Kartezjusz ŻYCIE I FILOZOFIA Istniejesz, więc i wiesz, że istniejesz, a o tym wiesz dlatego, ponieważ wątpisz.

W skrócie... René Descartes 1596–1650 Ur. w La Haye-en-Touraine, zm. w Sztokholmie Francuski filozof, fizyk i matematyk „ojciec filozofii nowożytnej

Życie – nauka w kolegium jezuickim w La Flèche ukończenie studiów prawniczych w Poitiers – udział w wojnie trzydziestoletniej 1622-podróż do Włoch i Bretanii, zamieszkanie w Paryżu – rozwijanie filozofii w Holandii 1649 – wyjazd do Szwecji śmierć

Główne założenia... Racjonalizm, sceptycyzm metodyczny-zdobywanie wiedzy poprzez wątpienie – O wszystkim należy wątpić. De omnibus dubitandum est. poznanie jest dostępne każdemu dobrze pokierowanemu rozumowi – Nie ma nic tak odległego, by było poza naszym zasięgiem, ani nic tak ukrytego, by nie dało się odkryć. uznanie pewności istnienia własnej duszy ze względu na jej czynność myślenia (cogito ergo sum) kryterium prawdy to jasność i wyraźność natywizm - istnienie w duszy idei wrodzonych – idea Boga nie może powstać z człowieka. Ona jest przez Boga w niego wlana, czyli wrodzona. mechanicyzm, determinizm – Bóg jako byt nieskończenie doskonały jest stwórcą świata i racją jego uporządkowania oraz gwarantem prawdziwości wiedzy ludzkiej Dualizm - człowiek jest skutkiem niewytłumaczalnego złożenia duszy (substancji myślącej) oraz ciała (substancji rozciągłej)  szyszynka - łącznik

Ważniejsze dzieła Rozprawa o metodzie 1637 (+ traktat Geometria) „Dioptrique” (1639) Medytacje o pierwszej filozofii Zasady filozofii 1644 Namiętności duszy (1649; traktat etyczny)

Matematyka... Owale Kartezjusza Liść Kartezjusza

Filozofia trochę inaczej... Imię i nazwisko: René Descartes Ksywka: Kartezjusz Misja: Pokonanie złośliwego demona Drużyna: Dualiści, Racjonaliści Sojusznicy: Gottfried Wilhelm Leibniz, Baruch Spinoza, Augustyn z Hippony Przeciwnicy: Georg Wilhelm Friedrich Hegel, David Hume, Jean Paul Sartre, Techniki: Dodawanie, Odejmowanie, Analiza Umiejętności specjalne: Zwątpienie, Myślenie Słabości: Brak wytrzymałości na chłód Namiętności: Dowodzenie Znaki szczególne: Drobiazgowość w myśleniu, minimalizm w ubiorze

... Najcenniejsze cytaty: – „Myślę więc jestem” – „wszelkie rzeczy, które postrzegamy jasno i wyraźnie są prawdziwe” – „Rozsądek jest to rzecz ze wszystkich w świecie najlepiej rozdzielona, każdy bowiem sądzi, że jest w nią tak dobrze zaopatrzony, tak że nawet ci, których we wszystkim innym najtrudniej jest zadowolić, nie zwykli pragnąć go więcej niż go posiadają”

Charakterystyka... Są tacy filozofowie, o których nie do końca wiadomo czym się właściwie zajmowali. Nie jest to zdanie pejoratywne, wręcz przeciwnie, niemniej tacy są i kropka. I właśnie takim filozofem jest Kartezjusz, który zajmował się dosłownie wszystkim, bo i matematyką i astronomią i mechaniką i medycyną....w spisie zainteresowań brakuje tylko chiromancji i horoskopów, chociaż bez wątpienia i te elementy udałoby się w myśli Kartezjusza odnaleźć. Jednak prawda jest taka, że Kartezjusz po latach studiów wszelakich, po latach spędzonych na wojnie, uznaje, że wiedza jest nic nie warta dopóki nie mamy pewności, że jest wiedzą prawdziwą. Tylko oczywiście pytanie brzmi: jak to sprawdzić. (Nie)wiele myśląc René postanawia zwątpić we wszystko cokolwiek do tej pory przyjmował za pewną wiedzę. Zwątpienie obejmuje również najszacowniejsze i wydawałoby się niepodważalne nauki takie jak matematyka czy logika. Zwątpienie to zakłada również możliwość taką, że to wszystko się Kartezjuszowi śni, że jest kłamstwem, ułudą a nawet że jest żartem złośliwego demona, który wprowadza Kartezjusza w błąd. I tak wątpiąc i wątpiąc i wątpiąc dochodzi do zdania, w które już zwątpić nie można, mianowicie (ale tu potrzymamy czytelnika w niepewności). A potem zyskuje sławę i rozgłos...i zostaje zaproszony przez Królową Szwedzką do zimnych krajów północy, żeby tam nauczać Królewską mość filozofii. Ale niestety jak się okazuje filozof nie może znieść mroźnego klimatu i po roku umiera.... No dobrze, ale jak Kartezjusz dochodzi do tej ostatecznej niepodważalnej prawdy. Otóż w „Rozprawie o metodzie” Kartezjusz rozpisuje się dosłownie o wszystkim, o samej metodzie wątpienia, o moralności jaką roboczo przyjmuje, na czas przeprowadzania procesu wątpienia, bo oczywiście nowa moralność zostanie zbudowana na nowych pewnych podstawach, do których Kartezjusz ma zamiar dotrzeć. Zatem René rozprawia o tym na czym to wątpienie miałoby polegać, wpada w szereg różnej natury dygresji i i nagle....traaach...pada „myślę więc jestem”. I to jest właśnie radykalna metoda filozoficzna, którą przyjął René, metoda radykalnego wątpienia, która doprowadziła filozofa do „myślę więc jestem”. Ale kiedy padnie już to znamienite zdanie, wówczas Kartezjusz nie przystaje nad nim, nie duma, nie pogrąża się w egzystencjalnych rozważaniach, tylko idzie dalej i próbuje najzwyczajniej w świecie odpowiedzieć, na pytanie, co sprawia, że „myślę więc jestem” jest zdaniem prawdziwym, zdaniem, w które zwątpić nie mogę. Jeśli bowiem dowie się tego, pozna tajemne kryterium rozstrzygania o tym co jest prawdziwe a co fałszywe. Odpowiedź okazuje się jednak całkiem prosta, bowiem „wszelkie rzeczy, które postrzegamy jasno i wyraźnie są prawdziwe”. Czy znamy równie zwięzłą definicję prawdy? Warto wspomnieć, że Kartezjusz, jest znany również ze swojego szalonego pomysłu na szyszynkę, która to miała być łącznikiem pomiędzy światem fizycznym a umysłowym. Pomysł na dwa światy to dualizm. To, że człowiek składa się z ciała i duszy, było dla Kartezjusza więcej niż pewne. Pytanie natomiast brzmiało, jak to się dzieje, że te dwa światy ze sobą współpracują. Z jasnością i oczywistością dla Kartezjusza wynikło, że łącznikiem jest właśnie szyszynka. Szyszynka w sposób nadzwyczajny i magiczny sprawiała, że świat duszy i ciała mogły się ze sobą spotkać. Niestety koncepcja ta nie przetrwała próby czasu, chociaż kto wie, może jeszcze okaże się, że Kartezjusz miał rację. ~

Michał Profeta, kl. II B