Projekt systemowy współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki , Priorytet IX, Działanie 9.4. Wysoko wykwalifikowane kadry systemu oświaty

Opracowanie: Urszula Sierżant UMIEJĘTNOŚCI INTRA I INTERPERSONALNE WYRAZIĆ SIEBIE I ZROZUMIEĆ INNYCH

Opracowanie: Urszula Sierżant UMIEJĘTNOŚCI INTRAPERSONALNE Umiejętności intrapersonalne to umiejętności kontaktowania się z samym sobą, czyli „oglądu” swojego wnętrza. Prowadzą do radzenia sobie z własnymi myślami, emocjami, uwagą. Związane są z samoświadomością i rozumieniem samego siebie, z kontaktem ze swoimi pragnieniami, z samooceną i samokontrolą oraz odraczaniem gratyfikacji itd.,

Opracowanie: Urszula Sierżant UMIEJĘTNOŚCI INTRAPERSONALNE Wśród umiejętności intrapersonalnych możemy wyróżnić:  umiejętność posiadania własnego zdania,  umiejętność zarządzania sobą,  umiejętność określania własnych potrzeb i pragnień,  umiejętność wychodzenia spod wpływu grupy,  umiejętność koncentrowania uwagi,  umiejętność zapamiętywania,  umiejętność wyrażania emocji,  umiejętność oceny własnych działań,  umiejętność motywowania siebie…

Opracowanie: Urszula Sierżant UMIEJĘTNOŚCI ITERPERSONALNE Umiejętności interpersonalne, ogólnie możemy nazwać umiejętnościami budowania kontaktu z innymi ludźmi.

Opracowanie: Urszula Sierżant UMIEJĘTNOŚCI INTERPERSONALNE Wśród umiejętności interpersonalnych wymienić można nasz sposób:  prowadzenia rozmowy,  wypowiadania się,  wywierania wpływu,  współpracy w zespole,  rozwiązywania konfliktów, itd.

Opracowanie: Urszula Sierżant Umiejętności inter i interpersonalne są ważne! Percepcja świata, nasze funkcjonowanie w nim i odbiór naszej osoby przez innych, zależą od:  Sposobu komunikowania się z innymi, wyrażania swoich potrzeb, myśli, oczekiwań, używanego przez nas języka.  Sposobu interpretowania otaczającej nas rzeczywistości, który kieruje nami, bowiem zawarte w nim schematy wpływają na selektywne oglądanie siebie i świata.

Opracowanie: Urszula Sierżant Komunikacja interpersonalna jest ważna! Komunikacja interpersonalna to rodzaj lub jakość kontaktu z drugą osobą, to proces odnoszący się do każdej interakcji między ludźmi.

Kontakt - relacje Kontakt – rozumiany jako relacja między osobami, charakteryzująca się współpracą, harmonią, zrozumieniem, zaufaniem. Z tendencją do wzajemnego odzwierciedlania postaw, gestów, tonu głosu, tempa wypowiedzi, empatii, itd. Opracowanie: Urszula Sierżant

Komunikacja interpersonalna jest ważna! Komunikowanie przebiega kanałem:  Werbalnym  Niewerbalnym Nie sposób oddzielić od siebie przekazu werbalnego i niewerbalnego komunikacji. Powinny być traktowane jako jednolity konstrukt komunikacyjny.

Opracowanie: Urszula Sierżant To, JAK mówisz ma większe znaczenie niż CO mówisz!!! Komunikację traktujemy jako całościowy przekaz - nie analizując poszczególnych jej wymiarów (werbalnego i niewerbalnych) - tak długo, jak długo treść przekazów werbalnych i niewerbalnych jest spójna.

Opracowanie: Urszula Sierżant Elementy niewerbalne komunikacji interpersonalnej  Kontakt wzrokowy  Ruchy ciała  Ekspresja twarzy (np. uśmiech, zmarszczenie brwi, spojrzenie)  Milczenie, pauzy  Ton głosu (tempo, intonacja, głośność, wysokość)  Dystans fizyczny  Postawa ciała

Opracowanie: Urszula Sierżant Komunikacja niewerbalna Wygląd osobisty też „przemawia”  ubiór  włosy  higiena osobista

Opracowanie: Urszula Sierżant Komunikacja niewerbalna Dystans w komunikacji  Intymny ( po 0-45 cm)  Osobisty (od 46 cm do 120 m)  Społeczny (od 1,2 do 3,6 m)  Publiczny (więcej niż 3, 60 m)

