Dr n. med. Robert SZYCA „ CANDIDA ALBICANS ” Kierownik Kliniki:

Prezentacja na temat: "Dr n. med. Robert SZYCA „ CANDIDA ALBICANS ” Kierownik Kliniki:"— Zapis prezentacji:

1 Dr n. med. Robert SZYCA „ CANDIDA ALBICANS ” Kierownik Kliniki:
Klinika Chirurgii Ogólnej, Klatki Piersiowej i Naczyń z Oddziałem Oparzeniowym 10 Wojskowego Szpitala Klinicznego w Bydgoszczy Kierownik Kliniki: doc. dr hab. n. med. Krzysztof LEKSOWSKI

2 "Mikroflora jelita ludzkiego (tzw
"Mikroflora jelita ludzkiego (tzw. stała lub fizjologiczna flora jelita) to niezwykle skomplikowany zespół drobnoustrojów, stale obecnych w jelicie (to jest w wielkich populacjach, przez długi okres czasu i u wielu osób). Mikroflora jelit posiada niezwykłą zdolność do utrzymywania swojej homeostazy, pomimo stałego oddziaływania na nią wielu czynników zewnętrznych. Jej stabilność ma olbrzymie znaczenie w utrzymaniu przewodu pokarmowego, a także całego organizmu, w stanie zdrowia. Obecność "przyjaznych" drobnoustrojów przywartych do nabłonka jelita (w tym acidophilus) powoduje, że inne, przede wszystkim patogenne (chorobotwórcze) drobnoustroje, nie mogą łatwo przytwierdzić się do nabłonka, namnażać i penetrować w głąb jelita, czyli powodować zakażenie. Ponadto, składniki mikroflory działają stale pobudzająco na układ odpornościowy, utrzymując go w stanie gotowości...” Prof.dr n.med. Piotr Heczko, Kierownik Instytutu Mikrobiologii Collegium Medicum UJ, Prezes Polskiego Towarzystwa Zakażeń Szpitalnych (PTZS) w Krakowie oraz Członek Komitetu Immunologii i Etiologii Zakażeń Człowieka PAN

3 „ ...zagnieżdżenie się patogennych grzybów np. w jelicie
rzutuje zawsze na cały organizm, poczynając od tkanki mózgowej a kończąc na odbytnicy „ Dr Josef Jonas „ Zagadki zdrowia ”

4 GRZYBY

5

6

7 Grzyby są eukariontami wytwarzającymi ściany komórkowe.
Nie zawierają chlorofilu i są heterotrofami, wchłaniającymi przez ścianę komórkową i błonę cytoplazmatyczną przetworzone uprzednio substancje odżywcze.

8 Rozmnażają się płciowo i bezpłciowo za pomocą spor (zarodników)

9 Grzyby mają duże znaczenie ekologiczne
Podobnie, jak bakterie większość grzybów jest reducentami, saprofitami pobierającymi substancje odżywcze z podłoży organicznych i martwych organizmów.

10 Mikoryza jest związkiem symbiotycznym między grzybami i korzeniami roślin. Grzyb udostępnia roślinie substancje mineralne, a roślina zaopatruje go w niezbędne związki organiczne

11 Grzyb może być organizmem jednokomórkowym (drożdże)
lub wielokomórkowym, zbudowanym ze strzępek.

12 Grzybnię (mycelium) tworzą długie, rozgałęzione strzępki.
Sprzężniaki (Zygomycota) mają strzępki nie podzielone septami, czyli poprzecznymi ścianami. Strzępki pozostałych grzybów mają perforowane przegrody poprzeczne.

13 Po zetknięciu z odpowiednim podłożem spora grzyba kiełkuje i wytwarza strzępki.
Strzępki przerastają podłoże i rozkładają zawarte w nim substancje organiczne dzięki wydzielanym enzymom hydrolitycznym.

14 Strzępki przerastają podłoże i rozkładają zawarte w nim
substancje organiczne dzięki wydzielanym enzymom hydrolitycznym. Spory powstają na strzępkach powietrznych.

15 Grzyby można podzielić na cztery typy:
   Zygomycota (sprzężniaki) w wyniki procesu płciowego wytwarzają zarodniki przetrwalnikowe zwane zygosporami.

16 Przedstawicielem tej grupy jest rozłożek czerniejący (Rhizopus nigricans), czyli pospolicie występujący grzyb powodujący pleśnienie chleba;

17 Ascomycota (workowce)
w wyniki procesu bezpłciowego wytwarzają zarodniki zwane konidiami, a w wyniki procesu płciowego - askospory.

18 Ascomycota obejmują drożdże, smardzie, trufle i zielone „pleśnie”

19 Basidiomycota (podstawczaki)
proces płciowy prowadzi do wytworzenia bazydiospor.

20 Podstawczakami są grzyby kapeluszowe, purchawki, rdze i głownie (pasożyty roślin)

21 Deuteromycota (grzyby konidialne)
większość z nich rozmnaża się bezpłciowo wytwarzając konidia.

22 Z medycznego punktu widzenia grzyby zostały podzielone na:
·     drożdżopodobne; ·     pleśniowe (nitkowate); ·     dimorficzne; ·  dermofity.

