biologia,Operon,2007