Geneza, pochodzenie, ortografia…

Prezentacja na temat: "Geneza, pochodzenie, ortografia…"— Zapis prezentacji:

1 Geneza, pochodzenie, ortografia…
Język niemiecki Geneza, pochodzenie, ortografia…

2 Język niemiecki (niem. deutsche Sprache, Deutsch) – język z grupy zachodniej rodziny języków germańskich. W rzeczywistości stanowi on grupę kilku języków zachodniogermańskich, które często są określane jako języki niemieckie; standardowy język niemiecki (Standard Hochdeutsch) oparty jest na Biblii Marcina Lutra, która z kolei opiera się na języku mówionym w Górnej Saksonii i Turyngii. Ogólnie o języku

3 Alfabet niemiecki jest odmianą alfabetu łacińskiego i składa się z 30 liter. Oprócz 26 liter klasycznych zawiera także przegłosy ä, ö i ü (tzw. Umlaut) oraz ß (tzw. Es-Zett lub scharfes S). Przy braku odpowiednich czcionek muszą one być zastępowane odpowiednimi dwuznakami (ä = ae, ö = oe, ü = ue, ß = ss). Ortografia

4 A Ä B C D E F G H I J K L M N O Ö P Q R S T U Ü V W X Y Z a ä b c d e f g h i j k l m n o ö p q r s ß t u ü v w x y z Alfabet

5 Cechy charakterystyczne
Cechą charakterystyczną niemieckiej ortografii jest pisownia wszystkich rzeczowników wielką literą (występująca współcześnie ponadto jedynie w ortografii jęz. luksemburskiego; do 1948 r. obowiązywała ona również w języku duńskim). W 1998 r. wprowadzono reformę (potem kilkakrotnie modyfikowaną) niemieckiej ortografii, która polega m.in. na wariantowym zniemczeniu pisowni niektórych wyrazów obcych, zwiększeniu liczby wyrażeń pisanych rozdzielnie oraz wielką literą, jak również zastąpieniu ß występującego po krótkiej samogłosce przez ss oraz zwiększeniu częstotliwości używania litery ä zamiast e. Nowa pisownia formalnie obowiązuje już w Niemczech i Austrii, jest jednak ignorowana przez największe wydawnictwa prasowe Cechy charakterystyczne

6 Cechy charakterystyczne cd.
Wygląd szkolnego pisma ręcznego w języku niemieckim był ściśle uregulowany. Do r. było to pismo zwane Kurrentschrift (kurrenta; inaczej Spitzschrift), a w latach 1935–1941 Sütterlinschrift (inaczej Deutsche Schrift). Do dzisiaj widać te wpływy w piśmie ręcznym starszego pokolenia Niemców. Dla niemieckiego ze Szwajcarii i Liechtensteinu charakterystyczny jest brak litery ß w pisowni, zastępuje się ją podwójnym "s" (ss). Cechy charakterystyczne cd.

7 Akcent wyrazowy w języku niemieckim pada w zdecydowanej większości wyrazów na pierwszą sylabę w wyrazie, np. dol·met·schen. W wyrazach złożonych z dwóch samodzielnych wyrazów np. Plat·ten-spie·ler wyróżnia się dwa akcenty – główny na pierwszą sylabę pierwszego członu i poboczny na pierwszą sylabę drugiego członu. Wyjątkami są: czasowniki i imiesłowy z nieakcentowanym przedrostkiem, np. übersetzen, gemacht oraz utworzone od nich rzeczowniki, np. Übersetzung, das Gemachte; niektóre wyrazy pochodzenia obcego np. Partei; samogłoski długie są akcentowane. Akcent wyrazowy

8 Świat niemieckojęzyczny

9 Świat niemieckojęzyczny
Niemiecki jest językiem urzędowym w: -Austria -Belgia -Liechtenstein -Luksemburg -Niemcy -Szwajcaria -Unia Europejska (język oficjalny i roboczy) Świat niemieckojęzyczny

10 Górno-niemiecki (Niemcy południowe, Szwjcaria, Lichtenstain, Austria, pólnocno- wschodnia Francja, pólnocne Włochy) Szwabsko-alemański Bawarski Wschodniofrankoński pospolicie nazywany: frankońskim  Południowofrankoński (pólnocna Wirtenbergia, środkowa Badenia)  Środkowo-niemiecki (pas między Luksemburgiem i Görlitz) Średnio-frankoński pospolocie zwany: rainlandyjskim  Reńskofrankoński Turyngijski Górno-saksoński pospolicie nazywany: saksońskim  Łużycki (dawny śląski)  Berliński (od około roku 1500, wc ześniej dolno-niemiecki)  Języki dolno-niemieckie (Niemcy pólnocne, podobne do języków holenderskich i ewentualnie skandynawskich) Dolnofrankoński (Niederrhein)  Język dolnosaksoński  Westfalski Ostfalski (południowo-wschodnia Dolna Saksonia, zachodnia Saksonia-Anhalt) Pólnocno-dolnosaksoński (Schleswig-Holstein, Hamburg, północna Dolna Saksonia,  Weser-Ems, Brema, wschodnia Fryzja) Meklenburski Wschodnio-pomorski Marko-brandenburski Dialekty

11 Różnice np. pomiędzy dolnoniemieckim a bawarskim są większe niż pomiędzy polskim a serbsko-chorwackim[potrzebne źródło]. Pogląd o "jednym" języku niemieckim jest w dużej mierze spuścizną czasów Bismarcka i Hitlera, bowiem centralistycznym dążeniom Berlina różnice językowe pomiędzy poszczególnymi częściami państwa nie były na rękę. Języki niemieckie (często w kontakcie z innymi językami) odegrały kluczową rolę w kształtowaniu się kilku innych języków. Przykładem jest tu wykształcony w średniowieczu język jidysz. W XIX wieku natomiast z kilku etnolektów niemieckich w Pensylwanii wykształciła się odmiana pensylwańska. Język niemiecki ma swoich użytkowników w wielu krajach, gdzie nie ma statusu oficjalnego. Są to: Stany Zjednoczone, Brazylia, Kanada, Francja, Argentyna, Rosja, Kazachstan, Australia, Holandia, Wielka Brytania, Hiszpania, Chile, Paragwaj, Węgry, Republika Południowej Afryki, Meksyk, Izrael, Rumunia i Czechy. Ciekawostki

12 Dziękuję za uwagę! 