23 Typowym przedstawicielem grzybów drożdżopodobnych jest
Candida albicans

24 DEFINICJA

25 Candida albicans jest niepozornym organizmem  z pogranicza świata roślinnego zamieszkującym dolną cześć przewodu pokarmowego od momentu naszego przyjścia na ten świat. Spełnia ona ważna role trawienną pomagając w procesie rozkładu cukru przez organizm. Jej drugie oblicze jako niszczyciela naszego systemu immunologicznego w przypadku jej przerostu, poznajemy ostatnimi laty chociaż pierwsze przypadki były opisane już przez ojca medycyny Hipokratesa. Candida jest obecna praktycznie wszędzie w środowisku i dopóki nasz organizm posiada normalne funkcje obronne jest dla nas niegroźna.

26 Candida albicans to oportunistyczny patogen (czynnik chorobotwórczy).
Jej obecność w przewodzie pokarmowym i układzie wydalniczym jest zjawiskiem fizjologicznym. Toksyny produkowane przez Candida mogą jedynie powodować drobne podrażnienia, pod warunkiem iż liczba zarazków jest pod kontrolą. Rzadko obecność Candidy wiąże się z wysoką gorączką, zwiększoną liczbą białych krwinek, jak często ma to miejsce w przypadku innych patogenów.

27 gatunków drożdżaków z rodzaju Candida. Jedynym naturalnym
Wyrożnia się ponad 200 gatunków drożdżaków z rodzaju Candida. Jedynym naturalnym rezerwuarem drożdżaków są ludzie i zwierzęta (ptaki)

28 Miejscem ich naturalnego bytowani są błony śluzowe dróg
oddechowych, przewodu pokarmowego oraz narządów moczowo-płciowych. Noworodek jest kolonizowany podczas porodu szczepami z pochwy matki.

29 Wzrost liczby zakażeń grzybiczych zarówno w szpitalu, ja i w warunkach
ambulatoryjnych ma ścisły związek z postępem m.in. chirurgii, wprowadzeniem inwazyjnej diagnostyki, chemioterapią chorób nowotworowych oraz masowym stosowaniem antybiotyków o szerokim spektrum działania. Postęp ten umożliwia przeżycie wielu chorych z poważną zagrażającą życiu chorobą. Doprowadziło to do wzrostu liczby osób z zaburzeniami układu odpornościowego. Chorzy ci są bardzo wrażliwi na zakażenie, w tym na zakażenie zupełnie niezjadliwymi drożdżakami z rodzaju Candida.

30 Obok drożdżaków spotykane są również zakażenia
Aspergillus, Rhizopus, Mucor. Zakażenia grzybami pleśniowymi są najczęściej egzogenne (zarodniki). Drożdżaki z rodzaju Candida mogą powodować również zakażenia o przebiegu epidemicznym, szczególnie w warunkach szpitalnych.

31 Drożdżaki należą do grupy grzybów niedoskonałych (fungi imperfecti).
Charakteryzuja się dimorfizmem, wystepują w postaci komórek owalnych-blastospor oraz form wydłużonych, nitkowatych tworzacych mycelium (grzybnię) lub pseudomycelium (grzybnie rzekome). Często podkreśla się, że forma mycelialna Candida jest inwazyjną i wskazuje na zakażenie, podczas gdy obecność blastospor wskazuje na kolonizację. Należy stwierdzić, że obydwie formy morfologiczne drożdżaka są jednakowo zjadliwe i zdolne do wywołania zakażenia. Obecność formy mycelialnej w preparacie pobranym bezpośrednio od chorego wskazuje na niezaprzeczalną inwazję.

32 W sprzyjających warunkach drożdże mogą zacząć rosnąć
w alarmującym tempie. A w miarę jak rozrasta się Candida, zwiększa się stężenie produkowanych przez nią toksyn, w końcu nawet najbardziej silne osoby zaczną odczuwać efekty zakażenia tym drożdżakiem.

33 Kiedy dochodzi do wzrostu liczebności populacji Candidy może
wystąpić szeroki wachlarz niekorzystnych objawów: zmęczenie, niestrawności, wzdęcia, zaparcie stolca, biegunka, depresja, niepokój i zmniejszony popęd płciowy. Często dochodzi do infekcji pęcherza moczowego i uszu, różnego rodzaju choroby skóry (trądzik, egzema) oraz reakcje na perfumy, środki czyszczące, spaliny itd.

34 Potężne wrota inwazji Candida stanowi niedokrwiona lub
uszkodzona śluzówka przewodu pokarmowego, często dochodzi też do kolonizacji zmiany wrzodowej żołądka. Naturalną barierą zapobiegającą inwazji drożdżaków jest flora bakteryjna przewodu pokarmowego. Wszystkie antybiotyki, które zmniejszają liczbę bakterii w przewodzie pokarmowym, sprzyjajają kolonizacji drożdżakami.  

