opracowanie mgr Iwona Dróżdż mgr Alicja Sęk mgr Iwona Opałka RADA SZKOLENIOWA 2013/2014 Jak motywować uczniów do nauki? opracowanie mgr Iwona Dróżdż mgr Alicja Sęk mgr Iwona Opałka

„Mów dziecku, że jest dobre, że może, że potrafi” - Janusz Korczak

oznacza powody, dla których uczniowie podejmują naukę. Motywacja w edukacji oznacza powody, dla których uczniowie podejmują naukę.

Motywacja Przez motywację rozumie się najczęściej ogół bodźców zarówno zewnętrznych, jak i wewnętrznych, powodujących gotowość ucznia do uczenia się. Bodźce te mogą wywoływać u ucznia dwa typy zachowań: pierwsze z nich to dążenie, drugi zaś to unikanie.

Podstawowe rodzaje potrzeb Najważniejszą zasadą, która obejmuje mnogość ludzkich motywów jest dążenie do zaspokojenia coraz to nowych i wyższych potrzeb. Warunkiem jest spełnienie niższych potrzeb w hierarchii. POTRZEBY FIZJOLOGICZNE (pragnienie, głód) POTRZEBY BEZPIECZEŃSTWA (pewność, stałość, potrzeba porządku, wolność od strachu i lęku) POTRZEBY SPOŁECZNE (przyjaźń, miłość) POTRZEBY UZNANIA, tj. SZACUNKU, WARTOŚCIOWANIE STATUSU (potrzeba osiągnięć, prestiżu, uznania dla siebie i ze strony innych) POTRZEBA SAMOREALIZACJI (potrzeba rozwoju, realizacji własnego potencjału, dążenia do możliwie pełnego wykorzystania swoich uzdolnień)

Piramida potrzeb

Podział motywacji: - zewnętrzna - wewnętrzna lecz także:

Cechy ucznia zmotywowanego Zainteresowany; Mający świadomość własnej wartości; Odczuwający satysfakcję z tego co robi Posiadający możliwość realizowania własnych pomysłów; Doceniany za własną pracę; Widzący sens w tym co robi; Zachęcony; Pewny siebie; Akceptujący porażki i niepowodzenia;

Uczeń, któremu brakuje motywacji jest: obojętny; nadpobudliwy; niechętny do działania wagarujący; niepewny siebie; mający niskie poczucie własnej wartości; roztargniony; najczęściej nieprzygotowany do lekcji.

Przyczyny braku motywacji: niesprawiedliwa ocena; wygórowane wymagania; osobista niechęć do ucznia; lekceważenie potrzeb ucznia; krytyka osoby a nie jego działań; zbyt częste porównywanie do innych, nudna lekcja, nieatrakcyjne metody nauczania

Dlaczego uczeń nie chce się uczyć? bo nie czuje wsparcia – ani od rodziców, ani od nauczycieli; bo interesuje się innymi rzeczami niż te, które są wykładane w szkole; bo ma słabych nauczycieli (niesprawiedliwych, niewymagających, niezachęcających, uczących w sposób nudny, bez pasji i nieokazujących należytego szacunku i uwagi); bo materiał jest za trudny; bo przeżywa lęk przed byciem ocenianym; bo przeżywa trudne chwile w życiu i oceny nie są dla niego żadną wartością.

Nauczyciel a motywacja Musimy sami podchodzić do pracy z pasją, rozwiązywać ciekawe zadania, poszukiwać wielu rozwiązań, bo wtedy jesteśmy prawdziwi i łatwiej jest przekazać nasze zainteresowania uczniom. Aby nauczyciel mógł motywować uczniów do pracy, sam musi tę motywację posiadać!

Istotnym czynnikiem modyfikującym i stymulującym motywację jest świetny nauczyciel, czyli taki, który jest przebojowy, kreatywny i darzy ucznia należytym szacunkiem.

