Gerontologia edukacyjna

Prezentacja na temat: "Gerontologia edukacyjna"— Zapis prezentacji:

1 Gerontologia edukacyjna
Czyli o wychowaniu i edukacji w perspektywie starości – oprac. Katarzyna Uzar-Szcześniak

2 Czy pedagogika starości jest potrzebna?
Kontekst społeczno-kulturowy związany z „rewolucją demograficzną” Potrzeba „rynkowa” – zatrudnienie dla geragogów Niewystarczająca infrastruktura umożliwiająca osobom starszym uczestnictwo w edukacji Z drugiej strony – niewielka liczba osób starszych w tego rodzaju zajęciach uczestnicząca (os. wykształcone, kobiety, mieszkające w miastach)

3 Historia i terminologia
J. A. Komeński jako prekursor pedagogiki starości: Pampedia (XVII w.) teoria całożyciowego wychowania człowieka z wyodrębnioną „szkołą starości” i „szkołą śmierci” Termin „geragogika” (gr. gerontoago – prowadzę, pielęgnuję starca) użyty po raz pierwszy w 1956 r. przez niemieckiego gerontologa H. Mieskesa rozumiany jako wychowanie i edukacja ludzi starzejących się i starych Używane zamiennie (w większości przypadków) terminy: geragogika, pedagogika starości, gerontologia pedagogiczna, gerontologia edukacyjna, pedagogika gerontologiczna, wychowanie w perspektywie starości Polscy pedagodzy starości: Aleksander Kamiński, Olga Czerniawska, Janusz Homplewicz, Elżbieta Dubas, Zofia Szarota, Grażyna Orzechowska, Małgorzata Dzięgielewska, Renata Konieczna-Woźniak, Beata Bugajska

4 Personalistyczne perspektywy gerontologii edukacyjnej
WYCHOWANIE „W PERSPEKTYWIE” STAROŚCI Całokształt sposobów i procesów o charakterze wychowawczym, kształceniowym i edukacyjnym, umożliwiających człowiekowi-osobie, żyjącemu w egzystencjalnej perspektywie starości, zwłaszcza poprzez samowychowanie oraz uczestnictwo w osobowych relacjach, afirmację i urzeczywistnienie godności osobowej, przynależnej mu od momentu poczęcia do naturalnej śmierci. WYCHOWANIE „DO” STAROŚCI WYCHOWANIE „W” STAROŚCI WYCHOWANIE „PRZEZ” STAROŚĆ

5 Cele wychowania w perspektywie starości
CELE OGÓLNE Afirmacja i unaocznienie osobowej godności człowieka, przynależnej mu w toku całego życia, także w okresie starości Odkrycie sensu, znaczenia i potencjału starości w życiu człowieka Kształtowanie pozytywnych postaw wobec starości i osób starszych Wielowymiarowe wsparcie oraz stworzenie warunków dla godnego przeżywania starości i rozwoju człowieka w podeszłym wieku

6 Personalistyczne perspektywy gerontologii edukacyjnej
I. Struktura procesu wychowawczego Afirmacja godności człowieka w toku całego życia: sens, znaczenie starości, pozytywne postawy wobec ludzi starszych, wsparcie i warunki dla godnego starzenia się OGÓLNE 1) CELE SZCZEGÓŁOWE PERSPEKTYWA PODMIOTOWA PERSPEKTYWA PRZEDMIOTOWA KU SOBIE KU ŚWIATU KU TRANSCENDENCJI

7 Personalistyczne perspektywy gerontologii edukacyjnej
I. Struktura procesu wychowawczego 2) ZASADY 3) RELACJA WYCHOWAWCZA 4) PERSPEKTYWA CZASOWA Norma personalistyczna, potencjalność i podmiotowość osób starszych, rola wymiaru duchowego i relacji międzyosobowych, wychowanie integralne Postawy: miłości, dialogu, spotkania, kluczowa rola samowychowania Kluczowa rola teraźniejszości i przeszłości RODZINA PLACÓWKI EDUKACYJNE II. Wymiar metodyczny „Pedagogia wnętrza” Akceptacja Refleksja Transcendencja WSPÓLNOTY RELIGIJNE AD INTRA III. Wymiar środowiskowy Aktywność: Rodzinna, społeczna Zawodowa Turystyczna i krajoznawcza Edukacyjna Fizyczna Uczestnictwo w kulturze AD EXTRA PAŃSTWO INSTYTUCJE OPIEKI I AKTYWIZACJI SENIORÓW

8 Aksjologiczny wymiar wychowania w perspektywie starości
Wychowanie w perspektywie starości „winno być skupione nie tylko na tym co należy «czynić», ale przede wszystkim jak «być»; […] winno zwracać uwagę na wartości, które każą cenić ludzkie życie na wszystkich jego etapach ucząc akceptacji zarówno możliwości, jak i ograniczeń, które ono ze sobą niesie”. Jan Paweł II