II RP zajmowała powierzchnię 388 tysięcy km². Po II wojnie światowej granice Polski przesunięte zostały w kierunku zachodnim. Na północy zyskaliśmy Pomorze Zachodnie, dalej Dolny Śląsk, pozostałą część Górnego Śląska, na wschodzie granicę wyznaczała linia Curzona - straciliśmy więc Wileńszczyznę, Białoruś, Wołyń, część Podola. Po 1945 Polska zajmowała powierzchnię ok. 312 km². Zanim doszło do ukształtowania granic, pod względem politycznym budowały je dwa obozy polityczne, posiadające różne pomysły na nowe granice: - obóz prolondyński - rząd londyński, Stronnictwo Pracy, Narodowa Demokracja, Polska Partia Socjalistyczna, Polskie Stronnictwo Ludowe -obóz komunistyczny: komuniści w kraju komuniści w ZSRR posiadali zróżnicowany pomysł granic

-Stronnictwo Pracy posiadało wizję, że po zakończeniu wojny zbudowana zostanie unia polsko-czechosłowacka, która byłaby przeciwwagą dla wpływów sowieckich w Europie. -Granica zachodnia opierać miała się o rzeki Odra i Nysa Kłodzka, tak by część Kotliny Kłodzkiej należała do Czechosłowacji. -Na północy do Polski włączone miały zostać Prusy Wschodnie. -Na wschodzie obowiązywać miała granica ryska z Podobne poglądy na temat granic posiadała PPS. Zakładała ona jednak, że po wojnie w Europie Środkowej stworzona zostanie federacja krajów demokratyczno-burżuazyjnych. -Ludowcy uważali, że w Europie powstanie federacja państw agrarystycznych, gdyż dla nich była to główna doktryna polityczna. -ND zakładała, że Polska będzie krajem „od morza do morza”, który będzie posiadał wpływy w republikach nadbałtyckich, na Bałkanach. Według nich granicę wschodnią stanowić powinna Brama Smoleńska. Jednak ze względu na postępy Armii Czerwonej, gdy ta stała się wyzwolicielem terenów w Europie wschodniej, zmienili swoją wizję na bardziej optymalną- chcieli by obowiązywała granica ryska.

Komuniści w kraju uważali, że granicę zachodnią stanowić mają Odra i Nysa Łużycka. Na północy do Polski miały zostać włączone Prusy Wschodnie. Granica wschodnia według komunistów krajowych powinna pozostać do samookreślenia przez ludność ( gdzie większość stanowią Polacy - teren należący do Polski); miała więc to być granica etniczna. W związku z tym z pewnością nie byłaby to linia Curzona, gdyż Lwów i Wilno były w 90% spolonizowane, a nie weszły do Polski. Komuniści w ZSRR zgadzali się z komunistami krajowymi co do granicy północnej i zachodniej. Uważali natomiast, że granicę wschodnia powinna stanowić linia Curzona ( rzeka Bug).

Miała miejsce w dniach 17 lipca - 2 sierpnia 1945 roku. Stany Zjednoczone reprezentował nowy prezydent Harry Truman, również Churchill w czasie trwania obrad został zastąpiony nowym premierem Clementem Atlee. Celem konferencji było uregulowanie problemów związanych z likwidacją skutków II wojny światowej i organizacją powojennej Europy. W sprawie polskiej ustalono ostatecznie północną i zachodnią granicę na Odrze, Nysie Łużyckiej i Morzu Bałtyckim (wraz z przyznaniem Polsce Gdańska). Prusy Wschodnie zostały podzielone: ZSRR przyznano okręg Królewca, Polsce - Warmię i Mazury. Postanowiono również przesiedlić Niemców z Polski, Czechosłowacji i Węgier.

21 lipca 1944 Powstanie PKWN (Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego). Przewodniczącym zostaje Edward Osóbka-Morawski. Dnia 31 grudnia 1944r. Został podporządkowany Stalinowi i przekształcony w Rząd Tymczasowy. Premierem został przewodniczący PKWN Edward Osóbka-Morawski z PPS a wicepremierem Stanisław Janusz. Realną władzę stanowił Stalin,,,opiekunem’’ rządu został generał Iwan Sierow oraz komuniści z Polskiej Partii Robotniczej: wicepremier Władysław Gomułka, minister bezpieczeństwa publicznego Stanisław Radkiewicz i minister obrony gen. Michał Rola-Żymierski. Natychmiastowe uznanie rządu przez ZSRR. Podjęto pierwsze kroki w kierunku zwalczania Polskiego Państwa Polskiego.

