Źródła finansowania inwestycji OZE w gospodarstwie rolnym ze środków PROW Źródła finansowania inwestycji OZE w gospodarstwie rolnym ze środków PROW ( ) Poznań, 11 maja 2016 r. 1 Samowystarczalne gospodarstwo rolne

Prezentację prowadzi: Wiesław Wasilewski Wiesław Wasilewski konsultant ds. pozyskiwania funduszy pomocowych 0 – biuro: ; 2

3 P L A N P R E Z E N T A C J I DOTACJE i PREMIE WARUNKI BRZEGOWE OZE w GOSPODARSTWIE

. 4

OZE w gospodarstwie rolnym Pompy ciepłaPompy ciepła – stosowane głównie w domach mieszkalnych (z funkcją agroturystyczną) i nielicznie w procesie produkcji np. suszarnie. Uzasadnione ekonomicznie głównie w przypadku braku dostępu do sieci gazowej – Rozporządzenie MG z LEGALIZACJA Małe turbiny wiatroweMałe turbiny wiatrowe – głównie mikro turbiny o rozpiętości łopat do 3 metrów bez przytwierdzenia masztowego, niewymagające uzyskania Pozwolenia na Budowę oraz wszelkich, żmudnych formalności z tym związanych. Panele solarne i fotowoltaicznePanele solarne i fotowoltaiczne – mikro źródła instalowane głównie na poszyciu dachowym niekiedy, jako samodzielna budowla coraz częściej stosowanej w formie hybrydowej z możliwością uzyskiwania energii elektrycznej i ciepłej wody. Ze względów klimatycznych należy spodziewać się dynamicznego rozwoju instalacji hybrydowych paneli i mikro turbin 5

OZE w gospodarstwie rolnym Małe biogazownie rolniczeMałe biogazownie rolnicze – stacjonarne lub kontenerowe, w technologii klasycznej lub suchej. Kilka udanych prób budowy małych instalacji kontenerowych (także suchej) daje nadzieję na ich dynamiczny wzrost ilościowy oraz obniżenie cen jednostkowych – stosowane głównie w średnich i specjalistycznych gospodarstwach rolnych. Kotłownie biomasoweKotłownie biomasowe – najczęściej obecnie instalowane piece z kategorii OZE w formie opalania brykietem, peletem lub zrębkiem a także, jako współspalanie głównie z miałem węglowym, węglem kamiennym i brunatnym. Małe elektrownie wodneMałe elektrownie wodne – dosyć kosztowne inwestycje, ale bardzo efektywne ekonomicznie, polegające głównie na odbudowie kiedyś istniejących stopni wodnych, śluz lub jazów, rzadziej (głównie ze względu na problemy środowiskowe) budowa nowych zespołów. RekuperacjaRekuperacja – odzysk energii cieplnej głównie w budynkach mieszkalnych oraz wszelkiego typu suszarniach. Inwestycja cechująca się długą stopą zwrotu, ale zdecydowanie poprawiająca komfort i ekonomikę ogrzewania. 6

OZE w gospodarstwie rolnym  OZE to urządzenie, maszyna, budowla czy instalacja ?  KOSZTORYS INWESTORSKI czy OFERTA (przetarg)  OZE dla gospodarstwa rolnego – ekonomia, ekologia, racjonalność czy przymus ?  energia rozporoszona, niezależność energetyczna spółdzielnie energetyczne  spółdzielnie energetyczne  BIOGAZOWNIE ROLNICZE – 1000 szt. 7

OZE w GOSPODARSTWIE ROLNYM - PRZYKŁADY BIOGAZOWNIE ROLNICZE ZINTEGROWANE – gnojowica, obornik + pozostałości przetwórcze z mleczarstwa, gorzelni, ubojni – nowy program 1000 biogazowni rolniczych (MRiRW i MR) KOTŁOWNIE BIOMASOWE – słoma, rośliny energetyczne, pozostałości przetwórcze INSTALACJE HYBRYDOWE - np. mała turbina wiatrowa + Fv (hybrydowa) lub z małą suchą biogazownią kontenerową POWTÓRNE WYKORZYSTANIE WODY w gospodarstwie – zawracanie wody (RAMOWA DYREKTYWA WODNA) ZGAZOWANIE BRYKIETU SŁOMIANEGO i podsuszonego obornika lub odwodnionej gnojowicy SUSZARNIE ZIARNA w oparciu o transformatory ciepła 8

4.2 Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi i ich rozwój – EKO INNOWACJE 4.2 Wsparcie inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi i ich rozwój – EKO INNOWACJE A. Transformatory ciepła B. NAWOZY /osady organiczne C. Mikrozgazowarki/ PIROLIZA/PLAZMA D. HALE samoogrzewające i samochłodzące E. PRĘTY kompozytowe 9

