ZABURZENIA DEPRESYJNE U DZIECI I MŁODZIEŻY

Prezentacja na temat: "ZABURZENIA DEPRESYJNE U DZIECI I MŁODZIEŻY"— Zapis prezentacji:

1 ZABURZENIA DEPRESYJNE U DZIECI I MŁODZIEŻY

2 Epidemiologia Dzieci przedszkolne 0,8 - 1,0% Dzieci 6 - 11 lat 2 - 3%
Dystymie + duża depresja: 0,8% u dzieci przedszkolnych 2,0% u dzieci szkolnych 4,5% u adolescentów

3 Współzachorowalność Zaburzenia lękowe 30-75%
(zespół lęku uogólnionego, lęk separacyjny, fobie) Deficyt uwagi z nadruchliwością 57% Zaburzenia zachowania % (6% u dzieci bez depresji) Nadużywanie substancji psychoaktywnych %

4 Objawy prodromalne Często opisywane objawy: lękliwość
krótkotrwałe zaburzenia nastroju (np. kilkugodzinne) drażliwość uczucie spadku lub wzmożenia energii zaburzenia kontroli zachowań, autoagresja

5 Obraz kliniczny Wiek przedszkolny, młodszy szkolny (do 12 r.ż.)
– więcej objawów psychosomatycznych, zaburzeń zachowania, często drażliwość, zamiast smutku Wiek po 15 r. życia - obraz depresji zbliżony do dorosłych, częściej objawy atypowe

6 Epizod depresyjny objawy
obniżony nastrój spowolniony tok myślenia obniżenie napędu psychoruchowego zaburzenia rytmów okołodobowych lęk objawy somatyczne

7 Epizod depresyjny Epizod depresyjny łagodny
Epizod depresyjny umiarkowany bez lub z objawami somatycznymi Epizod depresyjny ciężki z/lub bez objawów psychotycznych

8 Depresje atypowe bóle i zawroty głowy wzmożenie łaknienia
nadmierna senność zaburzenia kontroli impulsów u 15% w wieku od 6 do 18 lat

9 Depresja poronna - maskowana
Maski psychopatologiczne zaburzenia lękowe (lęk przewlekły) natręctwa zespół agorafobii jadłowstręt (anorexia) Zaburzenia rytmów biologicznych bezsenność nadmierna senność (hipersomnia) Maski „wegetatywne” i psychosomatyczne zespół dławicy piersiowej zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego, stany spastyczne dróg żółciowych świąd skóry Maski bólowe bóle głowy neuralgia (np. nerwu trójdzielnego) Maski behawioralne okresowe nadużywanie alkoholu okresowe nadużywanie leków

10 Kliniczne objawy depresji dzieci i młodzieży
Dziedzina Objawy kliniczne Nastrój depresyjny nastrój niezdolność do odczuwania przyjemności irytacja lęk i obawa Zachowanie pobudzenie lub opóźnienie reakcji psychomotorycznych odstąpienie depresyjne* Związki rozpad więzi rodzinnych wycofywanie się ze związków rówieśniczych

11 Stan somatyczny zmęczenie zaburzenia snu bóle utrata apetytu lub nadmierny apetyt zmiana wagi ciała* zmiany nastroju w ciągu dnia (gorsze rano) zanik zainteresowania seksem Zdolności poznawcze negatywna ocena siebie, świata i przyszłości zwiększone poczucie winy myśli samobójcze* iluzje wywołane nastrojem* zaburzenia poznawcze niemożność koncentracji nieumiejętność podejmowania decyzji

12 Percepcja skupienie na negatywnych aspektach sytuacji omamy wywołane nastrojem*

13 Czynniki pogarszające rokowanie
niski poziom II przebieg z szybką zmianą faz objawy psychotyczne współistnienie zaburzeń zachowania i nadużywanie substancji psychoaktywnych złe funkcjonowanie rodziny

14 Leczenie depresji Psychoterapia Farmakoterapia
rozpoczynamy od monoterapii nie stosować benzodiazepin lepszy efekt gdy mniej objawów ubocznych osłona osi przysadka-podwzgórze-nadnercza; przeciwdziałanie wzrostu kortyzolu Ewentualnie potencjalizacja – buspiron, lit, walproiniany

15 ZABURZENIA AFEKTYWNE DWUBIEGUNOWE (CHAD)

16 Kryteria diagnostyczne
opis u dzieci – Kraepelin, 1921 DSM i ICD - kryteria jak u dorosłych (cyklotymia 1 rok) przed 10 r.ż. - trudności w różnicowaniu z ADHD (częsta współzachorowalność lub czynnik usposabiający)

17 Epidemiologia CHAD 1,2-3,3% początek – śr. 21 r.ż.
(typ I - 0,8%; typ II - 0,5%) początek – śr. 21 r.ż. (u mężczyzn mania, u kobiet depresja) szczyt zachorowań – lat (CHAD I: kobiety=mężczyźni, CHAD II: kobiety>mężcz.) 20-40% objawy prodromalne w dzieciństwie

18 Epidemiologia dzieci i młodzież
30% pierwszych epizodów depresji  CHAD w tym 80% z początkiem < 12 r.ż. ryzyko zachorowania lat 0,94%-0,99% ryzyko zachorowania < 10 r.ż. 0,3% - 0,5% częściej podtyp II lub cyklotymia 5,7 % niepełne kryteria manii lub depresji 81% - przebieg z szybką zmianą faz początek przed okresem dojrzewania dyskusyjny

