"...Zabrze, najbardziej śląskie ze wszystkich śląskich miast, najbardziej polskie ze wszystkich polskich miast!"

Prezentacja na temat: ""...Zabrze, najbardziej śląskie ze wszystkich śląskich miast, najbardziej polskie ze wszystkich polskich miast!""— Zapis prezentacji:

1 "...Zabrze, najbardziej śląskie ze wszystkich śląskich miast, najbardziej polskie ze wszystkich polskich miast!"

2

3 Gdy otworzył oczy, nie był już w Rzymie… Domyślił się jednak, że nie jest nawet w swoich czasach. Nie wiedząc, co ma dalej robić spojrzał na mapę. Był na niej duży napis: ZABRZE ROK 2011, a na nim zaznaczone miniaturki dziwnych budowli i miejsc. Marcus z natury był człowiekiem otwartym i ciekawym świata, dlatego nie zastanawiając się zbyt długo, postanowił odwiedzić te miejsca ciekaw ich historii...

4

5 O czym mowa? Oczywiście chodzi o zabrzańską wieżę ciśnień mieszczącą się przy ul. Zamojskiego. Na chwilę obecną jest ona zdewastowana, lecz trwają walki o jej odnowienie. Przyjrzyjmy się jej z bliska i sprawdźmy, o co tak naprawdę tyle walki... HISTORIA POWSTANIA I BUDOWA Wie ż a ci ś nie ń powstawa ł a w latach 1909-1911 i zosta ł a zaprojektowana przez architekta Augusta Kinda oraz radc ę budowlanego Friedricha Loose. Przez kilkadziesi ą t lat wie ż a zaopatrywa ł a zabrzan w wod ę. Po wojnie, kiedy przesta ł a by ć potrzebna, stopniowo popada ł a w ruin ę. Mimo wielu pomys ł ów, jak zagospodarowa ć zabytkow ą budowl ę, w ł adze miasta postanowi ł y j ą sprzeda ć. Wie ż a ma 46m wysoko ś ci i jest ona zbudowana z 8 filarów na o ś mioboku foremnym oraz z filaru centralnego. Zbiornik przykryty jest dachem mansardowym, zwie ń czonym latarni ą. W filarze za ś mie ś ci si ę klatka schodowa z a ż 135 schodami prowadz ą cymi do zbiorników w kopule. Rezerwuar wody sk ł ada ł si ę z 2 zbiorników które łą cznie mie ś ci ł y 2000m3. W dolnej cz ęś ci znajdowa ł y si ę kiedy ś mieszkania i biura. SYMBOL ZABRZAIKONA ZABRZA CEGLANA RAKIETA

6 FUNKCJE I "Z RĘKI DO RĘKI" Zabrzańska wieża ciśnień dostarczała wody dla znacznej części Zabrza, Maciejowa, Sośnicy i warsztatów naprawy lokomotyw w Gliwicach zaś jej historia właścicieli jest nieco długa. Zacznijmy może od końca, otóż Zabrze aktualnie chce odkupić Wieżę od jej właściciela, a jest nim kopalnia Siltech. Poprzednim właścicielem był Robert Wallon były piłkarz Górnika Zabrze, który kupił wieżę w 2000 roku. Zobowiązał się on, iż do końca 2004 roku przekształci budowlę w obiekt kulturalny. "Obecny właściciel doprowadził ją do stanu śmierci technicznej. Nie tylko przez zaniechanie, ale i rozmyślne działania. Jeśli teraz nie wie, co z nią zrobić, to powinien ją oddać miastu za symboliczną złotówkę.„ - tak właśnie wypowiedział się o byłym właścicielu zabrzańskiej wieży pan Dariusz Waleriański, historyk i prezes zabrzańskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami. CO DALEJ Z WIEŻĄ? Dobre pytanie.... Władze miasta Zabrze chcą by w wieży znalazła się siedziba Muzeum Miejskiego. Moim zdaniem szkoda zmarnować niesamowity potencjał tego miejsca i zamiast pozwolić zniszczyć się tej przepięknej budowli niech powstanie tam miejsce do którego będą przybywać ludzie z całego świata np. Muzeum Miejskie. Nie ukrywam że sam chętnie bym się wybrał do takiego muzeum a Ty?