Nauczycielami, którzy wyzwalają wewnętrzną motywację u uczniów, są osoby: Znające potrzeby każdego ucznia; Zainteresowane rozwojem młodego człowieka; Konsekwentne i zdecydowane w sprawach reguł, nieprzekraczalnych granic i zadań; Nastawione demokratycznie; Dodające odwagi; Ciepłe emocjonalnie; Widzące możliwość osiągnięcia sukcesu przez każdego; Odnoszące się z szacunkiem do starań i wkładu pracy;

Czynniki motywacyjne zależne od nauczyciela Poziom napięcia, jakie w uczniach wytwarza osiąganie danego celu uczenia się. (Umiarkowany poziom napięcia i pomaganie uczniom w ustanawianiu sobie celów służą motywacji). Poziom poczucia sukcesu powiązany jest za stopniem trudności zadania i włożonym w nie wysiłkiem. (Skuteczny nauczyciel uczy się, jak dostosowywać stopień trudności zadania do danego ucznia). Poziom zainteresowania; Sprzężenie zwrotne. (Informacje zwrotne dotyczą tego, co uczeń powinien poprawić, jak i tego, co wykonuje dobrze)

SPOSOBY MOTYWOWANIA UCZNIÓW DO PRACY według HANNY HAMER

Jak motywować? 1. Szanuj odmienne zdanie uczniów i zachęcaj ich do samodzielnego, krytycznego, twórczego myślenia; 2. Reaguj na potrzeby uczniów, np. kiedy mówią, że czegoś nie rozumieją lub gdy demonstrują objawy zmęczenia, zniechęcenia lub znudzenia; 3. Stosuj pomoce audiowizualne; 4. Dbaj, aby poziom motywacji uczniów nie był zbyt niski ani za wysoki; 5. Obniżaj w grupie poziom napięcia i lęku – im wyższy lęk tym mniejsza sprawność intelektualna;

KONTROLUJ WŁASNY POZIOM STRESU!!! Jak motywować? Cd. 6. Próbuj zaciekawić uczniów i rozwijaj ich zainteresowania; 7. Oczekuj od uczniów tego co w nich najlepsze i mów im o tym; 8. Przypominaj uczniom, że niepowodzenia i błędy to normalny etap w doskonaleniu się; 9. Ucz wyciągania konstruktywnych wniosków z porażek; 10. Nagradzaj współpracę; 11. Przyznawaj się do błędów, okazuj że nie jesteś nieomylny (stanowi to wzór do naśladowania dla uczniów); 12. Bądź entuzjastyczny! KONTROLUJ WŁASNY POZIOM STRESU!!!

Skuteczny sposób Mapa myśli: Eliminuje ”watę słowną” Pozwala oszczędzić czas; jest czytelna i przejrzysta; Uaktywnia obie półkule mózgu; Pozwala łatwo nanosić nowe informacje; Daje natychmiastowy wgląd w całość;

Przykładowa „mapa myśli”

Układ lekcji motywujących do pracy Zajęcia przebiegają płynnie, uczniowie są zainteresowani i zaangażowani; celem jest wciągnięcie uczniów w proces uczenia się w naturalny sposób, bez stosowania nagród i kar.

Układ lekcji motywujących do pracy Lekcję można rozpocząć testem-powtórką. Nauczyciel pisze na tablicy krótkie polecenia, zadania, pytania uczniowie w zeszytach rozwiązania lub odpowiedzi. W międzyczasie nauczyciel zapisuje prawidłową odpowiedź na tablicy. Uczniowie sprawdzają swoje rozwiązania i porównują. Wykonując ćwiczenie w takiej formie uczeń dokonuje również samooceny, co bardzo mobilizująco wpływa na dalszą pracę i chęć zdobywania wiedzy.

Układ lekcji motywujących do pracy szybkie tempo Ważne aby zachować szybkie tempo pracy i obserwować uczniów w kierunku ich zaangażowania i wprowadzać urozmaicenia celem jest niedopuszczenie do rozproszenia uwagi uczniów

Układ lekcji motywujących do pracy nauczanie warstwami, a nie porcjami spiralny układ materiału – nauczyciel wyjaśnia zagadnienia stopniowo, powracając do nich przy okazji kolejnych tematów. Celem jest zmniejszenie presji, związanej z koniecznością natychmiastowego opanowania całego zagadnienia i umożliwienie uczniom uczenia się w tempie najbardziej odpowiednim dla każdego. różnorodność kontrolowana lekcja jest urozmaicona na tyle, by uczniowie byli nieustannie zaangażowani, ale jednocześnie nie narusza ich poczucia bezpieczeństwa i zaspokaja potrzebę przewidywania zdarzeń; celem jest urozmaicenie lekcji, nie prowadzące do zamieszania i niepokoju.