35 Zakażenia drożdżakami Candida są najczęściej zakażeniami
endogennymi, drobnoustrojami z błon śluzowych przewodu pokarmowego, dróg oddechowych oraz ze skóry.

36 Czynników wpływających na podatność i nadmierny rozwój Candidy :
Nadmierna antybiotykoterapia Spożywanie mięsa zwierząt i drobiu leczonego przy pomocy antybiotyków Chlorowanie wody pitnej Wystawienie na działanie pestycydów, herbicydów, chemikaliów, toksycznych metali (ołów, rtęć) Leczenie hormonalne (włączając w to doustne środki antykoncepcyjne i leki zawierające kortyzon) Zła dieta (niedostateczna ilość podstawowych składników odżywczych; nadmierne użycie cukru, węglowodanów, alkoholu)

37 Candida albicans wywołuje kandydozę błon śluzowych jamy
ustnej, skóry gładkiej, narządów wewnętrznych, ośrodkowego ukłędu nerwowego i węzłów chłonnych. Oprócz Candida albicans również inne grzyby drożdżopodobne (Candida tropicalis, C. krusei, C. pseudotropicalis, C. guillermon-dii, Trichosporon sp., Cryptococcus sp.) wywołują podobne grzybice.

38 PATOFIZJOLOGIA

39 Candida albicans przez swoje oddziaływanie na ścianę jelita
(leaky gut) powodując jej nieszczelność i wzmożoną przepuszczalność ścian jelit dla molekuł, które normalnie nie powinny się pojawić we krwi co może prowadzić do reakcji układu immunologicznego, np.: alergii na pokarmy.

40 Przedostające się różne molekuły normalnie nieszkodliwe
mogą powodować różne objawy- alergie o nietypowym obrazie.  Przedostając się przez barierę krew- mózg mogą powodować zaburzenie roli neuro-transmitterów co może prowadzić do różnorodnych objawów i  być przyczyną błędnych rozpoznań choroby układu nerwowego.

41 Układ immunologiczny zajęty usuwaniem różnych molekuł normalnie nie pojawiających się we krwi zostaję zajęty dodatkową pracą przez co jego normalne funkcje zostają zaburzone i następuje jego  osłabienie i niesprawność funkcjonalna. Natomiast substancje  dotychczas obojętne stają się alergenami osoby takie stają się wrażliwe na wiele czynników ze środowiska („environmentally sensitive”) i dotyczy to nie tylko pokarmów, ale i substancji dostających się drogami oddechowymi. Dotychczas nieszkodliwe substancje stają się alergenami wziewnymi. Leaky Gut Sundrome LGS to jeszcze jeden wynik oddziaływania candida na przewód pokarmowy prowadzący do nieszczelność i wzmożoną przepuszczalności ścian jelit dla molekuł.

42 Candida produkuje około 79 różnych toksyn, stąd ich wpływ
na organizm powoduje tak różnorodne objawy z różnych narządów – brak wzajemnego powiązania pomiędzy sobą. Często podobieństwo objawów do zespoły przewlekłego zmęczenia, alergii pokarmowych, chorób przewodu pokarmowego IBS (irritable bowel syndrome) zespołów osłabionej odporności immunologicznej powoduje terapię tych zespołów i chorób a nie candida.

43 Przyczyny rozwoju Candida

44 1. Długotrwałe przyjmowanie antybiotyków, (antybiotyki zabijają pożyteczne bakterie )
2. Niesterydowe leki przeciwzapalne, leki hamujące wydzielanie kwasu solnego H2 blokery przyjmowane dłużej ponad 3- m-ce , (powodują zahamowanie wydzielania kwasu solnego,co podwyższa pH i sprzyja  rozwojowi candidy, gdyż nie są zabijane przez kwas solny w żołądku, które powinno być niskie)  3. Dieta bogata w proste węglowodany, nadużywanie cukru - cukier jest metabolizowany  bardzo szybko przez candida, sprzyjając ich  szybkiemu rozrostowi, co hamuje rozwój „pozytywnych” bakterii 4. Przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych i sterydów 5. Stres i wyczerpanie, brak snu i wypoczynku, ogólne osłabienie organizmu     

45 6. Dieta bogata w mięso i mleko zawierające antybiotyki, hormony i sterydy
7. Spożywanie słodzonych i gazowanych napojów i zawartością kofeiny 8. Małe spożycie warzyw i nieoczyszczonej nieprzetworzonej żywności,       chleb z pełnego ziarna 9 . Nadużywanie:alkoholu i nikotyny 10. Przebywanie i praca w pomieszczeniach wilgotnych, zakurzonych, 11. Narażenie na promieniowanie jądrowe, rentgenowskie, elektromagnetyczne                 12. Przewlekłe zaparcia i biegunki , cukrzyca,     

46 13. Jelitowe robaki i pasożyty
14. Toksyczne metale: ołów, rtęć, kadm, amalgamat w plombach dentystycznych  15. Aspartam słodzik, MSG -glutaminian sodu - poprawiacz smaku w sosach, gotowych zupach, przyprawach - powodują zahamowanie rozwoju prawidłowej flory bakteryjnej, osłabiają też odporność immunologiczną co pozwala na rozrost candida i powstawanie zespołu candida.               

