Dawne zwyczaje Wielkanocne

Prezentacja na temat: "Dawne zwyczaje Wielkanocne"— Zapis prezentacji:

1 Dawne zwyczaje Wielkanocne
Według naszych babci i dziadków

2 Wielka Środa Wieka Środa jest to dzień, w którym Judasz zobowiązał się przed starszyzną żydowską do wydania Chrystusa. Z oczywistych powodów w sposób szczególny nie celebruje się tego wydarzenia. W Kościołach obowiązuje powszedni porządek Mszy św.

3 Zwyczaj 1. Dawniej gdzieniegdzie wygaszano świece przed ołtarzem i milkły kościelne dzwony aż do Rezurekcji. Zakonnicy po Jutrzni mięli zwyczaj uderzać kilkakrotnie brewiarzem w pulpit na znak – jak pisał ks. Kitowicz – tego zamieszania, które się stało w naturze przy męce Chrystusowej.

4 Zwyczaj 2. Na wsiach młodzi chłopcy sporządzali ze słomy kukłę Judasza ubraną w stare łachmany. Judasz dzierżył pudełko wypełnione potłuczonym szkłem, które brzęczało niczym trzydzieści srebrniki. Kukłę włóczono między opłotkami, bito kijami a na końcu topiono w pobliskiej rzece lub palono.

5 Wielki Czwartek Wielki Czwartek to Ostatnia Wieczerza Pańska, dzień ustanowienia Eucharystii Świętej i Sakramentu Kapłaństwa Służebnego. Ostatnia Wieczerza rozpoczyna się o zachodzie słońca a wszystkie jej momenty ukazują majestat Jezusa i Jego wielką miłość do ludzi.

6 Zwyczaj 1. Powszechnym zwyczajem jest spożywanie w wielkoczwartkowy wieczór tajni. Tajnia to uroczysta, obfita, ale postna kolacja, tak scharakteryzowana przez A. Pługa: do Wilii z wystawy podobna (?) i chociaż suta uczta, lecz żałobna. Dla nie jednego, gorliwie przestrzegającego postu chrześcijanina, jest to ostatni posiłek przed wielkanocnym śniadaniem. Przez następne dwa dni ograniczano się tylko do spożywania płynów.

7 Zwyczaj 2. Ostatnim, dość powszechnym, rytuałem przynależnym do tego dnia jest palenie ognisk z wonnego drewna (np. jałowiec, jabłoń). Do dziś wierzono, że dusze zmarłych domowników przebywające w czyśćcu odwiedzają swe domostwa, aby się “ogrzać” u płomieni i “posilić” przy rodzinnym stole. Dlatego resztki po tajni pozostawiano na noc nie uprzątnięte ze stołu.

8 Wielki Piątek Wielki Piątek to dzień krwawej ofiary złożonej przez Jezusa Chrystusa na krzyżu. Oto Pan wisi przybity do krzyża. ?Czekał na to wiele lat i tego dnia miało się spełnić jego pragnienie odkupienia ludzi (?). To, co przed Nim stanowiło haniebne narzędzie, zamieniło się w drzewo życia i drabinę chwały.

9 Zwyczaj 1. Do najpopularniejszy zwyczajów tego dnia należy wieczorne nawiedzanie Grobów w sąsiednich parafiach (co najmniej siedmiu). Nawiedzanie Grobów połączone z modlitwą i jałmużną można również kontynuować w sobotnie przedpołudnie.

10 Zwyczaj 2. Wielki Piątek starano się spędzić pracowicie wierząc, że praca przyniesie zwielokrotniony pożytek. Wszystkie zajęcia jednak należy zakończyć przed godziną trzecią po południu – godziną skonania Chrystusa na krzyżu. W miastach wybicie tej godziny oznajmiały syreny fabryczne i klaksony samochód. Ludzie przyklękali w skupieniu i odmawiali Któryś za nas cierpiał rany.

11 Wielka Sobota W Wielką Sobotę uroczyście święci się wodę i ogień. Poświęcona woda wykorzystywana jest przy udzielaniu chrztu św. Od ognia zapalny jest Paschał – świeca wielkanocna symbolizująca zmartwychwstałego Chrystusa

12 Zwyczaj 1. Bez wątpienia najpopularniejszym i najbarwniejszym zwyczajem tego dnia jest święcenie pokarmów, czyli tradycyjna święconka. Poświęcenie pokarmów odbywa się w kościołach przed południem. Święconkę przygotowuje się w koszyczku wiklinowym wyściełanym ręcznie haftowaną białą serwetką, a przystrojonym bukszpanem i barwinkiem.