10

. 11 DOTACJE i PREMIE

OZE w PROW W nowym PROW gospodarstwo rolne może otrzymać dotację według następujących kryteriów: a.Nie rozróżnia się typów ani preferencji rodzajów OZE b.Nie określa się mocy, wielkości ani parametrów ich użytkowania Jedynymi wyróżnikami takich instalacji jest; o Celem inwestycji NIE MOŻE być wytwarzanie energii (wszystkich rodzajów) dla celów jej dalszej komercyjnej odsprzedaży - zgodnie z Załącznikiem nr 1 do traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej o Instalacja powinna służyć przeciwdziałaniom zmianom klimatu i ochronie środowiska poprzez oszczędność zasobów w tym energii, wody w sposób niskoemisyjny. 12

ROLNIK - ROLNIK ROLNIK - ROLNIK Lp. NAZWA DZIAŁANIA WYSOKOŚĆ PREMI WYSOKOŚĆ DOTACJI DODATKOWE PUNKTY ZA OZE /ILOŚĆ 1. Modernizacja gospodarstw rolnych- 200/500 / /500 (trzoda) /900 (mleko) tyś. PLN5/24 2. Restrukturyzacja małych gospodarstw 60 tyś PLN -5/35 3. Premie dla młodych rolników 100 tys. PLN -5/36 4. Przywracanie potencjału produkcji rolnej i leśnej zniszczonego w wyniku klęsk tyś. PLN 5/24 5. Przetwórstwo i marketing produktów rolnych tyś PLN 5/40 13

ROLNIK - PRZEDSIĘBIORCA ROLNIK - PRZEDSIĘBIORCA 14 Lp. NAZWA DZIAŁANIA WYSOKOŚĆ PREMI WYSOKOŚĆ DOTACJI DODATKOWE PUNKTY ZA OZE /ILOŚĆ 1. Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej 100 tyś. PLN -5/24 2. Rozwój przedsiębiorczości – rozwój usług rolniczych- 500 tyś. PLN 5/35 3. LEADER - Realizacja operacji w ramach lokalnych strategii rozwoju50/100 tyś. PLN 300/500 5/ Przetwórstwo i marketing produktów rolnych - 3 mln PLN 5/40

WYKAZ RODZAJÓW INWESTYCJI ZWIĄZANYCH z OCHRONĄ ŚRODOWISKA lub PRZECIWDZIAŁANIEM ZMIANOM KLIMATU WYKAZ RODZAJÓW INWESTYCJI ZWIĄZANYCH z OCHRONĄ ŚRODOWISKA lub PRZECIWDZIAŁANIEM ZMIANOM KLIMATU 1. Obiekty gromadzenia odpadów stałych Zbiorniki na ścieki przemysłowe 2. Zbiorniki na ścieki przemysłowe Zbiornikowe systemy bioremediacji (neutralizacji) odpadów i ścieków 3. Zbiornikowe systemy bioremediacji (neutralizacji) odpadów i ścieków - np. produkcja nawozów organicznych - np. produkcja nawozów organicznych Oczyszczalnie ścieków na potrzeby prowadzonej działalności 4. Oczyszczalnie ścieków na potrzeby prowadzonej działalności Piece na biomasę 5. Piece na biomasę na potrzeby prowadzonej działalności przetwórczej 6. Wymiana pieca węglowego na piec gazowy na potrzeby działalności 7. Instalacje paneli słonecznych, ogniw fotowoltaicznych, małe elektrownie wiatrowe do produkcji energii na potrzeby prowadzonej działalności do produkcji energii na potrzeby prowadzonej działalności 8. Systemy odzysku ciepła lub pompy ciepła 9. Wymiana eternitowych pokryć dachowych budynków produkcyjnych i magazynów, zakup blachy 10. Termomodernizacja budynków 11. Produkcja biogazu na potrzeby prowadzonej działalności 15

. WARUNKI BRZEGOWE WARUNKI BRZEGOWE 16

KREDYTY PREFERENCYJNE KREDYTY PREFERENCYJNE 2016 r. - kredyty inwestycyjne: o RR - kredyty na inwestycje w rolnictwie i w rybactwie śródlądowym; o Z - kredyty na zakup użytków rolnych; o PR - kredyty na inwestycje w przetwórstwie produktów rolnych, ryb oraz na zakup akcji lub udziałów. Możliwy zakup nieruchomości (do 10%) oraz maszyn używanych 3,53% Oprocentowanie realne; (1,80% + marża banku) – ca 3,53% GWARANCJA + PORĘCZENIA 17

„SZTUCZNE WARUNKI” O stworzeniu „SZTUCZNYCH WARUNKÓW” świadczyć mogą: wzajemne korzystanie ze swoich zasobów (finansowych, majątkowych) przez podmioty powiązane; posługiwanie się tożsamymi oznaczeniami indywidualizującymi podmiot w obrocie; funkcjonowanie pod tym samym adresem siedziby lub pod adresami nieruchomości powiązanych ze sobą w dowolny sposób funkcjonalny; tożsamość (choćby częściowa) kadry pracowniczej; wspólna strategia rozwoju; tożsamość (choćby częściowa) kanałów dystrybucji; wspólna strategia marketingowa; wspólne występowanie w postępowaniach o udzielenie zamówienia; zawarte umowy o współpracy (np. bycie zleceniodawcą/zleceniobiorcą drugiego przedsiębiorstwa); usytuowanie na komplementarnych etapach cyklu produkcyjnego. 18

