Organizacja pomocy psychologiczno – pedagogicznej w placówce kształcenia specjalnego

Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno - pedagogicznej Pomoc psychologiczno – pedagogiczną organizuje się i udziela na zasadach określonych w rozporządzeniu: Od r. w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych, gimnazjach, szkołach specjalnych wszystkich typów, Od r. w szkołach podstawowych oraz ponadgimnazjalnych.

3 Pomoc psychologiczno-pedagogiczna w przedszkolu, szkole i placówce polega na: rozpoznawaniu możliwości psychofizycznych rozpoznawaniu i zaspokajaniu indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów, wynikających w szczególności ze: Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej 1)niepełnosprawności; 2)choroby przewlekłej; 3)niedostosowania społecznego; 4)zagrożenia niedostosowaniem społecznym; 5)zaburzeń komunikacji językowej; 6)zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego, kontaktami środowiskowymi; 11)trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą; 12)innych potrzeb dziecka.

Kto udziela tej pomocy psychologiczno – pedagogicznej?

5 Kto udziela pomocy psychologiczno-pedagogicznej? Pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielają, prowadzący zajęcia z uczniem, nauczyciele, wychowawcy grup wychowawczych oraz specjaliści, w szczególności, psycholodzy, pedagodzy, logopedzi i doradcy zawodowi, we współpracy z: 1) rodzicami uczniów; 2) poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi; 3) placówkami doskonalenia nauczycieli; 4) innymi przedszkolami, szkołami i placówkami; 5) organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży. Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej

6 W szkole pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest organizowana i udzielana w formie:  uczniom zajęć rozwijających uzdolnienia; zajęć dydaktyczno-wyrównawczych; zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, socjoterapeutycznych oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym; zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu oraz planowaniem kształcenia i kariery zawodowej; porad i konsultacji.  rodzicom uczniów i nauczycielom porad i konsultacji; warsztatów i szkoleń. Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej

Kto planuje i koordynuje udzielanie pomocy psychologiczno- pedagogicznej?

8 Kto planuje i koordynuje udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej? Planowanie i koordynowanie udzielania pomocy psychologiczno- pedagogicznej uczniowi w przedszkolu, szkole i placówce jest zadaniem zespołu nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych oraz specjalistów, prowadzących zajęcia z danym uczniem, tworzących zespół. Dyrektor wyznacza osobę lub osoby koordynujące pracę zespołu. Spotkania zespołu zwołuje, w miarę potrzeb, osoba koordynująca pracę Zespołu, nie rzadziej jednak niż dwa razy w roku szkolnym. Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej

9 Zadania Zespołu 1) ustala zakres, w którym uczeń wymaga pomocy psychologiczno- pedagogicznej z uwagi na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz indywidualne możliwości psychofizyczne; 2) określa zalecane formy, sposoby i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej, z uwzględnieniem zaleceń zawartych odpowiednio w orzeczeniu,  W przypadku ucznia z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego: zalecane formy, sposoby i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej stanowią część indywidualnego programu edukacyjno – terapeutycznego opracowywanego w ramach prac zespołu; 3) planuje działania z zakresu doradztwa edukacyjno-zawodowego i sposób ich realizacji – w przypadku ucznia gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej. Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej

10 Zadania Zespołu c.d. 4) podejmuje działania mediacyjne i interwencyjne w sytuacjach kryzysowych; 5) określa działania wspierające wobec rodziców ucznia oraz zakres współdziałania z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, organizacjami pozarządowymi oraz innymi instytucjami działającymi na rzecz rodziny, dzieci i młodzieży; Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej

11 Zadania Zespołu c.d. dokonuje oceny efektywności pomocy psychologiczno- pedagogicznej udzielanej uczniowi, w tym efektywności prowadzonych zajęć;  dokonując oceny określa wnioski i zalecenia dotyczące dalszej pracy z uczniem, w tym zalecane formy, sposoby i okresy udzielania uczniowi dalszej pomocy psychologiczno-pedagogicznej;  ocena efektywności pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej uczniowi z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego stanowi część wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia. Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej

12 W przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej i w gimnazjum zespół tworzy się przed opracowaniem arkusza organizacji na rok szkolny 2011/2012. Zespół, nie później niż do 30 kwietnia danego roku określa zalecane formy i sposoby pomocy. Dyrektor, na tej podstawie planuje organizację pomocy, w roku szkolnym 2011/2012 (w arkuszu organizacji). Rozporządzenie w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej

13 Nauczyciele i specjaliści prowadzący zajęcia z uczniem, w ramach pracy zespołu, dla każdego ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego: niepełnosprawnego, niedostosowanego społecznie, zagrożonego niedostosowaniem społecznym,  opracowują indywidualny program edukacyjno – terapeutyczny (IPET),  dokonują okresowej wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia oraz w miarę potrzeby modyfikują IPET. Rozporządzenia w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie

14 Indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny zawiera: ◦ zakres dostosowania wymagań edukacyjnych do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz indywidualnych możliwości psychofizycznych ucznia, ◦ rodzaj i zakres zintegrowanych działań nauczycieli i specjalistów, w tym w przypadku:  ucznia niepełnosprawnego – zakres działań o charakterze rewalidacyjnym,  ucznia niedostosowanego społecznie - zakres działań o charakterze resocjalizacyjnym,  ucznia zagrożonego niedostosowaniem społecznym – zakres działań o charakterze socjoterapeutycznym; ◦ formy i metody pracy z uczniem, ◦ ustalone przez dyrektora formy, sposoby i okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz wymiar godzin, ◦ zajęcia rewalidacyjne i resocjalizacyjne oraz inne zajęcia, stosownie do potrzeb; ◦ działania wspierające rodziców uczniów oraz zakres współdziałania z poradniami, placówkami doskonalenia nauczycieli oraz innymi instytucjami. Rozporządzenia w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie

Zespół powołany przez dyrektora ZWiPPP nr 1 w składzie: Magdalena Terpiłowska, Iwona Doboszewicz, Małgorzata Piskorska, Barbara Misiak, Magdalena Studzińska, Barbara Kostrobała opracował wzór Karty wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia oraz wzór IPET.

Konstruowanie IPET krok po kroku

Krok I Analiza orzeczenia

W przypadku dziecka upośledzonego umysłowo w diagnozie zawarte są informacje dotyczące: 1. Poziomu rozwoju intelektualnego. 2. Poziomu rozwoju poszczególnych funkcji poznawczych. 3. Cech funkcjonowania społecznego ucznia. 4. Może być dołączona diagnoza logopedyczna.

Podstawą do opracowania IPET są informacje zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego oraz wynik wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia.

Krok II Przeprowadzenie wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia

Karta wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia Imię i nazwisko………………………….. Data urodzenia………………………….. Etap edukacyjny………………………….. Klasa……………………………………… Rok szkolny………………………………. 1. Informacje pochodzące z orzeczenia poradni psychologiczno – pedagogicznej ( wskazania, zalecenia)…………………

Karta wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia 2. Charakterystyka ucznia rozpoznanie medyczne: - aktualny stan zdrowia, - przebyte urazy i choroby, - przyjmowane leki, - opieka lekarzy specjalistów, - oprzyrządowanie, oprotezowanie.

Karta wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia 2. Charakterystyka ucznia funkcjonowanie dziecka w rodzinie: - sposób komunikowania się z dzieckiem, - struktura rodziny, - pozycja dziecka w rodzinie, - poziom zaspokajania podstawowych potrzeb psychicznych i materialnych dziecka, - obowiązki dziecka w rodzinie, - system wychowania i atmosfera wychowawcza w rodzinie.

Karta wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia 2. Charakterystyka ucznia funkcjonowanie dziecka w szkole: - poziom aktywności szkolnej, - motywacja do pracy, - funkcjonowanie w grupie rówieśniczej, - pasje, zainteresowania.

Karta wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia 2. Charakterystyka ucznia trudności dydaktyczno – wychowawcze: - brak zainteresowania nauką, - brak osiągnięć w nauce, - osiągnięcia nieadekwatne do możliwości dziecka, - lekceważenie i niewykonywanie poleceń nauczyciela, - agresja fizyczna i słowna, - zaburzone relacje społeczne, - zaburzenia emocjonalne.