Opracowanie: Urszula Sierżant Jak mówić, by nas słuchano i rozumiano - podstawowe zasady  Mów jasno i precyzyjnie  Musisz sam dobrze wiedzieć, co chcesz powiedzieć  Unikaj słów, które nie są dla wszystkich zrozumiałe  Mów krótkimi i prostymi zdaniami  Unikaj chaosu – zachowaj logiczną strukturę wypowiedzi

Opracowanie: Urszula Sierżant Jak mówić, by nas słuchano i rozumiano – podstawowe zasady  Bądź świadomy swojego języka ciała i staraj się, aby był on spójny z wypowiadanymi słowami  Dostosuj swój język do możliwości słuchającego  Dostosuj swój sposób przekazywania informacji do stylu komunikacyjnego partnera  Pamiętaj, że to ty jesteś odpowiedzialny za to, by cię słyszano i rozumiano

Opracowanie: Urszula Sierżant Jak słuchać, by rozumieć? Pokazuj rozmówcy, że go słuchasz i słyszysz:  Za pomocą mimiki adekwatnej do treści  Za pomocą potakiwania głową  Za pomocą dźwięków para- lingwistycznych („mhm”, „aha”, „tak, tak”)  Zachęcaj rozmówcę do mówienia poprzez dowartościowywanie go

Opracowanie: Urszula Sierżant Jak słuchać, by rozumieć? Sprawdzaj, czy właściwie rozumiesz wypowiadane treści – stosuj techniki aktywnego słuchania:  Parafrazę  Pytania  Wyjaśnianie  Podsumowywanie

Opracowanie: Urszula Sierżant Zachowania, które utrudniają skuteczną komunikację  Nie myśl o tym, co powiesz, gdy twój partner jeszcze mówi; nie usłyszysz co mówią do ciebie  Nie przerywaj  Nie zakładaj, że wiesz, co twój partner chce powiedzieć  Nie „wciskaj” rad, nie szukaj rozwiązań za swojego partnera

Opracowanie: Urszula Sierżant Zachowania, które utrudniają skuteczną komunikację  Nie bagatelizuj poruszanych kwestii  Nie wykonuj innych czynności, kiedy ktoś do ciebie mówi  Nie zaprzeczaj uczuciom, którymi ktoś się z tobą dzieli

Opracowanie: Urszula Sierżant Zadawanie pytań, by unikać błędnych interpretacji,porządkować i konkretyzować szczegóły Ja  Pytaj, pytaj i jeszcze raz pytaj!  Zadawaj pytania otwarte, zanurzone, zamknięte  Proś o wyjaśnienie, uporządkowanie  Proś o konkretne przykłady

Opracowanie: Urszula Sierżant Wyjaśnianie Zapytaj:  „Jaka była Pana reakcja na to, co się wydarzyło?”  „Kiedy to miało miejsce?”  „Co sądzisz o tym zdarzeniu?”  „Od jak dawna trwa ta sytuacja?”

Opracowanie: Urszula Sierżant Parafraza – powtórzenie własnymi słowami wypowiedzi rozmówcy  Parafraza nie jest interpretacją ani podsuwaniem rozwiązania,  Pokazuje, że uważasz i chcesz rozumieć, co ktoś powiedział  Podkreśla zainteresowanie tym, co ktoś mówi  Pozwala na sprawdzenie, czy właściwie rozumiesz intencje rozmówcy  Daje ci czas na skonstruowanie odpowiedzi

Opracowanie: Urszula Sierżant Parafraza Powiedz na przykład:  „Rozumiem, że..”  „Z tego, co mówisz, wynika...”  „Jeśli dobrze rozumiem pani pytanie, chodzi o...Czy tak?”  „Zrozumiałem, że zależy panu na...”

Opracowanie: Urszula Sierżant Dowartościowanie – wyrażenie akceptacji dla osoby rozmówcy, docenienie wagi i znaczenia tego, co mówi Docenienie wysiłku, nie jest równocześnie zgodą czy akceptacją myśli rozmówcy. Dowartościowanie:  Zachęca rozmówcę do dalszej wypowiedzi.  Pokazuje, że poważnie traktujemy osobę rozmówcy i treść wypowiedzi

Opracowanie: Urszula Sierżant Dowartościowanie  Powiedz na przykład:  „Uważam to za dobry pomysł.”  „Widzę, że to dla Pani ważne.”  „Bardzo dziękuję, że zwrócił mi pan uwagę.”  „Cieszę się, że Pan to mówi tak otwarcie.”  „Nie patrzyłem na ten problem od tej strony.”  „Dziękuję za to bardzo ciekawe pytanie.”