7 Pocztówki ze zdjęciem hotelu "Admiralspalast"? Aktualnie budynek byłego hotelu znajdującego się przy ul. Wolności 305 straszy przechodniów spadającym tynkiem i okropnym wyglądem ale są plany by go odnowić i kto wie, może i otworzyć nowy luksusowy hotel. Historia "Admiralspalast" hotelu o amerykańskim wyglądzie zaczyna się w roku 1924, kiedy to rozpoczęto czteroletnią budowę "zabrzańskiego drapacza chmur". Projektantami tego budynku byli berlińscy architekci Bielenerg i Moser. Hotel w stylu modernistycznym, z elementami Art Deco oddawany był do użytku w kilku częściach:  Maj 1926 r. - piwiarnia będąca w stylu bawarskim, znajdująca się na parterze.  Październik 1926 r. - kawiarnia i restauracja znajdujące się na piętrze.  Grudzień 1927 r. - amerykański ogród dachowy.  Luty 1928 r. - część hotelowa z 65 łóżkami w 48 pokojach. Elewacje boczne budynku zdobią płaskorzeźby ludzkich głów, symbolizujących przedstawicieli ras pięciu kontynentów, za to na wysokości pierwszego i drugiego piętra został on ozdobiony tłoczonymi blachami. Najciekawsze jest jednak to, że 20 metrów pod hotelem przebiega Kluczowa Sztolnia Dziedziczna, dlatego też jest on osadzony na specjalnej wielotonowej płycie. Inne znane nazwy powyższej budowli to: "Prezydent", "Przodownik", "Monopol". PERŁA ZABRZAŃSKIEJ ARCHITEKTURY

8 Szkoda by ten zabytkowy już budynek zniknął z krajobrazu Zabrza a ludzie o nim zapomnieli. Jest jednak szansa na to że budynek trafi w ręce inwestora który uratuje go i być może wkrótce udamy się do wyremontowanego luksusowego hotelu dającemu więcej blasku naszemu Zabrzu.

9 "Niech jego dusza będzie włączona w wieniec życia wiecznego" Wystarczyło przejść obok tej pięknej bramy i już nabiera się ochoty by poznać tajemnicę którą ona skrywa. Mowa oczywiście o cmentarzu żydowskim o którym nie każdy zabrzanin wie. A szkoda oczywiście bo to wszystko co się w nim znajduję porusza nie tylko duszę ale i serce... W Zabrzu jedną z ważniejszych grup wyznaniowych od lat są Żydzi, cmentarz żydowski to nie jedyny dowód na to, jest nim także tablica pamiątkowa znajdująca się w parku przy ul. Brysza. Na szczęście ocalał on do dziś i zachwyca nas swoim pięknem i zawartością. Cmentarz Jeśli chodzi o budowę cmentarza, to całym jego terenie znajduje się aż 266 drzew 13 gatunków, z czego główną aleję otaczają grochodrzewy które stanowią najliczniejszą grupę drzew na cmentarzu. Przy jednym z przyściennych monumentalnych pomników rodziny Zimmermann znajduje się "ściana płaczu", która składa się z grupy kilkunastu połamanych tablic epitafijnych, złożonych na jedno miejsce. Po obu stronach cmentarza znajdują się grobowce przyścienne mające zakończenia półkuliste lub trójkątne. Zaś po lewej stronie od wejścia znajduje się betonowa wylewka będąca podłogą domu pogrzebowego który był siedzibą bractwa pogrzebowego Chewra Kadisza. Budynek ten jednak został zniszczony w 1938 roku. 1 księga Samuela Jednym z hebrajskich określeń cmentarza jest Bet Chaim - Dom Życia Cmentarz powstał w 1871 roku na ziemi, którą podarował gminie książę Guido Henckel von Donnersmarck Ten dziewiętnastowieczny cmentarz przypominający literę "L" ma wielkość ponad 1hNa cmentarzu tym pochowanych jest ok. 1000 osób W 1941r. podczas wojny cmentarz został przejęty przez gestapo (chcieli oni wykorzystać macewy do celów budowlanych)

10 Na cmentarzu znajduje się ok 700 nagrobków zawierających napisy w języku hebrajskim i niemieckim Najstarsze nagrobki z cmentarza pochodzą z 1872 roku Na terenie cmentarza znajduje się zbiorowa mogiła więźniów tutejszego podobozu KL Auschwitz-Birkenau. Wśród licznych nagrobków i grobowców znajduje się grobowiec Maxa Böhma (zm. 1904 r.), który został wykonany z czarnego granitu szwedzkiego. Ostatnie pochówki miały miejsce w 1954 roku Urok cmentarzowi żydowskiemu nadaje oplatający go w całości bluszcz, który tworzy przepiękny płaszcz tajemnicy. Cmentarz ten, na szczęście ocalał do dziś i zachwyca nas swoim pięknem i zawartością. Na całym jego terenie znajduje się aż 266 drzew 13 gatunków, z czego główną aleję otaczają grochodrzewy, które stanowią najliczniejszą grupę drzew na cmentarzu. Przy jednym z przyściennych monumentalnych pomników rodziny Zimmermann znajduje się "ściana płaczu", która składa się z grupy kilkunastu połamanych tablic epitafijnych, złożonych na jedno miejsce. Po obu stronach cmentarza znajdują się grobowce przyścienne mające zakończenia półkuliste lub trójkątne. Zaś po lewej stronie od wejścia znajduje się betonowa wylewka będąca podłogą domu pogrzebowego, który był siedzibą bractwa pogrzebowego Chewra Kadisza. Budynek ten jednak został zniszczony w 1938 roku.

