Autorzy: Wojtek Błaszak Cyprian Izydorek Krystian Zioła Polscy Nobliści Autorzy: Wojtek Błaszak Cyprian Izydorek Krystian Zioła

Nagroda Nobla Nagroda Nobla – wyróżnienie przyznawane za wybitne osiągnięcia naukowe, literackie lub zasługi dla społeczeństw i ludzkości, ustanowione ostatnią wolą fundatora, szwedzkiego przemysłowca i wynalazcy dynamitu – Alfreda Nobla.

Nagroda Nobla: Ustanowiona w 1895 roku Przyznawana od 1901 roku coroczne 10 grudnia( rocznica śmierci A. Nobla) Laureat otrzymuje złoty medal, dyplom honorowy oraz nagrodę pieniężną

Nagroda Nobla przyznawana jest w 5 kategoriach: Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki Nagroda Nobla w dziedzinie chemii Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny Nagroda Nobla w dziedzinie literatury Pokojowa Nagroda Nobla

Polscy laureaci Nagrody Nobla: 1903 — Maria Skłodowska-Curie - w dziedzinie fizyki łącznie z Henri Becquerelem i Piotrem Curie 1905 — Henryk Sienkiewicz - w dziedzinie literatury 1911 — Maria Skłodowska-Curie - w dziedzinie chemii 1924 — Władysław Reymont - w dziedzinie literatury

c.d. 1980 — Czesław Miłosz - w dziedzinie literatury 1983 — Lech Wałęsa - Pokojowa Nagroda Nobla 1996 — Wisława Szymborska - w dziedzinie literatury

Maria Skłodowska-Curie Fizyka 1903, Chemia 1911 Urodzona 7 listopada 1867 - zmarła 4 lipca 1934 wybitna uczona urodzona w Polsce, większość życia i kariery naukowej spędziła we Francji. Zajmowała się badaniami z zakresu fizyki i chemii.

Dzieciństwo i młodość w Polsce Gdy miała 10 lat, Maria Skłodowska rozpoczęła naukę na pensji dla dziewcząt, którą wcześniej prowadziła jej matka; następnie kształciła się w gimnazjum dla dziewcząt, które ukończyła w 1882 r. otrzymując złoty medal. Kolejny rok spędziła na wsi u ziemiańskiej rodziny jej ojca, a następnie przy boku ojca w Warszawie, gdzie trudniła się okazjonalnym udzielaniem korepetycji.

Największe osiągnięcia opracowanie teorii promieniotwórczości, opracowanie technik rozdzielania izotopów promieniotwórczych oraz odkrycie dwóch nowych pierwiastków: radu i polonu, pod jej osobistym kierunkiem prowadzono też pierwsze w świecie badania nad leczeniem raka za pomocą promieniotwórczości

Największe osiągnięcia c.d. dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla za osiągnięcia naukowe. Po raz pierwszy w roku 1903 z fizyki wraz z mężem Piotrem Curie za badania nad odkrytym przez Antoine Henri Becquerela zjawiskiem promieniotwórczości, a drugi raz w roku 1911 z chemii za wydzielenie czystego radu.

Wyróżnienia i nagrody Maria Skłodowska-Curie odznaczona została Legią Honorową. Uhonorowana została również doktoratami honorowymi: Politechniki Lwowskiej – 1912, Uniwersytetu Poznańskiego – 1922, Uniwersytetu Jagiellońskiego – 1924, Politechniki Warszawskiej – 1926.

Ciekawostki !!! Maria Curie Była pierwszym człowiekiem który został podwójnie odznaczony Nagrodą Nobla i jedyną kobietą, która do tej pory została dwukrotnie uhonorowana tą nagrodą  Jest patronką 2011 roku

Jej wizerunek widniał na banknocie Ciekawostki !!! Jej wizerunek widniał na banknocie 20000 złotowym

Henryk Sienkiewicz Literatura 1905 Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz herbu Oszyk, pseudonim Litwos urodził się 5 maja 1846 w Woli Okrzejskiej, zmarł 15 listopada 1916 w Vevey – polski nowelista, powieściopisarz i publicysta pochodzenia tatarskiego; jeden z najpopularniejszych pisarzy polskich przełomu XIX i XX wieku.

