Dobytek II RP 1918-1939. Kultura polska w latach 1918-1938, w okresie odrodzenia niepodległego państwa niewątpliwie znacznie się rozwinęła. Zyskała ona.

Prezentacja na temat: "Dobytek II RP 1918-1939. Kultura polska w latach 1918-1938, w okresie odrodzenia niepodległego państwa niewątpliwie znacznie się rozwinęła. Zyskała ona."— Zapis prezentacji:

1 Dobytek II RP 1918-1939

2 Kultura polska w latach 1918-1938, w okresie odrodzenia niepodległego państwa niewątpliwie znacznie się rozwinęła. Zyskała ona opiekę państwa, rząd wspierał oświatę, rozwój nauk i sztuki. Utworzono wiele placówek mających na celu rozpowszechnienie kultury miedzy innymi Polskie Radio, Bibliotekę Narodową, otworzono Polską Akademię Literatury.

3 Pałac Tyszkiewiczów w Warszawie, siedziba Polskiej Akademii Literatury

4 Inauguracyjna sesja Polskiej Akademii Literatury w 1933 roku z udziałem Prezydenta RP Ignacego Mościckiego

5 Biblioteka Narodowa

6 Państwo chcąc odbudować strukturę naukową utworzyło wiele instytutów i ośrodków szkolnictwa wyższego znajdujące się w Warszawie, Krakowie, Wilnie, Lwowie, Poznaniu i innych większych miastach. Wielu Polaków przyczyniło się do znaczących odkryć w medycynie, historii i matematyce.

7 1. Rozwój oświaty: Walka z analfabetyzmem reforma oświatowa z 1932 r. wprowadzała 3-stopniowy model kształcenia (szkoły powszechne 3-stopniowe, szkoły średnie to 4-letnie gimnazja + 2-letnie liceum oraz studia wyższe)

8 Priorytetową sprawą w odrodzonej Rzeczpospolitej stało się odnowienie i „odświeżenie" zasad panujących w szkolnictwie. Ustalono, że dzieci między 7 a 14 rokiem życia mają obowiązek uczęszczania do szkoły. Nauka w szkołach średnich trwała łącznie 6 lat, 4 lata gimnazjum i 2 lata klasy liceum. Dzięki czemu liczba dzieci uczących się w szkołach powszechnych wzrosła z 2 mln do 5 mln w okresie 20 lat a w roku szkolnym 1938/1939 szkół wyższych uczęszczało blisko 360 tys. uczniów.

9 Również w tym okresie uformowało się wiele placówek odpowiedzialnych za rozwój literatury i sztuki. Wydawano wtedy wiele czasopism, w których prezentowano style literackie nowopowstałych grup. Rozwinęło się też malarstwo wiele prac prezentowano poza granicami kraju. W 1930 roku założono pierwsze Muzeum Sztuki w Łodzi.

10 2. Rozkwit nauki: Matematyka (Banach) Chemia (Mościcki) Medycyna Historia (odkrycie osady w Biskupinie) Socjologia (Znaniecki) Lotnictwo (Żwirko i Wigura)

11 Osada starożytna w Biskupinie została odkryta w 1933 r. przez miejscowego nauczyciela, Walentego Szwaicera. O odkryciu wystających z wody drewnianych bali, powiadomił on prof. Józefa Kostrzewskiego z Poznania. Badania wykopaliskowe zostały zainicjowane w roku 1934 i kontynuowane były do wybuchu II wojny światowe.

12 W 1927 dwójka konstruktorów: Wigura i Drzewiecki podjęła stałą współpracę, tworząc zespół konstrukcyjny RWD, nazwany tak od inicjałów założycieli. Wigura odpowiedzialny był w nim przede wszystkim za obliczenia konstrukcji. W 1928 zbudowali pierwszy samolot sportowy RWD-1, wyróżniony za oryginalną konstrukcję (powstał jeden egzemplarz). W 1929 roku Wigura ukończył Politechnikę, uzyskując dyplom inżyniera-mechanika. W tym samym roku uzyskał dyplom pilota sportowego w Aeroklubie Akademickim. Zespół RWD zaczął konstruować coraz bardziej udane samoloty - sportowy RWD-2 z 1929 roku zbudowano w liczbie 4 sztuk, a jego rozwinięcie RWD-4 z 1930 - w liczbie 9 sztuk. Samoloty te były aktywnie używane w polskim sporcie lotniczym początku lat trzydziestych, odnosząc pewne sukcesy.

13 Ignacy Mościcki ur. 1 grudnia 1867 w Mierzanowie w powiecie ciechanowskim polski polityk i chemik. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 1926–1939. Naukowiec, wynalazca, budowniczy polskiego przemysłu chemicznego. Początkowo związany z ruchem socjalistycznym. W latach 1912–1922 profesor Politechniki Lwowskiej, autor nowatorskiej metody pozyskiwania kwasu azotowego z powietrza. W 1925 wybrany na rektora Politechniki Lwowskiej, profesor Politechniki Warszawskiej w latach 1925-1926. W 1926 wybrany na prezydenta Polski, w 1933 wybrany na II kadencję. Blisko związany z obozem sanacyjnym Józefa Piłsudskiego. W 1930 był inicjatorem budowy m.in. wielkiego kombinatu chemicznego w Mościcach pod Tarnowem.

