Rady na odpady

to inaczej odzyskiwanie niektórych surowców takich jak tworzywa sztuczne, złom metalowy, szkło i papier - przetwarzanie ich i powtórne (albo wielokrotne) wykorzystywanie. Dzięki recyklingowi chronimy środowisko naturalne, zmniejszając ilość odpadów i ograniczając zużycie nowych surowców naturalnych. Recykling znany jest już prawie dwa tysiące lat. Recykling ma na celu: Ochronę zasobów naturalnych - zastosowanie surowców wtórnych zmniejszy zastosowanie surowców pierwotnych i niedobór zapasów bogactw naturalnych. Ochronę środowiska - wydobywanie surowców i przetwarzanie ich na dobra konsumpcyjne jest nieustannie związane z obciążeniem i niszczeniem środowiska; oznacza to, że ochrona zasobów naturalnych jest jednocześnie ochroną środowiska. Oszczędność energii - surowce wtórne są nośnikami energii, ich wykorzystanie prowadzi do ochrony energii tak długo, jak nakład energii na ich odzyskanie jest mniejszy od energii, którą w sobie zawierają i którą da się dzięki nim uzyskać. Oszczędzanie energii jest zatem także ochroną środowiska.

Papier pochodzi z jednego z naszych najbardziej drogocennych źródeł surowców - lasów. Zawarte w drzewach włókno celulozowe jest na tyle mocne, że można je do produkcji papieru wykorzystać aż siedmiokrotnie, zanim ostatecznie stanie się paliwem biologicznym, a w końcu popiołem, który z kolei może posłużyć jako nawóz dla następnego pokolenia drzew. Średnio każdy mieszkaniec świata zużywa rocznie ok. 50 kg papieru. Daje to ok kartek papieru formatu A4 na osobę. Roczna światowa produkcja sięga 318 mln ton. Tak wielką ilość trudno byłoby wytworzyć, wykorzystując wyłącznie drewno. Dlatego przy produkcji papieru coraz więcej zużywa się makulatury. Jest to ważne z jeszcze jednego powodu - gdyby nie wykorzystywano makulatury, jej ogromne ilości zalegałaby na wysypiskach. Do wyrobu papieru surowce wtórne wykorzystywano od dawna. Już jego wynalazca - Chińczyk Cai Lun - swoje pierwsze arkusze w 105 r. n.e. wyprodukował m.in. ze starych sieci rybackich. W Europie jako surowiec papierniczy zastosowano włókna ze szmat lnianych i konopnych. Makulatura poważnie zyskała na znaczeniu dopiero w drugiej połowie XX w. wraz ze zwiększającym się zapotrzebowaniem na papier. Początkowo powstawały z niej głównie papiery do pakowania, z czasem zastosowano ją jako surowiec na papier toaletowy i tekturę falistą, a od ok. dwudziestu lat z makulatury produkuje się również papier gazetowy.

W Polsce w ostatnich latach pozyskiwało się ok. 18 mln m3 drewna rocznie, z czego ok. 16% (2,88 mln m3) stanowiła tzw. papierówka. Aby uzyskać te 2,88 mln m3 drewna trzeba wyciąć około ha lasu. To więcej, niż wynosząca ha powierzchnia nadleśnictwa Rzepin. Fakty są bezsporne. Powtórne wykorzystanie 1 tony papieru pozwala zaoszczędzić aż 1476 litrów ropy, 26,5 tys. litrów wody, 7 m3 miejsca na składowisku i 4,2 tys. kWh energii (czyli tyle, ile jest potrzebne do ogrzania przeciętnego mieszkania przez pół roku). Produkcja papieru z makulatury, a nie z drzew, oznacza zużycie energii mniejsze o 75%, zanieczyszczenie powietrza - o 74%, a ilość ścieków przemysłowych - o 35%! Nie tylko zbieranie makulatury, ale też dwustronne wykorzystywanie kartek papieru czy kupowanie produktów papierowych powstałych właśnie z makulatury, to proste sposoby na codzienną ochronę drzew. Warto wiedzieć, że z makulatury powstają towarzyszące nam na co dzień produkty, takie jak: eleganckie papiery higieniczne (serwetki, chusteczki), papier gazetowy czy materiały termoizolacyjne stosowane w budownictwie. Zbierając makulaturę (gazety, czasopisma, zapisane zeszyty, kartki papieru itp.) chronimy lasy. Jedna tona makulatury daje tyle papieru, co 17 drzew! A to nie wszystko. Wykorzystując makulaturę, oszczędzamy wodę (potrzebną do produkcji papieru) i zmniejszamy zanieczyszczenie powietrza przez papiernie.