Karta wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia 2. Charakterystyka ucznia Informacje od specjalistów: - logopedy, - psychologa, - pedagoga, - rehabilitanta, - reedukatora, - nauczyciela gimnastyki korekcyjnej.

Karta wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia 2. Diagnoza umiejętności funkcjonalnych: a) Potrzeby ucznia ( psychiczne, materialne oraz potrzeby w zakresie dostosowania otoczenia)

Hanna Olechnowicz wyróżnia następujące potrzeby psychiczne przejawiane przez dzieci niepełnosprawne:  poczucia bezpieczeństwa,  związane z dojrzewaniem osobowości emocjonalno – społecznej,  popędowe,  czynnościowe,  poznawcze,  uzewnętrzniania przeżyć.

Potrzeby w zakresie dostosowania otoczenia: Zminimalizowanie nadmiaru bodźców, które mogą rozpraszać dziecko, Odpowiednio zorganizowanie przestrzeni w klasie ( miejsce blisko nauczyciela, stały rozkład zajęć szkolnych, niezmienność pomieszczeń, prowadzenie zajęć przez tych samych nauczycieli), Wspólne z uczniem opracowanie zrozumiałego kontraktu ( zasady i konsekwencje), Opracowanie systemu nagród, Stosowanie ćwiczeń odprężających, Zapewnienie stałej pomocy ze strony nauczyciela.

Karta wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia 2. Diagnoza umiejętności funkcjonalnych: a) Kompetencje wiedza, umiejętności, odpowidzialność, Inwentarz Gunzburga PAC 1 – dla umiarkowanie i znacznie, PAC 2 – dla lekko

Karta wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia 2. Diagnoza umiejętności funkcjonalnych: Potencjalne możliwości dziecka ( mieszczą się w strefie najbliższego rozwoju dziecka) Co jestem w stanie osiągnąć z dzieckiem przy niewielkiej pomocy ( nauczyciel, rodzic)?, Co jestem w stanie osiągnąć, jeżeli do pomocy włączą się również specjaliści ?

Przykład Kompetencja dziecka Wybiórczo słucha wypowiedzi innych, Potencjalna możliwość dziecka Przy niewielkiej pomocy Uważnie słucha wypowiedzi innych, Przy wsparciu specjalistów Uważnie słucha wypowiedzi innych i korzysta z przekazywanych informacji,

Karta wielospecjalistycznej oceny funkcjonowania ucznia 2. Diagnoza umiejętności funkcjonalnych: Zainteresowania ucznia ( ankieta, obserwacja, rozmowa, wywiad )

Krok III Określenie przyczyn trudności rozwojowych i edukacyjnych

Większość naukowców zajmujących się problematyką trudności szkolnych ucznia wymienia następujące przyczyny tego zjawiska: 1. Przyczyny ekonomiczno-społeczne, 2. Przyczyny pedagogiczne, 3. Przyczyny biopsychiczne.

Do przyczyn społeczno – ekonomicznych zaliczamy: warunki materialne i mieszkaniowe uczniów, rozpad struktury rodziny, brak kontaktu z dzieckiem, brak zainteresowania jego pracą szkolną.

Do przyczyn pedagogicznych zaliczamy: Czynniki względnie zależne od nauczyciela: niedostateczne przygotowanie zawodowe nauczycieli, błędy dydaktyczne, wadliwa postawa nauczyciela w stosunku do ucznia. Czynniki względnie niezależne od nauczyciela: treści podstawy programowej, stan wyposażenia uczniów w sprzęt i pomoce naukowe, podręczniki szkolne, wady systemu klasowo-lekcyjnego.

Przyczyny biopsychiczne: stan zdrowia ucznia, ogólny poziom rozwoju intelektualnego ucznia, cechy charakteru i temperamentu ucznia.

Krok IV Wskazanie obszarów zintegrowanych oddziaływań nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniem

Komunikowanie się doskonalenie umiejętności porozumiewania się z otoczeniem, wzbogacanie słownictwa ucznia, nabycie umiejętności samodzielnego wypowiadanie się, kontynuacja terapii logopedycznej, Uspołecznienie kształtowanie umiejętności adekwatnego wyrażania emocji, budzenie wiary we własne siły, zapewnienie poczucia bezpieczeństwa.