Pokazowy proces polityczny przywódców polskiego państwa podziemnego. Toczył się w dniach VI 1945 w Moskwie przed Kolegium Wojskowego Sądu Najwyższego ZSRR, któremu przewodniczył generał W. Ulrich. Oskarżał m.in. prokurator R.A. Rudenko, który później reprezentował ZSRR na procesie norymberskim. Przed sądem radzieckim stanęli przywódcy państwa i narodu polskiego aresztowani podstępnie przez NKWD w marcu 1945 w Pruszkowie pod Warszawą (gdzie zostali zaproszeni przez generała I.A. Sierowa w celu odbycia rozmów politycznych). Po niedbale i szybko przeprowadzonym procesie pełnym inwektyw i oszczerstw wydano wyrok, w którym na karę więzienia zostali skazani: L. Okulicki - dowódca AK (10 lat), J.S. Jankowski - delegat rządu RP, wicepremier (8 lat), A. Bień i S. Jasiukowicz - zastępcy delegata rządu, ministrowie (5 lat), K. Pużak - przewodniczący RJN (1,5 roku), A. Zwierzyński - wiceprzewodniczący RJN, K. Bagiński - wiceprzewodniczący RJN, E. Czarnowski, J. Chaciński, S. Mierzwa, Z. Stypułkowski i F. Urbański - członkowie RJN (4-18 miesięcy).

Rząd powołany 28 czerwca 1945 w wyniku realizacji postanowień konferencji jałtańskiej (4-11 lutego 1945) w sprawie zreorganizowania Rządu Tymczasowego Rzeczypospolitej Polskiej. Reorganizacja wg ustaleń jałtańskich polegać miała na włączeniu w jego skład przywódców demokratycznych z Polski i Polaków z zagranicy. Komisja Trzech z udziałem W.M. Mołotowa, W.A. Harrimana i A.J. Clarck-Kerra ustaliła listę osób na konferencję moskiewską w sprawie utworzenia nowego rządu. W konferencji odbytej czerwca 1945 udział wzięli: prezydent Krajowej Rady Narodowej B. Bierut, premier Rządu Tymczasowego E. Osóbka-Morawski, wicepremier W. Gomułka, nadto z kraju - Z. Żuławski, S. Kutrzeba, A. Krzyżanowski, H. Kołodziejski, z Zachodu - S. Mikołajczyk, J. Stańczyk i A. Kołodziej. TRJN liczył 21 członków - 7 z Polskiej Partii Robotniczej (PPR), 6 z Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), 3 ze Stronnictwa Ludowego, 3 ludowców - od sierpnia 1945 członków Polskiego Stronnictwa Ludowego (PSL) i 2 ze Stronnictwa Demokratycznego. Przeciwko uchwałom konferencji moskiewskiej i powołaniu nowego rządu ostro protestował u aliantów rząd RP na uchodźstwie. PPR podjęła otwartą walkę z PSL i wicepremierem Mikołajczykiem, przywódcą jawnej opozycji. 8 lutego 1947 TRJN złożył dymisję na ręce nowo wybranego prezydenta RP B. Bieruta. W nowym rządzie znaleźli się już wyłącznie komuniści lub ich zwolennicy. Prezes PSL Mikołajczyk, zagrożony aresztowaniem potajemnie, opuścił Polskę.