Techniki ułatwiające organizację pracy Technika 1. Co dzisiaj robimy? Technika 2. Zadania na dobry początek. Technika 3. Co nowego, co dobrego? Technika 4. Motywujące pytania. Technika 5. Podnieś rękę. Technika 6. Dobrze że..., ale następnym razem.

Technika 1. Co dzisiaj robimy? CEL: Nakłonienie uczniów do współpracy. OPIS: Nauczyciel konsultuje z uczniami przygotowany przez siebie plan lekcji. W tej metodzie nie chodzi o ustalenie jakiegoś absolutnego porozumienia, ale o okazanie klasie uznania poprzez wysłuchanie propozycji uczniów, co powinno zachęcić ich do współpracy.

Technika 2. Zadania na dobry początek CEL: Zajęcie uczniów konkretną pracą od samego początku lekcji. OPIS: Aby przywołać klasę do porządku, nauczyciel może zadać uczniom jakąś pracę zaraz po wejściu do klasy np.: Zrobienie notatki. Rozwiązanie zadań zapisanych na tablicy.

Technika 6. Dobrze że..., ale następnym razem. CEL: Nauczenie uczniów analizowania i oceniania własnych zachowań w otwarty i konstruktywny sposób. OPIS: Uczniowie analizują swoja pracę zwracając uwagę na to, co było ich zdaniem dobre i co można by następnym razem zrobić inaczej.

Techniki uczące współpracy Technika 1. Zadania w grupach, zmiana grup Technika 2. Prezentacja Technika 3. Debata Technika 4. Kolejność mówców Technika 5. Grupa wsparcia Technika 6. Wykonujemy zadanie

Techniki stymulujące rozwijanie umiejętności myślenia Technika 1. Uporządkuj: porządkowanie elementów według określonych kategorii np. pośród podanych liczb odszukaj i podkreśl liczby pierwsze Technika 2. Różnice i podobieństwa

Techniki stymulujące rozwijanie umiejętności myślenia Technika 3. Przewidywania OPIS: Uczniowie starają się przewidzieć dalszy rozwój wypadków np. podać przybliżony wynik zadania matematycznego, czy murem z kamienia użytego z piramidy Cheopsa można by opasać Polskę

Technika 4.Twórcze sprawozdania CEL: Rozbudzanie zainteresowania sprzyjającego uczeniu się u pozostałych uczniów OPIS: Urozmaicone formy sprawozdań. Referaty jednominutowe Plakat lub model Skecz Inscenizacja Kolaż opowiadanie

Technika 5. Głośne myślenie OPIS: Pokazanie uczniom jak zazwyczaj przebiega proces myślowy i uświadomienie im, że nie zawsze jest to proces liniowy. CEL: Nauczyciel głośno myśli rozwiązując jakiś problem. Głośne myślenie pokazuje uczniom proces dochodzenia do prawidłowego rozwiązania drogą kolejnych przymiarek, pomyłek, korygowania ich i innych etapów przez które przechodzi się w myślach.

Technika 6. Jak można wytłumaczyć? CEL: Doskonalenie umiejętności rozumowania przyczynowo skutkowego OPIS: Uczniowie próbują wytłumaczyć dane zjawisko bądź wydarzenie. Technika ma na celu wyrobienie nawyku zastanowienia się nad zależnością między przyczyna i skutkiem.

Powtórzenie i ocenianie Technika 1. Razem: sposób 1. Powtarzanie chórem sposób 2. Nauka w parach sposób 3. Powtórka – „moim zdaniem” sposób 4. Przekazywanie pytania i odpowiedzi sposób 5. Ocena koleżeńska

Techniki motywowania uczniów do pracy zadawanie dodatkowych zadań podczas prac klasowych i domowych; przygotowanie przez ucznia referatów po przeczytaniu odpowiedniej literatury; korygowanie błędów kolegów (szukanie błędów w rozumowaniu); prowadzenie przez uczniów fragmentów lekcji (czasami przygotowanie całej lekcji).