47 Przyczyną poważnych infekcji grzybiczych jest Cryptococcus
neoformans. Grzyb ten wywołuje kryptokokozę narządów wewnętrznych i skóry. Szczególnie ciężki przebieg mają zakażenia płuc i ośrodkowego układu nerwowego. U osób z obniżoną odpornością grzyb ten wywołuje nawet zapalenie opon mózgowych i mózgu.

48 OBJAWY

49 ZABURZENIA ZE STRONY PRZEWODU POKARMOWEGO:
-zaburzenia trawienia niestrawność, „burczenie” w brzuchu, -biegunki lub zaparcia bez uchwytnej przyczyny dietetycznej, -wzdęcia,  -brak tolerancji pokarmów, -przelewanie i kruczenie w brzuchu, -pieczenie w brzuchu -suchość lub pieczenie ustach, naloty i zmiany barwy na języku, pleśniawki -zespół jelita nadwrażliwego (IBS-ZJN),

50 ZABURZENIA ZE STRONY UKŁADU MOCZOWEGO:
-kolki -pieczenie podczas oddawania moczu, -częstomocz -nieregularne miesiączki, -zespól napięcia przedmiesiączkowego, -upławy, -nawracające infekcje pochwy, świąd pochwy i krocza, u mężczyzn nawracające problemy z prostatą i pęcherzem moczowym.

51 SOMATYCZNE I ALERGICZNE : -zdrętwienie, -palenie albo mrowienie,
-ogólna bolesność, -obrzęki, sztywność i bolesność stawów, -bolesne i napięte mięśnie, -przekrwienie i uczucia zatkania w nosie, -ucisk w głowie, bóle głowy, -„zdrętwienie ogólne”, -mroczki lub plamy przed oczami, szum w głowie, w uszach, -skrócenie oddechu, ograniczenie możliwości wykonania głębokiego oddechu, kłucie w klatce piersiowej, -utrata wagi ciała, -zawroty głowy, -nadwrażliwość lub uczulenie na związki chemiczne, -obniżenie popędu seksualnego,

52 UMYSŁ I EMOCJE: -chroniczne zmęczenie-brak sił, -senność, osłabienie koncentracji i pamięci, drażliwość, uczucie utraty siły i energii do życia, zdezorientowanie, depresja, napady paniki i płaczu, zaburzenia snu, uczucie zdrętwienia, kłopoty z podejmowaniem decyzji, mentalne zamieszanie, zmienność nastroju, lęk, napady gniewu.

53 -zmiany grzybicze na skórze, -stopa atlety, -swędzenie skóry i odbytu,
SKÓRA: -trądzik, -zmiany grzybicze na skórze, -stopa atlety, -swędzenie skóry i odbytu, -plamiste- siatkowate zmiany na skórze, -suchość skóry, egzema, wyprzenia, -stany zapalne skóry, -wysypki na twarzy, -grzybicze i zapalne zmiany paznokci, -pokrzywka, -zmiany podobne do tocznia i łuszczycy..

54 Candida albicans jest najczęstszym sprawcą grzybic skóry i błon śluzowych jamy ustnej.

55 Jego dziełem są: zajady w kącikach ust; grzybice błon śluzowych pochwy, sromu, żołędzi i napletka; pleśniawki u niemowląt. Atakuje również: układ oddechowy; przewód pokarmowy; drogi moczowe; centralny układ nerwowy.

56 Do tej grupy należą również grzyby z rodzaju Cryptococcus, wywołujące kryptokokozy.

57 Typowym przedstawicielem grzybów pleśniowych jest Aspergillus, grzyb wywołujący chorobę zwaną aspergillozą, czyli grzybicą kropidlakową.

58 Typowymi dermatofitami są grzyby:
Dermatofity wywołują różnego rodzaju grzybice powierzchniowe zwane dermatomykozami. Typowymi dermatofitami są grzyby: Trychophyton, Epidermophyton, Microsporum.

59 POSTACIE KLINICZNE ZAKAŻEŃ GRZYBICZYCH

60 Zakażenia grzybicze (Candida) dzielą się na powierzchowne
(skóra i błony śluzowe) oraz głębokie (tzw. układowe). Rozwijają się drogą inwazji drożdżaka do krwi i rozsiewu do narządów i tkanek. Krwiopochodną kandydozą będzie zatem kandydemia, czyli obecność drożdżaków we krwi, jak i rozsiana kandydoza narządowa.

61 GRZYBICE POWIERZCHOWNE

62 Zaliczamy do nich grzybice zrogowaciałej warstwy naskóra,
paznokci, włosów, a także skóry i tkanki podskórnej oraz błon śluzowych. Znanych jest około 40 różnych gatunków grzybów wywołujących grzybice powierzchowne, przy czym najczęściej z zakażeń u człowieka izolowanych jest ok. 10 gatunków.