Krok V Określenie celów głównych programu

Cel główny związany jest ze sferą najbliższego rozwoju i jest to cel długoterminowy.

Cele główne: wdrażanie do funkcjonowania społecznego, rozumienia i uznawania norm społecznych, nauka werbalnego i pozawerbalnego komunikowania się z otoczeniem, zdobycie samodzielności i zaradności w życiu codziennym, wzbogacenie wiedzy ze środowiska społeczno – przyrodniczego.

Krok VI Określenie zakresu dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z podstawy programowej do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia

Określenie zakresu dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia Treści zgodne z podstawa programową, ( wymagania szczegółowe)

Nowe zagadnienia, które pojawiły się w podstawie programowej w zakresie edukacji społeczno - przyrodniczej: Rozpoznawanie flagi i hymnu Unii Europejskiej, Znajomość zagrożeń ze strony zwierząt (niebezpieczne i chore zwierzęta), poznanie pracy weterynarza, Znajomość zagrożeń ze strony roślin ( trujące owoce i liście), Znajomość zagrożeń ze strony zjawisk przyrodniczych ( burza, huragan, powódź, lawina), Znajomość zagrożeń dla środowiska ze strony człowieka: wypalanie łąk i ściernisk, pożary lasów, kłusownictwo), Rozumienie konieczności segregowania śmieci i stosowania opakowań ekologicznych.

Uwagi o doborze i układzie treści nauczania w edukacji polonistycznej Na I etapie edukacji nie wymagamy od ucznia wyjaśnienia określeń: wyraz, głoska, litera, sylaba, zdanie oraz znajomości pojęć i reguł gramatycznych i ortograficznych.

Dostosowanie treści podstawy programowej do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka wydłużeniu czasu na realizację określonych treści ( na osiągnięcie określonego celu), stosowaniu odpowiednich metod( poglądowych, aktywizujących) i form nauczania, dostosowanie sposobu komunikowania się z uczniem (stosowanie jasno sformułowanych poleceń i instrukcji, częste sprawdzenie stopnia ich zrozumienia), dzielenie materiału na małe partie i systematyczne sprawdzanie czynionych postępów, stosowanie pytań naprowadzających, wydłużenie czasu na wypowiedzi ustne i pisemne, sprawdzenie stopnia zrozumienia wprowadzonego materiału, dzielenie dłuższych sprawdzianów na części, zastosowanie dodatkowych środków dydaktycznych i technicznych,

Cele szczegółowe Edukacyjne – są opisem osiągnięć ucznia z zakresu danej wiedzy bądź przedmiotu, wynikają z realizowanej podstawy programowej, Terapeutyczne – wynikają z wielospecjalistycznej oceny poziomu funkcjonowania ucznia.

CEL POWINIEN BYĆ: Mobilizujący do pewnego wysiłku ( tak, abyś mógł powiedzieć, że zrobiłeś krok naprzód), Możliwy do osiągnięcia, czyli realistyczny, Dobrze określony, czyli możliwy do zmierzenia, Terminowy.

Określenie zakresu dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia Procedury osiągania celów ( metody, formy, środki dydaktyczne), realizacja wskazań terapeutycznych, Przewidywane osiągnięcia ucznia.

Do IPET –u dołączamy: Programy zajęć dodatkowych i nadobowiązkowych, w których uczeń uczestniczy. Pamiętamy również, aby IPET był spójny z Programem Wychowawczym i Profilaktycznym.

W IPET określamy: Działania wspierające wobec rodziców, Rodzaj i zakres współdziałania z poradnią i instytucjami, Ustalone przez dyrektora formy, sposoby, okres udzielania uczniowi pomocy psychologiczno- pedagogicznej oraz wymiar godzin, Formy zajęć pozalekcyjnych, Dodatkowe uwagi na temat pracy z uczniem.

Zadanie domowe Zapoznać się z orzeczeniami swoich uczniów, Dokonać wielospecjalistycznej oceny oraz opracować IPET dla jednego ucznia z klasy ( na brudno), Zastanowić się, na czym będzie polegało dostosowanie treści podstawy programowej do potrzeb ucznia na przedmiocie, którego uczę.

Dziękują za uwagę