Techniki motywowania uczniów do pracy zachęcanie do czytanie fachowych czasopism, zwiększanie wymagań, co do ścisłości i precyzji ich wypowiedzi, stworzenie uczniom okazji do swobodnego wyboru zadań trudniejszych, swobodnej decyzji w podejmowaniu dodatkowych zadań, organizowanie konkursów w rozwiązywaniu zadań trudniejszych,

Techniki motywowania uczniów do pracy praca w grupach o podobnym poziomie uzdolnień, gdzie zadawane są zadania trudniejsze dla grup zdolniejszych, praca w grupach, w których uczniowie zdolni pełnią rolę liderów, a praca może być formą konkursów.   Praca w grupach sprawia, że wzrośnie jakość pracy, zdolności i umiejętności członków grupy uzupełniają się i sumują, grupa daje oparcie i poczucie przynależności, uczniowie lepiej się komunikują;

Techniki motywowania uczniów do pracy Istotne jest także ustawienie ławek. Tradycyjne, czyli w rzędach, dobre jest na pracę klasową lub na pracę w parach. Do pracy w grupie ustawiamy stoły tak, aby wszyscy mieli ze sobą kontakt. Na godzinach wychowawczych najlepsze jest ustawianie krzeseł w kręgu (bez ławek, chyba, że są one potrzebne do jakiejś pracy warsztatowej);

Techniki motywowania uczniów do pracy Jeśli jest to możliwe, warto korzystać z pomocy urządzeń audiowizualnych lub komputerowych. Informacje docierają wtedy poprzez różne zmysły, co sprzyja zapamiętywaniu. Warto też przygotowywać gotowe kserowane zadania (np. na sprawdzian lub powtórzenie wiadomości) lub ważne do lekcji informacje. Nie tracimy wtedy czasu na dyktowanie i mniejsze jest prawdopodobieństwo pomyłki u ucznia na skutek błędnie zrozumianej informacji.

Techniki motywowania uczniów do pracy Stosowanie możliwie różnych metod nauczania umiejętne dostosowywanie ich do tematu, celu i stylu uczenia; Zwracanie uwagi na potrzeby uczniów. Nie należy mówić monotonnie, modulujemy głosem, pozwalamy uczniom na zadawanie pytań w każdym momencie lekcji. Pozwólmy im pofantazjować (nawet na matematyce); Lekcje powinny być jak najatrakcyjniejsze dla uczniów.

Motywowanie uczniów do nauki na lekcjach przedmiotów ścisłych Stosowanie technik aktywizujących, np. dyskusja na problemem, by go wspólnie rozwiązać,a nie podawać gotowe rozwiązanie (np. wspólne wyprowadzanie niektórych wzorów); Osobom "o słabej motywacji" i „niezainteresowanym" należy dobrać takie zadania, które będą na miarę ich możliwości i będą zawierać elementy zaciekawiające ucznia np.: ciekawa forma zdania

Motywowanie uczniów do nauki na lekcjach przedmiotów ścisłych Różnicować prace domowe, zadając prace nieobowiązkowe, gdyż przynoszą one satysfakcję; Za dobrze rozwiązane zadanie lub nawet niewielki postęp w nauce pochwalić ucznia, aby uwierzył w swoje możliwości.

Motywowanie uczniów do nauki na lekcjach przedmiotów ścisłych Oceniając ucznia brać pod uwagę przyrost jego wiedzy, porównywać aktualny stan wiedzy z poprzednim, a nie z wiedzą innych uczniów; Organizacja konkursów na wykonywanie ćwiczeń w grupach; Sprawozdanie z lektury, literatury uzupełniającej, referaty ucznia uwzględniające ciekawostki dotyczące danego przedmiotu lub dyskusja na temat rozwiązania interesujących problemów z literatury uzupełniającej.