63 Dermatomykozy paznokci

64 Dermatomykozy skóry

65 Postacie kliniczne: grzybica skóry głowy grzybica woszczynowa
grzybica tułowia grzybica skóry okolicy łonowej i narządów moczowo-płciowych grzybica stóp grzybica rąk grzybica paznokci grzybica rogówki

66 KANDYDOZA POWIERZCHOWNA
Najczęściej za zakażenia odpowiedzialny jest gatunek Candida albicans, choć spotykane są także inne gatunki. Drożdżaki z rodzaju Candida charakteryzują się dimorfizmem, tzn. występują w postaci komórek owalnych lub tworzą wypustki (pseudomycellium). Warto pamiętać, że drożdżaki z rodzaju Candida wchodzą w skład flory fizjologicznej jamy ustnej, przewodu pokarmowego oraz pochwy.

67 Drożdżaki z gatunku Candida albicans rzadko wystepują
w środowisku zewnętrznym, podczas gdy inne gatunki, np. Candida tropicalis mogą wystepować w ziemi. Zakażenia drożdżakami z gatunku Candida albicans należą do zakażeń endogennych, tj. własną flora, a w wyjątkowych przypadkach (noworodki) mogą to być zakażenia egzogenne ( np. florą matki)

68 Postacie kliniczne kandydozy
1. zakażenia jamy ustnej - ostra rzekomobłoniasta (niemowlęta osoby starsze) - ostra zanikowa (najczęściej po przewlekłej antybiotykoterapii) -  przewlekła zanikowa (protezy) -  przewlekla hiperplastyczna (może transformować w zmianę nowotworową) -  przewlekła skórno-śluzówkowa 2. kandydoza pochwy: Candida albicans (80%), Candida glabrata (5%),czynniki sprzyjające: ciąża, cukrzyca, antybiotykoterapia 3. kandydoza narządow płciowych u mężczyzn 4. kandydoza skóry (przestrzenie wilgotne) i błon śluzowych 5. kandydoza paznokci i wału paznokciowego- szczególnie u osób często moczących ręce (Candida albicans, Candida parapsilosis) 6. grzybica ucha- zakażenia kanału zewnętrznego: Candida albicans, Candida tropicalis

69 GRZYBICE GŁĘBOKIE ( UKŁADOWE )

70 Mogą dotyczyć każdego narządu lub tkanki. Najczęstsza postacią
jest grzybica dolnych dróg oddechowych (grzybicze zapalenie płuc). Do zakażenia dochodzi drogą inhalacji zarodników grzybów szeroko rozpowszechnionych w przyrodzie (ziemia).

71 Drobnoustroje odpowiedzialne za zakażenia układowe dzielą się na dwie odrębne grupy:
GRZYBY PATOGENNE: Histoplasma capsulatum, Coccidioides immitis Mogą się rozwijać w tkankach osoby zdrowej bez istnienia szczególnego czynnika usposabiającego. GRZYBY OPORTUNISTYCZNE: Aspergillus, Candida, Cryptococcus, Mucor

72 Są to zakażenia, które rozwijają się u chorych w przypadku
zaistnienia szczególnie sprzyjających warunków np. niedobór odporności, cukrzyca, choroby nowotworowe i inne.

73 KANDYDOZA GŁĘBOKA W zależności od przebiegu wyróżnia się postać ostrą i przewlekłą. Czynnikami etiologicznymi są: -         Candida albicans, -         Candida tropicalis ( w neutropenii), -         Candida parapsilosis (przy żywieniu parenteralnym) -         Candida globrata (oporne na leki p. grzybicze) -         Candida lusitaniae (oporne na leki p. grzybicze) -         Candida krusei (oporne na leki p. grzybicze)

74 Na tę postać kandydozy narażeni są szczególnie:
- chorzy z neutropenią ( choroby nowotworowe)- źródło zakażenia to przewód pokarmowy,    - chorzy po zabiegach chirurgicznych, oparzeniach- zakażenie rozwija się na skutek uszkodzenia barier mechanicznych, sprzyja to przedostawaniu się drożdżaków do krwi

75 Czynniki ryzyka: - operacje na sercu
-         operacje na przewodzie pokarmowym -         przeszczepy narządów -         naświetlania -         kortykoterapia -         antybiotykoterapia -         środki uszkadzające śluzówkę jamy ustnej oraz żołądka -         cewnikowanie naczyń -         żywienie pozaustrojowe

76 Postacie kliniczne kandydozy głębokiej:
-         zapalenie przełyku -         kandydoza przewodu pokarmowego -         kandydoza płuc -         kandydoza OUN -         zapalenie wsierdzia -         zapalenie mięśnia sercowego -         grzybica nerek i układu moczowego -         kandydoza watroby i śledziony -         zakażenia wewnątrzmaciczne -         zapalenie kości i szpiku -         zapalenie gałki ocznej kandydoza rozsiana-wieloogniskowa

77 POSTACIE SZCZEGÓLNE: -         kandydoza u wcześniaków: zapalenie opon m-r, zapalenie kości, szpiku, zapalenie stawów, posocznica -         kandydoza u narkomanów -         kandydoza u chorych zakażonych HIV (zapalenie przełyku, zapalenie opon m-r, zapalenie gałki ocznej)