11

12

13 Długo zastanawiałem się jaki kościół w Zabrzu jest najmniej znany i jednocześnie jest piękny i zabytkowy. Wreszcie zdecydowałem, że najlepiej będzie pasował kościół św. Jadwigi znajdujący się w dzielnicy Zaborze przy ul. Wolności. To świątynia o nietypowej architekturze zbudowana w stylu modernistycznym z elementami neobizantyjskimi, przypomina swoim kształtem kościoły protestanckie budowane w latach 30-tych. Kościół zaprojektowany został przez Karola Kuttentodta, który zbudował go w całości z drewna z powodu występujących na tym terenie szkód górniczych. KOŚCIÓŁ ŚW. JADWIGI

14 Budowę kościoła rozpoczęto w 1928 roku. Został on zbudowany na planie dwunastoboku zbliżonego do elipsy z czterema narożnymi, ośmiobocznymi wieżami, których hełmy wykonane są z miedzi. W prostokątnych oknach zachowane zostały witraże, niektóre o wzorach geometrycznych, a inne z postaciami świętych. Wszystko to przykrywa wielospadowy dach z trójkątnymi lukarniami. 25 sierpnia 1929 roku proboszcz parafii św. Franciszka ks. Józef Bennek dokonał poświęcenia kościoła p.w.św.Jadwigi, wtedy to oficjalnie budowa kościoła została zakończona.

15 W środku świątynia wygląda tak samo okazale jak i z zewnątrz, prezbiterium wydzielone jest belką tęczową, pod nim znajduje się krypta. W krypcie tej wmurowany został kamień węgielny z datą 8 lipca 1928 r., przedstawiający scenę ukrzyżowania. W emporze organowej znajdującej się od strony wschodniej są umieszczone dziewiętnastowieczne organy, które zostały wykonane przez firmę Gebruder Walter. W kościele znajduje się ok. 600 miejsc siedzących oraz kasetonowy strop który podtrzymywany jest przez dwanaście słupów zakończonych kapitelami. Spacerując po parku przykościelnym można zobaczyć stojącą na postumencie kamienną figurę św. Jadwigi, która pochodzi z 1930 roku. Ktoś mógłby powiedzieć, że ten kościół jest, jak każdy inny, tyle że z drewna, jednak to właśnie w nim ochrzczony został światowej sławy pisarz Janosch.

16 Od 2002 r. kościół znajduje się na szlaku architektury drewnianej województwa śląskiego, co zostało ustanowione przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. W tym niezwykłym świętym i spokojnym miejscu, nie tylko można zobaczyć z bliska, jak wygląda wspaniały zabytek sakralny, ale także można uczestniczyć we mszy świętej, której towarzyszą ośmiogłosowe organy oraz obrazy, zdobienia i malowidła wypełniające całą tą niepowtarzalną świątynię.

17 Kiedy Marcus odwiedził już wszystkie miejsca z mapy, odwrócił ją żeby poszukać czegoś jeszcze, co by pomogło mu wrócić do domu i zauważył pewien napis… „Prawdziwa podró ż odkrywcza nie polega na szukaniu nowych l ą dów, lecz na nowym spojrzeniu”. Marcel Proust Kiedy to przeczytał, mapa przeniosła go z powrotem do jego czasów… Odtąd życie Marcusa zmieniło się nie do poznania, został on odkrywcą i wykonywał swoją pracę z wielkim szacunkiem, entuzjazmem i zapałem.

18 BIBLIOGRAFIA Literatura: „Zabrze na każdą pogodę”, Tomasz Zubilewicz, wyd. KCS PLUS Krystyna Ślusarczyk, 2010r., Aleksandrowice. „Zabrze krok po kroku”, Dariusz Waleriański, wyd. Frodo, Bytom, 2010r. Gazeta wyborcza, „Niezbędnik Miejski”, Zeszyt 6: Zabrze. Strony internetowe: www.slask.blox.pl www.wikimapia.pl www.mmsilesia.pl www.polskaniezwykla.pl www.zabytkislaska.esbo.pl www.zabrze.aplus.pl www.zabrzanie.pl www.cmentarz-zydowski.pl www.turystyka.interia.pl www.sztetl.org.pl www.malanowicz.eu www.wiadomosci24.pl www.sw-jadwiga.info www.blikestats.eu Zdjęcia – większość zdjęć została wykonana przez autora prezentacji. Muzyka: Bethowen - Sonata Księżycowa Fryderyk Chopin - Nokturn Andrea bocelli - romanza - il mare calmo dell