Motywowanie uczniów do nauki na lekcjach przedmiotów humanistycznych Za pomocą wyszukiwania informacji w różnych tekstach kultury (film, obraz, tekst źródłowy itp.); Udział uczniów w konkursach i olimpiadach przedmiotowych szkolnych i pozaszkolnych; Przygotowywanie przez uczniów referatów dotyczących bieżących tematów w oparciu o różne dostępne źródła informacji (np. Internet, czasopisma).

Motywowanie uczniów do nauki na lekcjach przedmiotów humanistycznych Częste wykorzystywanie na lekcjach metody projektów oraz innych metod aktywizujących, (praca w grupach, dyskusja, drama, inscenizacja, wykonanie portfolio itp.) Częste ocenianie aktywności uczniów na lekcjach za pomocą ocen i ustnej pochwały wobec klasy i wychowawcy.

Stopień skuteczności poszczególnych sposobów motywowania do nauki bardzo skuteczny wzbudzanie ciekawości, pobudzanie ambicji, przyjazna atmosfera w klasie, możliwość rozwijania zainteresowań, oceny na zachętę dość skuteczny pomoce audiowizualne, uświadomienie na temat użyteczności wiedzy, pochwały, nagrody, konsekwencja w wymaganiach

Stopień skuteczności poszczególnych sposobów motywowania do nauki mało skuteczny wskazanie wzorców osobowych nieskuteczny zaniżanie ocen, straszenie złą oceną

Metody służące wspieraniu i zachęcaniu uczniów do pracy Komunikat ,,doceniam to”– stwierdzenie, co rzeczywiście w uczniu doceniamy: np. „Dziękuję, że spróbowałeś”, „Podoba mi się sposób, w jaki to powiedziałeś”, „Doceniam to, że zdecydowałeś się zaryzykować” Komunikat ,,jestem z tobą” – wyrażenie empatii lub zrozumienia: np. „Mnie też się zdarzyło popełnić taki błąd”, „Rozumiem, dlaczego tak postąpiłaś” Kontakt wzrokowy

Metody służące wspieraniu i zachęcaniu uczniów do pracy Uwaga bez pochwały – poświęcenie uczniowi uwagi, bez oferowania nagrody, np. „Jaki duży rysunek modelu! Czy trudno było to narysować?”, „Wyglądasz na zmęczonego. Czy dobrze się czujesz?”, Powitanie po okresie nieobecności. Zwykłe potwierdzenie – poinformowanie ucznia, że jego odpowiedź jest prawidłowa, np. „Tak, tego właśnie oczekiwałam”, „Prawidłowo”

Metody służące wspieraniu i zachęcaniu uczniów do pracy Zwykłe zaprzeczenie – poinformowanie ucznia, że jego odpowiedź nie jest prawidłowa i przejście do dalszej części lekcji, np . „Imię jest dobre. Prawidłowa odpowiedź brzmi: Wacław Sierpiński”, „Nie, nie o to mi chodziło. Użyj określeń ze strony ...”

Metody służące wspieraniu i zachęcaniu uczniów do pracy Milcząca odpowiedź – nauczyciel notuje w pamięci błędy uczniów, by zastanowić się, jak im zaradzić: Pochwały i nagrody dla wszystkich – chwalenie i nagradzanie grupy jako całości, np. „Robicie wielkie postępy. Praca z wami jest dla mnie przyjemnością”, „Co za wspaniała grupa. Mimo, że materiał jest trudny, doskonale dajecie sobie radę. Podziwiam waszą wytrwałość”, „Zrobiliśmy to w dobrym czasie. Jesteście zgranym zespołem”

Metody służące wspieraniu i zachęcaniu uczniów do pracy Prawdziwy zachwyt – spontaniczne wyrażanie zachwytu uczniem: np. „Wyrażajcie głośno swoje zdanie”, „Szanujcie własne sposoby nauki i zarządzania czasem”, „Włóżcie w to wszystkie siły”, „Starajcie się kończyć rozpoczęta pracę”, „Szanujcie odmienność innych ludzi”, ”Przeczytajcie ten tekst z uwagą”. Budowanie ducha klasy – nauczyciel wygłasza komentarze, które mają na celu wzbudzenie we wszystkich uczniach poczucia własnej wartości, aktywności, samodzielności, chęci do współdziałania w grupie, świadomej, poszukującej postawy.