Głosowanie ludowe przeprowadzone 30 czerwca 1946, na mocy ustawy Krajowej Rady Narodowej z dnia 27 kwietnia Stanowiło próbę wybadania nastrojów społecznych oraz siły reprezentowanej przez partie opozycyjne, a także miało być sprawdzianem sprawności organizacyjnej partii skupionych wokół Polskiej Partii Robotniczej (PPR) przed wolnymi wyborami, do których prowadzenia został zobowiązany (na mocy ustaleń konferencji jałtańskiej z 4-11 lutego 1945) nowo utworzony Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej. Po opublikowaniu ustawy o referendum oraz treści pytań, nie zawierających żadnych elementów prawdziwie kontrowersyjnych dla rządzących partii (1. Czy jesteś za zniesieniem Senatu?, 2. Czy chcesz utrwalenia w przyszłej konstytucji ustroju gospodarczego, wprowadzonego przez reformę rolną i unarodowienie podstawowych gałęzi gospodarki narodowej z zachowaniem ustawowych uprawnień inicjatywy prywatnej?, 3. Czy chcesz utrwalenia zachodnich granic państwa polskiego na Bałtyku, Odrze i Nysie Łużyckiej?), rozpoczął się okres wzmożonej propagandy. W Krakowie, gdzie urny udało się zabezpieczyć przed machinacjami, procent negatywnych odpowiedzi był bardzo wysoki: %, %, %. Wyniki referendum ukazały słabość PPR i w konsekwencji doprowadziły do bezwzględnego zwalczania przez nią ugrupowań opozycyjnych.

4 grudnia 1946 roku Bolesław Bierut poprosił o pomoc funkcjonariuszy NKWD, którzy wcześniej sfałszowali wyniki referendum ludowego. 10 stycznia 1947 roku do Warszawy przybyła ekipa płk Arona Pałkina, naczelnika wydziału D Ministerstwa Bezpieczeństwa Państwowego ZSRR, specjalizująca się w fałszowaniu i preparowaniu dokumentów pisanych. Państwowa Komisja Bezpieczeństwa przeprowadziła skoordynowaną akcję LWP, KBW, MO, UB i ORMO przeciwko działaczom i politykom PSL. Przeprowadzone 19 stycznia 1947 roku wybory zostały sfałszowane praktycznie na każdym szczeblu komisji wyborczych. Szczegółowy raport z 14 lutego 1947 ujawnił, że fałszerstw dokonali ludzie wyznaczeni przez polskich działaczy przy technicznym nadzorze i wsparciu funkcjonariuszy radzieckich. W celu zachowania pełnej konspiracji Bierut wraz z kierownictwem PPR zarządził jednocześnie podjęcie dodatkowych kroków, a mianowicie zamianę urn wyborczych w niektórych obwodach, podrzucanie do urn kart do głosowania, a w niektórych komisjach, gdzie nie było mężów zaufania z partii Mikołajczyka, przygotowanie dwóch egzemplarzy protokołów; w jednym z nich miało nie być danych liczbowych. Podwójną dokumentację wyborczą – zarówno prawdziwą, jak i sfałszowaną – prowadzono wyłącznie w wojsku, w celu określenia realnych nastrojów społecznych. Z zachowanych materiałów wynika, że na wojskowych oddało głosy na PSL. Z danych NKWD przesłanych do Stalina wynika z kolei, że w skali kraju blok frakcji rządzących uzyskał około 50% głosów.

W akcji antypartyzanckiej brali udział oddziały Armii Czerwonej i wojska NKWD, jednostki Ludowego Wojska Polskiego, Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Wojska Ochrony Pogranicza. W sierpniu 1945 r. Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej ogłosił amnestię, z której skorzystało ok. 30 tys. żołnierzy podziemia. Ta sama sytuacja powtórzyła się w 1947 r. Po amnestii w lasach pozostawało ok. 18 tys. żołnierzy wyklętych. Woleli zginąć, niż poddać się komunistom. W końcu siłom bezpieczeństwa, milicji i wojsku udało się zlikwidować te grupy. Nielicznym udało się wytrwać do połowy lat 50. Ostatni, Józef Franczak „Lalek” zginął w walce z obławą milicyjną w 1963r.

Akcja militarna o charakterze międzynarodowym, wymierzona w struktury Ukraińskiej Powstańczej Armii i Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, oraz przesiedleńcza, dokonana w celu usunięcia wybranych grup ludnościowych, m.in. Ukraińców, Bojków, Dolinian i Łemków, jak również rodzin mieszanych polsko- ukraińskich, głównie z terenów Polski południowo- wschodniej (obszary na wschód od Rzeszowa i Lublina), głównie na Ziemie Odzyskane, która miała miejsce w dwa lata po zakończeniu II wojny światowej. Przeprowadzona została przez formacje wojskowe Rzeczypospolitej Polskiej, oddziały Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Milicję Obywatelską, Ochotniczą Rezerwę Milicji Obywatelskiej), jak i jej agendy cywilne (Państwowy Urząd Repatriacyjny).