19 Przebieg CHAD w przypadku wczesnego początku
u chłopców częściej fazy maniakalne, u dziewcząt depresyjne obciążenie I stopnia u 15% chronifikacja przebiegu typ I 11,4%, typ II 13,3% w ciągu całego życia średnio 10 faz po 5 fazach  częstości lub chronifikacja przebiegu

20 Objawy prodromalne 9-12 lat przed pierwszym epizodem opisywane objawy:
lękliwość krótkotrwałe zaburzenia nastroju (np. kilkugodzinne) drażliwość uczucie spadku lub wzmożenia energii zaburzenia kontroli zachowań

21 Różnice rozwojowe w obrazie klinicznym CHAD
szybkie zmiany nastroju (szybka lub bardzo szybka zmiana faz) znaczna drażliwość w fazach obu biegunów choroby wyższy poziom lęku częstsze napady paniki bardziej nasilone objawy psychotyczne

22 Epizod maniakalny u dzieci: częściej podwyższony nastrój gonitwa myśli
zwiększony napęd psychoruchowy – zmienne zachowania nierozważne ograniczone do bójek, zaniedbań szkolnych, niebezpiecznych zabaw, niestosownej aktywności seksualnej. częściej drażliwość buntowniczość i epizody mieszane

23 Epizod maniakalny u młodzieży częściej:
objawy psychotyczne (omamy niezwiązane z nastrojem, znaczne zaburzenia myślenia) ciężkie pogorszenie funkcjonowania epizody mieszane czynniki ryzyka rozwoju epizodu maniakalnego: epizod depresyjny o nagłym początku, z obniżonym napędem i objawami psychotycznymi; rodzinne występowanie zaburzeń afektywnych; w wywiadzie ADHD epizod maniakalny po zastosowaniu leków przeciwdepresyjnych

24 Współwystępowanie nadużywanie substancji psychoaktywnych
w grupie CHAD I % krótsze remisje, dłuższe leczenie, gorsza współpraca zaburzenia lękowe % ADHD % zaburzenia zachowania i zaburzenia opozycyjno- buntownicze % OCD % bulimia

25 ADHD a CHAD Objawy wspólne: Objawy w CHAD: drażliwość wybuchowość
przyspieszenie mowy wzmożona ruchliwość nadmiar energii Objawy w CHAD: zmienność nastroju treści wielkościowe skrócenie snu wzmożone libido gonitwa myśli

26 Różnicowanie schizofrenia zaburzenia schizoafektywne
zespół stresu pourazowego cechy osobowości granicznej zaburzenia nastroju spowodowane chorobą somatyczną, dysfunkcją mózgu lub nadużywaniem substancji psychoaktywnych

27 Leczenie CHAD o wczesnym początku
Badania nad wczesną interwencją: obserwacja - system monitoringu klinicznego dla grupy ryzyka (obciążenie rodzinne, zaburzenia nastroju, ADHD) wczesna interwencja psychoterapeutyczna i farmakologiczna w grupie ryzyka poprzez podawanie litu lub walproinianów

28 Leczenie CHAD stabilizatory nastroju stosuje się we
wszystkich fazach leczenia zaburzenia psychotyczne - neuroleptyki atypowe depresje łagodne - stabilizatory nastroju depresje cięższe - leki p.depresyjne + stabilizatory nastroju zaburzenia z szybką zmianą faz - od początku stabilizatory (walproiniany)

29 Leczenie zespołu maniakalnego
lit walproiniany karbamazepina, oksykarbamazepina leki przeciwpsychotyczne - haloperidol, olanzapina, risperidon, klozapina

30 Karbamazepina lepsza skuteczność w zapobieganiu manii niż depresji
prawdopodobna dobra odpowiedź - wczesny początek, średnie nasilenie objawów, stany mieszane prawdopodobna zła odpowiedź - ciężka mania, późny początek, szybka zmiana faz ? satysfakcjonujący profil bezpieczeństwa możliwe stosowanie u młodzieży (ch. tarczycy i współistniejącym uszkodzeniu o.u.n.)

31 Lit w leczeniu manii prawdopodobna dobra odpowiedź - łagodne
i umiarkowane nasilenie objawów, mało wcześniejszych epizodów prawdopodobna zła odpowiedź - ciężka mania, stany mieszane, wiele epizodów, szybka zmiana faz, alkohol, środki psychoaktywne, wahania poziomu w surowicy, zaburzenia hormonalne

32 Walproiniany w leczeniu manii
prawdopodobna dobra odpowiedź – łagodna, umiarkowana i ciężka mania, stany mieszane, szybka zmiana faz prawdopodobna zła odpowiedź - wcześniejszy dobry efekt litu lub karbamazepiny

33 Ryzyko zmiany fazy w manię
lit - do 5% w I typie zaburzeń SSRI - ryzyko niskie (paroksetyna 3%) RIMA - ryzyko niskie TLPD - ryzyko wysokie brak zadowalających badań wielu leków przeciwdepresyjnych

34 Inne leki stabilizujące nastrój
Lamotrygina Topiramat Gabapentyna Tiagabina Klonazepam Lorazepam?

35 Problemy związane z CHAD
wysokie ryzyko samobójstwa % zaburzenia współistniejące przewlekła choroba z częstym nawrotami skutki psychosocjalne