Luka płacowa – analiza problemu i sposoby przeciwdziałania Aleksandra Niżyńska.

Prezentacja na temat: "Luka płacowa – analiza problemu i sposoby przeciwdziałania Aleksandra Niżyńska."— Zapis prezentacji:

1 Luka płacowa – analiza problemu i sposoby przeciwdziałania Aleksandra Niżyńska

2 Luka płacowa Dysproporcja w wynagrodzeniu kobiet i mężczyzn wyrażona jako różnica między średnim wynagrodzeniem brutto mężczyzn a średnim wynagrodzeniem brutto kobiet.

3 Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 września 1997 r. I PKN 246/97 …jest naruszeniem zasady równego traktowania przyznanie ze względu między innymi na płeć lub wiek niektórym pracownikom mniejszych praw niż te, z których korzystają inni pracownicy, znajdujący się w tej samej sytuacji faktycznej i prawnej. Orzecznictwo

4 Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2008 r. II PK 116/07 Korzystanie z uprawnień przyznanych przepisami prawa w związku z urodzeniem i wychowaniem dziecka nie może być uznane za obiektywną przyczynę ustalenia niższego wynagrodzenia w porównaniu do innych pracowników Orzecznictwo

5 Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2007 r. I PK 242/06 W razie zróżnicowania wynagrodzenia pracowników wykonujących jednakową pracę pracodawca powinien udowodnić, że kierował się obiektywnymi powodami. Przy powołaniu się pracodawcy na różne kwalifikacje zawodowe i staż pracy, oznacza to konieczność wykazania, że miały one znaczenie przy wykonywaniu zadań powierzonych pracownikom. Orzecznictwo

6 Źródło: Eurostat 2011 - unadjusted Gender Pay Gap, na podstawie Structure of Earnings Survey

7 Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Struktura wynagrodzeń według zawodów w październiku 2010 r.

8 Relacje przeciętnych wynagrodzeń kobiet w stosunku do wynagrodzeń mężczyzn w Polsce według wykształcenia w latach 2006, 2008 i 2010 (%) Źródło: Ewa Lisowska, Przemoc ekonomiczna wobec kobiet, ISP, 2013

9 tradycyjne postrzeganie ról kobiet i mężczyzn w społeczeństwie akceptowanie przez kobiety niższych stawek wynagrodzeń postrzeganie kobiet jako mniej dyspozycyjnych w związku z posiadaniem dzieci lub możliwością zajścia w ciążę przekonanie o tym, że głównym żywicielem rodziny jest mężczyzna Wybrane przyczyny luki płacowej

10 segregacja zawodowa niski odsetek kobiet na stanowiskach kierowniczych stereotypy dotyczące postrzegania i wartościowania kwalifikacji kobiet brak mechanizmów niwelujących wpływ czynników kulturowych Przyczyny luki płacowej – perspektywa makroekonomiczna Za: Ewa Lisowska, Przemoc ekonomiczna wobec kobiet, ISP, 2013

11 zapis o równości wynagrodzeń w ustawie zasadniczej zapis o równości wynagrodzeń w Kodeksie Pracy zapis o równości wynagrodzeń w zbiorowych układach pracy analiza działań partnerów społecznych w zakresie równości wynagrodzeń Génisson (2001): nakłada na partnerów społecznych obowiązek negocjowania na rzecz równości płci w zatrudnieniu, w tym równości wynagrodzeń Sposoby przeciwdziałania - prawo

12 obowiązek prowadzenia przez pracodawców statystyk dotyczących wynagrodzeń z podziałem na płeć Dania: przygotowanie statystyk bezpłatnie oferuje Narodowe Biuro Statystyczne. Austria: pracodawcy nie przekazujący statystyk są wymieniani na stronie www Ministerstwa ds. Kobiet. Sposoby przeciwdziałania

13 jawność wynagrodzeń częściej w sektorze publicznym niż prywatnym Austria, Finlandia, Francja, Włochy, Norwegia, Szwecja i Belgia: system jawności struktury wynagrodzeń możliwy do wglądu również przez reprezentantów pracowników. Holandia: w sytuacji wniesienia sprawy do sądu o nierówne traktowanie w zakresie wynagrodzenia, pracodawca musi bezzwłocznie przedstawić informacje dotyczące wysokości płac. Sposoby przeciwdziałania – prawo i praktyki wewnątrz firm

14 Stanowiska ds. równości wewnątrz firm Niemcy: pracownik dotknięty dyskryminacją ma prawo odwołać się do odpowiedniego organu wewnątrz firmy Klauzule społeczne Austria, Norwegia, Wielka Brytania: klauzule społeczne dające preferencje wyboru w przetargu przedsiębiorstwom realizującym zasadę równości wynagrodzeń. Sposoby przeciwdziałania – prawo i praktyki wewnątrz firm

15 Model logitowy np. Logib-D w Niemczech pozwala na przeprowadzenie wewnątrz firm statystycznej analizy równości płac oraz określenie możliwych powodów zaistniałych nierówności. identyfikuje czynniki odpowiedzialne za wspomniane różnice wynagrodzeń poprzez kontrolowanie poszczególnych charakterystyk zatrudnienia pracowników i pracownic – np. stawek godzinowych brutto, wykształcenia, oraz stażu na danym stanowisku. Sposoby przeciwdziałania – praktyki wewnątrz firm

16 Dzień dziewczyny i Dzień chłopaka Austria, Luksemburg, Niemcy: młodzież ma szansę odkryć od kuchni zawody stereotypowo przypisane do kobiet i mężczyzn. VAGE – Valorisation des Expertes et de lApproche Genre Belgia: baza ekspertek w różnych dziedzinach przygotowana dla mediów, administracji publicznej i organizacji pozarządowych. Dobre praktyki w zakresie zwalczania luki płacowej

17 Zestaw promocyjny Francja: 1 500 największych miast otrzymało zestawy zawierające materiały służące do promocji równości płci. Moduły e-learningowe Francja: trzy internetowe kursy szkoleniowe z zakresu prawa antydyskryminacyjnego i walki ze stereotypami przygotowane dla przedsiębiorców. Dobre praktyki w zakresie zwalczania luki płacowej

18 Certyfikaty – równość w pracy Francja, Węgry, Hiszpania, Grecja: tytuł przedsiębiorstwa równościowego albo przedsiębiorstwa przyjaznego rodzinie nadawany przez agendy rządowe firmom realizującym zasadę równości płci. Dobre praktyki w zakresie zwalczania luki płacowej

19 Kontakt: aleksandra.nizynska@isp.org.pl aleksandra.nizynska@isp.org.pl www.rownoscplci.pl