14 Stefan Banach - w roku 1916 Steinhaus, wówczas już znany matematyk, podczas wieczornego spaceru usłyszał nagle słowa "całka Lebesgue'a". Dziś całka Lebesgue'a jest jednym z podstawowych pojęć matematyki wyższej, wtedy jednak była to rzecz zupełnie nowa, odkrycie ostatnich lat, znane w zasadzie wyłącznie specjalistom. Zaintrygowany Steinhaus podszedł do dwóch młodych ludzi dyskutujących o matematyce. Jednym z nich był właśnie Stefan Banach, drugim Otto Nikodym. Steinhaus włączył się do rozmowy i między innymi opowiedział o problemie, nad którym od dłuższego czasu pracował. Wielkie było jego zdziwienie, gdy kilka dni później Banach przyszedł z gotowym rozwiązaniem. Steinhaus szybko się zorientował, że Banach ma ogromny talent matematyczny. Wkrótce dzięki wstawiennictwu Steinhausa Banach został asystentem na Politechnice Lwowskiej - mimo że nie miał ukończonych żadnych studiów wyższych. W roku 1920 uzyskał stopień doktora. Później Steinhaus, którego dokonania matematyczne były niebagatelne, często mawiał, że za swoje największe odkrycie w matematyce uważa odkrycie Stefana Banacha.

15 3. Rozkwit literatury okresu Młodej Polski Żeromski Staff Dąbrowska Lechoń Tuwim Przyboś

16 W II Rzeczpospolitej także literatura miała swoje osiągnięcia i w niej miały oddźwięk najważniejsze wydarzenia tego okresu. Mimo niesprzyjającej atmosfery polityczno moralnej, mimo trudnych warunków, w jakich pracowali wówczas ludzie pióra, literatura polska rozwijała się bardzo dynamicznie. Powstało wtedy niejedno arcydzieło. Był to bujny rozkwit powieści psychologicznej, powieści epickiej. Pojawiać zaczęły się utwory o mocno zarysowanej problematyce polityczno - społecznej, w której do głosu dochodziły masy chłopskie i robotnicze. Była także grupa poetów tzw. awangardowych, którzy nie pozostali obojętni wobec rzeczywistości. Reagowali na nią w swych wierszach, poematach, opowiadaniach i powieściach. W zestawieniu z awangarda grupa „Skamander", działająca od 1918 do schyłku lat 30, miała charakter umiarkowany. Grupę Skamander stanowiło w zasadzie 5 poetów: J. Tuwim, J. Lechoń, A. Słonimski, K. Wierzyński, J. Iwaszkiewicz. W programie Skamandrytów akcentowano potrzebę związku poezji z teraźniejszością, uchwycenia całej różnorodności i biologicznej bujności życia. Do wielkich talentów tego okresu należeli:

17 Powieściopisarz, dramaturg, publicysta – Stefan Żeromski - wykazywał największą aktywność ze wszystkich żyjących i tworzących w tym czasie pisarzy starego pokolenia. Widząc w kraju wiele braków rzuca konkretne projekty reform, apeluje do uczuć patriotycznych, rozwija żywa działalność publicystyczną. Zabierał głos zawsze, gdy chodziło o naruszenie prawa do godności i obrony jednostki (np. sąd PPS nad S. Brzozowskim), grup społecznych (los inteligencji, związki zawodowe pisarzy), czy spraw całego narodu. Jego najsłynniejsze utwory to: „Syzyfowe prace", „Ludzie bezdomni", „Popioły", „Przedwiośnie", „Siłaczka", „Doktor Piotr";

18 Poeta, dramatopisarz, tłumacz - Leopold Staff - lata wojny (1915-18) spędził w Charkowie. Od 1918 mieszkał w Warszawie; 1920-21 był współredaktorem m. in. z W. Berentem, miesięcznika „Nowy Przegląd Literatury i Sztuki" oraz Wiceprezesem Polskiej Akademii Literatury; Autor tomów wierszy: „Sny o potędze", „Łabędź i lira", „Ucho igielne", „Wysokie drzewa", „Barwa miodu" i monografii „Michał Anioł";

19 Maria Dąbrowska- Powieściopisarka, nowelistka, eseistka, autorka dramatów

20 Poeta, satyryk, tłumacz, autor utworów dla dzieci - Julian Tuwim – był współtwórcą grupy poetyckiej „Skamander", współpracownikiem pism, m.in. od 1924 „Wiadomości Literackich", 1926–33 „Cyrulika Warszawskiego", kierownikiem literackim warszawskich kabaretów artystycznych, m.in. 1919–32 Qui Pro Quo