Metody służące wspieraniu i zachęcaniu uczniów do pracy Polecenia lub wskazówki sygnalizujące, że się interesujesz pracą ucznia. Pytania zachęcające Zainteresowanie się uczniem po dłuższej nieobecności. Codzienna troska. Złej odpowiedzi nie należy komentować.

Metody nauczania szczególnie przydatne w prowadzeniu lekcji: Runda bez przymusu – zwrócenie się do każdego ucznia po kolei z prośbą o zabranie głosu lub powiedzenie: ,,pasuję”. (Technika ta umożliwia każdemu uczniowi wypowiedzenie się i stwarza sytuację w której uczeń odpowiedzialnie decyduje o sobie) Pytanie – wszyscy piszą – wszyscy uczniowie odpowiadają pisemnie na pytanie, następnie nauczyciel prosi jednego o przeczytanie odpowiedzi, jeżeli jest błędna, podaje prawidłową Zdania podsumowujące – użycie zdań zaczynających się od zwrotów: Dowiedziałem się, że …, Zaskoczyło mnie, że…, które pomagają uczniom wyciągnąć najważniejsze wnioski z lekcji.

Metody nauczania szczególnie przydatne w prowadzeniu lekcji: Niedopowiedzenia i praca w parach – wyjaśnienie materiału pobieżnie, a następnie uczniowie dobierają się w pary i pomagają sobie nawzajem w uczeniu się; Głosowanie – zadawanie pytań, na które uczniowie mogą odpowiadać niewerbalnie; Zapytaj kolegę – uczniowie, którzy potrzebują pomocy, najpierw proszą kolegę. Wymiana w parach – uczniowie dobierają się w pary i wymieniają się poglądami

Metody nauczania szczególnie przydatne w prowadzeniu lekcji: Powtarzanie chórem – uczniowie powtarzają chórem informacje Uważne słuchanie wykładu – nauczyciel kończy wykład, zanim uwaga uczniów zacznie się rozpraszać Wysłuchaj i zapisz – nauczyciel co jakiś czas przerywa wykład, dając uczniom możliwość zapisania przemyśleń Ożywić dyskusję – nauczyciel kończy dyskusję, zanim uwaga uczniów zacznie się rozpraszać, zaangażowanie w dyskusję całej klasy

Metody nauczania szczególnie przydatne w prowadzeniu lekcji: Głośne myślenie – nauczyciel głośno myśli, rozwiązując jakiś problem; Krok po kroku – ćwiczenia pod kierunkiem nauczyciela – uczniowie, ćwicząc pod kierunkiem nauczyciela, stopniowo nabierają coraz większej wprawy; Test – powtórka – nauczyciel zadaje wiele pytań, odnoszących się do omawianego wcześniej materiału, a uczniowie udzielają na nie pisemnych odpowiedzi, po każdym pytaniu nauczyciel podaje prawidłową odpowiedź.

MOTYWACJA = SUKCES 1. Przekonaj ucznia, że naprawdę lubisz go uczyć; 2. Mów jasno, głośno, wyraźnie, z zapałem; 3. Dbaj o właściwe tempo mówienia.; 4. Bądź swobodny i baw się razem z uczniem podczas nauki.; 5. Okazuj mu zaufanie; 6. Wyraźnie określ cele;; 7. Bądź przygotowany do lekcji; 8. Przygotowuj ciekawe pomoce naukowe; 9. Ogranicz do minimum czynniki rozpraszające uwagę; 10. Dbaj o dobry nastrójj ucznia.

MOTYWACJA = SUKCES 11. Przypominaj informację, kiedy uczeń zaczyna ją zapominać. 12. Polegaj na nim, stawiaj na niego, wierz w jego możliwości. 13. Bądź dla niego oparciem, bądź po jego stronie. 14. Nie oszukuj go, dotrzymuj przyrzeczeń. 15. Udzielaj odpowiedzi na najtrudniejsze pytania; 16. Jeśli coś mu się nie uda, zrozum go i zachęć do dalszej pracy. 17. Chwal za wszystko, co da się pochwalić. 18. Doceniaj go. 19. Nigdy nie przerywaj, kiedy on mówi. 20. Pozwól mu kontynuować kontynuować twoją myśl na jego sposób.