Zużyte szkło to idealny surowiec wtórny o nieograniczonych możliwościach przetwarzania. Nie ma na świecie drugiego takiego opakowania, które w tak wieloraki sposób może cyrkulować w gospodarce. Szkło może być przetworzone na takie samo opakowanie, jakim było pierwotnie, bez obniżenia wartości tworzywa. Szkło, jako jedyne, jest odporne na biodegradację, rozpuszczanie w wodzie i utlenianie. Recykling szkła, choć jest ono przyjazne środowisku i nie wpływa ujemnie na jego stan, może przynieść znaczne korzyści zarówno ekonomiczne, jak i ekologiczne. Wprowadzenie tłuczki szklanej do zestawu szklarskiego powoduje znaczne obniżenie kosztów produkcji. Pełne wykorzystywanie tego surowca w Polsce pozwoliłoby całkowicie zaoszczędzić działania: co najmniej jednej kopalni, jednej elektrowni o zużyciu ok. l,5 mln ton węgla na rok (czego skutkiem byłoby obniżenie skażenia powietrza przez jej dymiące kominy), jednej kopalni soli, jednej fabryki sody, jednego kamieniołomu, ok. dziesięciu składowisk odpadów komunalnych. Wykorzystywanie stłuczki w produkcji nowego szkła daje również korzyści ekologiczne - wpływa na zmniejszenie emisji dwutlenku węgla, tlenków siarki, pyłów, azotanów, chloru i fluoru, a także na zmniejszenie się ilości odpadów trafiających na wysypiska. Co się robi ze stłuczki szklanej? Nie tylko nowe butelki. Stłuczka szklana służy również jako surowiec do produkcji: włókien izolacyjnych, gresów do tynku, dodatków do mas ceramicznych, waty szklanej, wypełniacza do gum, farb, tworzyw biurowych i innych.

Tworzywa sztuczne, zwyczajowo zwane plastikiem, to produkty powstające z przerobu ropy naftowej. Ich biodegradacja, czyli rozkład w środowisku naturalnym trwać może nawet kilka tysięcy lat! W czasie powolnego rozkładu substancje toksyczne, zawarte w tworzywach sztucznych, uwalniają się, przenikając do gleby i wód gruntowych. Spalanie tego rodzaju tworzyw sztucznych jest niebezpieczne ze względu na uwalnianie trujących i niejednokrotnie rakotwórczych substancji. Najgroźniejsze dla środowiska i człowieka tworzywa sztuczne: Najbardziej toksyczny ze wszystkich tworzyw jest polichlorek winylu (PCV). Robi się z niego m.in. rury, zabawki, karty kredytowe. Do jego produkcji używa się trujących związków chloru. Gdy PCW trafia na wysypisko, chlor uwalnia się i przedostaje do gleby. Najczęściej spotykanym tworzywem sztucznym jest polietylen. Robi się z niego plastikowe worki i delikatne folie służące m.in. do opakowań spożywczych. Wyrzucane na wysypisko uwalniają rakotwórcze związki chemiczne.