21 4. Rozwój teatru (pod koniec 1938 r. działały 32 zawodowe teatry w 16 miastach) Rozkwit kabaretów Początki filmu Polskiego (Pola Negri, Bodo, Ćwiklińska, Smosarska, Dymsza) Rozwój muzyki (Szymanowski, Rubinstein, Kiepura)

22 Pola Negri

23 Jadwiga Smosarska

24 Mieczysława Ćwiklińska

25 Eugeniusz Bodo

26 Adolf Dymsza

27 Karlo Szymanowski

28 Jan Kiepura

29 W okresie międzywojennym znacznie rozwinęła się również kinematografia i radiofonia. W 1918 roku Polska Agencja Telefoniczna zapewniła nowe serwisy informacyjne, w 1919 roku ukazało się około 1000 tytułów gazet i pism tematycznych. Po 1918 roku założono wiele wytwórni filmowych np. „Sfinks", „Start".18 Kwietnia 1926 roku w Warszawie rozpoczęto nadawanie audycji radiowej tą datę możemy uznać za początek radiofonii w Polsce. Zaraz potem powstały lokalne stacje radiowe w Krakowie, Katowicach, Poznaniu i innych miastach. W 1931 roku otwarto radiostacje w Raszynie nieopodal Warszawy, dzięki czemu objęło ono swym zasięgiem obszar prawie całej Polski.

30 5. Rozwój sztuki: rzeźba (Dunikowski) malarstwo (Skoczylas, Cybis) monumentalna architektura, np. gmach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie

31 Obrazy – Władysław Skoczylas

32 Obrazy – Jan Cybis

33

34 Rzeźby - Xawery Dunikowski

35 gmach Biblioteki Jagiellońskiej w Krakowie

36

37 Odzyskanie niepodległości przez Polskę i zmienione warunki polityczne wpłynęły na rozwój kultury i artystyczne odzwierciedlenie w sztuce. W czasach niewoli czynnikiem integracyjnym naród w sensie kulturalnym i politycznym była literatura i sztuka. Podtrzymywała ona w narodzie wiarę na lepszą przyszłość, wskazywała drogę ku wolności. W malarstwie historyczno-patriotycznym szczególnie eksponowane miejsce zajmowały przedstawienia symboliczne, których tematem były: klęska Polski, nadzieje na odzyskanie niepodległości. W II Rzeczpospolitej symbolami często występującymi w sztuce jest biały orzeł, który wzbija się do lotu, Polonia wychodzi z grobu i rozrywa pęta lub jako bohater Józef Piłsudski i legioniści.

38 W czasach II Rzeczpospolitej popularne stały się środki przekazu, które docierały w do dużej liczby odbiorców: kartki pocztowe, ryciny w czasopiśmie i plakat. W sztuce II Rzeczpospolitej pojawiły się prace eksponujące wątek Polski zmartwychwstałej. Motyw Polonia Rediviva włączano do apoteozy marszałka Piłsudskiego. Istniało także zapotrzebowanie na malarstwo historyczno- patriotyczne. Ten rodzaj sztuki cieszył się niesłabnącym powodzeniem obrazów Jana Styki i Kossaków.

39 Zmiany demograficzne, które nastąpiły po 1918 roku zmniejszenie się liczby ludności niemieckiej i wzrost liczby ludności katolickiej, polskiej zmuszały do znacznego powiększania liczby świątyń na terenie miast i prowincji. Drewniane kościoły zastępować zaczęto murowanymi nawiązującymi do baroku. Zmieniała się także w tym okresie architektura miejska. Zaczęto budować szpitale, banki, budynki uniwersyteckie, hotele. Szczególnym rodzajem sztuki w okresie II Rzeczpospolitej była sztuka ogrodowa. Powstawały parki miejskie, tarasy spacerowe, eksponowane tereny leśne i zieleń osiedlowa.

40 szpital hotel

41 bank kościół

42 Nowoczesnemu rozwojowi w tym czasie uległ także ruch turystyczny, który propagował wyprawy za miasto, zwiedzanie i poznawanie okolicy. W odrodzonej Rzeczpospolitej Towarzystwo Turystyczne pełniło funkcje wychowawcze i naukowe. Strategia prezentacji walorów ziemi ojczystej miała zapewnić nowe spojrzenie na dziedzictwo historyczne i kulturowe. Na tle przyrody wybijać się miała wysoka kultura miast polskich a w nich przepych Kaplicy Zygmuntowskiej, Pałacu w Łazienkach i w Wilanowie, Ratusz Poznański, kościół św. Anny w Wilnie. Ta turystyczno- krajoznawcza historia sztuki miała być ambicją młodego państwa i terenem wycieczkowym turysty zagranicznego.

43 Kaplica Zygmuntowska Ratusz Poznański

44 Pałac w Łazienkach

45 Kościół św. Anny w Wilnie

46 Autor: Paulina Kondracka Kl. III B