MOTYWACJA = SUKCES 21. Słuchaj uważnie upewniając się, że dobrze rozumiesz. 22. Rozwijaj jego samodzielność 23. Zachęcaj do krytycznego myślenia. 24. Okazuj mu pozytywne uczucia. 25. Pokaż mu, że jesteś człowiekiem omylnym i popełniającym błędy. 26. Stosuj różne metody nauczania - bądź nieszablonowy i ekscytujący. 27. Odnoś do rzeczywistości to, czego go uczysz – niech praktyka uzupełnia teorię. 28. Kończ lekcję w takim momencie, żeby miał poczucie niedosytu (jak w dobrym serialu).

Odpowiedzialni za motywację Czynniki wpływające na rozwój motywacji uczniów można podzielić na trzy grupy: Dotyczące rodziców Dotyczące nauczycieli Dotyczące uczniów

Dotyczące rodziców atmosfera domowa, sukcesy rodziców; wykształcenie rodziców, satysfakcja – zadowolenie rodziców; pochwały, nagrody materialne, kary, poczucie bezpieczeństwa, warunki do nauki, dobre relacje między rodzicami i dziećmi, status społeczny rodziców, duma rodziców ze swego dziecka, wysokie wymagania rodziców; rozbudzanie zainteresowań; tolerancja; mądra miłość rodzicielska, akceptacja dziecka,

Dotyczące nauczycieli pochwały; nagrody; sposób prowadzenia zajęć (atrakcyjne metody); przyjazna atmosfera pracy, pozytywne uwagi; dobra baza dydaktyczna; umiejętność wysłuchania ucznia; tempo lekcji dostosowane do możliwości uczniów; konsekwencja w działaniu; docenianie wkładu pracy ucznia; odwoływanie się do zainteresowań uczniów ich potrzeb;

Dotyczące uczniów: dobra samoocena; zainteresowania, chęć zdobycia uznania u uczniów i nauczycieli; zadowolenie ze swoich osiągnięć; chęć osiągnięcia celu; dobre oceny, Samodzielność i umiejętność współpracy; stypendia; indywidualne cechy charakteru; zdolność radzenia sobie z porażkami; chęć dorównania innym; dowartościowanie się; zaspokojenie własnych ambicji; predyspozycje i zdolności;

Porady sentencje – zdania o ważnych prawdach, dotyczących uczenia się i życia, na temat podchodzenia do ucznia, pracy, obowiązków, sukcesów, porażek prowokuje do refleksji. Taką przerobioną sentencję można powiesić w klasie lub zapisać w zeszycie. Jednorazowo można omówić kilka takich sentencji podając przykłady z życia na ich zasadność, np.: Każdy uczy się na swój własny sposób i w swoim tempie; Błędy zdarzają się każdemu; Mądrze jest poprosić o pomoc; Możemy osiągnąć więcej jeśli jesteśmy gotowi zaryzykować. Przypomnienie sentencji działa pocieszająco, stymuluje aktywność, wzmacnia i buduje poczucie wartości.

Oczekiwania wobec nauczyciela Zobacz świat takim, jakim ja go czuję; Nie oferuj mi monotonnych zajęć, jestem młody i szybko się nudzę; Mam prawo popełniać błędy i nie lubię słuchać, że jestem do niczego; Mów do mnie prostym i zrozumiałym językiem; Nie żałuj mi pochwał; Nie oczekuj ode mnie więcej, niż jestem w stawie zaoferować; Zrozum, iż mam swoje „życiowe” problemy.

Bibliografia Brophy, Motywowanie uczniów do nauki,. Warszawa 2002; Covington M. W., Motywacja do nauki, Gdańsk 2004; Maslov A. H., Motywacja i osobowość, Warszawa 1990; Taraszkiewicz M., Jak uczyć lepiej, czyli refleksyjne praktyki w działaniu, CODN, 2000; Harmin M., Jak motywować uczniów do nauki, miasto rok Materiały internetowe

Dziękujemy za uwagę! 