78 DIAGNOSTYKA

79 Diagnostyka polega na wykazaniu obecności grzybów w materiale klinicznym.
Stosuje się: bakterioskopię (preparat bezpośredni) hodowla na podłożach sztucznych (wskazane także badanie ilościowe pozwalajace okreslić liczbę drożdżaków w 1 ml płynu lub 1g tkanki) badanie histologiczne ( w celu wykazania obecności grzybów) badanie serologiczne ( z użyciem testów wykrywajacych obecność antygenów grzybiczych w płynach ustrojowych lub wykazujacych obecność swoistych przeciwciał w surowicy pacjenta) technika molekularna mogąca wykazać obecność grzybiczego DNA

80 że w zakażeniach powierzchownych zmiany maja bardzo charakterystyczny
Stwierdzenie obecności grzybów w badanym materiale nie jest wystarczającym kryterium rozpoznania zakażenia grzybiczego. Badania laboratoryjne mają wartość diagnostyczną tylko w połączeniu z obrazem klinicznym. Należy pamiętać, że w zakażeniach powierzchownych zmiany maja bardzo charakterystyczny wygląd, który ułatwia lekarzowi podejrzenie zakażenia grzybiczego. Podstawą diagnostyki laboratoryjnej zakażeń grzybiczych jest właściwe pobranie odpowiedniego materiału klinicznego.

81 DIAGNOSTYKA GRZYBIC POWIERZCHOWNYCH:
- ZESKROBINY ZE SKÓRY - ZESKROBINY ZE ZMIENIONEGO PAZNOKCIA - WŁOS RAZEM Z CEBULKĄ WŁOSOWĄ - MATERIAŁ ZE ZMIAN ŚLUZÓWKOWYCH NAJCZĘŚCIEJ WYMAZ (ZE WZGLĘDU NA ŁATWOŚC POBRANIA) - MATERIAŁ Z OWRZODZENIA GRZYBICZEGO ROGÓWKI- W TYM PRZYPADKU NALEŻY POBRAĆ ZESKROBINY Z OWRZODZENIA PRZY POMOCY PLATYNOWEJ EZY, BEZPOŚREDNIO NA PODŁOŻE UMOŻLIWIAJACE WZROST GRZYBÓW ORAZ MATERIAŁ NAŁOŻYĆ NA POWIERZCHNIĘ SZKIEŁKA PODSTAWOWEGO -   W GRZYBICZYM ZAPALENIU GAŁKI OCZNEJ CIECZ WODNISTA ORAZ KREW

82 Po pobraniu materiał ze skóry, paznokci, włosów powinien
wyschnąc, aby pozbawić go zanieczyszczeń bakteryjnych. Materiał pobieramy zwykle do jałowej płytki Petriego lub na kawałek ciemnego papieru. Pobrany w ten sposób może być przechowywany nawet do 12 miesiecy i nadal jest przydatny do badań.

83 DIAGNOSTYKA GRZYBIC UKŁADOWYCH:
W grzybicach głębokich (układowych) konieczne jest pobranie krwi na badanie mykologiczne. Krew pobrana na tradycyjne podłoża bakteriologiczne umożliwia izolację Candida i Trychosporon.     Najlepszym sposobem hodowli krwi w celu izolacji jak najszerszego spektrum grzybów i pleśni jest metoda lityczna, tzw. Isolator Syste- (DuPont)

84 Dla drożdżaków z rodzaju Candida dobre efekty osiągane są przy
zastosowaniu systemów radiometrycznych lub aparatów BacT/Alert (Organon), Bactec (Becton-Dickinson) oraz Vital 200 (bioMerieux). Przy stosowaniu konwencjonalmych metod hodowli krwi, częstość izolacji drożdżaków można zwiększyć przez bezpośredni posiew 4 ml krwi do jalowej butelki zawierajacej 50 ml płynego podłoża Sabourauda.

85 W zakażeniach OUN do badań należy pobrać płyn m-r w ilości 3-5 ml.
W zakażeniach układu moczowego i nerek materiałem do badań mykologicznych jest mocz pobrany ze środkowego strumienia, po dokładnym przygotowaniu chorego. U noworodków i niemowląt preferowna jest punkcja nadłonowa lub mocz pobrany przez cewnik.

86 W grzybicach przewodu pokarmowego do badania pobierane
są: treść żołądkowo-jelitowa, żółć i kał (badanie ilościowe).

87 !!!! DUŻĄ LICZBĘ DROŻDŻAKÓW Z RODZAJU CANDIDA
STWIERDZA SIĘ W MOCZU CHORYCH PRZEWLEKLE CEWNIKOWANYCH ( MOŻE TO BYĆ KOLONIZACJA DOLNEGO ODCINKA DRÓG MOCZOWYCH LUB CEWNIKA)

88 DIAGNOSTYKA SEROLOGICZNA ZAKAŻEŃ GRZYBICZYCH:
Badania serologiczne zawsze powinny być wykonywane równolegle z badaniami mykologicznymi (hodowla). Do badań serologicznych można pobierać krew, płyn m-r i inne płyny ustrojowe w ilości 5-10 ml bez dodatku środków zapobiegających krzepnięciu.