1 czerwca 1944 oddziały polskie zaczęły przygotowywać się do natarcia na około pięćdziesięciokilometrowym odcinku Tyszowce –Łaszczów –Jarczów. Jego celem miało być ponoć uprzedzenie akcji oddziałów UPA. Główne uderzenie miało być skierowane na Ulhówek i Rzeczycę, które stanowiły kluczowy punkt w pozycjach UPA. Na wymienionym odcinku polskich linii wyjściowych utworzono 9 zgrupowań. Sztab odcinka wschodniego i punkt dowodzenia oddziałów polskich rozlokowany był w lesie Bukowiec za wsią Grodysławice. Przed uderzeniem od tyłu zabezpieczono się minując szosy m.in. szosę Tomaszów – Łaszczów na odcinku Łaszczów –Wólka Pukarzowska – Grodysławice. Przygotowano również cztery szpitale polowe rozlokowane w lesie Bukowiec, u członków AK Kacpra Sieka i Roja we wsi Pawłówka, w kolonii Muratyn, a także w folwarku Józefa Paszkiewicza. W przeddzień bitwy oddziały pierwszego zgrupowania opuściły las tyszowiecki i ruszyły przez Turkowice w kierunku wsi Dąbrowa, której jednak nie dało się zdobyć, ponieważ zajął ją silny oddział Wehrmachtu.

Żołnierze Wyklęci, Żołnierze Niezłomni. Polskie powojenne podziemie niepodległościowe i antykomunistyczne – antykomunistyczny, niepodległościowy ruch partyzancki, stawiający opór sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej ZSRR, toczący walkę ze służbami bezpieczeństwa ZSRR i podporządkowanymi im służbami w Polsce. Liczbę członków wszystkich organizacji i grup konspiracyjnych szacuje się na tysięcy osób. Ostatni członek ruchu oporu – Józef Franczak ps. „Lalek” z oddziału kpt. Zdzisława Brońskiego „Uskoka” – zginął w obławie w Majdanie Kozic Górnych pod Piaskami (woj. lubelskie) osiemnaście lat po wojnie – 21 października 1963 roku. NKWD z całą pasją wściekłości przeprowadza aresztowania dowódców AK. Bada w bestialski sposób, bije drutem kolczastym, kłuje szpilki za paznokcie, łamie żebra i wszystkich wywozi do Rosji... Za linią Curzona NKWD organizuje obławy na Polaków i morduje ich na miejscu bądź wywozi mężczyzn i kobiety zdolnych do pracy lub wojska. Siłą wyrzucają rodziny polskie na zachód poza linię Curzona.

2 września 1945 r., w Warszawie, powołano do życia Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość”. Ścisłe kierownictwo Zrzeszenia tworzyli J. Rzepecki „Ślusarczyk” (prezes), Janusz Bokszczanin (wiceprezes), Tadeusz Jachimek „Ninka” (sekretarz generalny), Antoni Sanojca „Skaleń”, Franciszek Niepokólczycki „Halny”, Jan Szczurek - Cergowski „Sławbor”, Józef Rybicki „Maciej”. Wkrótce opublikowano w konspiracyjnej prasie, przeredagowaną przez Jana Rzepeckiego, „Deklarację Ideową WiN”. Organizacja przejęła dużą część dotychczasowych struktur podziemnych i szybko rozrosła się do ok. 20 tys. członków. WiN z założenia miał być organizacją polityczną, a nie wojskową. Jednak trudno było w krótkim czasie zdemobilizować oddziały leśne. Ich masowe ujawnienie nie wchodziło w grę, albowiem oznaczało również dekonspirację większości lokalnych struktur konspiracyjnych, sieci łączności i kolportażu. Akcję demobilizacji oddziałów leśnych prowadzono systematycznie od chwili powstania Zrzeszenia.