Z życia… studiował prawo i nauki filologiczno-historyczne w Warszawie współpracował jako reportażysta i felietonista ze stołecznymi gazetami dużo podróżował, głównie po Europie Zachodniej otrzymał nagrodę Nobla za całokształt twórczości

Nowele 1872 Humoreski z teki Worszyłły 1875 Stary sługa 1876 Hania 1877 Selim Mirza 1877 Szkice węglem 1878 Janko Muzykant 1880 Z pamiętnika poznańskiego nauczyciela 1880 Niewola tatarska 1882 Bartek Zwycięzca 1882 Jamioł

Nowele amerykańskie 1880 Za chlebem 1880 Orso 1882 Latarnik 1889 Sachem 1889 Wspomnienie z Maripozy

Powieści 1872 Na marne Trylogia: o Ogniem i mieczem (1884) o Potop (1886) o Pan Wołodyjowski (1888) 1891 Bez dogmatu 1894 Rodzina Połanieckich 1896 Quo vadis 1900 Krzyżacy 1906 Na polu chwały 1910 Wiry 1912 W pustyni i w puszczy

Adaptacje filmowe Quo Vadis? włoska ekranizacja, film niemy (1912) Krwawa dola wg Szkiców węglem (1912) Obrona Częstochowy (1913) wg Potopu Na jasnym brzegu (1921) Bartek zwycięzca (1923) Quo vadis (1924) włoski film niemy Janko Muzykant (1930) Quo Vadis (1951) Szkice węglem (1956) Krzyżacy (1960) Ogniem i mieczem (Col ferro e col fuoco) (1962) francusko- jugosłowiańsko-włoska ekranizacja Ogniem i mieczem Komedia pomyłek (1967) Pan Wołodyjowski (1968)

Adaptacje filmowe serial telewizyjny Przygody pana Michała (1969) wg filmu Pan Wołodyjowski z tego samego roku film fabularny i serial telewizyjny W pustyni i w puszczy (1973) Potop (1974) Latarnik (1976) Rodzina Połanieckich (1978) Marynia (1983) wg Rodziny Połanieckich Hania (1984) Quo vadis? (1985) włoski serial telewizyjny film fabularny i serial telewizyjny Ogniem i mieczem (1999) film fabularny i serial telewizyjny W pustyni i w puszczy (2001) film fabularny Quo vadis (2001) serial telewizyjny Quo vadis (2002)

Quo vadis przetłumaczono na ponad pięćdziesiąt języków Ciekawostki !!! Quo vadis przetłumaczono na ponad pięćdziesiąt języków …

Wizerunek Sienkiewicza pojawił się na banknocie 500000zł w 1990 roku Ciekawostki !!! Wizerunek Sienkiewicza pojawił się na banknocie 500000zł w 1990 roku

Władysław Reymont Literatura 1924 Urodził się 7 maja 1867 w Kobielach Wielkich, zmarł 5 grudnia 1925 w Warszawie, właściwie Stanisław Władysław Rejment – polski pisarz, prozaik i nowelista, jeden z głównych przedstawicieli realizmu z elementami naturalizmu w prozie Młodej Polski.

Od początku… Syn wiejskiego organisty Czeladnik krawiecki Występował jako aktor, pracował na kolei Od 1893 r. zajmował się tylko twórczością literacką Wiele podróżował Interesował się filmem

Literacka Nagroda Nobla W listopadzie 1924 r. Władysław Reymont otrzymał literacką nagrodę Nobla za Chłopów

Władysław Stanisław Reymont zmarł 5 grudnia 1925 roku w Warszawie, pochowany został na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Serce Reymonta wmurowano tamże w filarze kościoła Św. Krzyża.

Największe dzieła: "Wigilia Bożego Narodzenia" (1892) – nowela "Pielgrzymka do Jasnej Góry" (1894) – reportaż "Komediantka" (1896) – powieść "Fermenty" (1897) – powieść "Ziemia obiecana" (1899) - powieść

Największe dzieła c.d. "Chłopi" (1902 - 1909) – powieść "Marzyciel" (1910) – powieść 'Wampir" (1911) – powieść "Rok 1794" (1914-1918) - trylogia historyczna "Z ziemi chełmskiej" (1909) - reportaż

Ciekawostki !!! W 1920 roku Władysław Reymont zakupił folwark Kołaczkowo w pobliżu Wrześni 

Dworek i pomnik Reymonta w Kołaczkowie

Czesław Miłosz Literatura 1980 Urodził się 30 czerwca 1911 w Szetejniach, zmarł 14 sierpnia 2004 w Krakowie – polski prawnik i dyplomata, poeta, prozaik, eseista, historyk literatury, tłumacz; w latach 1951–1989 na emigracji, do 1960 we Francji, następnie w Stanach Zjednoczonych.