89 WYKRYWANIE ANTYGENÓW W PŁYNACH USTROJOWYCH:
Antygeny Candida - mannan (antygen dominujacy) - glikoproteina ściany komorkowej - antygeny białkowe - enolaza - białka szoku termicznego (hsp) Wykrycie krążących antygenów pozwala zróżnicować postać inwazyjną zakażenia powierzchownego.

90 Do wykrywania antygenów służą testy lateksowe (przy użyciu przeciwciał
monoklonalnych opłaszczonych na cząsteczkach lateksu). Czułość tych testów jest różnicowana w zależności od producenta. Najczęściej stosowany Pastorex Candida, czułość testu wynosi 2,5 ng/ml. Większą czułością i swoistością odznaczają się testy immmunoenzymatyczne. Z dostępnych na rynku należy wymienić test wykrywający enolazę (Becton Dickson), Mannan (Hybritech) oraz Candida Platelia (Instytut Pasteura)- czułość 0,25 ng/ml.

91 Antygeny Aspergillus polisacharydy: galaktomannan
- antygeny białkowe: katalaza, glukuronidaza proteinaza Stosowane są: - testy lateksowe -  testy immunoenzymatyczne

92 Antygeny Cryptococcus
Wykrywane są w płynach ustrojowych (płyn m-r, surowica), za pomoca testu lateksowego

93 WYKRYWANIE SWOISTYCH PRZECIWCIAŁ:
W TYM CELU ZASTOSOWANIE ZNALAZŁY PRAKTYCZNIE WSZYSTKIE ODCZYNY SEROLOGICZNE, JEDNAK NAJSZERZEJ UŻYWANE SĄ : - odczyn immunodyfuzji - odczyn hemaglutynacji biernej   - odczyn immunofluorescencji pośredniej pozwalajacy na określenie miana p. ciał przeciwko mannanowi - odczyn immunoenzymatyczny (ELISA)

94 Należy pamietać, iż odczyny serologiczne powinny być
wykonywane w odstępach czasowych, bowiem w surowicy każdego człowieka spotykany jest stały poziom przeciwciał anty-grzybiczych.

95 Znacznie czulszym odczynem slużącym do oceny aktywnego zakażenia
grzybiczego (Candida) jest odczyn immunofluorescencji z antygenami „germ tube”, pozwalajacy ocenić odpowiedź immunologiczną na antygeny powierzchniowe formy inwazyjnej Candida, tzw pseudostrzępki. Serologiczne wykrywanie obecności swoistych przeciwciał może mieć wartość diagnostyczną wyłącznie u chorych z prawidłowo funkcjonujacym układem odpornościowym, podczas gdy obecność antygenów w płynach ustrojowych jest niezależna od stanu układu odpornościowego.

96 Wyniki testów serologicznych na obecność swoistych przeciwciał
należy interpretować ostrożnie, zawsze w połączeniu z wynikami badań mykologicznych oraz obrazem klinicznym zakażenia.

97 LECZENIE

98 U chorych z wysokim ryzykiem zakażenia grzybiczego należy rozważyć
profilaktyczne podawanie leku przeciwgrzybiczego. W zasadzie uważa się, że w takich sytuacjach najlepiej rozpocząć leczenie, ponieważ diagnostyka jest trudna i mało czuła, a opóźnienie leczenia inwazyjnej postaci zakażenia grzybiczego rokuje niepomyślnie.

99 KANDYDOZA JAMY USTNEJ:
Nystatyna (roztwór do ssania-5 razy na dobę ) Nystatyna w postaci zawiesiny do jamy ustnej ( j.m./ml, 4-5 razy/dobę ) 3.Klotrimazol- 10mg saszetki powoli rozpuszczać w jamie ustnej, 4-5 razy/dobę 4.Ketokonazol- 0,2 g (1-2 tabl./dobę) 5.Flukonazol- 0,1 g ( 1 tabl/dobę) CZAS LECZENIA 7-14 DNI

100 KANDYDOZA PRZEŁYKU: POSTAĆ LEKKA: POSTAĆ CIĘŻSZA
POSTAĆ LEKKA: Klotrimazol (proszek, saszetki) 5 razy na dobę Nystatyna roztwór (10-30 ml) –5 razy na dobę do ssania, a nastepnie do połknięcia POSTAĆ CIĘŻSZA Flukonazol- 0,1-0,2 g/dobę Itrakonazol- 0,05-0,2 g/dobę

101 NAWRACAJĄCA KANDYDOZA
PRZEŁYKU Amfoterycyna B- dożylnie 0,25-0,3 mg/kg/dobę

102 KANDYDOZA SROMU I POCHWY:
Flukonazol- 0,15 g- jednorazowo Klotrimoksazol- dopochwowo, na noc- 7 dni Tetrakonazol- na noc/3 dni a następnie 4. Ketokonazol 0,1 gna dobę lub 5. Flukonazol 0,1 g jeden raz na tydzień lub 6. Klotrimoksazol 0,5 g dopochwowo

