Elementy terapii poznawczej

Prezentacja na temat: "Elementy terapii poznawczej"— Zapis prezentacji:

1 Elementy terapii poznawczej
Piotr Markowski Seksuologiczne koło naukowe Akademii Medycznej w Warszawie

2 Z kart historii... Wczesne lata 60. XX wieku. Aaron T. Beck opracowuje terapię poznawczą 1962 r. - Albert Ellis, terapia racjonalno-emotywna 1976 r. - Arnold Lazarus, terapia multimodalna Od 1983 r. - Szybki rozwój różnych odmian terapii (Liotti, Arnkoff, Glass, Hollon, Beck)

3 Podstawowe założenia teoretyczne
Identyfikacja problemu i jego związek między myślami, emocjami i zachowaniem pacjenta nacisk na „tu i teraz” Prof. Aaron T. Beck

4 Zasady terapii konceptualizacja problemu pacjenta
relacja terapeutyczna czynne uczestnictwo pacjenta w terapii koncentracja na problemie „tu i teraz” autoterapia ograniczenie w czasie, strukturalizacja sesji

5 Zasady terapii c.d. terapia poznawcza uczy pacjenta rozpoznawać, reagować i weryfikować nieprzystosowawcze myśli terapeuta korzysta z wielu technik, dzięki którym pomaga pacjentowi zmienić wzorce myślenia, zachowania i emocji

6 Co w tym momencie przyszło mi na myśl?
Najważniejsze pytanie terapii poznawczej Co w tym momencie przyszło mi na myśl?

7 Model poznawczy

8 Konceptualizacja poznawcza
Diagnoza? Problemy pacjenta? Jego myśli, reakcje? Dzieciństwo, doświadczenia? Przekonania? Jak pacjent radzi sobie z przekonaniami? Stresory warunkujące pojawienie się problemu?

9 Rola terapeuty ustalenie planu wizyt
monitorowanie samopoczucia, nastroju pacjenta omówienie problemu wyjaśnienie modelu poznawczego i diagnozy chorego

10 Rola terapeuty c.d. zadania domowe i ich regularne omawianie
podsumowanie przebiegu wizyty i uwagi

11 Identyfikacja automatycznych myśli
Co Pan wówczas myślał? Co mógł Pan myśleć o......lub o......? Co Pan sobie wyobraził w danym momencie? Co ta sytuacja dla Pana oznacza? Czy Pana zdaniem...(tu terapeuta formułuje odpowiedź przeciwną do spodziewanej)?

12 Identyfikacja automatycznych myśli c.d.
terapeuta rozpoznaje automatyczne myśli w dialogu sokratejskim ocenia wiarygodność myśli poprzez analizę informacji ich potwierdzających i podważających weryfikuje nieprzystosowawcze myślenie

13 Weryfikacja automatycznych myśli
Jakie są dowody, co przemawia za prawdziwością Pana myśli, co jej zaprzecza? Jakie jest alternatywne wytłumaczenie? Co może się wydarzyć w najgorszym i w najlepszym wypadku. Co jest realistyczne? Co należy z tym zrobić? Co by Pan poradził przyjacielowi w tej sytuacji? Co by Pan sobie powiedział, gdyby był Pan swoim najlepszym przyjacielem?

14 Automatyczna myśl = zniekształcenie poznawcze

15 Reakcja na automatyczne myśli
zapis nieprzystosowawczych myśli wraz z sytuacją, która je wywołała, towarzyszącymi emocjami, weryfikacją myśli i rezultatem przeprowadzonej analizy alternatywne metody to: zapis w myślach, czytanie notatek z sesji, wysłuchanie nagrania wizyty

16 Identyfikacja przekonań pośredniczących
wyrażenie przekonania w postaci automatycznej myśli podanie pacjentowi pierwszej części założenia: Jeśli nie będzie Pan.....to znaczy, że...... technika „strzałki w dół”, należy pytać pacjenta o znaczenie jego automatycznej myśli tak długo, aż pacjent wypowie kolejną nieprzystosowawczą myśl

17 Weryfikacja przekonań pośredniczących
eksperyment behawioralny skalowanie odgrywanie ról emocjonalnych i racjonalnych znajomi jako punkt odniesienia zachowanie „jak gdyby” doświadczenie własne terapeuty

18 Przekonania o bezradności Przekonania o niezasługiwaniu na miłość
Przekonania kluczowe Przekonania o bezradności Przekonania o niezasługiwaniu na miłość

19 Identyfikacja przekonań kluczowych
Stawianie hipotezy jako pomoc w rozpoznaniu przekonania kluczowego Modyfikacja przekonania kluczowego: zapis przekonania kluczowego skrajne przykłady metafory geneza przekonania pozostałe techniki

20 Wybrane techniki terapeutyczne
analizowanie wad i zalet własnych decyzji eksperymenty behawioralne planowanie aktywności odwrócenie uwagi i skupienie jej na zadaniu relaksacja pozytywne zapisy o sobie technika tortu, pacjent dzieli graficznie okrąg, planując swoją aktywność wizualizacja

21 Wybrane techniki terapeutyczne c
Wybrane techniki terapeutyczne c.d po pojawieniu się automatycznej myśli, pacjent próbuje wyobrazić sobie znak STOP, by myśl odrzucić. Może także pomyśleć o nieprzystosowawczej myśli jak o programie w telewizji, który można wyłączyć

22 Zadania domowe aktywacja behawioralna
monitorowanie myśli automatycznych biblioterapia omawianie poprzedniej i planowanie kolejnej wizyty

23 Trudności w wykonywaniu zadań domowych
Psychologiczne: -negatywne prognozy -wyolbrzymianie -perfekcjonizm Praktyczne: -odrabianie zadanie w ostatniej chwili -zapominanie uzasadnienia -zła organizacja czasu

24 Zakończenie terapii pacjent odpowiedzialny za postępy
korzystanie z technik poznanych na terapii, autoterapia przygotowanie pacjenta na czasem występujące gorsze samopoczucie po zakończeniu terapii zmniejszenie częstotliwości wizyt, też w ramach eksperymentu

25 Literatura: Judith S. Beck. (2005). Terapia poznawcza. Podstawy i zagadnienia szczegółowe. Kraków: WUJ Aaron T. Beck, Arthur Freeman, Denise D. Davis i wsp. (2005). Terapia poznawcza zaburzeń osobowości. Kraków: WUJ Jan Czesław Czabała. (2006). Czynniki leczące w psychoterapii. Warszawa: PWN Stanislav Kratochvil. (2003). Podstawy psychoterapii. Poznań: Zysk i S-ka