Najbardziej znane dzieła Wiersze (1940) Traktat moralny (1947) Zniewolony umysł (1953) Dolina Issy (1955) Traktat poetycki (1957) Rodzinna Europa (1958) Król Popiel i inne wiersze (1961) Gucio zaczarowany (1965)

c.d. Dar Ziemia Ulro (1977) Ogród nauk (1979) Hymn o perle (1982) Nieobjęta ziemia (1984) Kroniki (1987) Zaczynając od moich ulic (1985) Metafizyczna pauza (1989) Poszukiwanie ojczyzny (1991) Rok myśliwego (1991) Na brzegu rzeki (1994) Szukanie ojczyzny (1992) Historia literatury polskiej (1993)

c.d. Życie na wyspach (1997) Abecadło Miłosza (1997) Zaraz po wojnie. Korespondencja z pisarzami 1945-1950 (1998) Orfeusz i Eurydyka (2002) O podróżach w czasie (2004) Wiersze ostatnie (2006) Przypowieść o maku Ojciec objaśnia Z okna Ryba Przekłady Biblii (1977-1989) "Piosenka o końcu świata" O Młodszym bracie (1993-1994)

Życiorys… Studiował na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, najpierw polonistykę na Wydziale Humanistycznym, po krótkim czasie przeniósł się na Wydział Nauk Społecznych, by studiować prawo. Zadebiutował w 1930 na łamach uniwersyteckiego pisma "Alma Mater Vilnensis" wierszami Kompozycja i Podróż W czasie II wojny światowej dużo podróżował( Rumunia, Stany Zjednoczone, Francja)

Czarna karta w życiorysie W PRL oficjalnie uznany za zdrajcę i renegata, został uroczyście potępiony przez Związek Literatów Polskich oraz niektórych autorów (Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Kazimierza Brandysa, Jarosława Iwaszkiewicza i Antoniego Słonimskiego). Do 1980 istniał zapis cenzorski, nie tylko zakazujący publikacji jego utworów, ale nawet wymieniania jego nazwiska. Książki Miłosza były drukowane w podziemiu, przemycane z zagranicy.

Okres powojenny- „powrót” W 1978 roku Miłosz otrzymał Międzynarodową Nagrodę Literacką Neustadt zwaną "Małym Noblem". Stosunek władz i środowiska emigracyjnego do Miłosza zaczął się zmieniać po 1980 r., kiedy poeta otrzymał literacką nagrodę Nobla za całokształt twórczości. Rok później przyjechał do kraju, gdzie jego utwory zostały już oficjalnie wydane (choć część z nich ocenzurowano, a część mogła się nadal ukazywać tylko w wydaniach podziemnych).

W tym roku obchodzimy 100. rocznicę urodzin Czesława Miłosza Ciekawostki !!! W tym roku obchodzimy 100. rocznicę urodzin Czesława Miłosza  W maju 2011 zostaną wyemitowane monety 2 zł poświęcone Czesławowi Miłoszowi

Lech Wałęsa Pokojowa Nagroda Nobla 1983 Urodził się 29 września 1943 w Popowie – polski polityk i działacz związkowy, z zawodu elektryk. Współzałożyciel i pierwszy przewodniczący "Solidarności", opozycjonista w okresie PRL. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1990–1995.

Młodość i wykształcenie W 1961 ukończył Zasadniczą Szkołę Zawodową w Lipnie. W latach 1961–1967 pracował jako elektryk

Lata 70- te W grudniu 1970 był jednym z przywódców strajku w Stoczni Gdańskiej Brał udział w rozmowach pracowników Stoczni Gdańskiej z pierwszym sekretarzem KC PZPR Edwardem Gierkiem. W 1976 został zwolniony z pracy za publiczną krytykę organizacji związkowych. W 1978 zaangażował się w działalność Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża. W latach 70. był przesłuchiwany i zatrzymywany przez funkcjonariuszy SB.

Solidarność W sierpniu 1980 brał udział w organizowaniu zaplanowanego przez Bogdana Borusewicza strajku w Stoczni Gdańskiej. Po tym jak władze zgodziły się na główne postulaty (podwyższenie pensji, a także na tablicę upamiętniającą ofiary wydarzeń grudniowych i przywrócenie zwolnionych pracowników), Lech Wałęsa ogłosił przegłosowaną decyzję Komitetu Strajkowego o zakończeniu protestu.