Opracowanie: Urszula Sierżant Podsumowanie –ponowne przedstawienie najważniejszych myśli  Przedstaw w skrócie najbardziej istotne kwestie, które dotąd padły, aby pokazać, jak duży postęp został osiągnięty w rozmowie  Aby zebrać razem najważniejsze treści i fakty i móc wyciągnąć z nich wnioski  By przejść do dalszej części rozmowy

Opracowanie: Urszula Sierżant Podsumowanie Powiedz na przykład:  „Najważniejsza kwestia, jaka dotąd padła, to..”  „Wydaje mi się, że podstawowe wątpliwości, jakie Pan dotychczas wyraził to...”  „To, co do tej pory pan powiedział, można by podsumować w następujących punktach..”

Opracowanie: Urszula Sierżant Bariery w komunikacji Reakcje, których należy unikać, to:  Krytykowanie: wyrażanie negatywnych ocen o drugiej osobie, jej działaniach lub postawach („Sam temu jesteś winien.”)  Przezywanie: poniżanie, podciąganie pod stereotyp („Co za cymbał!”, „Tylko tacy pseudo-intelektualiści, jak ty tak robią”)

Opracowanie: Urszula Sierżant Bariery w komunikacji  Stawianie diagnozy: analizowanie, dlaczego ktoś się tak zachowuje („Tylko spojrzę na ciebie i już wiem, co teraz będziesz robić.”, „Sądzisz, że jak więcej zarabiasz, to jesteś ważniejszy, lepszy!?”  Chwalenie połączone z oceną: wydawanie pozytywnego osądu czyjegoś zachowania, postawy („Zawsze jesteś miły. Na pewno dziś też mi pomożesz przy raporcie.”, „Jesteś znakomitym kucharzem”)

Opracowanie: Urszula Sierżant Bariery w komunikacji  Rozkazywanie: mówienie komuś co ma robić, co chcesz, aby zrobiła („Co tak stoisz – usiądź!”, „Niech pan stąd to zabierze!”)  Grożenie: staranie się o kontrolę nad działaniem drugiej osoby poprzez grożenie jej konsekwencjami („Jeśli pan tak postąpi, to nie wydam panu poświadczenia”)  Moralizowanie: mówienie komuś, co ma robić („Powinnaś więcej uważać.”)

Opracowanie: Urszula Sierżant Bariery w komunikacji  Stawianie wielu naraz oraz niewłaściwych pytań: barierami są często pytania zamknięte lub takie na które można odpowiedzieć krótko („Czy pan tam był?”, „Kiedy to się stało?”)  Udzielanie rad: dawanie drugiej osobie rozwiązań dla jej problemów („Na pani miejscu zaraz bym to zrobił”, „To jest całkiem łatwe, najpierw trzeba..”)

Opracowanie: Urszula Sierżant Bariery w komunikacji  Odwracanie uwagi: odsunięcie problemu drugiej osoby na bok przez odwrócenie jej uwagi („To jest nic, ja to dopiero miałem przejścia!”, „Nie mów o tym. Lepiej porozmawiajmy o czymś przyjemniejszym.”  Uspokajanie („Nie przejmuj się. Wszystko to minie”)  Logiczne argumentowanie („Gdybyś nie kupił samochodu, stać nas byłoby na spłatę kredytu”)

Opracowanie: Urszula Sierżant Na zakończenie: o sztuce zadawania pytań Jacek: Proszę księdza, czy mogę palić papierosa podczas modlitwy? Ksiądz zdecydowanie: Nie! Nigdy w życiu! Jacek: Proszę księdza, czy mogę prosić księdza o radę? Ksiądz: Oczywiście, o co chcesz mnie spytać? Jacek: czy mogę modlić się, kiedy palę? Ksiądz:Tak, jak najbardziej!

Opracowanie: Urszula Sierżant Oczekiwanie pewnego rezultatu ma na niego istotny wpływ to tzw. efekt Rosenthala Zatem oczekuj tego, co najlepsze!!!

BIURO PROJEKTU Zachodniopomorskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli ul. Gen. J. Sowińskiego 68, p Szczecin tel.: 091/