13 Zwyczaj 2. W koszyczku powinny być: Baranek Wielkanocny (z czerwoną chorągiewką z białym krzyżem na niej), gotowane i obrane jaja, pisanki, chleb, sól, osełka masła, korzeń chrzanu, kawałek kiełbasy i kołacz lub mała drożdżowa babeczka.

14 Porady Sobotni wieczór należy poświęcić na nakrycie stołu wielkanocnego. Według dawnych podań stół ten powinien wyglądać następujące: centralne miejsce zajmuje Baranek Wielkanocny (ten sam ze święconki) umieszczony wśród murawy, czyli “trawy” wyhodowanej z owca lub rzeżuchy; wokół Baranka ustawia się potrawy: pisanki, wędzona kiełbasa, parzona kiełbasa, wędzony lub gotowany boczek, szynka, i inne wędliny, tarty chrzan biały i czerwony z buraczkami; i na końcu ciasta.

15 Wielkanoc Wielkanocne jaja zdobi się czterema technikami, które dają tzw: pisanki, kraszanki, rysowanki lub klejanki. Pisanki powstają, gdy woskiem wypisuje się wzory na skorupce, a następnie gotuje się je w farbie. Najpopularniejsze dekoracje to gwiazdki, wiatraczki, słoneczka, gałązki, rózgi i jodełki.

16 Kraszanki Kraszanki to jednokolorowe jaja barwione naturalnymi barwnikami: na żółto – z młodej kory jabłoni, na purpurowo – z kory dębu, na pomarańczowo i brązowo – z łupin cebuli, na zielono – z oziminy, na czarno – z kory olchowej. Rysowanki powstają poprzez wydrapanie igłą wzoru na pomalowanym jaju, a wyklejanki poprzez oklejenie jaja kolorowymi kawałkami papieru lub tkanin.

17 Niedziela Wielkanocna
Niedziela Wielkanocna czyli dzień Zmartwychwstania Pańskiego. Centralnym punktem uroczystości jest Rezurekcja, czyli procesja z Paschałem i figurą Chrystusa Zmartwychwstałego przy dźwiękach prastarej pieśni Wesoły nam dziś dzień nastał. W wielu parafiach procesja ta, podobnie jak onegdaj, odbywa się już w sobotę wieczorem.

18 Zwyczaj 1. Po powrocie z Rezurekcji wszyscy domownicy zasiadają do uroczystego śniadania wielkanocnego. Rozpoczyna je wspólna modlitwa, po której następuje dzielenie się jajem wielkanocnym (ze święconki) i składanie życzeń. Co do zasady spożywa się tylko potrawy zastawione na stole wielkanocnym

19 Zwyczaj 2. Przez cały dzień kosztuje się tych specjałów, gdyż nie wypada pracować w Największe Święto. Zatem gotowanie posiłków też nie wchodzi w grę. Choć w niektórych regionach kraju trudno wyobrazić sobie śniadanie wielkanocne bez białego barszczu z obfitą zawartością jaj i wędlin.

20 Zwyczaj 3. Ten dzień spędza się w gronie rodzinnym na biesiadowaniu. Gdyby jadła ze stołu wielkanocnego nie mogli przejść domownicy i zaproszeni goście obyczaj nakazywał podzielić się nim z biednymi.

21 Poniedziałek Wielkanocny
Świętowanie cudu Wielkiej Nocy przeciągało się na następne dni tygodnia. Pierwszy poniedziałek Oktawy Wielkanocy to tradycyjny “śmigus-dyngus”. Jego nazwa wywodzi się od dwóch obyczajów pierwotnie nie mających ze sobą nic wspólnego.

22 Śmigus-Dyngus Śmigus” polegał na smaganiu dziewczyn po łydkach rózgami. “Dyngwać” to zbierać datki lub napraszać się o nie. Od “śmigusa” kawaler mógł odstąpić za “dyng”. I stąd nazwa obyczaju. Z czasem rózgi zastąpiła woda, ale nazwa przetrwała. Polowanie z wodą na panny kończyło się za zwyczaj w południe.

23 Zwyczaj 1. W Krakowie do dziś żywa jest pamięć o zwyczaju zwanym Emaus. Początkowo był to uroczysty spacer krakowian na Zwierzyniec, upamiętniający ukazanie się zmartwychwstałego Jezusa uczniom w drodze do Emaus

24 Wielkanoc Najstarsze i najważniejsze święto chrześcijańskie upamiętniające zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa

25 Źródła: Wikipedia.pl Wywiad ze Starszymi Ludźmi Gify.com Google grafika

26 Wykonały Martyna Kamińska Izabela Kiszczak Vb

27 Dziękujemy za uwagę!!