Solidarność Ogłosił strajk solidarnościowy, a następnego został przewodniczącym Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego Lech Wałęsa został przywrócony do pracy w Stoczni Gdańskiej a później wybrany na pierwszego przewodniczącego NSZZ "S", otrzymując już w pierwszej turze około 55% głosów

Internowanie W grudniu 1981 nakazano mu wyjazdu do Warszawy ( został internowany) Lech Wałęsa został zwolniony w listopadzie 1982. Od czasu zwolnienia przez kolejne lata objęty był dozorem milicyjnym i inwigilowany przez funkcjonariuszy służb specjalnych.

Nagroda Nobla 5 października 1983 Komitet Noblowski ogłosił decyzję o przyznaniu mu Pokojowej Nagrody Nobla. W uzasadnieniu wskazano m.in.: Działania Lecha Wałęsy charakteryzowały się determinacją w dążeniu do rozwiązania problemów jego kraju poprzez negocjacje i współpracę, bez uciekania się do przemocy Nagrodę w jego imieniu odebrała żona Danuta Wałęsa wraz z trzynastoletnim wówczas synem Bogdanem, zaś przemówienie Lecha Wałęsy odczytał Bohdan Cywiński. Przywódcy nielegalnej "Solidarności" władze komunistyczne uniemożliwiły wyjazd do Oslo odmawiając wydania paszportu.

Ciekawostki!!! Pojawia się w teledysku Michaela Jacksona do piosenki "Man In The Mirror"  Podczas kręcenia filmu „Nie kłam kochanie", przypadkowo przebywającego w pobliżu planu byłego prezydenta udało się namówić na epizodyczną rolę w filmie.

Wisława Szymborska Literatura 1996 Urodziła się 2 lipca 1923 w Prowencie, obecnej części Kórnika – polska poetka, eseistka i krytyk literacki, tłumacz, felietonistka; członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Polskiej Akademii Umiejętności.

Tomy wierszy Dlatego żyjemy, 1952, 1954 (2. wyd.) , Pytania zadawane sobie, 1954 , Wołanie do Yeti, 1957 , Sól, 1962 , Sto pociech, 1967, Wszelki wypadek, 1972 , Wielka liczba, 1976 , Ludzie na moście, 1986 ,

Tomy wierszy c.d. Koniec i początek, 1993 , Chwila, 2002 , Dwukropek, 2005 , Tutaj, 2009.

Zbiory poezji 101 wierszy, 1966. Wiersze wybrane, 1967. Poezje wybrane, 1967. Poezje: Poems , 1989. Widok z ziarnkiem piasku, 1996. Sto wierszy – sto pociech, 1997. Rymowanki dla dużych dzieci, 2003. Miłość szczęśliwa i inne wiersze, 2007.

Ważniejsze nagrody i odznaczenia Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974) Nagroda Kościelskich (1990) Nagroda Goethego (1991) Nagroda Herdera (1995) Nagroda Nobla w dziedzinie literatury (1996) tytuł Człowiek Roku tygodnika Wprost (1996) Honorowe Obywatelstwo Stołecznego Królewskiego Miasta Krakowa Dziecięca Nagroda SERCA za pomoc dla świdnickich dzieci. Order Orła Białego (2011)

Życie i twórczość… Od 1924 rodzina Szymborskich mieszkała w Toruniu, następnie od 1929w Krakowie. Wisława Szymborska uczęszczała tam początkowo do Szkoły Powszechnej im. Józefy Joteyko, następnie od września 1935 do Gimnazjum Sióstr Urszulanek.

Życie i twórczość c.d. Od roku 1945 podjęła studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, by następnie przenieść się na socjologię, studiów jednak nie ukończyła W 1948 wyszła za mąż za poetę Adama Włodka z którym rozwiodła się w roku 1954. Od roku 1969 była związana z pisarzem Kornelem Filipowiczem aż do jego śmierci w 1990 roku

Ciekawostki !!! Portret Wisławy Szymborskiej widniał na znaczkach pocztowych.

Bibliografia Kronika Ludzkości, Wyd. Kronika, Warszawa 1993 Mała Encyklopedia PWN, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1999 www.polscy-noblisci-pl.com wikipedia.pl

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ !!! 