PRAWO INTERTEMPORALNE SSR ZBIGNIEW MICZEK ZAKOPANE 13 MAJA 2011 ROKU

PRAWO INTERTEMPORALNE Brak w Konstytucji RP wprost zakazu działania prawa wstecz.

PRAWO INTERTEMPORALNE Zakaz taki jako zasadę interpretuje się z art. 2 Konstytucji RP mówiącego, że: Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej

PRAWO INTERTEMPORALNE Odstępstwo może mieć miejsce: - wyjątkowo - z bardzo ważnych powodów - musi wynikać z treści samej ustawy

PRAWO INTERTEMPORALNE Na gruncie ogólnym zasada zakazu działania prawa wstecz zawarta jest w art. 5 ustawy promulgacyjnej: Przepisy (art. 4) nie wyłączają możliwości nadania aktowi normatywnemu wstecznej mocy obowiązującej, jeżeli zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie.

PRAWO INTERTEMPORALNE Na gruncie prawa cywilnego zasada niedziałania prawa wstecz została sformułowana w art. 3 k.c. Ustawa nie ma mocy wstecznej, chyba że to wynika z jej brzmienia lub celu.

Znaczenie zasady nieretroakcji Sens i znaczenie zasady nieretroakcji polega na tym, że ustawa działa tylko na przyszłość, nie obejmuje więc swoją mocą obowiązującą okresu poprzedzającego jej wejście w życie, tzn. nie określa sytuacji prawnej podmiotów stosunków prawnych w tym poprzedzającym okresie. por. A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk Prawo cywilne – zarys części ogólnej, 1996 r.

PRAWO INTERTEMPORALNE Odstąpienie od zasady nieretroakcji Odstąpienie od tej zasady, a więc nadanie przepisom mocy wstecznej, zachodzi wtedy, gdy ustawodawca nakazuje ich stosowanie również do oceny skutków określonych w nich zdarzeń prawnych, które nastąpiły przed wejściem w życie tych przepisów, i do określenia sytuacji podmiotów w tym wcześniejszym okresie, tak jakby już wtedy, w szczególności w chwili nastąpienia danego zdarzenia obowiązywały te przepisy.

PRAWO INTERTEMPORALNE Zasady prawa intertemporalnego (I) (wg. J. Gwiazdomorskiego) Nowa ustawa nie może być stosowana przy ocenie tak pozytywnych, jak i negatywnych skutków zdarzeń prawnych, które nastąpiły przed jej wejściem w życie.

PRAWO INTERTEMPORALNE Zasady prawa intertemporalnego (II) (wg. J. Gwiazdomorskiego) Nową ustawę należy stosować do oceny skutków zdarzeń prawnych, które nastąpiły po jej wejściu w życie.

PRAWO INTERTEMPORALNE Zasady prawa intertemporalnego (III) (wg. J. Gwiazdomorskiego) Skutki zdarzenia prawnego, które nastąpiło po wejściu w życie nowej ustawy, a które wywołuje zmianę lub umorzenie powstałego przed wejściem w życie nowej ustawy stosunku prawnego, oceniać należy na podstawie przepisów dotychczasowych.

PRAWO INTERTEMPORALNE Zasady prawa intertemporalnego (IV) (wg. J. Gwiazdomorskiego) Przepisy nowej ustawy regulujące samodzielnie treść stosunków prawnych stosować należy od chwili wejścia nowej ustawy w życie do wszelkich istniejących w tej chwili stosunków prawnych danego typu.

PRAWO INTERTEMPORALNE Zasady procesowego prawa intertemporalnego (I) Zasada jedności (jednolitości, ciągłości) postępowania, polega na stosowaniu aż do zakończenia postępowania przepisów procesowych ustawy obowiązującej w chwili wszczęcia postępowania.

PRAWO INTERTEMPORALNE Zasady procesowego prawa intertemporalnego (II) Zasada aktualności, zwana też zasadą bezzwłocznego, natychmiastowego, bezpośredniego stosowania przepisu procesowego, polega na tym, że przepisy procesowe wchodzą w życie bezzwłocznie i znajdują zastosowanie we wszystkich sprawach bez względu na chwilę wszczęcia postępowania, przy czym czynności procesowe ewentualnie dokonane wcześniej pozostają w mocy.

PRAWO INTERTEMPORALNE Zasady procesowego prawa intertemporalnego (III) Zasada stadium postępowania, polega na tym, że do zakończenia postępowania w danej instancji zastosowanie mają przepisy procesowe obowiązujące w chwili wszczęcia postępowania, natomiast w następnej instancji zastosowanie mają przepisy ustawy nowej.