Polistyren i pianka polistyrenowa czyli potocznie styropian służą głównie do produkcji popularnych kubków i tacek na jedzenie oraz izolacji budynków. W kontakcie z żywnością i napojami polistyren jest wchłaniany do jedzenia i w ten sposób przedostaje się do organizmu człowieka. Styren jest bardzo toksyczny. Powoduje uszkodzenia chromosomów, prawdopodobnie ma także właściwości rakotwórcze, a co najgorsze - związek ten nie wydostaje się z organizmu człowieka, kumulując się w tkance tłuszczowej. PET jest to skrót nazwy tworzywa sztucznego znanego od lat 40. Jego pełna nazwa to politereftalan etylenu. Od połowy lat siedemdziesiątych coraz więcej zużywa się go do wytwarzania opakowań, głównie butelek do napojów. Butelka z plastiku o popularnej nazwie PET stała się jednym z najbardziej kłopotliwych odpadów XXI wieku. Problem ten dotyczy wszystkich wysoko uprzemysłowionych krajów kuli ziemskiej. Według statystyk tylko w Polsce opróżnianych jest rocznie 110 tysięcy ton butelek PET. Jedna tona to 25 tys. sztuk, co łącznie daje w skali roku 2 miliardy 750 milionów butelek wyrzucanych na wysypiska. Roczny odzysk w Polsce wynosi tylko 140 ton (czyli 35 milionów sztuk). Miesięcznie na wysypisko trafiają więc tysiące ton tych butelek. Wprawdzie nie emitują one szkodliwych substancji, jednak w przerażającym tempie zaśmiecają otoczenie i lawinowo powiększają polskie wysypiska. Plusem opakowań PET jest możliwość ich powtórnego przetwarzania, w wyniku którego powstają: włókna i przędze (np. przędza dywanowa, przędza dla przemysłu tekstylnego), płyty i folie (do formowania wszelkiego rodzaju tacek, pojemników i pudełek), meble, części wyposażenia wnętrz samochodów, żywice poliestrowe, oleje opałowe.

W 2006 roku na polski rynek trafiło około trzech milionów czterystu tysięcy ton papierowych opakowań. Sprasowane i zbelowane, zapakowane na ciężarówki o ładowności 20 ton stworzyłyby linię o długości 3400 kilometrów. Strumień finansowy przekazywany przez przedsiębiorców w celu realizacji obowiązków odzysku i recyklingu wyniesie w 2006 roku ok. 75 mln złotych, co stanowi roczne wydatki średniego dwudziestotysięcznego miasta. W Polsce poziom selektywnego odzyskiwania odpadów wynosi jedynie 4kg na jednego mieszkańca, podczas gdy w Czechach jest to 19kg, a w Niemczech 76kg. (!) Obecnie w Polsce wytwarzamy ok. 13,5 mln ton odpadów komunalnych rocznie, co daje średnio daje 350kg na mieszkańca rocznie. Codziennie każde duże miasto w Polsce wysyła na składowisko 100 ciężarówek z odpadami. W Polsce tylko 2% odpadów komunalnych jest kompostowanych (222 tony). Dla porównania w Danii, Szwajcarii i Szwecji jest to 60-80%.

Produkty ze szkła w 100% nadają się do ponownego przerobu. Każda szklana butelka ponownie wprowadzona do obiegu pozwala zaoszczędzić energię potrzebną do zasilenia stuwatowej żarówki przez 4 godziny. W Polsce rocznie zużywa się 400 milionów aluminiowych puszek, które można powtórnie przetworzyć oraz wykorzystać wiele razy. Wyprodukowanie 6 puszek ze złomu aluminiowego daje oszczędność energii równoważną energii uzyskanej ze spalenia 1 litra benzyny. Każda tona odzyskanej makulatury pozwala zaoszczędzić 1200 litrów wody w papierni oraz 2,5 m 3 przestrzeni środowiska. Około 2 miliony ptaków i ssaków wodnych ginie na świecie na skutek połknięcia tworzywowych odpadów wrzucanych do mórz i oceanów. Ilość nagromadzonych odpadów przez ostatnie dwadzieścia lat zwiększyła się trzykrotnie, a zajmowana przez nie powierzchnia – dwukrotnie. Każdy z nas wyrzuca w ciągu roku około 56 opakowań szklanych nadających się w pełni do ponownego wykorzystania.

Dziękujemy za obejrzenie prezentacji.. - )