…PAMIĘTAJMY O PRZETARGACH … …PAMIĘTAJMY O PRZETARGACH … DWUETAPOWOŚĆ DWUETAPOWOŚĆ ; oferta kierunkowa (KI)/wniosek o płatność KONKURS OFERT KONKURS OFERT ; oparty o „ZASADĘ KONKURENCYJNOŚCI PROW” czyli nieomal „Prawo zamówień publicznych” z r. - „Poradnik inwestora”; KONIECZNOŚĆ - KONIECZNOŚĆ upublicznienia zapytania na stronie www. i korzystania ze strony www. minrol.gov.pl – obowiązkowy wpis do EDG/KRS, kary - Zamówienie NIE MOŻE być udzielone podmiotom POWIĄZANYM osobowo lub kapitałowo – „sztuczne warunki” - Ściśle OKREŚLONE FORMATY i SPECYFIKACJA (parametry, punktacja, protokoły … ) w „Zapytaniu ofertowym” - MOŻLIWOŚĆ SKŁADANIA OFERT INTERNETOWO 20 – Dotyczy prac i dostaw o wartości powyżej 20 tys. PLN – TAKŻE koszty ogólne i budowlane (maszyny, kosztorysy, Biznes - Plany itp.) 19

GNOJOWICA/OBORNIK USTAWA (styczeń 2013r.)  Od rOBOWIĄZEK  Od r. OBOWIĄZEK redukcji ładunków biodegradowalnych (azot, fosfor)  ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA wytwórcy gnojowicy/obornika/osadu,  ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA wytwórcy gnojowicy/obornika/osadu, a nie dystrybutora lub … KAŻDORAZOWEGO KAŻDEJ  ROZPORZĄDZENIE M.G. z r. wprowadza WYMÓG KAŻDORAZOWEGO badania i dopuszczenia do użytku KAŻDEJ partii gnojowicy/obornika/osadu... MJ/kg s.m.  TAKŻE... w tym gnojowica/obornik/osady których ciepło spalania wynosi max. 6 MJ/kg s.m. NIE MOŻNA SKŁADOWAĆ 20

9 Ramowa DYREKTYWA WODNA „wszyscy korzystający z wody muszą za nią płacić” – UE 2000 TYLKO podmioty (bez osób fizycznych ale także rolnicy) którzy mają pozwolenie wodno – prawne (pow. 5 m3/dobę) Dotyczy także podmiotów dotychczas zwolnione np. elektrociepłownie OPŁATY na rzecz PGW „Wody Polskie”; 2,10 zł/m3 bezzwrotnie pobranej wody podziemnej  2,10 zł/m3 bezzwrotnie pobranej wody podziemnej  1,05 zł/m3 bezzwrotnie pobranej wody powierzchniowej Duży problem np. dla hodowców ryb łososiowatych … 1,64 zł/m3 0,82 zł/m3Rolnicy: 1,64 zł/m3 w. pod. i 0,82 zł/m3 w. pow. – art. 282 Rolnicze ograniczenie zrzutu azotanów - powyżej 10 krów lub 70 świń „Podatek deszczowy” (wody opadowe, roztopowe) dla terenów zurbanizowanych JST – ulgi za inwestycje w retencję 29,5Pośrednie podwyższenie kosztów ~29,5 zł/osobę rocznie - OBNIŻENIE 21

UMOWY i WYKUP Przegląd i optymalizacja (renegocjacja) umów wcześniej zawartych – warunki, taryfy, moce, przekroczenia … - 4 media Możliwość ubiegania się o zwrot (wykup) poniesionych i należycie udokumentowanych nakładów na budowę przyłączy na WŁASNEJ działce w zakresie energii elektrycznej, gazowej, wodnej, kanalizacji DOTYCZY nakładów poniesionych od 1998 roku WYMAGANA DOKUMENTACJA; - umowy przyłączeniowe - warunki przyłączenia - faktury (i ich odpowiedniki) opłat przyłączeniowych - faktury (i ich odpowiedniki) kosztów poniesionych lub szacunek PODSTAWA PRAWNA - Wyrok Sądu Najwyższego 22

Więcej informacji w cyklu artykułów: „Dotacje w praktyce” i „ABC DOTACJI”. 23

24 Wiesław Wasilewski Dziękuję za uwagę: Wiesław Wasilewski … Jesteśmy dumni z faktu, że posiadamy skromny udział w radykalnej zmianie polskiego rolnictwa… oblicza polskiego rolnictwa… Poznań, 11 maja 2016 r.