103 POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU IZOLACJI CANDIDA Z PŁYNU Z JAMY OTRZEWNEJ
Leczenie rozpoczyna się wówczas, gdy występuje: -         - ostre zapalenie trzustki -         - perforacja -         - przeciek zespolenia -         - pooperacyjne zapalenie otrzewnej -         - dodatni wnik posiewu krwi -         - ciężki stan chorego -         - obfity wzrost z pierwotnego posiewu Leczenie: Amfoterycyna B +/- Flucotyzyna

104 POSTEPOWANIE W PRZYPADKU IZOLACJI CANDIDA Z KOŃCOWKI CEWNIKA ŻYLNEGO
Inwazyjna kandydoza: wdrożenie leczenia (amfoterycyna B, Flukonazol) 2. Pacjent bezobjawowy:    - jako skutek zanieczyszczenia końcówki podczas usuwania cewnika z żyły lub jako wynik kolonizacji cewnika

105 Zastosowanie leku przeciwgrzybiczego uzależnione jest od stanu
klinicznego pacjenta. Pacjenci gorączkujacy, od których wyodrębniono Candida z dwu odległych, nie związanych ze sobą anatomicznie miejsc oraz z dodatnim wynikiem posiewu końcówki cewnika, obarczeni są dużym ryzykiem inwazyjnej kandydozy.

106 Związek między autyzmem
a Candida albicans

107 Dr Josef Jonas w książce "Zagadki zdrowia" opisał wiele przypadków
dzieci opóźnionych w rozwoju, które były wcześniej leczone w klasyczny sposób lekami i antybiotykami. Po wyleczeniu grzybicy i innych pasożytów (np. owsików lub lamblii) oraz usunięciu z pokarmu czynników alergizujących, dzieci powróciły do zdrowia. Istnieje też wiele innych dowodów na to, że forma drożdży Candida albicans może spowodować autyzm i może zaostrzyć wiele problemów ze zdrowiem osób z autyzmem zwłaszcza tych, u których autyzm wystąpił późno.

108 Nie wyleczona choroba Candida albicans u matki,
może być podstawową przyczyną choroby Candida albicans oraz rozwoju autyzmu u nowo narodzonego dziecka- twierdzi dr J.Jonas.

109 Candida wytwarzająca toksyny może wpływać na procesy
zachodzące w mózgu dotyczące np. emocji  - lęku lub agresji, a także na odczuwanie łaknienia doprowadzając do otyłości bądź braku apetytu i spadku wagi ciała. Toksyny te powodują problemy związane z psychiką.

110 Ważne badania na temat drożdżaków i ich wpływu na osoby
z autyzmem przeprowadził Dr William Shaw. Odkrył on w moczu osób z autyzmem metabolity mikrobowe, które bardzo dobrze zareagowały na leczenie przeciwgrzybicze. Zaobserwował on zmniejszenie kwasów organicznych w moczu oraz zmniejszenie nadaktywności i zachowań samostymulujących, a tym samym zwiększenie kontaktu  wzrokowego, koncentracji i wokalizacji.

111 wyleczone (…), symptomy autyzmu zmalałyby w znacznym stopniu.”
„(...) Wydaje mi się prawdopodobne, że pewna niewielka, ale mimo to dość znaczna liczba dzieci, u których stwierdzono autyzm, padła ofiarą infekcji drożdżakami. Uważam też, że gdyby infekcje te zostałyby w tych przypadkach wyleczone (…), symptomy autyzmu zmalałyby w znacznym stopniu.” Dr Bernard Rimland Instytut Badań nad Autyzmem San Diego

112 „Istnieje wiele dowodów na to, że forma drożdży, Candida albicans,
może spowodować autyzm i może zaostrzyć wiele problemów ze zdrowiem osób z autyzmem, zwłaszcza tych, u których autyzm wystąpił późno.” Dr Stephen M. Edelson Center for the Study of Autism, Salem, Oregon

113 Robert Szyca WSZYSTKIE PRZYTOCZONE CYTATY TO DONIESIENIA INTERNETOWE
I Z PRASY MEDYCZNEJ. NIE MA UDOWODNIONEGO ZWIĄZKU POMIĘDZY INFEKCJĄ CANDIDA ALBICANS A AUTYZMEM I INNYMI ZABURZENIAMI W ROZWOJU, ZARÓWNO PSYCHICZNYM, JAK I FIZYCZNYM, JEDNAKŻE WSZYSTKIE WYSTĘPUJĄCE OBJAWY MOGĄ WYSTAPIĆ POD WPŁYWEM TOKSYN TEGO DROŻDŻAKA. NALEŻY WIĘC ZAWSZE PRZEPROWADZIĆ BADANIA W TYM KIERUKU I POPRAWIĆ KOMFORT ŻYCIA DZIECI Z CdLS. Robert Szyca

114 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